مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
>
راه های معرفت
>
تعقل(معرفت شناسی)
>
تحلیل عقلی((تصوری و تصدیقی)، قسیم ترکیب عقلی و تقسیم ذهنی)
>
استدلال((اصطلاح وابسته)، قسیم تحلیل خارجی و تحلیل ذهنی و خارجی)
>
مبادی استدلال((اصطلاح وابسته)، قسیم دور و مصادره به مطلوب)
>
مسلمات (معتقدات و ماخوذات)
>
معتقدات
>
الواجب قبولها
>
بدیهیات اولیه
>
اولیات جلیه (مقابل اولیات خفیه)
>
اصل علّیت
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
و
یا
بجز
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
کلیدواژه
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
شامل عبارت
باشد
و
یا
بجز
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
کلیدواژه
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
شامل عبارت
باشد
و
یا
بجز
عنوان
نویسنده
توصیفگر
کلیدواژه
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
شامل عبارت
باشد
و
یا
بجز
عنوان
نویسنده
توصیفگر
کلیدواژه
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
شامل عبارت
باشد
تنها فرادادههای دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
نوع منبع:
کتاب
تمام موارد
فرمت:
تصویر
تمام موارد
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 99
عنوان :
فلسفه آزاد
نویسنده:
رضا صدر
نوع منبع :
کتاب , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
قم: بوستان کتاب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
فلسفه اسلامی
,
کتب فلسفی
,
شرح منظومه: سبزواری
,
اسفار اربعه: ملاصدرا
,
اشارات و تنبیهات: ابن سینا
,
شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی
کلیدواژههای فرعی :
رابطه وجود و ماهیت ,
صدق و کذب ,
جوهر و عرض ,
برهان حدوث ,
وجود و ماهیت ,
حرکت جوهری ,
احکام ماهیت ,
ماهیت ,
امکان استعدادی ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
نظام علت فاعلی ,
علم و فلسفه ,
اراده ,
اصل علّیت ,
وجود ذهنی ,
قواعد علت و معلول ,
قواعد قوة و فعل ,
قواعد کلی و جزئی ,
چکیده :
فلسفه آزادتقریرات درس آیه الله سیدرضاصدرمیباشد فلسفه، یافتن است. نور هستی، دوستی دانستن وصول به اصول و تفریع فروع و نیل به شهود که غایت معرفت است. فلسفه حرکت از تاریکی نادانی به سوی روشنایی دانایی است. دانشی فراگیر برای محو جهل وسیع انسان. فلسفه عشق به حقیقتطلبی و میل به پرسشگری است. فلسفه تولد اندیشههای بشری در جهت پاسخگویی و رفع ابهام است. نتیجه عینی فلسفه، زندگی است؛ با جامعیت، انعطافپذیری و تعمق در امور...
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
صنع و ابداع
نویسنده:
احمد بهشتی
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
افعال الهی
,
صنع الهی
,
فلسفه اسلامی
,
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى)
,
تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر
,
اسفار اربعه: ملاصدرا
,
شفاء: ابن سینا
,
الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا
,
شرح المقاصد: تفتازانی
,
شرح تجرید فاضل قوشچی
,
شرح مواقف: شریف جرجانی
,
نهایة الحکمة: علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
پارمنیدس ,
اشاعره (اهل سنت) ,
حاجت ممکن به علت ,
حدوث ممکن ,
معتزله (اهل سنت) ,
جسم بسیط ,
اجزاء زمان ,
ماهیت ممکن ,
امکان استعدادی ,
عرض بی واسطه در عروض ,
زمان ,
اراده ,
