مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

علم اخروی (مقابل علم دنیوی) علم اصیل (مقابل علم مقدمی) علم اکتسابی (مقابل علم الهامی) علم الهامی (مقابل علم اکتسابی) علم دنیوی (مقابل علم اخروی) علم شرعی (مقابل علم غیر شرعی) علم غیر شرعی (مقابل علم شرعی) علم غیر نافع (مقابل علم نافع) علم مباح (مقابل علم واجب) علم مسموع (مقابل علم مطبوع) علم مطبوع (مقابل علم مسموع) علم مقدمی (مقابل علم اصیل) علم نافع (مقابل علم غیر نافع) علم واجب (مقابل علم مباح) یقین

جستجو در برای عبارت

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

1 2 3 4 5 6 7

تعداد رکورد ها : 67

عنوان :

سرّ الخليقة و فلسفة الحياة

نویسنده:

عادل العلوي

نوع منبع :

کتاب , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات ثبوتیه , صفات ثبوتیه فعلیه , حکمت الهی , حکمت الهی در خلقت انسان , 1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , 01- کافی : شیخ کلینی , 02- نهج البلاغه , بحار الانوار (علامه مجلسی)

کلیدواژه‌های فرعی :

غایت خلقت , عبادت خدا , عبادت اهل بهشت , هدف از آفرینش , غایت آفرینش , خلق عالم , علم (فضیلت اخلاقی) , عبادت بندگان , عبادت عارفان , عبادت بازرگانان , هدف از آفرینش انسان , هدف از آفرینش جهان ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ش‍رح‌ ال‍م‍ق‍اص‍د المجلد 1

نویسنده:

م‍س‍ع‍ودب‍ن‌ ع‍م‍رب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ ال‍ش‍ه‍ی‍ر ب‍س‍ع‍دال‍دی‍ن‌ ال‍ت‍ف‍ت‍ازان‍ی‌؛ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌ و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‌ م‍ع‌ م‍ق‍دم‍ه‌ ف‍ی‌ ع‍ل‍م‌ ال‍ک‍لام‌ ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌ ع‍م‍ی‍ره‌؛ ت‍ص‍دی‍ر ف‍ض‍ی‍ل‍ه‌ ص‍ال‍ح‌ م‍وس‍ی‌ ش‍رف‌

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بیروت: عالم الكتب للطباعة والنشر والتوزيع ,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

تقتازانی , وجود و عدم , کلام اشعری , کلام اهل سنت , فلسفه اسلامی , نظام علی و معلولی , 13. علم کلام , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , کتب کلام اهل سنت , کتب کلام اشاعره , شرح تجرید فاضل قوشچی

کلیدواژه‌های فرعی :

وجود ذهنی , وجود , نظر , وجود شناسی صفات , وجود مطلق , تصور , برهان وجوب و امکان , تصدیق(افعال قلوب) , احکام نظر , وجود عینی , وجود کلی , امور عامه , ماهیت , تعینات وجودیه , علم (فضیلت اخلاقی) ,

شماره ديويي:

‏‫‬‭297/414

چکیده :

موضوع کتاب «شرح‏ المقاصد» علم کلام و عقائد است و از مهم‏ترین و بهترین تألیفاتی است که در این موضع نگارش شده است، مباحث عمیق و گسترده کلامى و اعتقادى که در این کتاب مطرح شده است آن را در حقیقت به «دائره ‏المعارف علم کلام» تبدیل نموده است و با توجه به نگاه ژرف و دور از تعصب و جانبدارانه نویسنده اثر، از قدیم مورد توجه پژوهشگران مذاهب اسلامى بوده و به آن توجه خاصى داشته ‏اند. تفتازانى درباره کتاب خود مى ‏نویسد: «تصمیم گرفتم کتابى مختصر با نام مقاصد تألیف کنم که حاوى فایده‏هاى درخشان و دُرهاى یگانه باشد و بر آن کتاب شرحى بنویسم که بازکننده معماها، به همراه خلاصه‏ گویى و تفصیل مجملات و بیان دشوارى‏هاى آن باشد. این تحقیق همراه با دقت فراوان است به گونه‏ای که بیشتر از حد معمول در این مباحث دقت شده است».

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ش‍رح‌ ال‍م‍واق‍ف‌ ال‍ق‍اض‍ی‌ ع‍ض‍دال‍دی‍ن‌ ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌ الای‍ج‍ی المجلد 1

نویسنده:

ت‍ال‍ی‍ف‌ ال‍س‍ی‍د ال‍ش‍ری‍ف‌ ع‍ل‍ی‌ ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د ال‍ج‍رج‍ان‍ی‌‎ .‬و م‍ع‍ه‌ ح‍اش‍ی‍ت‍ا ال‍س‍ی‍ال‍ک‍وت‍ی‌ وال‍چ‍ل‍ب‍ی‌ ع‍ل‍ی‌ ش‍رح‌ ال‍م‍واق‍ف‌ ض‍ب‍طه‌ و ص‍ح‍ح‍ه‌ م‍ح‍م‍ود ع‍م‍ر ال‍دم‍ی‍اطی‌

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر , حاشیه،پاورقی وتعلیق

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ب‍ی‍روت‌ : دارال‍ک‍ت‍ب‌ ال‍ع‍ل‍م‍ی‍ة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

16. کلام عقلی , کلام اشعری , کلام اهل سنت , فلسفه اسلامی , 13. علم کلام , کتب کلام اهل سنت , کتب کلام اشاعره , شفاء: ابن سینا

کلیدواژه‌های فرعی :

تصور و تصدیق , نظر , تعاریف کلام , وجوب علم مکلف , احکام نظر , علم (فضیلت اخلاقی) , معرفت الله ,

کد کنگره:

‏‫‬‭BP205/4‭/ع‌6م‌8023 1377

چکیده :

اين كتاب معروف‌ترين و مهم‌ترين شرح كتاب«المواقف»قاضى عضد الدين ايجى مى‌باشد. كتاب شرح مواقف در كلام اسلامى و به خصوص در معرفى كلام اشعرى جايگاه ويژه‌اى دارد.به تحقيق مى‌توان گفت كه يكى از مهمترين و جامع‌ترين و علمى‌ترين كتب كلامى اشعري ها بلكه تمام اهل تسنن همين كتاب مى‌باشد. كتاب شرح مواقف علاوه بر حوزه‌هاى علمى اهل تسنن در حوزه‌هاى علمى تشيع نيز سالهاى متمادى به عنوان كتاب درسى مطرح بوده است. شيوۀ مولف در شرح كتاب مواقف،بيشتر از آنكه بر محور ادلۀ نقليه همچون آيات و روايات و اقوال باشد،مبتنى است بر استدلالات عقلى و جدلى گرچه مولف در اندك مواردى از شواهد نقلى هم براى تائيد استدلالات خود آورده است. اين كتاب گرچه در موضوع علم كلام نوشته شده است اما علاوه بر آنچه دركلام مطرح مى‌شود موضوعات متنوعى از مباحث فلسفى،همچون مباحث وجود،عدم،ماهيت،عرض،جوهر و...و از مسائل علم نجوم همچون مباحث مربوط به شمس،قمر،افلاك نهگانه و وضعيت جغرافيائى زمين و از مسائل علم اصول فقه،همچون مسائل مربوط به قياس،استقراء،تمثيل و...سخن به ميان مى‌آورد. مولف علت تأليف اين كتاب را وجود مطالب عاليه از علم كلام در كتاب مواقف و مستور بودن آنها مى‌داند كه جمعى از دوستان از او خواسته بودند كه اين مطالب را روشن سازد.او مى‌گويد«كتاب المواقف الذى احتوى من اصوله(علم الكلام)و قواعده على اهمها و اولاها و من شعبه و فوائده على الطفها و اسناها و...فاجتمع الى نفر من اجلة الاحباب المتطلعين الى سرائر الكتاب و اقترحوا على أن اكشف لهم عن مخدارته الاستار و ابرز لهم من نقاب الحجاب هاتيك الاسرار ليجتلوها بأعينهم متبرجات بزينتها متبخرات بمحاسن فطرتها... و شرحته بحمد الله سبحانه شرحا يذلل من شوارده صحابها و يميط عن خرائده نقابها...»

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ابکا‌ر الافکا‌ر فی‌ اصول‌ الدین‌ المجلد 1

نویسنده:

سیف‌الدین‌ الآمدی؛ تحقیق‌ احمد محمد المهدی

نوع منبع :

کتاب , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قاهره: دارالکتب‌ و الوثا‌ق‌ القومیه‌، مرکز تحقیق‌ التراث‌,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات الهی , صفات نفسانی , کلام اشعری , کلام اهل سنت , 13. علم کلام , کتب کلام اهل سنت , کتب کلام اشاعره

کلیدواژه‌های فرعی :

نظر , کتب اهل سنت , خوارج (مذاهب کلامی) , اشاعره (اهل سنت) , معتزله (اهل سنت) , اراده الهی , حشویه (مرجئه شکاک) , علم الهی , قدرت الهی , کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) , شناخت فطری , احکام واجب الوجود , اصطلاحنامه منطق , قیاس , علم (فضیلت اخلاقی) , علم اکتسابی (مقابل علم الهامی) , احکام علم , صفات ظاهری , علم , حقیقت کلام الهی , علم بدیهی((تصوری و تصدیقی اولی و غیر اولی)، مقابل علم نظری) , ادراک الهی ,

کد کنگره:

‭205/3 /آ8‮الف‬2ّ‬

چکیده :

