مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
علم اخروی (مقابل علم دنیوی) علم اصیل (مقابل علم مقدمی) علم اکتسابی (مقابل علم الهامی) علم الهامی (مقابل علم اکتسابی) علم دنیوی (مقابل علم اخروی) علم شرعی (مقابل علم غیر شرعی) علم غیر شرعی (مقابل علم شرعی) علم غیر نافع (مقابل علم نافع) علم مباح (مقابل علم واجب) علم مسموع (مقابل علم مطبوع) علم مطبوع (مقابل علم مسموع) علم مقدمی (مقابل علم اصیل) علم نافع (مقابل علم غیر نافع) علم واجب (مقابل علم مباح) یقین
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 67
بررسی مقایسه‌ای وجود ذهنی و نقش آن در معرفت از دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا
نویسنده:
زینب ابراهیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
نظریه وجود ذهنی از نظریات مهم در باب علم و معرفت است که در این پژوهش نظریات دو حکیم نامدار اسلام، ابن سینا و ملاصدرا را به روش کتابخانه ای مورد بررسی قرار داده و با هم مقایسه کرده ایم. وجود ذهنی از دو جهت وجود شناختی و معرفت شناختی مورد بررسی قرار می‌گیرد. وجود ذهنی از نظر وجود شناختی، نحوه ای از وجود در مقابل وجود خارجی است که در جریان علم حصولی انسان به خارج به وجود می آید و در تمام مراتب علم حسی و خیالی و عقلی محقق است. وجود ذهنی از نظر معرفت شناختی بیان کننده نحوه مطابقت ذهن با خارج و در واقع همان بحث از ارزش معلومات است. از آنجا که تانسبت به ارزش معلومات یقین حاصل نشود، بحث از مسائل دیگر فلسفه و حتی علوم دیگر سودمند و یقین آور نیست، بحث درباره وجود ذهنی و بررسی نقش معرفتی آن اهمیت ویژه ای دارد. نگارش حاضر نیز به منظور حل مشکل علم و رسیدن به شیوه ای مطمئن برای حصول علم و بررسی ارزش معلومات است. ابن سینا و ملاصدرا در باب ارزش معلومات قائل به وجود ذهنی یعنی تطابق ماهوی ذهن و عین هستند. بنابر توضیحات دو حکیم بزرگوار در باب نحوه حصول ماهیت اشیاء در ذهن یعنی حصول اثر شیء در نفس و به دنبال آن انتزاع ( از نظر ابن سینا ) و صدور نفس (از نظر ملاصدرا‌ )، تطابق ماهوی در مراتب ادراک حسی و خیالی قابل دفاع است. در مرتبه ادراک عقلی فقط با توجه به نظرات ابن سینا می توان تطابق ماهوی ذهن و عین را توجیه نمود؛ اما توضیحات ملاصدرا در مورد ادراک عقلی، موید مطابقت مذکور نمی باشد.
مشخصات اثر
وجود ذهنی از دیدگاه فلاسفه و متکلمین
نویسنده:
فرشته فاضلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مباحث مطرح شده در فلسفه اسلامی،بحث وجود‌ذهنی می‌باشد. این مبحث ربط وثیقی با مباحث عمده معرفت‌شناسی دارد.عنوان این رساله اثبات وجود ذهنی از دیدگاه فلاسفه و متکلمین می‌باشد.این رساله آراء متفاوتی را که در این زمینه وجود دارد، تبیین و نقد نموده و دیدگاه ملا صدرا را تقویت می‌نماید.پس از بررسی در این رساله به این نتیجه رهنمون می‌شویم که در بحث چیستی وجودذهنی، با توجه به وجود ماهیات اشیاء و ویژگی‌های آنها در ساحت ذهن و عدم آنها در خارج از ذهن، حکم به تحقق وجود‌ذهنی می-شود. در بحث کاشفیت وجود‌ذهنی نیز می‌توان با توجه به باور فلاسفه اسلامی به عقل فعال و مبادی عقلیه و ارتباط نفس با آنها، واقع‌نمایی و کاشفیت وجود‌ذهنی را اثبات نمود.