اصل علّیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این کتاب شامل مقدمه، تمهید و دوازده فصل است. در مقدمۀ کتاب، آیت الله بهشتی در بارۀ دلایل شرح این نمط، وصیت نامۀ فلسفی بوعلی، گرایش عرفانی شیخ در اشارات، رمز پیدایش شروح متعدد بر اشارات، ولزوم مراعات وصیت نامۀ فلسفی شیخ سخن گفته اند. مؤلف در این مقدمه از زحمات فرزندشان دکتر سعید بهشتی که در ویرایش و انتشار نمط چهارم و نیز نمط پنجم زحمات زیادی را متقبل گردیده و نیز خانم دکتر روشنک نیکویی که در تهیه فهارس این کتاب تلاش زیادی کرده تشکر و قدردانی به عمل آورده اند. تمهید شامل این مطالب است: تفسیر صنع و ابداع، تقسیمات فعل، و مروری بر مطالب نمط پنجم است. عناوین فصول دوازده گانۀ کتاب از این قرار است: ابطال نظریۀ متکلمان، تحلیل معنای مشترک به اجزای بسیط، مناط تعلق فعل به فاعل، وجود وهمی با واقعی زمان، مسبوق بودن حادث به ماده، اثبات حدوث ذاتی برای ممکنات، تفسیر ابداع و فرق آن با تکوین و احداث و اختراع، محال بودن ترجح بدون مرجح، عدم جواز صدور کثیر از واحد، و سرانجام بررسی اقوال در مورد وحدت و کثرت واجب الوجود و حدوث وقدم عالم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حکمت الهى عام و خاص
نویسنده:
محییالدین مهدی الهی قمشهای
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
تهران: اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
وجوب معرفت الله
,
عرفان اسلامی
,
روانشناسی فلسفی
,
فلسفه اسلامی
,
اصطلاحنامه منطق
,
شرح فصوص الحکم: داود قیصری
کلیدواژههای فرعی :
ادله توحید (کلام) ,
افعال الهی ,
امامت ,
اصل توحید ,
اصل معاد ,
برهان حدوث ,
حدیث طیر مشوی ,
الهیات بالمعنی الاخص ,
جوهر ,
ماهیت ممکن ,
ممکن بالذات ,
عرض ,
اعراض تسعه ,
اوائل کیفیات محسوسه ,
احکام جواهر ,
صفات واجب(حکمت نظری) ,
احکام واجب الوجود ,
شناخت صفات خدا ,
نظام علی و معلولی ,
نظام احسن ,
کیف محسوس ,
اصل علّیت ,
اشتمال بر علم حکمت ,
الشیء ما لم یجب لم یوجَد: شیء ممکن تا به مرحلة وجوب وجود از ناحیة علت تامه اش نرسد موجود نمی شود ,
قواعد قوة و فعل ,
چکیده :
دوره ای مناسب و چکیده و روان ، برای آموزش حکمت و فلسفه اسلام و ایران، به قلم یکی از دانشمندان و حکیمان برجسته ی معاصر ، مهدی الهی قمشه ای. به ضمیمه شرح فصوص حکیم فارابی و قسمت روانشناسی و منطق این کتاب تقسیم می شود به چهار تعلیم و یک خاتمه. تعلیم اول در فلسفه اعلی که الهی اعم و علم کلی و امور عامه معروف استو این تعلیم، مشتمل بر یک مقدمه و هفت فصل و دو تذکره است. تعلیم ثانی در جواهر و اعراض و این تعلیم مشتمل بر چهار فصل و یک تبصره است. تعلیم سوم در الهیات خاص و در آن چهار فصل و یک خاتمه است. تعلیم چهارم همراه با شرح فصوص الحکم فارابی و شرح بعضی جملات توحیدی امیر المومنین. این کتابی است در حکمت الهی ، فقه اکبر ، وکلام و فلسفه اسلامی ، از قرون اول حکمت تا عصر حاضر ، حاوی اقوال بزرگان و حکما و خردمندان الهی عالم . مطالب همه با ادله عقلی منطقی و قرآنی مبرهن گردیده ، یا به وجدان و ذوق اهل معرفت و کمال مستند است .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
قاعده «ذوات الاسباب» در منطق در یک نگاه
نویسنده:
عسکری سلیمانی امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه منطق
,
برهان ان (منطق)
,
برهان لم
,
برهان ان مطلق(منطق)
,
یقین
,
ذوات الاسباب
,
یقین (به معنی اخص)، قسیم تصدیق شبیه به یقین و تصدیق ظنی)
,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ)
,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ)
,
دلیل (باب برهان)
,
ذوات الاسباب لاتعرف الا باسبابها: شناخت موجودات دارای سبب، تنها با شناخت سبب آنها ممکن است
,
1- قواعد فلسفی امور عامه
کلیدواژههای فرعی :
برهان انی مطلق ,
برهان وجوب و امکان ,
شناخت تجربی انسان ,
یقین دائم ,
یقین موقت ,
برهان شبه لمی ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
برهان امکان ,
استقرا ,
حد اصغر ( قیاس ) ,
حد اکبر ( قیاس ) ,
نتیجه ,
اقسام برهان انی ,
حد وسط ,
بدیهیات اولیه ,
اصل علّیت ,
مجربات ,
بداهت((اولیات)، اصطلاح وابسته) ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
حس(قوه حاسه) ,
قضایای نظری ,
قضیه غیر بدیهی ,
منشأ یقین در قضایا ,
قضایای غیر ذی سبب ,
برهان یقین آور ,
خلط میان ثبوت و اثبات ,
قانون نفی اتفاق ,
بیّن بنفسه ,
معرفت خدا از طریق معرفت فعل او ,
برهان و حد برای خداوند ,
وجود ربطی علت ,
برهان دائم ,
برهان موقت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