أبكار الأفكار في أصول الدين، تأليف ابوالحسن على بن ابى على بن محمد بن سالم، معروف به سيف الدين آمدى(551-631 ق)، متكلم بزرگ اشعرى است. اين اثر دائرةالمعارفى كلامى است، كه با قلمى شيوا، رسا و به دور از اغلاق در بيان مطالب و نقل و نقد اقوال و نظم فصول و ابواب به شكلى روشمند نگارش يافته است. «ابكار الافكار»، مهم‌ترين اثر كلامى آمدى و بلكه از مهم‌ترين آثار كلامى اشعريان و حتى جهان اسلام به شمار مى‌آيد و بر آثار كلامى اشعرى پس از خود تأثير قابل توجهى داشته است.اين كتاب، به يك اثر مرجع و بنيادين براى دورۀ پس از خود بدل گشت كه به دورۀ كلام متأخران شناخته مى‌شود. آمِدی در ابکار الافکار می‏کوشد تا دیدگاه‏های نحله‏های کلامیِ مختلف اسلامی و گاهی آرای ادیان آسمانی دیگر را نقل کند که از آنها با عبارت مِلّیّون یاد می‏کند. در جایی که اجماع میان همه ملل و نحل را گزارش می‏کند. تعبیر قد اجمع العقلاء را به کار می‏گیرد. گاهی برای نشان‏دادن رأی فرق اسلامی در برابر ملل غیراسلامی می‏گوید رأی اسلامیان چنین است. در برخی موضوعات نام اشخاص را می‏برد؛ مثلاً، جبّایی، نظّام، هشام بن حکم، اشعری، باقلانی، جوینی و... ؛ گاهی به جای اشخاص نام یک فرقه را می‏برد، برای نمونه، خوارج، امامیّه، معتزله، اشاعره، حشویّه، کرامیّه، واقفیه و... ؛ گاهی دیدگاه فلاسفه را با تعبیر مثلاً ذَهَبتِ الفلاسفة نقل می‏کند. تقریبا در اکثر قریب به اتفاق موارد، دیدگاه معتزله یک سویمهم بحث است. گاهی تمامی متکلّمان در برابر فلاسفه قرار داده می‏شوند. در بسیاری از موارد برای اشاره به رأی موردپسند خود، که موافق اسلاف اشعری وی است تعبیر مذهب اهل حق را به خدمت می‏گیرد. همیشه دیدگاه‏ها را به صورت منظم و دسته‏بندی شده و در چندین مسلک و تقریبا به ترتیب تاریخی گزارش می‏کند. از دیگر ویژگی‏های روش آمدی در این کتاب آن است که پس از نقل آرا و اقوال واردِ نقض و ابرام‏شده، از جهات متعددی همچون جهت لغوی، معنایی، نصّ و نقل، اجماع و عقل به نقد و بررسی آنها می‏پردازد. پس از تحریر محل نزاع و نقد و بررسی اقوال یا همه را ردّ می‏کند و رأی تازه‏ای می‏آورد یا در آن توقف کرده، فروتنانه اعتراف می‏کند که این همه آن چیزی است که در بساط و توشه‏اش یافت می‏شود و ادامه راه را بر آیندگان می‏سپارد.ن نتیجه اینکه کتاب ابکار الافکار به یک اثر پایه و بنیادین برای دوره پس از خود بدل گشت که به دوره کلام متأخران شناخته می‏شود. شیوه تحقیق آرا و تقریر مطالب و اخذ موضع آمدی در ابکار الافکار نیز، جالب و خاص اوست. گذشت که وی در خلاف و جدل، منطق و فلسفه دارای تخصص و آثار عدیده است که حاکی از گرایش عقلی و روح نقدیِ او است. نیز، گفته آمد که وی به بررسی پاره‏ای از قواعد مهم فلسفی همت گماشت و با وجود این به جدل و نیز منطق اهتمام ویژه ورزید. این امر یادآور سلف بزرگ او امام محمد غزالی (م504) است که به رغم نقد تند و حتی دشمنی با فلسفه و فیلسوفان توجه فوق‏العاده‏ای به منطق معطوف ساخت که آن هم دانشی برآمده از یونان و ابزار کار فیلسوفان بود. امّا ماجرا به همین جا ختم نمی‏شود. آمدی در مخالفت تند با جریان باطنیّه از یک‏سو و به‏خاطر تمایل به تصوف از سوی دیگر نیز یادآور غزالی است. این امر از یک‏سو تأثیرپذیری وی را از غزالی و تمسک او را به جدل و منطق برای هماوردی با فلسفه و کلامِ عقلانیِ معتزله نشان می‏دهد. از دیگر سو، رویکرد عقلی ـ نقلیِ او را به مباحث کلامی می‏نُمایاند. كتاب در پنج جلد و هشت قاعده تنظيم شده است. شایسته ذکر است که مصحح و محقق کتاب پانوشت‏های مفید فراوانی اعم از ذکر منابعِ مطالب مذکور در متن و نیز ارائه توضیحاتی جهت روشن شدن برخی ابهام‏ها یا معرفی افراد یا مکاتب و فرق آورده و به این نحو بر کمال اثر افزوده است. همچنین فهرست تمام موضوعات اصلی هر مجلّد در پایان آن ذکر شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ش‍رح‌ ال‍م‍واق‍ف‌ ال‍ق‍اض‍ی‌ ع‍ض‍دال‍دی‍ن‌ ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌ الای‍ج‍ی المجلد 5

نویسنده:

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر , حاشیه،پاورقی وتعلیق

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ب‍ی‍روت‌ : دارال‍ک‍ت‍ب‌ ال‍ع‍ل‍م‍ی‍ة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

16. کلام عقلی , کلام اشعری , کلام اهل سنت , فلسفه اسلامی , عرض , کم , 13. علم کلام , اراده , قدرت , کتب کلام اهل سنت , کتب کلام اشاعره

کلیدواژه‌های فرعی :

مرگ , لذت و درد , اعراض , اراده , بقای قدرت , قدرت , حیات , عمومیت قدرت الهی , قدرت ازلی , قدرت به ضدین , حروف , کیف نفسانی , عرض , کم منفصل , کم متصل , کم متصل حقیقی , کم متصل غیر حقیقی , زمان ( ماهیت ) , کم منفصل غیر حقیقی , احکام عرض , احکام کم , اراده ذاتیه , کیف محسوس , علم (فضیلت اخلاقی) , عالَم قدرت , عالَم نور(مقابل عالَم ظلمت) ,

کد کنگره:

‏‫‬‭BP205/4‭/ع‌6م‌8023 1377

چکیده :

الموقف الثالث:فى الاعراض مولف مباحث مربوط به اعراض را در يك مقدمه و سه مرصد بيان مى‌كند كه عبارتند از:المرصد الاول:مباحث كلى اعراض كه در 8 مقصد مطرح شده كه عبارتند از:تعريف عرض،اقسام عرض،عرض از ديدگاه حكماء،اثبات عرض،عدم انتقال اعراض،عدم جواز قيام عرض به عرض،عدم بقاء عرض در دو زمان،عدم بقاء عرض در دو محل. المرصد الثانى:فى الكم مباحث اين موقف در نه مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:خواص كم،اقسام كم،اقسام جسم،ذاتيات و عرضيات كم،انكار متكلمين بر عدد،انكار متكلمين بر مقدار،انكار متكلمين بر زمان،حقيقت زمان،مكان‌المرصد الثالث:فى الكيفيات مباحث كيفيات شامل يك مقدمه و چهار فصل مى‌باشد كه عبارتند از:كيفيات محسوسه در 5 مقصد شامل:حرارت،يبوست،اعتماد،صلابت،ملاسه،الوان،انكار لون،نور،ظلمت قسم ثانى:ضوء در 4 مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:ماهيت نور،مراتب نور،كيفيت و ارتباط هوا با نور،شعاع و طلعلع نور. النوع الثالث:مسموعات در سه مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:ماهيت صوت،كيفيت صوت وجود خارجى صوت.القسم الثانى:حروف در 4 مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:ماهيت حروف اقسام حروف،ابتدا به ساكن،امكان جمع ساكنين.الفصل الثانى:كيفيات نفسانية در سه مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:تعريف حيات،شرط حيات،تعريف مرگ. النوع الثانى:علم در 14 مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:نسبت مخصوص عالم و معلوم،تعلق علم واحد به دو معلوم،جهل مركب،مباحث پيرامون جهل مركب،حواس پنجگانه،صورتهاى عقلى،علم تفصيلى و اجمالى،علم بالفعل و بالقوه،علم فعلى،مراتب عقل،اطلاقات عقل، تعلق دو علم به دو معقول،دگرگونى علم نظرى به علم ضرورى و بالعكس،استناد علم ضرورى به علم نظرى. النوع الثالث:اراده در 7 مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:تعريف اراده،ارادۀ قديم، عدم اشتراط اراده به اعتقاد نفع،مغايرت اراده با شهوت،مغايرت اراده با تمنى،قول اشعرى در اراده،اراده و رابطه او با ذات متعلق. النوع الرابع:مبحث قدرت در 13 مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:تعريف قدرت،مقدور بودن يك شى براى دو قادر، وجودى بودن صفت قدرت،اثبات قدرت،قدرت همراه فعل،قدرت قادر بر فعلى كه از آن منع شده است.تعلق قدرت به ضدين،عجز، تابع علم بودن مقدور،منافات داشتن خواب با قدرت و... النوع الخامس:كيفيات نفسانى در دو مقصد بيان مى‌شود كه عبارتند از:بديهى بودن لذت و درد، و مباحث مربوط به صحت.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

من‌العقیده الی‌الثوره المجلد 1 : ؛ المقدمات النظریه

نویسنده:

حسن حنفی

نوع منبع :

کتاب , مدخل آثار(دانشنامه آثار)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

بیروت: المرکز الثقا‌فی‌ العربی‌؛ دار التنویر,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصول عقاید , عقاید اسلامی , عقاید شیعه , 13. علم کلام , کتب کلام اهل سنت , کتب روشنفکران عرب , مواقف: قاضى عضد‌الدین ایجى , شرح المقاصد: تفتازانی , شرح مواقف: شریف جرجانی

کلیدواژه‌های فرعی :

اعراض , وجود و عدم , ذات الهی , صفات الهی , وجوب نظر , عناصر , ماهیت , جوهر , انواع عدد , جسم , افلاک , کیف محسوس , کیف نفسانی , عوارض عدد , نظام وجود , علم (فضیلت اخلاقی) , احکام وجود(عرفان نظری) , علم بدیهی((تصوری و تصدیقی اولی و غیر اولی)، مقابل علم نظری) , دلیل عقلی(قسیم دلیل نقلی و دلیل مرکب از عقلی و نقلی) , دلیل نقلی(قسیم دلیل عقلی و دلیل مرکب از عقلی و نقلی) , اشتمال بر علم توحید ,

کد کنگره:

‏‫‬‭BP217/4‏‫‬‭ /ح86م8 1367

چکیده :

«من العقيدة الى الثورة»، كتابى است پنج جلدى، به زبان عربى، در باره كلام نومعتزليان، نوشته دكتر حسن حنفى، از متفكران معاصر مصرى متعلق به جريان چپ اسلامى. مؤلف، در اين كتاب به آراى كلامى معتزله در چارچوب پروژه فكرى‌اش در بازخوانى و تجديد علم كلام توجه نشان داده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ثبات و تغییر

نویسنده:

جعفر سبحانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تغییر , اسلام , ثبات , علم (فضیلت اخلاقی)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

جعفر سبحانی

چکیده :

چکیده ندارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

علم در قرآن کریم

نویسنده:

محمود شکری

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , آگاهی , تفسیر , قرآن , اصطلاحنامه علوم قرآنی , علم (فضیلت اخلاقی) , علوم نظری , علم(اسماء اول ، عرفان نظری) , علوم طبیعی , علوم تجربی(معرفت شناسی) , الهیات و معارف اسلامی , الهیات و معارف اسلامی

چکیده :

موضوع علم وآگاهى در میان انسانهااز اهمیت والایی برخوردار است، و کثرت و فراوانى آیات قرآن درباره ی علم ومشتقات ومترادفات آن که افزون بر هزار آیه، یعنى یک ششم قرآن مى باشد، دلیل براهمیت ودرخشندگى این موضوع است. این پایان نامه باتوضیح وتعریف واژه علم وبررسى مشتق ها ومترادف هاى آن، آغاز شده سپس به بررسى آیات قرآن و نظرات علما و پژوهشگران پرداخته است که از این ره، معلوم مى شود که، علم در قرآن بمعناى شناخت ومعرفت ودرک اشیا ویا حکم به وجود چیزى ویا نفى حکمى از چیزى است واینکه علم موهبتى الهى است، که به انسان- نادان وجاهل وبی خبر از همه چیز- عطا شده است، زیرا، حق تعالى مى فرماید: (وعلمادم الاسمآء کلها)، ونیز (علم الانسن ما لم یعلم")وبالاخره (فألهمها فجورها وتقویها). با نگاه به آیات علمى در قرآن به نظر مى رسد که در وراى ذکر مطالب علمى، هدفى متعالى نهفته است، وآن هدف چیزى جز هدایت گرى بشر به سوى الله نیست. نیز ازآیات مربوط به علم الهى، معلوم مى شود که علوم خاص حق تعالى، مانند، علم لدنى وعلم کتاب وغیره. همه به علم غیب الهى بر مى گردد، وعلم غیب در اختیار حق تعالى وکسانى است که او انتخاب مى کند. علمى که جنبه ى روحانیت ومعنویت بشررا تکمیل نماید واورا از تاریکى برهاند وبه جاده فضیلت وتکامل رهبرى کند، علممورد ستایش قرآن است، ومهمترین این علوم عبارتند از: علم به کتاب الله، علم به احادیث، علم کلام وعلم به احکام شرعى واخلاقى، هرچند نمیتوان منکر علومى، همچون علوم تجربى شد. وسرانجام تعلیم وتعلم از اصول جانبى ومهم علم بشمار مى آید، ومعلوم مى شود که علم مایه حیات ونور است ومعلم پس از انبیا وباذن خدا حیات بخش حقیقى آدمیان است، والسلام.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا در تعیین موضوع فلسفه و تمایز آن از سایر علوم

نویسنده:

نرجس عمرانیان

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

علم بودن یک علم مرهون انسجام مسائل و انسجام مسائل در گرو عاملی وحدت آفرین است؛ اغلب حکما این عامل را موضوع علم می‌خوانند و موضوع را ملام تمایز علوم از یکدیگر دانسته‌اند. موضوع فلسفه یکی از مباحث مهم و کلیدی فلسفه می‌باشد؛ به طوری که با تعیین موضوع فلسفه، حوزه فعالیت این علم و چگونگی مسائل آن شخص می‌شود. پرسش از چیستی فلسفه، متعلق به حوزه علم‌شناسی است. موضوع هر علم چیزی است که در آن از عوارض ذاتی آن بحث می‌شود؛ به تعبیر دیگر، محمولات مسائل علم از عوارض ذاتی آن هستند. لذا بین موضوع هر علم و مسائل آن رابطه تنگاتنگی برقرار است. موضوع فلسفه و بررسی مسائل آن همواره مور توجه فیلسوفان اسلامی در دوره‌های مختلف بوده است. اکثر فلاسفه اسلامی درباره موضوع فلسفه نظر یکسانی دارند؛ اما در مورد مسائل مطرح شده در آن اتفاق نظر ندارند و بعضاً مسائلی را در فلسفه وارد می‌کنند که مربوط به علمی دیگر بوده و سنخیتی با موضوع فلسفه ندارد. ازمیان فیلسوفان اسلامی شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا و صدرالمتألهین شیرازی، دو چهره برجسته این علم می‌باشند که دارای نظام فکری منسجم می‌باشند طبق دیدگاه این دو، موضوع فلسفه "موجود بما هو موجود" است و مسائل آن نیز از عوارض ذاتی وجودند که در رساله حاضر به این موضوع پرداخته شده است. برای اثبات موضوعیت "موجود بما هو موجود" برای ما بعد الطبیعه باید این نکته اثبات شود که محمول همه مسائل فلسفی از عوارض ذاتی "موجود بما هو موجود" است. اما نه تنها دلیلی بر اثبات این مطلب نیست، بلکه پاره‌ای از مسائل موجود در آثار این دو فیلسوف منطقاً از مسائل این فن بشمار نمی‌آیند؛ از جمله مباحث نفس، معاد، نبوت و امامت. تطبیق قواعد منطقی علم‌شناسی بر همه‌ی آن چه به عنوان مسائل فلسفی مطرح است، بسیار چالش‌برانگیز است؛ چراکه در مقام تعریف، مسائل فلسفی باید از عوارض ذاتیه "موجود بما هو موجود" باشند اما در مقام تحقق به مشکل برخورده و به نظر می‌رسد در برخی از مسائل فلسفی این نکته رعایت نشده است لذا شکافی میان مقام تعریف و مقام تحقق فلسفه به وجود می‌آید که باید برای پرکردن این شکاف تلاش‌هایی انجام شود. ازجمله اینکه در حوزه عملکرد، فلسفه و کلام اسلامی باید از هم جدا باشند، زیرا این دو، دو علم متفاوت با موضوع، مسائل، روش و غایت متفاوت می‌باشند و اگر بخواهیم فیلسوفانه به اثبات عقاید خود بپردازیم، می‌توان آنرا در علمی جداگانه یا در فلسفه‌های مضاف بررسی کرد لذا هیچ منعی به نظر نمی‌رسد که حوزه‌های گوناگون فلسفی را با شعاع‌های متفاوت و تعریف شده و با قراردادن موضوعات متفاوت و التزام به قاعده عوارض ذاتیه به فلسفه‌های اخص و اعم دست یافت.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

علم شناسی فلسفی ملاصدرا

نویسنده:

مریم فخرالدینی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , علوم انسانی , وجودشناسی , علم , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , علم (فضیلت اخلاقی) , علم(اسماء اول ، عرفان نظری)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

علم‌شناسی فلسفی، نگاهی وجودشناسانه به علم است که در آن، مباحث مربوط به علم، عالم و معلوم از آن حیث که وجود دارند، مورد بررسی قرار می‌گیرند. این نوع رویکرد به مسأله‌ی علم، در فلسفه‌ی ملاصدرا که مبتنی بر اصالت وجود است، جایگاه ویژه‌ای دارد و باعث شده که نظر صدرا در مسائل متعدد حوزه‌ی علم، متفاوت از فلاسفه‌ی پیش از او باشد. در این پایان‌نامه با بررسی تعریف علم و اقسام آن از نگاه ملاصدرا تلاش شده است مبانی فلسفی صدرا که در ارائه‌ی نظرات او نقش داشته‌اند، روشن شود. ملاصدرا براساس تعریف خود از علم و اقسام آن، تمام هستی را دارای شعور و ادراک معرفی می‌کند و حتی علم در جسمانیات را ثابت می‌نماید. علاوه بر مبانی هستی‌شناسی ملاصدرا، مبانی انسان‌شناسی او نیز تفاوتی عمده با سایرین دارد و صدرا براساس شناخت خود از نفس انسان و رابطه‌اش با علم، تبیین جدیدی از نحوه‌ی پیدایش ادراکات مختلف در نفس ارائه می‌دهد. همچنین نظرات ملاصدرا در حوزه‌ی علم، او را در تبیین علم خداوند به ماسوا، معرفت انسان به خداوند و اثبات غایتمندی هستی و سریان عشق در همه‌ی مراتب آن یاری نموده است؛ مسائلی که بی‌شک، حل نمودن آن‌ها بدون بهره‌گیری از ابداعات صدرالمتألهین در حوزه‌ی هستی‌شناسی علم، بسیار دشوار و شاید غیرممکن باشد. البته پس از بررسی نظرات ملاصدرا در مسائل وجودشناسانه‌ی علم و مباحث معرفت‌شناختی، بخصوص در رابطه با وجود ذهنی‌، تصور و تصدیق و کلیات، به نظر می‌رسد با وجود ابتکارات ملاصدرا در این مسائل نمی‌توان انتظار داشت که نگاه وجودشناسانه‌ی ملاصدرا تأثیر بسزایی در رویکرد معرفت‌شناسی او داشته باشد، زیرا براساس تفاوت نوع نگاه در این دو حوزه، رویکرد ملاصدرا نیز به مسائل مذکور مطابق با جایگاه بحث و با توجه کامل به این تفاوت‌ها بوده است. اگر چه توجه به همین حیثیت‌های متفاوت علم از جهت وجود یا حکایتگری‌اش، خود، عامل ابتکارات ملاصدرا در مسائل مذکور بوده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6 7

تعداد رکورد ها : 67

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.