جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسئله شناخت یکی از مسائل مهم فلسفه به شمار می رود. از آنجا که موضوع کلیدی حکمت متعالیه اصالت وجود است، مسئله شناخت نیز به این موضوع ارتباط می یابد. طبق اصالت وجود، وجود امری اصیل و محقق در خارج و ماهیت امری اعتباری است. از نظر ملاصدرا حقیقت وجود در ذهن نمی آید، بنابراین انطباق بین ذهن و عین در فلسفه ملاصدرا به نوعی به مسئله ماهیت و وجود بازگشت می کند. البته دو معنا از اصیل از عبارات ملاصدرا قابل برداشت است که هر کدام از این معانی پیامدهایی متفاوت خواهند داشت. در نظام کانت انطباقی بین ذهن و عین وجود ندارد زیرا آنچه در ذهن ماست و ما آن را می شناسیم تنها فنومن و پدیدار اشیاست و ذهن ما راهی برای دسترسی به حقیقت اشیا و یا نومن ندارد. به این ترتیب انطباق بین ذهن و عین در فلسفه کانت به نومن و فنومن بازگشت می کند. اگر چه ماهیت متفاوت از فنومن است اما شباهت زیادی میان آنها می توان یافت. وجود نیز از جنبه هایی شبیه به معنای روانشناسانه نومن است با این تفاوت که وجود عام تر از نومن است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 99 تا 123

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فلسفه آزاد

نویسنده:

رضا صدر

نوع منبع :

کتاب , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

قم: بوستان کتاب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

16. کلام عقلی , فلسفه اسلامی , کتب فلسفی , شرح منظومه: سبزواری , اسفار اربعه: ملاصدرا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی

کلیدواژه‌های فرعی :

رابطه وجود و ماهیت , صدق و کذب , جوهر و عرض , برهان حدوث , وجود و ماهیت , حرکت جوهری , احکام ماهیت , ماهیت , امکان استعدادی , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , نظام علت فاعلی , علم و فلسفه , اراده , اصل علّیت , وجود ذهنی , قواعد علت و معلول , قواعد قوة و فعل , قواعد کلی و جزئی ,

چکیده :

فلسفه آزادتقریرات درس آیه الله سیدرضاصدرمیباشد فلسفه، یافتن است. نور هستی، دوستی دانستن وصول به اصول و تفریع فروع و نیل به شهود که غایت معرفت است. فلسفه حرکت از تاریکی نادانی به سوی روشنایی دانایی است. دانشی فراگیر برای محو جهل وسیع انسان. فلسفه عشق به حقیقت‌طلبی و میل به پرسشگری است. فلسفه تولد اندیشه‌های بشری در جهت پاسخگویی و رفع ابهام است. نتیجه عینی فلسفه، زندگی است؛ با جامعیت، انعطاف‌پذیری و تعمق در امور...

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و بررسی آراء فیلسوفان اسلامی پیرامون اصالت وجود یا اصالت ماهیت

نویسنده:

احمد شکیبایی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , اصالت , وجود و ماهیت , اصالت وجود

چکیده :

دو مسئله و هدف اصلی در این رساله وجود دارد، نخست بحث از امر اصیل است و به دنبال آن جستجوی امر اصیل در نزد شیخ اشراق است. و دوم بررسی نحوه موجودیت ماهیتبعد از قبول اصالت وجود است.فرضیه های تحقیق:فرضیه ای که برای پاسخ به پرسش اول مد نظر گرفته شده است این است که با توجه به خصوصیات امر اصیل یعنی وحدت و عینیت هیچ یک از انتسابات اصالت نور یا اصالت شهود یا اصالت وجود صحیح نیست؛ و اصالت ماهیت با توجه به خصوصیات ماهیتی که مد نظر شیخ اشراق است هرچند ممکن است ولی واقع نشده است. و لفظی بودن این نزاع رد شده است. فرضیه ای که برای پاسخ به پرسش دوم مد نظر گرفته شده است لفظی بودن نزاع بر سر نحوه موجودیت ماهیت است. و علت پدیدار شدن این نزاع عدم توجه به دو دیدگاه ملاصدرا پیرامون ماهیت و همچنین نحوه اتحاد ماهیت و وجود معرفی شده است.روند تحقیق ویافته های آن:در این تحقیق در راستای پاسخگویی به این دو مسئله پنج مقدمه برای هر مسئله حاصل شده است. در پرسش اول که تعیین امر اصیل در نظر شیخ اشراق است، مقدمات آن عبارتند از: یک) ریشه اصلی ایجاد بحث اصالت ماهیت یعنی بحث تفکیک وجود از ماهیت است که علت آن تلاش برای اثبات واجب الوجودمعرفی شده است. دو) دلیل انتساب اصالت ماهیت به شیخ اشراق یعنی استدلال بر اعتباریت وجود ومجعولیت ماهیت است. سه)ایرادات وارد بر استدلال های شیخ اشراق از لحاظ ماده وصورت است. چهار) بررسی محل نزاع و خصوصیات امر اصیل .می باشد. پنج) نقد آراء موجود در مورد امراصیل درنظر شیخ اشراق میباشد. درنهایت باتوجه به اینکه این انتساب ها از لحاظ امکان یا وقوع مخدوش هستند این نتیجه مستدل شده است که امر اصیل در فلسفه سهروردی معیّن نیست، هرچند پتانسیل انتساب اصالت ماهیت به نحوی که در عِدل اصالت وجود سینوی باشد در آرا ایشان وجود دارد.امّا پرسش دوم تعیین نحوه وجود ماهیت بعد از قبول اصالت وجود می باشد. که در این راستا با بررسی تفاوت اصالت وجود صدرایی و سینوی به بررسی دو نحوه نگاه به ماهیت در آرا ملاصدرا پرداخته شده و قول به وجود حقیقی ماهیت وقول به وجود مجازی ماهیت هر دو ناشی از در نظر نگرفتن یکی از دیدگاه های ملا صدرا دانسته شده. و در نهایت با بررسی ریشه وسبب این اقوال که حاصل آن در نظر گرفتن ماهیت به عنوان حد و مرز وجود است لفظی بودن این بحث مستدل شده است.پیشنهاد: تدوین یک نظام فلسفی مبتنی بر اصالت موجود می تواند فیصله دهنده این نزاع باشد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تمایز وجود و ماهیت در پرتو تفکیک دو وجه وجود در فلسفه ابن سینا

نویسنده:

محمد باقر قمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

تهران: دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

هستی شناسی اسلامی , فلسفه الهی , ماهیت , وجودشناسی ابن سینا , فلسفه ابن سینا , وجودشناسی یونانی , ماهیت در فلسفه ابن سینا

کلیدواژه‌های فرعی :

نجات , اشارات و تنبیهات , اشتراک معنوی وجود , موجود , تمایز وجود و ماهیت , وجود خاص , معانی وجود , وجود اثباتی , وجود و ماهیت , شیئیت , شیء , دانشنامه علایی , گزاره های وجودی , فلسفه مشاء , جوهر , واجب تعالی (اسماء ذات) , مفهوم ممکن الوجود , المباحثات , نفس الامر(اصطلاح وابسته) , وجود و حقیقت , شبه معدوم , کتاب الحدود , عدم تمایز وجود خاص ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی , ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

1010-4968

چکیده :

ابن‌سینا همواره از تمایز و تقابل دو نوع وجود، وجود خاص و وجود اثباتی، سخن می‌گوید که خود مبنای تمایز ماهیت و وجود است. به همین جهت، مسئلۀ مشهور تمایز میان ماهیت و وجود به نوعی در خصوص این تمایز نیز مطرح می‌شود. مسئله آن است که آیا وجود خاص اساساً وجود است؟ این در واقع مسئله‌ای است در خصوص ماهیت: آیا در درک ابن‌سینایی از ماهیت، معنایی از وجود حاضر است؟ این جستار تلاش می‌کند تا بر اساس ارتباط وجود خاص با معانی وجود اثباتی، وجود قابلی، شیئیت و ماهیت، این نکته را تبیین کند که تمایز وجود خاص از وجود اثباتی در فلسفۀ ابن‌سینا در واقع تمایزی میان دو وجه از وجود در معنای یونانی آن است؛ تمایزی که مبنای تمایز وجود و ماهیت است و در فلسفۀ یونانی چندان مورد تأکید قرار نمی‌گیرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 245 تا 263

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

برهان صدیقین صدرایی ابن سینا، تأمّلی در نظر صدرالمتالهین دربارۀ صدیقین بودن برهان سینوی

نویسنده:

هما رنجبر؛ داود حسینی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

برهان صدیقین , ابن ‌سینا , حکمت متعالیه , برهان شیخ الرئیس , مفهوم ممکن الوجود

کلیدواژه‌های فرعی :

نجات , وجود خاص , مفهوم وجود , وجود و ماهیت , منطق محمولات , برهان وجود شناختی(کلام جدید) , علیت , تسلسل , نظام وجود امکانی , واجب تعالی (اسماء ذات) , مفهوم ممتنع الوجود , مفهوم ممکن الوجود , وجود خاص ماهیت , مظهر وجود مطلق(وجود منبسط) , مفهوم موجود , مبانی متافیزیکی ملاصدرا , مقارنت وجود و ماهیت , وجود امکانی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

2008-9422

چکیده :

از دیدگاه ابن‌سینا براهینی برهان صدیقین هستند که واجب‌الوجود را صرفاً با تأمل در نفس وجود به اثبات برسانند. وی مدعی است که در تقریرهای خود از برهان صدیقین معیار فوق را رعایت نموده است؛ امّا صدرا برهان شیخ را اولاً، به دلیل عدم تأمل در نفس وجود و ثانیاً، به علت استفاده از مفهوم موجود و نه حقیقت وجود برهان صدیقین نمی‌داند. در این مقاله جهت بررسی اشکال صدرا ابتدا تقریری از برهان صدیقین در آثار شیخ یعنی تقریر کتاب نجات و صورت‌بندی آن در منطق محمولات مرتبه اول بیان می‌شود. سپس نشان داده می‌شود که اولاً، بر اساس مبانی متافیزیکی شیخ، هیچ‌یک از دو جنبۀ نقد صدرا به برهان سینوی وارد نیست؛ ثانیاً، حتّی با وجود پذیرفتن مبانی متافیزیکی صدرا چنان‌چه تعریف مفاهیم واجب‌الوجود و ممکن‌الوجود را به کمک مفهوم علیّت تغییر دهیم، برهان صدیقین سینوی دیگری به دست می‌آید که اشکال صدرا را منحل می‌کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 191 تا 202

مشخصات اثر

ثبت نظر