برخي از منطقدانان، مانند شيخ الرئيس، محقق طوسي، صدرالمتألّهين و علّامه طباطبائي پس از تقسيم برهان به «لمّي» و «انّي مطلق» و «دليل»، متعرّض قاعده «ذوات الاسباب» شده و مدعي شده اند: چيزي كه داراي سبب نيست بايد بيّن باشد، وگرنه اصلاً با قياس برهاني معلوم نميشود. اگر مفاد قاعده مزبور پذيرفته شود، لازمه آن نامعتبر دانستن برهانهاي «انّي مطلق» و «دليل» است.ظاهر عبارات اين دسته از منطقدانان آن است كه يقينيات يا بايد از اوّليات باشند و يا از راه علت(برهان لمّي) معلوم شده باشند. از سوي ديگر، شيخ الرئيس و علّامه طباطبائي با صراحت تمام، نوعي از برهان انّي را معطي يقين مي دانند. به هر حال، مهم استدلالي است كه به سود قاعده اقامه مي شود. به نظر نويسنده استدلال ارائه شده مضمون قاعده را به اثبات نمي رساند، و به علاوه، اگر مضمون قاعده پذيرفته شود، اولين قرباني آن خود قاعده خواهد بود؛ زيرا استدلالي كه بر اين قاعده اقامه شده از نوع برهان لمّي نيست. بنابراين، بايد پذيرفت كه طرح قاعده «ذوات الاسباب» براي محدود كردن اعتبار برهانهاي انّي است، نه براي بي اعتبار كردن آن.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 163 تا 188
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
Al-Ghazālī's Theory of Causality
نویسنده:
Binyamin Abrahamov
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
انگلیسی
کلیدواژههای اصلی :
اصل علّیت
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نهج العقل تأصيل الأسس وتقويم النُّهُج
نویسنده:
محمد ناصر، اشراف: دکتر ایمن مصری
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: محبین,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
شناخت
,
ادراک (معرفت شناسی)
,
ادراک
,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی)
,
کتب منطق
,
شرح المقاصد: تفتازانی
کلیدواژههای فرعی :
تصور و تصدیق ,
ادراک تخیلی ,
ادراک حسی ,
ادراک ظنی ,
ادراک عقلی ,
ادراک کلیات ,
هیولی ,
عوارض هیولی ,
علیت ,
حمل ,
حمل شایع ,
حمل اولی ,
تناقض ,
قیاس ,
برهان ان (منطق) ,
اشکال اربعه قیاس ,
اصل علّیت ,
عقل(قوه عاقله) ,
شابک (isbn):
978-600-131-076-8
چکیده :
کتاب حاضر کتابی است منطقی که به بررسی مسائل منطقی از قبیل کلیات ، عقل ، ادراک حسی ، قیاس منطقی ، اشکال اربعه و... می پردازد و در کنار آن نظرات صاحبنظران شرقی و غربی را هم ذکر می کند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بخت و اتفاق از نظر فلاسفه
نویسنده:
سید مهدی امامی العُریضی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت پژوهشی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
ماهیت علت غایی
,
نظام علت غایی
,
اصل علّیت
,
فلسفه تطبیقی
,
بخت و اتفاق
کد کنگره:
B 105 /ت6 الف8
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مباحث الإلهیات ، عند إبن سینا
نویسنده:
احمد بهشتی؛ ترجمه: حبیب فیاض
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
بیروت: دارالهادی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
فلسفه الهی
,
فلسفه اسلامی
,
فصوص الحکم: ابن عربی
,
کتب کلام شیعه
,
کشف المراد: علامه حلی
,
شوارق الالهام: لاهیجی
,
اسفار اربعه: ملاصدرا
,
الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا
,
شرح فصوص الحکم: داود قیصری
,
مبدأ و معاد: ابن سینا
,
مبدأ و معاد: ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
اثبات خدا ,
ادله توحید (کلام) ,
اثبات وجود خدا ,
احکام کلی وجود ,
علیت ,
براهین توحید(حکمت نظری) ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
نظام علی و معلولی ,
احکام وجود(عرفان نظری) ,
اصل علّیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
کتاب ارزشمند حاضر به بررسی مباحث الاهیات با تاکید بر نظرات ابن سینا می باشد که در آن مسائل مهم الهیاتی-فلسفی از علت و معلوم و وجود گرفته تا بحث اثبات خدا و توحید و...
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آیا مولانا اشعری است؟
نویسنده:
حمیده اخباراتی؛ شهرام پازوکی
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جبر و اختیار(کلام)
,
اشاعره (اهل سنت)
,
اصول اهل سنت
,
عقاید اشاعره
,
کلام اهل سنت
,
عرفان اسلامی
,
حسن و قبح اخلاقی
,
علیت
,
عقل(منطق)
,
3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی)
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان نظری
,
اصل علّیت
,
انکار عرفانی علیت
,
حسن و قبح از دیدگاه اشاعره
کلیدواژههای فرعی :
مولانا ,
اندیشه مولوی ,
جبر و اختیار در مثنوی ,
چکیده :
اشاعره یکی از مذاهب کلامی اهل سنت است. تشابه ظاهری بین بعضی اعتقادات اصولی اشاعره و تعالیم عرفانی، باعث شده که عارفان بزرگ مسلمان از جمله مولانا جلال الدین محمد بلخی را در جرگه مذهب اشعری تصور کنند. در حالیکه اصولاً مبانی و مبادی علم عرفان و علم کلام کاملاً مستقل و متفاوت هستند. در این مقاله سعی شده برخی از تشابهات ظاهری آرای عرفانی مولانا در قیاس با اصول اعتقادی اشاعره که ظاهراً مشترک می نمایند، بیان گردد و تفاوت عمیق بین آن دو به طور مختصر شرح داده شود. بدین منظور اقوال آنان خصوصاً در باب «حسن وقبح»، «جبر و اختیار»، «توحید افعالی و انکار علیّت»، «عینیت ذات با صفات» و «رؤیت حق تعالی» مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت به این مسئله پاسخ داده می شود: «آیا مولانا از نظر اعتقادات اشعری است؟» یا اینکه عرفان و علم کلام آنچنان فاصله ای دارند که قیاس آنها حاکی از ناآگاهی از هر دو جریان فکری است."
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 107 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی اصل علیت از دیدگاه ملاصدرا و مکتب تفکیک
نویسنده:
بهناز طبیبیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
اصالت
,
معارف اسلامی
,
مکتب تفکیک
,
سنخ
,
اصل علّیت
,
علت
,
وجود (معرفت شناسی)
,
هنر و علوم انسانی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
نوشتار حاضر به بررسی اصل علیت از دیدگاه ملاصدرا و مکتب تفکیک می پردازد. سوال ازچرایی حوادث از آغاز زندگی بشر تا کنون ،همواره با او بوده است و کنجکاوی وی را بر می انگیخته است. مفهوم چرا همان سوال و استفهامی است که ذهن از علت اشیاء می کند و اگر ذهن ادراک کلی از قانون علیت نداشت یعنی این قانون را نپذیرفته بود که هر حادثه علتی دارد مفهوم چرا در ذهن وجود پیدا نمی کرد.اصل علیت یکی از اصول مسلم فلسفه ی اسلامی است و در مکتب صدرا نیز جایگاه خویش را تثبیت کرده است اما اصحاب تفکیک اصل علیت را نمی پذیرند و از منظر آنان پذیرفتناین اصل موجب سنخیت میان علت و معلول،ربط حادث به قدیم،منع قدرت حق تعالی بر ماسوای نظام موجود و... می شود بنابراین آن را انکار می نمایند و با جایگزین کردن عاده الله در صدد توجیه ادعاهای خویش بر می آیند.هدف از این تحقیق بررسی اصل علیت از دیدگاه این دو مکتب و بیان نقاط اختلاف و اشتراک آنهاست. از همان بدو ورود برجسته ترین اختلاف این دو مکتب در خط مشی و روش آنهاست. مکتب ملاصدرا،مکتب جامعی است که در بردارنده ی همه ی مبانی و روش ها از جمله عقل و نقل و عرفان و قرآن است؛ اما مکتب تفکیک اعتقاد به جدایی معارف فلسفی و عرفانی از معارف دینی به لحاظ محتوا و منبع دارد. در این مکتب با تأکید بر آموزه های قرآنی و احادیث معصومین بر بسیاری از اصول فلسفی ایراد وارد می کنند و آن را در تعارض با این آموزه ها می دانند.اگر چه دسترسی به کتب مکتب تفکیک،با توجه به محدود بودن منابع اصلی موجود آن، بسیار مشکل است؛ اما با بررسی کتب در دسترس پی بردیم که اصحاب تفکیک تحقیق و بررسی پیرامون وجود را سیر در ضلالت و گمراهی می دانند و معتقدند وجود نه تصور می شود نه قابل تعقل است نه به وهم می آید و وجودی که ظهور بذاته دارد با مفهوم داشتن تناقض دارد و در این مکتب بر مفهوم داشتن وجود خط بطلان کشیده شده است. آنان هم چنین اشتراک معنوی وجود را نمی پذیرند چون لازمه ی آنرا سنخیت میان خالق و مخلوق می دانند که در این دیدگاه مردود است. تفکیکیان معتقدند زمانی که وجود را بر اشیاء حمل می کنیم تنها برای خارج کردن آنها از حدنفی و بطلان است و این امر مستلزم سنخیت نیست. دیدگاه تفکیک بر مدار اصالت ماهیت می چرخد و یکی از نقاط اختلاف آنها با ملاصدرا در همین جاست زیرا مکتب صدرایی بر محور اصالت وجود است.تفکیکیان در مورد اصل علیت بر این باورند که واژه علت را در مورد خداوند نمی توان به کار برد و از او به فاعل تام تعبیر میکنند. آنها با واژه سازی هایی نظیر مالک و مملوک،فعل و انفعال و ... در صدد جبران این امر برآمده اند. آنها خداوند را جاعل بالرأی و المشیه می دانند که همه چیز به رأی و مشیت او صادر می شود و مجعول بالذات را ماهیت می دانند.در نقطه ی مقابل ،ملاصدرا قرار دارد که معتقد است وجود امری است دارای مراتب که بر همه ی موجودات به نحو اشتراک معنوی حمل می شود و مفهوم داشتن وجود در مکتب ملاصدرا امری بدیهی است.ملاصدرا در بحث سنخیت میان علت و معلول با استفاده از قاعده ی ?بسیطه الحقیقه کل الأشیاء و لیس بشیء منها? و ?فاقد شی معطی شیء نیست? اصل سنخیت را اثبات کرده است و سنخیت میان علت و معلول را امری مسلم می داند در حالیکه در مکتب تفکیک پذیرفتنی نیست. در بحث علت و معلول او خداوند را علت تامه ی تمام موجودات می داند و مجعول بالذات از نظر او وجود است زیرا ماهیت را امری اعتباری می داتد که صلاحیت و شایستگی برای معلول شدن را ندارد.تنها نقطه ی اشتراک این دو دیدگاه این است که هردو ملاک نیازمعلول به علت را را فقر ذاتی می دانند.این بیانات شرح مختصری است از آنچه در این رساله بیان شده است. توضیح و تفصیل بیشتر این مطالب به صورت تطبیقی از دیدگاه ملاصدرا و مکتب تفکیک بیان شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 99
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید