مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
>
راه های معرفت
>
قوای ادراکی(اصطلاح وابسته)
>
عقل(قوه عاقله)
>
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته)
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
تعداد رکورد ها : 69
عنوان :
ارزیابیِ نقد شیلّر بر زیبایی شناسی کانت
نویسنده:
مریم بختیاریان، مجید اکبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نقد
,
زیبایی شناسی
,
ارزیابی
,
شیلّر
کلیدواژههای فرعی :
عقل نظری ,
روشنگری ,
اخلاق ,
قانون اخلاق ,
مدرنیته (تجدد) ,
نقد عقل محض کانت ,
خیال(معرفت شناسی) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
ایده آلیسم آلمانی (فلسفه) ,
نقد عقل عملی ,
ادراک زیبا ,
چکیده :
فریدریش شیلّر در طرح اندیشه ی زیبایی شناختی خویش از نقد قوه حکم کانت و با ارزیابی انتقادیِ آن آغاز کرد. هرچند او نزد عموم اندیشمندان فیلسوفی کانتی شناخته می شود، امّا در نخستین آشنایی اش با فلسفه ی کانت از ورطه ی ایجاد شده میان قلمروی ضرورت و آزادی، و از ستیز میان انگیزه های درونی انسان ناخرسند گشت و بر آن شد تا برخی دیدگاه های کانت را اصلاح کند. نخست، او در زیبایی شناسی خود به منظور گذر از دوگانه انگاری کانتی و خاتمه دادن به تقابل و ستیز انگیزه های درونی انسان، درصدد بر آمد تا ابزاری هماهنگ کننده بایبد. از همین روی، پس از تأمل در استنتاج استعلایی، ادراک زیبایی را ادراکی هماهنگ کننده یافت و مدعی شد که تنها به کمک آن می توان بر از هم گسیختگی نهاد آدمی غلبه کرد. سپس، ضمن انتقاد از نگاه کاملاً سوبژکتیویستی کانت نسبت به زیبایی، مفهومی ابژکتیو از زیبایی (آزادی در پدیدار) ارائه داد. سپس تر، با انتقاد از تمایز کانتی میان دو قلمرو زیبایی شناسی و اخلاق، مدعی شد که انسان برای اخلاقی شدن نیاز به تمهیداتی دارد که تنها به یاری آموزش زیباشناختی، این تمهیدات فراهم می گردند. دستاورد او نزدیک سازی دگرباره ی دو قلمروی تجربه ی زیبایی شناختی و اخلاق بود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 34 تا 64
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد و بررسی دیدگاه فلاسفه درباره حسن و قبح عقلی
نویسنده:
حسین موسوی راد، جابر موسوی راد
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
حسن و قبح
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
ادراک حسن و قبح
,
معرفت حسن و قبح
,
معرفت حسن و قبح عقلی
,
حسن و قبح عقلی
,
معیار حسن و قبح عقلی
,
بداهت حسن و قبح عقلی
کلیدواژههای فرعی :
نبوت ,
اخلاق دینی ,
الله ,
فلسفه اخلاق (اِتیک) ,
عدلیه ,
عقل نظری ,
عقل عملی ,
القسط ,
وجوب معرفت ,
صدق و کذب ,
اعتباریات ,
بدیهیات عقل عملی ,
عدلیه ( شیعه ) ,
خاتمیت ,
اخلاق ,
اولیات ,
اخلاق دینی ,
صفات فعلیه ,
امور اعتباریه صرف ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
توحید ذاتی ,
علم اخلاق ,
عدالت(فقه) ,
اصل اخلاقی ,
فلسفه اخلاق (عام) ,
بدیهیات اولیه ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عدلیه (معتزله) ,
استحاله اجتماع نقیضین ,
قضایای ذاتی ,
ثبوت اصل اخلاقی ,
مشهور به معنای اعم ,
ملاک صدق و کذب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدرضا مظفر
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
در میان فلاسفه، مشهور است که اصل حسن و قبح عقلی، امری مشهور و از آرای محموده است و اعتباری جز بنای عقلا ندارد؛ و از این رو، در جدل قابل استفاده است. اما به نظر میرسد این اصل، یکی از یقینیات است و در برهان قابل استفاده میباشد. در این مقاله ابتدا دیدگاه مشهور فلاسفه نقد شده و نیز توجیهات مربوط به این دیدگاه ناصواب ذکر شده است. در مرحله بعد، دو دیدگاه معاصر درباره معیار حسن و قبح عقلی، بررسی شده و در نهایت، دیدگاه «بدیهی بودن حسن و قبح قضایای ذاتی عقل عملی» برگزیده و تبیین شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 116
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین وجودشناختى فطریات از طریق مبانى حکمت متعالیه
نویسنده:
محسن ایزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فطرت(کلام)
,
حکمت متعالیه
,
امکان استعدادی
,
امور فطری
,
فطریات
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
تجرد برزخی نفس ,
حرکت اشتدادی نفس ,
فطری ,
تمایز عقل نظری و عملی ,
آیات فطرت ,
نظریه حدوث جسمانی نفس ,
تجرد عقلی نفس ,
حرکت جوهری ,
استعداد ,
استعداد سابق ,
استعداد فطری ,
امکان ذاتی ,
فطری بالفعل ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته) ,
مراتب تجرد نفس ,
اشتراک معنوی امکان ,
اشتراک لفظی امکان ,
فطریات انسان ,
حدوث نفس ابن سینا ,
ویژگىهاى فطریات ,
اقسام فطریات ,
فطریات مربوط به عقل عملی ,
فطریات مربوط به عقل نظری ,
وجود شناختی فطریات ,
نسبت وجودی استعداد و ذات مستعد ,
نحوه وجود بودن امکان استعدادی ,
مسبوقیت حادث زمانی به ماده ,
استدلال ابن سینا بر مسبوقیت حادث زمانی به ماده ,
معقول ثانی بودن امکان استعدادی ,
اشکالات روحاینة الحدوث بودن نفس ,
فطری بودن مکاشفات ,
عرض انضمامی بودن امکان استعدادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
فطریاتِ انسان، از جهات پرشمارى درخور بررسى هستند. این مقاله به تبیین وجودشناختى حقایق فطرى موجود در انسان مى پردازد. امور فطرى عبارت اند از استعدادهاى انسان که به تدریج در قلمرو عقل نظرى و عقل عملى تجلى مى یابند. امور فطرى در این صورت مشمول قاعده فلسفى «کل حادث مسبوق بقوة و مادة تحملها» خواهند بود که مبیّن نیاز آنها به محل (موضوع) مادى است. نیاز امرى مجرد (مانند ادراک عقلى) به موضوعى مادى، با اصول فلسفى رایج در فلسفه هاى پیش از صدرالمتألهین تبیین پذیر نیست؛ اما با استفاده از اصول فلسفى حکمت متعالیه مى توان اثبات کرد که امور فطرى، استعدادهاى موجود در نفس انسان هستند که به تدریج از طریق حرکت جوهرى اشتدادى فعلیت مى یابند. بر اساس اصول فلسفى صدرالمتألهین، فطریات نحوه وجود انسان هستند و نه صفاتى عارض بر وجود او.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 57 تا 74
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل کل جمعی ختمی و عقلانیت علمی و عملی
نویسنده:
محمدعلی اردستانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امامت
,
خاتمیت
,
عقلانیت (مسائل جدید کلامی)
,
عقل کل
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
,
عقل ختمی
کلیدواژههای فرعی :
عقل جزئی ,
عقل فعال ,
قرآن کریم ,
امامت ختمی ,
تعلیم و تهذیب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
«عقل كلی» براساس اطلاق خاصی، بر برگزيده هايی از عقول انسانی كه موجود با وجود طبيعـی- اتد، اطلاق گرديده است، چنانكه آنها «نفس كلی» نيز می باشند. عالَم هستی امكانی به منزله بـدن نفس كلی الهی می باشد. هر يك از انبيا، گرچه در مقام خود «نفس كلی» و «عقل كلی»انـد، ولـی حضرت خاتم الانبياء ص ودوازده امام معصوم ع كه دارای وراثت و وصايت و خلافـت از مقام خاتميتند، و حضرت فاطمه زهرا ع»نفس كـل جمعـی» و«عقـل كـل جمعـی» بلكـه جمـع الجمعی اتد، و به تعبير ديگر، «نفس كل ختمی» و «عقل كل ختمی» می باشند. روح نبوت ختمـی، مقام معلميت عموم و تهذيب كل نفوس در جميع ادوار و اعصار وربط دنده عوالم انسانيت، بلكه همه ممكنات به مبدأ كل_ عزّ اسمه_ است. مقام امامت ختمی هم خلافت از همـين مقـام منيـع و محيط است. بر اين اساس می توان گفت: عقلانيت حقيقی علمی و عملی عقـول جزئـی، بـا نفـوذ و سيطره و تأثير عقل كل ختمی و به واسطه اتصال به او به فعليت می رسد. اين نتيجه، به شـيوه عقلـی و با استفاده از متون دينی، در نوشتار حاضر به بار نشسته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 52
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فلسفۀ فراروان شناسی از منظر ابن سینا
نویسنده:
محمدحسن یعقوبیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفۀ فراروان شناسی
کلیدواژههای فرعی :
کرامت ,
سِحر ,
خرق افلاک ( معجزه ) ,
وحی الهی ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل فعال ,
فیض الهی ,
خیال(معرفت شناسی) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
فراروان شناسی از جملۀ اموری است که در سده های هجدهم و نوزدهم با تشکیل مؤسسات تحقیقی توسط فیزیکدانان و سپس فلاسفه مورد توجه قرار گرفت و در سدۀ بیستم و به ویژه دورۀ پست مدرن به عنوان ابزاری برای نقد و گسست در نگاه ماتریالیستی و فیزیکالیستی مدرنیته، بیش از پیش اهمیت یافت. تبارشناسی این مسئله در فرهنگ اسلامی، ما را با تحقیقات ابن سینا روبه رو می کند که با دو رویکرد تجربی و فلسفی به بررسی امور فراروان شناختی پرداخت. در مباحث وی، در چارچوب علیت و ارتباط شناسی فاعل و منفعل جسمانی و نفسانی، با اقسام مختلف اخبار از غیب و پیش آگاهی، تأثیر بر ماده، تأثیر اجرام سماوی بر اشیا و مسئلۀ مرگ و جهان دیگر روبه رو می شویم که در تحلیل ابن سینا از این امور، امر غیرطبیعی از فراطبیعی، و امر فراطبیعی الهی از غیرالهی، و الهی نبوی تکرارناپذیر، از تکرارپذیر جدا می شود و نفس انسانی با عناصری نظیر جبلت ذاتی و اکتساب، عامل اصلی این امور تلقی شده است. امور فراروان شناختی در فلسفۀ ابن سینا، بیش از آنکه مانند مباحث پست مدرن، ابزاری برای اثبات امر فراطبیعی و معنوی باشد، بخشی از نظام فلسفی و معنوی اوست که با تکیه بر آن نظام معرفتی، تبیین فلسفی خود را یافته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 413 تا 440
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطۀ عقل و ایمان از دیدگاه ملاصدرا با تأکید بر شرح اصول کافی و مفاتیح الغیب
نویسنده:
شهاب الدین وحیدی مهرجردی
نوع منبع :
مقاله , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
عقل و ایمان
,
عقل ( جوهر )
,
ایمان
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
کلیدواژههای فرعی :
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
شرح اصول کافی ,
متعلق ایمان ,
آیات قرآن ,
نفس انسانی ,
وحی الهی ,
حکمت متعالیه ,
قرآن مجید ,
هوای نفس ,
عقل فطری ,
عقل هیولانی ,
عقل بالملکه ,
عقل بالفعل ,
عقل مستفاد ,
انواع ایمان ,
جایگاه عقل در ایمان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
رابطه عقل و ایمان از مهم ترین مسائل در حوزه فلسفه دین است که با حل آن بسیاری از مسائل دیگر فلسفه حل می شوند. ازاین رو مسئلۀ رابطۀ عقل و ایمان و اینکه آیا این دو متعارضند یا خیر، از جملۀ اموری است که به تأمل و دقت نیاز دارد.در این تحقیق رابطۀ عقل و ایمان از دیدگاه ملاصدرا را بررسی می کنیم تا هماهنگی یا ناهماهنگی آن دو مشخص شود. اما قبل از بیان این رابطه دیدگاه ملاصدرا لازم است دو نکته را ذکر کنیم که ما را در این بحث یاری می رساند:نخست اینکه تعارض میان عقل و ایمان زمانی پیش می آید که عقل از حدی که برای آن مشخص شده است، پا فراتر نهد و در محدودۀ غیب (که متعلق ایمان است) گام نهد، زیرا غیب تنها به واسطۀ ایمان قابل دستیابی است و زمانی متحقق می شود که عقل به قصور خود پی برده باشد و به دنبال آن نیاز به ایمان را احساس کرده و بندهای مدرکات و معلومات را نیز پاره کرده باشد. از همین رو حضرت امیرالمؤمنین (ع) می فرماید: «غایۀ العقل الاعتراف بالجهل». دیگر اینکه آنچه محل تعارض است، اعتقادات نظری است نه احکام عملی. زیرا احکام عملی دین مبین اسلام، محدودۀ غیب است که ادراک عقل در آن حجیت ندارد و عقل تنها به طور غیرمستقیم لوازم بیانات شرع را استنباط می کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 375 تا 412
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش نظریه اعتباریات در جایگاهشناسی علم انسانشناسی
نویسنده:
هادی موسوی، حمیدرضا حسنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
03. انسان شناسی Human nature
,
علم نفس
,
انسان شناسی دینی
,
حکمت عملی
,
امور اعتباریه صرف
,
انسان شناسی شناختی
,
انسان شناسی علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اصول فلسفه و روش رئالیسم ,
انسان شناسی فلسفی ,
اعتبارات ,
انسان شناسی فرهنگی ,
اخلاق عملی ,
قوم شناسی ,
مقولات عقل عملی ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
حکمت متعالیه ,
مقولات عشر ,
انسان شناسی اخلاقی ,
علوم انسانی (سایر) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
انسانشناسی زیستی ,
انسان شناسی زبانی ,
اخلاق عملی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
«انسانشناسی» واژهای است که، به رغم فراگیرشدن استفاده از آن در مجامع علمی، هنوز نگاه روشنی در خصوص نحوههای دخالت آن در علوم انسانی وجود ندارد. در این نوشتار، به منظور نشاندادن مناسبات بین مباحث فلسفی و علوم انسانی و نشاندادن چگونگی دگرگونی علوم انسانی با ایجاد تغییر در مبانی فلسفی آن، به سراغ بخشی از انسانشناسی محمدحسین طباطبایی رفتهایم که در صدد بیان مقولات عقل عملی یا همان نظریه اعتبارات است. اینکه مفهوم اعتباری، مفهومی است که در لحظه عمل یا فعل پدید میآید، موجب شده این دست مفاهیم به کلی با عقل نظری بیگانه انگاشته شود و روششناسی کشف آنها بر عهده روشهای کیفی قرار گیرد که عموماً در انسانشناسی از آنها استفاده میشود. همین نکته مهم در نظریه اعتبارات موجب شده است تصویری که فلسفه اسلامی از علم «انسانشناسیِ شناختی» دارد، ساختار تازهای به خود بگیرد، به نحوی که محدوده موضوعِ علم انسانشناسی شناختی به شناخت گونههای مختلف اعتبارات محدود شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 159 تا 181
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نمودى از برخى عناصرحکمت متعالیه در فلسفه برگسن
نویسنده:
على شیروانى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برگسون