مشخصات اثر
نقد و بررسی نظریه علم دینی در فرهنگستان علوم اسلامی
نویسنده:
حمید بیات
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بحث علم دینی از مباحث مهم عصر ماست. از عمر این بحث چند دهه بیشتر نمی‌گذرد، اما در کشورهای اسلامی به بحث روز تبدیل شده است. بزرگانی همچون شهید صدر و شهید مطهری مباحثی در این‌باره مطرح کرده بودند، ولی در دهه‌ی اخیر به صورت جدی در میان اندیشمندان اسلامی و مراکز علمی به صورت یک مسئله حیاتی ظهور کرده است. از جمله این مراکز فرهنگستان علوم اسلامی است. این آکادمی توسط مرحوم سید منیر الدین حسینی هاشمی تأسیس گردید و با همت برخی از شاگردانش، همچون حجت الاسلام و المسلمین میرباقری توسعه یافت.رساله حاضر در پی آن است تا با تبیین مبانی علم دینی از منظر فرهنگستان، ارزیابی منصفانه‌ای از آن ارائه دهد. این تبیین و ارزیابی در سه فصل صورت گرفته است. در فصل اول، ابتدا، ضرورت و مراحل دست‌یابی به علم دینی از منظر فرهنگستان بیان شده و سپس مبانی فلسفی، کلامی و فقهیِ علم دینی تبیین گشته است. در فصل دوم، علم دینی از منظر جامعه شناسی، روش شناسی و معرفت شناسی تقریر شده و در فصل سوم به این دیدگاه مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. در این رساله با تأکید بر نقاط قوت این دیدگاه، دو نکته مورد دقت قرار می‌گیرد، اول اینکه، این دیدگاه باید تکمیل گردد و بیشتر و بهتر در معرض مجامع علمی قرار گیرد و دوم، اظها نظر نهایی در مورد آن زمانی صورت می‌گیرد که در عمل موفق باشد.
مشخصات اثر
امکان و چگونگی علم دینی
نویسنده:
احمد دهقانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله اصلی،تعارض یا عدم تعارض میان علم ودین است که بعد از رنسانس با پیدایش نظریات و کشفیات جدید علمی ایجاد شد ودر حل این مسئله عده ای به نفی واقع نمایی علم نظر دادند و عده ای هم دین را افیون توده ها نامیدندوعده ای هم سعی در اشتی دادن میان این دونمودند.در جهان اسلام برخی تلاش درایجاد علوم بر پایه دین کرده وعلم دینی را مطرح کردند،لذا در این پژوهش این مسئله باعنوان امکان وچگونگی علم دینی به صورت مقایسه ای وبا استفاده از منابع مکتوب در کتابخانه ها و مراکز پژوهشی مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفت.شروع بحث با علم بود ومشخص شد که از علم دومعنا مستفاد میگردد:معنای اول که مطابق با دانش بوده و هر نوع معرفتی را شامل می شود ودر مقابل جهل است و دیگر معنای اصطلاحی خاص بوده که برابر با علوم تجربی است.حال باید دید علم دینی در صورت وجود ایا میتواند جزئ این دسته از علم محسوب شود یا خیر؟ودر خصوص دین ، درادیان ابراهیمی دین به مجموعه بایدها ونبایدها وگزاره های هستی شناسانه ای که ازطرف خداوندجهت هدایت بشراز طریق پیامبرنازل گردیده اطلاق میگرددوخواستگاه دین فطرت خداجوی بشراست.ازانجا که علم به معنای عام هرنوع معرفتی را شامل میشود پس وجود علم دینی در این معنا هیچ جای مناقشه ای نیست ضمنا معرفت دینی مو ضوعی معرفت شناختی نیست بلکه مقوله ای عمل شناختی است که ایمان نام دارد.صحیحترین تعریف علم دینی ان است که بتوان با استفاده از متون مقدس دینی علومی را تاسیس و جایگزین علوم غیر دینی نمود. لذا عده ای با رویکرد های ا)استنباطی که دین حاوی کلیه معارف بشری است ب)تا سیسی که درفرضیه های علمی دین ملهم است ج)رویکرد تهذیب وتکمیل علوم موجود ،موافق علم دینی بودند.ولی با امعان نظر به هرکدام ازاین رویکردها مشخص میگرددکه پذیرش علم دینی با هرکدام از این رویکردها منتفی است وبا توجه به نظرات مخالفان علم دینی مشخص میگردد علم دینی که مدعی دریافت اطلاعات علمی درباره جهان از وحی الهی باشد ممکن نیست.لذا دین ،زبان ،هدف و برنامه مخصوص به خودرا دارد که همان به سعادت رساندن انسان است وعلم در حوزه معرفتی خود وظیفه اش کشف وکاوش است ،پس علم ومذهب به دو قلمرومتعلق می باشند با دو زبان متفاوتلذا با این اوصاف علم دینی امکان تاسیس وجود ندارد.
مشخصات اثر
اخلاق دانشوری از دیدگاه اهل بیت (علیهم السلام) با تکیه برسه صفت زهد علمی، تواضع عالمانه و ترویج و گسترش علم
نویسنده:
هادی اسماعیلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
علم‌آموزی و فراگیری دانش یکی از مناسبات انسانی است که نقش مهمی ‌در سعادت آدمی‌ دارد و می‌تواند از منظر اخلاقی محل توجه واقع شود. در فرآیند علم‌آموزی افعالی از انسان صادر می‌شود که می‌توان در باب حسن و قبح یا درستی و نادرستی آنها سخن گفت. عالمان اخلاق و فلاسفه مسلمان و غیرمسلمان هر کدام دیدگاه‌های مختلفی در باب ملاک حسن و قبح و تشخیص نیک از بد ارائه کرده‌اند؛ ملاک‌هایی همچون سود و منفعت، لذت، وظیفه و تکلیف و فضیلت. از دیدگاه اسلام، آنچه یکی از اصلی‌ترین معیارهای اخلاقی بودن افعال و رفتار انسان را شکل می‌دهد نیت و انگیزه انسان است. نیت و انگیزه باید با فطرت و عقل هم‌سو باشد؛ چراکه عقل انسان می‌تواند حسن و قبح را تشخیص دهد و دین و شرع نیز راه را برای شناخت عقل روشن کرده، یافته‌های صحیح و درست آن را تأیید می‌کند. اخلاقی بودن، همه شئون و مناسبات انسانی را شامل می‌شود و پهنه اخلاق به وسعت وجود انسان، گسترش می‌یابد. علم‌آموزی و فراگیری دانش نیز می‌تواند از منظر اخلاقی بررسی شود. در این رساله می‌کوشیم معیارها و اصولی را که در اخلاقی شدن فرآیند دانش‌اندوزی نقش دارند از خلال سخنان گهربار اهل بیت علیهم السلام واکاوی کنیم. البته تأکید این پژوهش بر سه ویژگی زهد عالمانه، تواضع و ترویج علم است. بدین‌منظور پس از تبیین مفاهیم و طرح مقدمات، اخلاق دانشوری را تعریف می‌کنیم و در کنار آن به بایدها و نبایدهای اخلاقی عالمان و متعلمان می‌پردازیم. زهد عالمانه، تواضع عالمانه و نشر علم سه مولفه اساسی در شکل گرفتن زندگی عالمانه و اخلاق دانشوری است.
مشخصات اثر
بررسی زبان دین از دیدگاه سهروردی و ویتگنشتاین
نویسنده:
فاطمه محمودزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نوشتار حاضر به بررسی زبان دین از دیدگاه ویتگنشتاین و سهروردی می‌پردازد. فصل اول تحقیق به کلیات بحث می‌پردازد. در فصل دوم زبان دین از دیدگاه ویتگنشتاین متقدمو متأخر بررسی شده است.سپس در فصل سوم زبان دین از دیدگاه سهروردی توضیح داده شده است.سرانجام در فصل چهارم به بررسی تطبیقی دیدگاه این دو فیلسوف پرداخته شده است.ویتگنشتاین در فلسفهمتقدم خود دین و مابعدالطبیعهراموجود اما زبان دین را بی‌معنا و مهمل می‌داند. وی امور دینی را رازآمیز و انسان را به سکوت در مورد آن‌ها فرامی‌خواند. وی در فلسفه‌ی متأخرش زبان دین را معنادار و زبان خاص می‌داند. از نظر وی تنها کسی می‌تواند زبان دین را بفهمد که در نحوه‌ی زندگی دینی شراکت داشته باشد. سهروردی نیز زبان دین را معنادار دانسته و آیات قرآن را در بسیاری از موارد تأویل می‌کند. وی گزاره‌های دینی را دارای ظاهر و باطن می‌داند. از نظر او تنها کسی به کنه معارف فلسفی و دینی دست می‌یابد که هم در کشف و شهود و هم در استدلال مهارت و ورزیدگی داشته باشد. ویتگنشتاین و سهروردی در معناداری و معرفت بخشی گزاره های دینی با هم تفاوت دارند.
مشخصات اثر
"زمینه‌های تاریخی تحول علمی در دوره امامت امام صادق (ع) "
نویسنده:
ام البنین دهقان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر که با روش تاریخی و توصیفی انجام شده است، هدف اصلی آن بررسی تاثیرزمینه های تاریخی و سیاسی بر روند فعالیت های علمی حضرت امام جعفر صادق (ع) است. بر اساس مطالعات انجام شده، با وجود آثار و تحقیقات زیادی که در زمینه ابعاد مختلف زندگی امام صادق (ع) تالیف شده، اما تقریباَ در هیچ کدام به تاثیر سیاست بر گسترش علوم در دوره امام صادق (ع) پرداخته و توجه نشده است، از این رو در این تحقیق این ضرورت حس شده و به آن پرداخته شده است.مهمترین یافته های این پژوهش (بر پایه فرضیه های تحقیق) به قرار زیر است:دوران امامت امام صادق(ع) با فراز و فرودها و اوج و حضیض هایی مقارن بوده است. از مختصات بارز این دوران می توان به موارد زیر اشاره کرد: •
مشخصات اثر
خاتمیت از دیدگاه قرآن و حدیث
نویسنده:
ابوالحسن رضوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله خاتمیت حضرت محمدبن عبدالله(صلی الله علیه وآله) یکی ازمسائل است که به نص قرآن و حدیث از ضروریات دین اسلام می‌باشد و این مسئله خاتمیت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) به اثبات رسیده است.احادیث متعدده از خاصه وعامه دلالت دارند بر خاتمیت پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) وطبق آن ادله وجود مبارک پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) پایان دهنده سلسله پیغمبران و رسولانی است.تفسیرها ونظریه‌های گوناگون و مختلف درباره خاتمیت ارائه شده است و بنده در این رساله آن ارائه و انظارهائی مختلف را بررسی نموده و نظریه صحیح را به اثبات رسانده است.اندیشمندان بزرگ اسلامی کوشیده اند که تفسیر معقولی درباره خاتمیت به عنوان تبیین وتفسیر به دست بدهند ولی نظریات خیلی از بزرگان که درباره خاتمیت ارائه نموده اند مورد اشکال قرار گرفته است. بنده در این تحقیق نظریه‌های شان را ارائه کرده و آن را بررسی نموده.محقق در این رساله سعی نموده که مطالب مهم این موضوع را از علماء و بزرگان دانشمندان شیعه و سنی جمع کند و آنرا به بررسی بپردازد.همانطوری از موضوع این تحقیق روشن وآشکار است، این رساله در مورد خاتمیت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)می باشد. و این رساله دارای پنج فصل می‌باشد. فصل اول به بحث مقدمه، کلیات این موضوع پرداخته شده و سوال‌های اصلی و فرعی تحقیق بیان شده مثلاً دیدگاه قرآن و حدیث درباره خاتمیت چیست؟ جامعیت وحی نزد دانشمندان اسلامی چگونه بود؟ چرا خاتمیت ضروری است.فصل دوم، درباره مفاهیم موثر دربحث خاتمیت بیان شده، در این بخش کلماتی که در این موضوع موثر بودند و ربط داشتند، از قبیل تعریف وحی، ایمان، دین، عقل، معنی لغوی و اصطلاحی خاتمیت و به اصطلاحات دیگر مثل نبوت و تعریف مختار خاتم، پرداخته شده.فصل سوم، در این فصل به ادله خاتمیت پرداخته شد و این به سه دسته تقسیم شده، دسته اول آیات مثل آیه 40 سوره احزاب «ماکان محمد ابا احد من رجالکم و لکن رسول الله و خاتم النبیین و کان الله بکل شیء علیماً» و آیه اکمال دین وغیره.و دسته دوم روایات بیان شده و بنده سعی نموده که این روایات را از طریق شیعه و سنی برای اثبات مسئله خاتمیت بیان کند. مثل حدیث ثقلین و منزلت، و دسته سوم دلیل عقل در این بحث بیان شده.فصل چهارم، در این فصل به دیدگاه دانشمندان و روشنفکران در این باب پرداخته شده ونقدهای لازم را برای آن نظریات رد شده است، مثل دیدگاه علامه اقبال و دکتر شریعتی وسروش.فصل پنجم، در این فصل به شبهات این موضوع و پاسخ به آن پرداخته و سعی شده که مهم ترین شبهات پرداخته شود.
مشخصات اثر
بررسی تعامل علم و سیاست در قرون اولیه هجری(اول تا پنجم) با تاکید بر علم کلام
نویسنده:
سیداسماعیل مسعودی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تحلیل و تبیین جامعه شناختی تحولات تاریخی راهنمای علمی راه حال و آینده خواهد بود. تحول علمی‌ای که در دوره اولیه تاریخ اسلام و یا به عبارتی در دوره تمدن اسلامی رخ داد مسأله‌ای است که هم بسیار به آن اذعان شده و هم مورد تحلیل و کنکاش قرار گرفته است، اما جای خالی تحلیل‌های جامعه شناختی که بتواند فراتر از گزارش‌های تاریخی و نیز تحلیل‌های غیرنظامندِ غیرعلمی قرار گیرد کاملاً مشهود است. این تحقیق عهده دارد تبیین جامعه شناختی رابطه نهاد علم و نهاد سیاست در قرون اولیه تاریخ اسلام (قرن اول تا پنجم) است و از آنجا که گستره علم بسیار وسیع است و بررسی آن در قالب یک پایان‌نامه نمی‌گنجد به صورت موردی به بررسی علم کلام (به جهت ارتباط نزدیک با جریان‌های سیاسی) می‌پردازد. این تحقیق از نوع مطالعات جامعه شناسی تاریخی است که با رویکرد اثباتی و اتخاذ چارچوب نظری مناسب به سراغ شواهد و واقعیت تاریخی می رود و از رهگذر آن هم واقعیت تاریخی را فهم می کند و هم چارچوب نظری خود را مورد آزمون قرار می‌دهد. و در پایان روشن شد که منشاء و چگونگی شکل گیری علم کلام کاملاً متاثر از جریان‌ها و مسائل سیاسی قرن اول بوده است. همچنین بسط و گسترش مسائل کلامی و شکل‌گیری نحله‌های کلامیِ معتزلی و اشعری در قرون دوم و سوم و چهارم در بستر فرایندها و هویت سیاسی‌ای که اجتماع مسلمین در آن زیست می‌کرده‌اند، بوده است، در نهایت افول کلام معتزلی و نیز ظهور کلام شیعی در فاصله قرون چهارم و پنجم از رهگذر تحولات سیاسی ای که در تغییر رویکرد خلفای بنی عباس نسبت به قبل و نیز تغییر نحوه حضور سیاسی امامت شیعی در جامعه شیعی قابل تبیین است.
مشخصات اثر
بررسی درون مایه های نامه های عین القضات همدانی
نویسنده:
علی نوریان لالایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نامه ها در طول تاریخ بشریت، همیشه در اثرگذاری بهتر از هر نقل و قول و نوشته ای عمل کرده اند. اولا به خاطر فضای صمیمی و دوستانه ی حاکم بر این گونه نامه ها، و ثانیا جنبه ی شخصی داشته، و خصوصی بودن آن کمتر مخاطبش را به عکس العمل های نامعقول وادار می کند. اما باید اذعان کرد که نامه هایی تحت عنوان "مکتوبات عرفانی" بیش از هر نوشته ای، از چاشنی عاطفه و اثربخشی برخوردارند. آنچه در این رساله ، بنده در پی آن بودم، استخراج مدخل های بحث تعیین شده، از نامه های عارفانه ی عین القضات همدانی است. در پژوهش نامه ی حاضر، خدا را با تمامی بزرگی اش، از آیینه ی صاف ضمیر قاضی به نظاره خواهیم نشست. و در اهمیت علم و ایمان و تاثیر آن ، در جایگاه انسان، برای اوج عزت یا حضیض ذلت از او نکته هایی با ارزش خواهیم آموخت. آداب مرادی و مرید پروری را در سایه ی خدمت کفش خاضعانه ، از او می آموزیم. و در مبحث بعدی از عادت و عادت ورزی، طبق دستورات قاضی اجتناب ورزیده، و در ادامه در کلاس درس و تفسیر قرآنی او،توفیق تلمذی یافته و با پیام های قرآنی او خاطرمان را نورانی می نماییم. سپس بر فراز قله های معانی او، یعنی در آسمان عرفان، پروازی عارفانه و عاشقانه را تجربه می نماییم و با شور و وجدی مضاعف در مدرسه عشق او، حدیث معاشقه را از هزار هوش نوای او به گوش جان نیوشیم. و از شطحیات کلامش در دفاع از "معلم فریشتگان" یعنی ابلیس، درس غیرت و جوانمردی می آموزیم. و در پایان وصایای دلسوزانه او را که خودش آن را تذکره نامه ای می داند پیشکش دوستداران ادب و عرفان می نماییم. لب کلام اینکه ، نامه های قاضی گنجینه ای با ارزش است ، که حکایت "رنج و گنج آدمی " است. آنجا که او سیر از عالم خاک تا دیار افلاک را با کلامی عارفانه و عاشقانه، برای آیندگان به یادگار گذاشته است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 67