مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 549
نقش سادات مهاجر در گسترش اندیشه های شیعی و مکتب اهل بیت در ایران تا پایان قرن سوم هجری
نویسنده:
فاطمه حیدری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
چکیده :
چکیده یکی از عوامل گسترش اندیشه های شیعی در ایران و گرایش ایرانیان به مکتب اهل بیت (علیه السلام)،مهاجرت سادات به این سرزمین بوده است.این مهاجرتها از همان قرن اول هجری آغاز شد و در قرن دوم و سوم سرعت بیشتری یافت،به طوری که تا پایان قرن سوم هجری گروههای زیادی از سادات در شهرهای مختلف ایران از جمله قم،ری،دیلم و طبرستان زندگی می کردند.در بررسی علل مهاجرت ایشان می توان به علل سیاسی،اجتماعی، فرهنگی و عقیدتی اشاره کرد.ورود سادات به ایران و ارتباط آنان با مردم در کنار زمینه های مساعدی که در ایران به نفع تشیع وجود داشت،موجب تقویت و رشد اندیشه های شیعی و مکتب اهل بیت در ایران شد. این پژوهش در تبیین نقش سادات مهاجر در گسترش اندیشه های شیعی در ایران تا پایان قرن سوم هجری در فصل دوم به بررسی روند مهاجرت سادات و موقعیت یابی آنان پرداخته است و در فصل سوم به نقش آنان در ابعاد علمی– فرهنگی و سیاسی- اجتماعی اشاره می کند. در بعد سیاسی-اجتماعی سادات مهاجر در دو بخش انجام قیام(از جمله قیام یحیی بن زید و یحیی بن عبدالله)و تشکیل حکومت علویان طبرستان نقش خود را ایفا نمودند.در بعد فرهنگی نیز عالمان و اندیشمندان از سادات از طریق تالیف کتاب،روایت حدیث،تبلیغ آموزه های شیعی و....در رشد اندیشه های شیعی در ایران نقش داشته اند. براساس بررسی های انجام شده می توان گفت نفس حضور فیزیکی علویان در اجتماع به عنوان بخشی از اعضای آن جامعه موجب ورود اندیشه آنان به عنوان یکی از جریانهای فکری فعال در جامعه می شد.به علاوه حضور سادات با فرهنگ و اندیشه خاص خود یعنی مذهب تشیع در جامعه نیز به طور طبیعی موجب گسترش اندیشه مورد حمایت آنان (تشیع) می شد. در این پژوهش علاوه بر روش توصیفی –تحلیلی از روش تاریخی نیز استفاده شده و روش جمع آوری اطلاعات نیز منابع کتابخانه ای می باشد. کلیدواژه ها:سادات مهاجر،ایران،مکتب اهل بیت ،تشیع
از مدینه تا غدیر
نویسنده:
محمدهادى یوسفى غروى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
گذشته چراغ راه آينده است و تاريخ، حكيم جهان ديده‌اى است كه حوادث گذشته را بازخوانى مى‌كند تا راهى براى پيمودن آينده مبهم پيش روى ما بنهد. ماه ذى‌الحجه همواره تداعى‌كننده اعياد مبارك قربان و غدير است. اين دو از ايام‌الله و شعائر الهى هستند كه بزرگداشت آن‌ها بر هر مسلمانى لازم است. اين مقاله، ترجمه و تدوين بخشى از كتاب موسوعة التاريخ الاسلامى، تأليف استاد يوسفى غروى مى‌باشد، كه درصدد برآمده است با استفاده از منابع دست اول و با اهميت دادن به منابع شيعى و اشاره به آيات اكمال، تبيلغ و ولايت كه در هنگام حجة‌الوداع نازل شده است، جريان حجة الوداع و غدير خم را بازخوانى كند تا زمينه آشنايى هرچه بيش‌تر با سيره پيامبراكرم (صلى الله عليه وآله) و اخلاق و منش و سياست‌ها و درايت‌هاى آن حضرت فراهم شود.
ولایت مطلقه از دیدگاه ابن عربى و میرحیدر آملى
نویسنده:
على واعظى
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«ولايت» مقامى است كه از سوى خداوند متعال به افراد خاصى از بندگان صالح اعطا مى شود. به موجب اين مقام، او واسطه نزول الطاف الهى به مردم مى گردد و وصول همه خيرات به واسطه وجود ولى صورت مى گيرد. اين مقام شايسته افراد محدودى از بندگان صالح خداوند مى باشد كه هرچند در بين آن ها به صورت تشكيك ديده مى شود، ولى در بين برخى از افراد از شدت بيش ترى برخوردار است كه اين افراد به عقيده اهل تشيع به «امام» و قطب عالم شناخته مى شوند. ولايت به اين معنا به دو نوع كلى تقسيم مى شود: ولايت مطلقه و مقيده. ولايت مطلقه اصل در ولايت است؛ يعنى تمام كسانى كه داراى ولايت مقيد، مى باشند، وابسته به ولايت مطلقه بوده و نورشان را از آن مى گيرند؛ همانند نبوت مطلقه و مقيده. اهل تصوف در اعتقاد به اين معنا از «ولايت»، با اهل تشيع اشتراك دارند. همچنين در تعيين افراد صاحب ولايت مطلقه و مقيده نيز معمولا عرفا و صوفيان همانند شيعيان مى انديشند. ولى در اين ميان، محى الدين بن عربى، كه از بزرگان عرفان و صاحب كتاب نصوص الحكم و فتوحات مكيه مى باشد، از شيعيان فاصله گرفته است. او صاحب ولايت مطلقه را حضرت عيسى (عليه السلام) و ولايت مقيده را شخص خودش مى داند. برخلاف شيعيان كه صاحب ولايت مطلقه را حضرت على (عليه السلام) و صاحب ولايت مقيده را امام مهدى (عج) مى دانند. اين اختلاف مير حيدر آملى از عرفاى نامى قرن هشتم و از شارحان نصوص را بر آن داشت تا در مقدمه شرح نصوص خود، در كتاب مستقلى به نام نص النصوص، به نقد نصوص بپردازد و از سه منظر عقل و نقل و كشف هر يك از مدعاهاى ابن عربى را رد كند و در مقام پاسخ گويى مفصل برآيد.
تباین ماهوی رجعت و تناسخ
نویسنده:
علی موحدیان عطار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
دو موضوع تناسخ و رجعت را باید از جمله مباحث کم و بیش جنجالی در حوزه باورهای دینی دانست. اوّلی آموزه ای مطرح در شمار زیادی از ادیان و مکتب های فلسفی و عرفانی جهان است، و دومی نیز در برخی از ادیان و مذاهب جایگاه مهمی دارد. اما این دو آموزه از جهاتی با هم شبیه اند؛ به گونه ای که برخی آنها را از یک جوهر انگاشته اند، و برخی دم از تغایر این دو زده و یکی را پذیرفته و دیگری را انکار کرده اند. حقیقت هرچه باشد، لوازم کلامی قابل توجهی به همراه دارد. با وجود این، طرفین دعوی تا به حال به طور اصولی و بنیادین به این مسئله و لوازم آن نپرداخته و صرفاً با تکیه بر شباهت ها و تفاوت های بدْوی که معمولاً آنها را از تعریف های ناقص و فروکاهشی برمی گیرند، حکم به این همانی یا دوگانگی آن دو کرده اند. این جستار، با رویکردی پدیدارشناسانه، و با واکاوی گونه های مختلف تناسخ باوری و رجعت اندیشی، ویژگی ها و مولفه های جوهرین تناسخ باوری و رجعت اندیشی را بازشناخته و معلوم کرده که برخی از وجوه تمایز این دو آموزه به قدر کافی جوهری و بنیادین هست که سبب شود تا بتوان به گونه ای علمی به تغایر ماهوی یا ذاتی آنها با یکدیگر حکم کرد.
صفحات :
از صفحه 93 تا 130
فلسفه امامت در اندیشه فارابی
نویسنده:
حسن یوسفیان، محمدصادق علیپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
تبیین عقلانی نظریه امامت، از مهمترین و کارآمدترین ابزارهایی است که می تواند زمینه گسترش و صدور این اندیشه را به سراسر جهان فراهم آورد. از این رو، در این نوشته برآنیم یکی از نخستین تبیین های عقلانی این دیدگاه را بررسی کنیم؛ تبیینی که به وسیله ابونصر فارابی ارائه شده است. او از نخستین فیلسوفان جهان اسلام است که به ضرورت وجود رئیس اول و جانشین او (امام) در مدینه فاضله توجه کرده و در اثبات آن استدلال عقلی ارائه کرده است. دیدگاه او به گونه ای است که گویا بر مبنای تفکر شیعی بنا شده و تبیین عقلانی آن به شمار می رود. با توجه به این نکته، پرسش اصلی ما در این مقاله این است که آیا ویژگی ها و صفاتی که فارابی برای امام و جانشین رئیس اول در مدینه فاضله بر می شمارد با ویژگی ها و خصوصیات مطرح در کتاب های تشیع تناسب و همخوانی دارد؟ اگر آری آیا استدلال او می تواند مدعای مکتب تشیع را اثبات کند و یا نتیجه آن چیزی غیر از مکتب تشیع است. به منظور دستیابی به پاسخ مناسب در دو مرحله به بررسی این دیدگاه می پردازیم. نخست استدلال فارابی را تبیین می کنیم و سپس هم خوانی آن را با نظریه امامت در مکتب تشیع مورد بررسی قرار می دهیم.
صفحات :
از صفحه 65 تا 92
ایاب و حساب اخروی انسان و نقش معصومان(ع)
نویسنده:
حامد علی اکبرزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
مسئله «معاد» به عنوان یکی از اعتقادات مسلمانان، در میان مذاهب مختلف اسلامی دارای فروعی است که همواره در صحت و سقم آن بحث و تبادل نظر شده است. در این بین، شیعه معتقد است که خداوند متعال به عنوان مالک اصلی روز قیامت و جزادهنده حقیقی، اموری از معاد را به اختیار خود به برخی مخلوقات خویش ازجمله برترین آنها یعنی پیامبر صلی الله علیه و آله و معصومان علیهم السلام واگذار می کند و این ذوات مقدسه علیهم السلام محل رجوع مردم و عهده دار محاسبه اعمال خلایق در روز قیامت هستند و همان گونه که در روایات تصریح شده است، بازگشت مردم نیز به سوی آنان خوهد بود. هدف از این پژوهش، اثبات این مسئله با استفاده از ادله عقلی و نقلی است که در این مجال، با استفاده از ادله عقلی ابتدا امکان این مسئله مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت، با استفاده از ادله نقلی وقوع چنین امری اثبات گردیده است. این مقاله حکایت از آن دارد که بازگشتگاه و محاسبه کننده اعمال خلق در روز قیامت بالاصاله خداوند متعال است و معصومان علیهم السلام بالعرض و به اذن خداوند متعال و بدون استقلال از او، عهده دار محاسبه اعمال انسان ها در روز قیامت هستند.
صفحات :
از صفحه 59 تا 75
سبک رهبری نظام تشیع در عصر امام باقر(ع)
نویسنده:
نرجس عبدیایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
در نوع رهبری امام باقر(ع) تمام شاخصه‌های ذاتی و اکتسابی ایشان، سبک‌های رهبری آمرانه، مشارکتی، متقاعد‌کننده و تفویضی به گونه‌ای منظم دخیل است. علاوه بر آن، موقعیت درون سیستم رهبری شونده یعنی تشیع، بر نوع رهبری امام باقر(ع) تأثیر داشته است. در این نوع رهبری علاوه بر نقاط مشترک، شاخصه‌های متمایزی از سبک رهبری ایشان با الگو‌های نظری مطرح نیز وجود دارد. این شاخصه‌ها در برخی ویژگی‌های شخصیتی نظیر علم و عصمت، خط‌مشی‌ها و اصول حاکم بر سبک‌های آمرانه و تفویضی رهبری ایشان، در توجه به موقعیت بیرون از سیستم تشیع، علاوه بر وضعیت درون نظام رهبری حضرت و... قابل بررسی است. گویا وجود این شاخصه‌های متمایز در اصول رهبری و مواردی از جزئیات، به تفاوت دو مفهوم یا واژه «رهبری» و «ولایت» مرتبط است.
صفحات :
از صفحه 59 تا 76
بررسی تطبيقی آيه ولايت در تفاسير فريقين
نویسنده:
ابراهيم كلانتری، محمدرضا عبدالله پور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
آيه 55 مائده، از آيات چالشی و مورد اختلاف ميان علما، انديشمندان و مفسران فريقين است. دليل اصلی اين اختلاف، وجود واژه «ولی» و عبارت «الذين آمنوا...» در تركيب آيه است. مفسران و علمای اهل سنت در برداشت خود از معنای «ولين شيعه ارائه كرده اند و در ضمن بيان ديدگاه های خود، ايرادهايی به ديدگاه مفسران شيعی وارد كرده اند. جمعی از مفسران اهل سنت، ولی را در آيه ولايت، به معنای دوستی، ياری، محبت و... پنداشته اند و مصداق «الذين آمنوا...» را منحصر در علی (ع) نمی دانند، اين در حالی است كه مفسران و علمای شيعه، ولی را به معنای سرپرستی، ولايت در تصرف، ولايت سرپرستی و... گرفته، تنها مصداق كسی كه در حال نماز صدقه داده است، حضرت علی (ع) می دانند. اين دو برداشت متفاوت در تفسير آيه، سرچشمه اختلاف بين علمای فريقين گشته است. اين مقاله با روش استنادی، تحليلی به بررسی و نقد پرداخته و در نهايت با تکيه بر ادله ای چند به اثبات ديدگاه مفسران شيعه پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 32
نقد دیدگاه فخررازی در تفسیر آیه 54 مائده
نویسنده:
جعفر انواری
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
برخی از مفسران اهل سنت از جمله فخررازی، در برداشت های تفسیری خود کوشیده اند تا از آیه 54 سوره مائده برای اثبات خلافت خلیفه نخست استفاده نمایند. فخررازی در تفسیر این آیه چنین ادعا می کند که آیه شریفه مبارزه کنندگان با مرتدان پس از رحلت پیامبراکرم صلی الله علیه و آله را ستایش می کند و ابوبکر رهبر مبارزان و مصداق روشن ویژگی های مطرح شده در آیه شریفه است. بنابراین او محبوب خدا بوده و در نتیجه در ادعای خلافت خود صداقت دارد. در این مقاله تفسیر و برداشت فخررازی و دیگر عالمان اهل سنت در بوته نقد نهاده می شود و ناکارآمدی استدلال به این آیه شریفه بر مدعای آنان تبیین می گردد.
صفحات :
از صفحه 83 تا 100
استنباط های فقهی تفسیری ائمه اطهار (ع) از آیات الاحکام غیر مشهور
نویسنده:
مهدی پیشوایی، فریده پیشوایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
بخشی از آیات قرآن به بیان احکام شرعی دین مبین اسلام می پردازد. از این رو قرآن کریم اولین و مهم ترین منبع استناد و استخراج احکام فقهی میان فقهای فریقین است. به نظر مشهور اندیشمندان علوم قرآنی تعداد این آیات، که به آیات الاحکام شهرت دارد، 500 آیه است. این تحقیق بر آن است تا به بررسی آیاتی بپردازد که امامان معصوم (ع) از آن آیات، استنباط فقهی داشته اند اما جزء آیات الاحکام مشهور شمرده نشده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که با توجه به وسعت دلالت آیات قرآن و نیز استشهادهای امامان معصوم (ع) به آیاتی که در ظاهر و دلالت اولیه خود ارتباطی به احکام و مسائل فقهی ندارند، می توان دایره آیات الاحکام را وسیع تر از آنچه تاکنون پذیرفته شده، دانست. همچنین این گونه استنادهای امامان معصوم (ع) و برداشت های ظریف فقهی آنان از برخی آیات قرآن، حاکی از بینش الهی ویژه آنان در پرتو امامت است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 130
  • تعداد رکورد ها : 549