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
انسان شناسی ملاصدرا ,
غرب زدگی ,
معرفت شناسی ملاصدرا ,
03. انسان شناسی Human nature ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
اختیار انسان ,
عدد ,
استمرار ,
مقدار ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
هستی شناسی اسلامی ,
ماتریالیسم ,
فلسفه غربی ,
عقل ( جوهر ) ,
ماده ,
حرکت ,
زمان ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) ,
حافظه ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
فلسفه های آلمانی ,
مقدار وسعتی ,
مقدار شدتی ,
کثرت حالات وجدان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
صدرالمتألّهين، حكيم فرزانه جهان اسلام، ميراث دار گنجينه اى گران بها از انديشه هاى هستى شناسانه، معرفت شناسانه، انسان شناسانه، تفسير و حديث است كه با اشراف به مشرب هاى گوناگونِ فلسفى مشاء و اشراق و همچنين كلام معتزله، اشاعره و شيعه و نيز عرفان نظرى منظومه اى سازوار از معارف را سامان داد كه در آثار كم تر انديشمندى همانند آن را مى توان يافت. اما با كمال تأسف، گرايش به غرب و غرب زدگى، به ويژه در زمينه فلسفى، موجب گشته كه برخى از انديشمندان خودى عجولانه قضاوت كنند و چنين بپندارند كه فلسفه اسلامى عموماً و حكمت متعاليه خصوصا سخنى براى گفتن در جهان امروز ندارد و بايد به عنوان تاريخ فلسفه بدان نگريست. يكى از راه هاى روشن شدن بطلان اين قضاوت، بحث و بررسى هاى تطبيقى ميان فلسفه اسلامى و مكاتب فلسفى غرب است تا در پرتو آن، نقاط قوت و ضعف نظام هاى فلسفى غربى در مقايسه با مجموعه عظيم فلسفه اسلامى شناخته شده، با بازخوانى متون فلسفى اسلامى، روزنه هاى تازه اى براى حل مسائل نوين گشوده شود. از جمله فيلسوفانى كه در بسيارى از آراء با انديشه هاى فلسفى ملاصدرا به گونه اى هماهنگى دارد و زمينه مطالعه تطبيقى ميان آن دو را فراهم مى سازد، هنرى برگسن (Henri Bergson) است. با گذرى بر افكار او معلوم مى شود كه در مباحثى همچون حقيقت حركت و زمان، حدود معرفت شناسى عقل نظرى، امكان شناخت حقيقت خارجى از طريق شهود و عدم امكان دست يابى به واقعيت آن چنان كه هست، از طريق عقل نظرى و علم حصولى و بسيارى مسائل ديگر، شباهتى فراوان ميان آراء او و نظرات صدرالمتألهين وجود دارد كه از فضل تقدم و تقدم فضل نسبت به برگسن برخوردار مى باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه استاد حائری
نویسنده:
عبدالله نصری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
استنتاج (معرفت شناسی)
,
حکمت
,
فصل منوع
,
افعال نفس
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
کلیدواژههای فرعی :
عقل نظری ,
کمال نفس ,
قوه عامله ,
فصل حقیقی ,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی ,
عقل((قوه عاقله)، اصطلاح وابسته) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدرضا مظفر
چکیده :
از آن جا که اخلاق یکی از اقسام حکمت عملی است، دیدگاه فیلسوفان اسلامی در تفسیر عقل نظری و عقل عملی اهمیت به سزایی دارد. این مقاله بر آن است تا تمایز عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه استاد حائری را بررسی کند. برای ریشه یابی نظر وی، در ابتدا آرای فیلسوفانی چون فارابی، ابن سینا، قطب الدین رازی، ملاصدرا و سبزواری در باب تمایز عقل نظری و عقل عملی مطرح شده است. و پس از اشاره به نظر حائری در این زمینه، به تفسیر وی از آرای ابن سینا اشاره شده است، چرا که به عقیده وی، دیدگاه ابن سینا در کتاب های شفا و نجات با اشارات فرق دارد. حائری تلاش می کند تا با ریشه یابی اختلاف نظر ابن سینا، تعارضات آرای وی را در باب تمایز عقل نظری و عقل عملی حل کند. او دیدگاه برخی از متفکران چون قطب الدین رازی و اصولیانی چون مظفر را نیز به چالش می کشاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 99
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چگونگی ارتباط میان بایدهای اخلاقی و است های علمی و فلسفی از دیدگاه اندیشمندان معاصر و علامه طباطبایی
نویسنده:
عبدالمجید طالب تاش
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
رابطه علم و دین نزد کانت
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
ارتباط باید و است
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
فعل اخلاقی ,
گزاره اخلاقی ,
گزاره دینی ,
وجود عینی ,
جهان واقع ,
اندیشمندان مسلمان ,
استی های حقیقی ,
بایدهای اعتباری ,
گرایش های اروپایی ,
مکتب اخلاق فضیلت محور ,
مکتب اخلاقی ارسطو ,
امور اعتباریه صرف ,
قرآن ,
عدالت(فقه) ,
قیاس ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
وجود ذهنی(اصطلاح وابسته) ,
حکم اعتباری ,
توصیه اخلاقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
در اروپا، پیرامون گونه ارتباط میان علم و دین و به تبع آن چگونگی ارتباط علم با اخلاق و خاستگاه باید و نبایدهای اخلاقی گرایشی به وجود آمد که از هیوم فیلسوف اسکاتلندی آغاز شد. جداانگاری حوزه های علم و اخلاق بسامد داعیه هایی بازنگرانه نسبت به رابطه خداوند با جهان است که گزاره های دینی و اخلاقی را برخاسته از احساسات درونی انسان به شمار می آورد و جداافکنی آن از واقعیات عینی و خارجی را پی گیری می کند. از این نظر گاه عقل در کشف گزاره های اخلاقی ورود ندارد. زیرا منطقی نبوده و مسئول صحیح و غلط نیستند. هر چند این گرایش مورد پذیرش اندکی از اندیشمندان مسلمان نیز واقع شده است، اغلب نزدیک به اتفاق اندیشمندان مسلمان با این تفکر مخالفت ورزیده اند و در نادرستی آن به استدلال پرداخته اند. این گروه بر این باورند که هر چند اخلاق از علم و فلسفه زایش منطقی نمی یابد، اما اصولا ارائه یک گزاره اخلاقی بدون پشتوانه حقیقت عینی امکان پذیر نیست. از نظر اندیشمندان مسلمان میان بایدهای اخلاقی و هست های علمی و فلسفی ارتباط تقدمی و تاخری وجود دارد؛ به این معنا که انسان پس از آگاهی نسبت به حقیقت علمی و نفس الامری به کمک عقل نظری، راه رسیدن به آن حقیقت عینی را در عالم واقع با استمداد از عقل عملی کشف می کند. آن گاه در قالب گزاره های توصیه ای و بایدهای اخلاقی بیان می کند. این گروه در حقیقت تولید ارزش از دانش را نه به معنای تولید منطقی که مبتنی بر دو گزاره یکی علمی و دیگری اخلاقی دانسته اند. از منظر آنها عقل عملی به عنوان یک ابزار پسینی از نیروی عقل نظری به عنوان ابزار پیشینی استمداد می جوید و به توصیه های اخلاقی دست می یابد و در قالب بایدها و نبایدها ارائه می دهد و این همان ارتباطی است که میان علم و فلسفه با اخلاق وجود دارد. چرا که عقل عملی بدون علم و اندیشه نمی تواند حکمی را اعتبار و صادر نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 98
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
تعداد رکورد ها : 69
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید