جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مباحثی پیرامون «توحید» و «خداشناسی» و صفات و اسمای الهی و ابعاد و اقسام توحید بر اساس دیدگاه‎های استاد مرتضی مطهری است. در این نوشتار به صورتی نمادین پرسش‎هایی از استاد مرتضی مطهری در زمینه مباحث مختلف توحید و خداشناسی، جهان‎بینی توحیدی و انواع توحید و شرک مطرح شده و سپس با مراجعه به آثار پاسخ ایشان به این سوالات درج شده است. این سوالات در زمینه‎های مختلفی مانند قلمروی فلسفی و علمی جهان‎بینی توحیدی، شناخت جهان با توجه به شناخت خالق آن، جنبه‎های نظری خداشناسی، دیدگاه‎های قرآن کریم در مورد جهان‎شناسی و خداشناسی، صفات سلبیه و ثبوتیه خداوند، حرکت توحیدی نظام عالم، نسبت بین شخصیت انسان‎ها و شناخت توحید، اقتضائات حکمت الهی، دیدگاه‎های عرفانی نسبت به توحید، درجات مختلف وحی، عصمت پیامبر اسلام(ص) و رابطه آن با توحید و تاثیرات مختلف خداشناسی بر افراد مطرح گردیده است.

پژوهشی است علمی و عقلانی نسبت به دو مقوله خداشناسی و نبوت. در این پژوهش سعی شده است با مشربی کلامی، عقلانی و علمی و با بهره‏گیری از آیات و روایات، ادله عقلی و استدلالی مبتنی بر اثبات خداوند متعال و وجوب اطاعت از حق و اصول اثبات‏کننده نبوت عامه و خاصه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. از این رو نگارنده ابتدا به اقسام شناخت اعم از شناخت حسی، عقلی، بدیهی، قلبی (شهودی) اشاره کرده و علل گرایش انسان به خداشناسی و راه‎های شناخت خداوند را بررسی نماید. نگارنده فطرت و دلیل عقل را مهم‎ترین ابزار شناخت خداوند معرفی کرده و موانع این شناخت را نیز ظلم، کفر، فسق و اسراف معرفی می‏نماید. در قسمت دیگری از کتاب به اقسام توحید اعم از ذاتی، صفاتی و افعالی اشاره نموده و عدل الهی و ارتباط آن با خیر و شر و قضاء و قدر الهی را مورد تحلیل قرار می‏دهد. مباحث بعدی کتاب مربوط به بحث درباره حقیقت نبوت لزوم بعثت و عصمت انبیاء، کیفیت و راه‎های وحی به پیامبران الهی و اثبات نبوت پیامبر اسلام (ص) و ختم نبوت و راه اثبات آن از طریق معجزه می‏باشد که با روشی تحلیلی و عقلی ارایه شده است.

در کتاب حاضر، دربارة امهات توحید نظری و معرفت بالآیه و بدون الآیة پروردگار بحث شده است. این اثر که مجلّدی از مجموعة «کتاب توحید» است، با هدف شناخت خداوند و توحید نظری با دقّت در آیات قرآن کریم و کلام معصومین(ع) تدوین شده است. در همین راستا ابتدا معرفت الهی به واسطة آیات تکوینی مورد بحث قرار گرفته و مباحث مهمّی مانند توصیف خداوند از خود با آیات تکوینی و احتجاب خداوند به آیات تکوینی مطرح شده است. سپس دربارة معرفت خدا به واسطة آیات تشریعی (لفضی) بحث شده و مباحثی همچون توقیفیت اسماء و چگونگی دلالت الفاظ بر ذات پروردگار تبیین و تحلیل شده است.