مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
آیات سُوَر غرایب قرآن کلمات و حروف قرآن معانی قرآن
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2474
معرفت شناسی اخلاقی در جهان اسلام
نویسنده:
محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله به بررسی رهیافت های اصلی در حوزه معرفت شناسی اخلاقی در علم اخلاق مسانان پرداخته خواهد شد. در ابتدا عقل گرایی معتزله مورد بحث قرار خواهد گرفت و سپس با شهودگرایی اخلاق غربی مورد مقایسه قرار می گیرد. سپس جبرگرایی اشعری مورد بررسی و رد قرار خواهد گرفت. و در آخر عقل گرایی فلسفی در جهان اسلام تبیین خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 3 تا 16
مبانی و لوازم دیدگاه علامه مجلسی درباره حیات پس از مرگ
نویسنده:
جعفر اصفهانی، رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
با توجه به رویکرد دینی علامه مجلسی در پرداختن به حیات پس از مرگ، اصول و مبانی وی در این رابطه نیز متناسب با این رویکرد و برخاسته از منابع دینی است که یا به آنها تصریح کرده و یا می توان آنها را از توصیفاتی که از حیات پس از مرگ ارائه داده، استخراج کرد. این اصول مشتمل است بر اصول خداشناختی، جهان شناختی، انسان شناختی و معرفت شناختی، که می توان آنها را در قالب دوازده اصل ارائه کرد. این اصول درباره علوم وحیانی، حقیقت علم، حجیت ظواهر، موهوم بودن مکان و تابعیت آن از متمکن، اصالت توامان روح و جسم، خلق از عدم و حدوث عالم، ابتناء قواعد فلسفه بر توهم، عدم اختلاف نشئات، محوریت پیامبر اکرم و ائمه علیهم السلام در حوادث قیامت، مرگ ارواح و قبول ابهام به جای تاویل آیات مربوط به جزئیات تصویر معاد می باشند. از دیدگاه علامه مجلسی، درباره معاد می توان لوازمی چون اصالت خداوند و سنخیت دنیا و آخرت را نتیجه گرفت.
صفحات :
از صفحه 91 تا 112
بررسی و نقد دیدگاه اریک فروم، در باب گرایش انسان به دین
نویسنده:
طاهره قشقایی، حسین اترک
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
این مقاله به بررسی علل گرایش انسان به دین، از دیدگاه اریک فروم می پردازد. روی کردهای مختلف جامعه شناختی، روان شناختی و فلسفی-الاهیاتی، در این مساله وجود دارد. اریک فروم دو عامل: نیاز به نگرش مشترک و همگانی، و مسوولیت گریزی را سبب گرایش انسان به دین بیان کرده است. از آن جا که این دو نیاز در بشر دائمی است، گرایش به دین نیز در طول تاریخ، همیشگی بوده است. فروم معتقد است گرایش به دین، پیامدهای ناگواری دارد؛ مانند پیدایش حکومت های ستمگر و مستبد دینی، ظهور طبقه عالمان دینی سوء استفاده گر و بروز جنگ های متعدد. دیدگاه های اریک فروم در باب منشأ گرایش به دین اشکالاتی دارد: به نظر می رسد که وی مرتکب مغالطه شده و پیدایش نگرش مشترک در سایه ی دین واحد را، که نتیجه دین داری است، علت فاعلی گرایش انسان به دین بیان کرده است. همچنین مسوولیت گریزی عامل گرایش به دین نیست؛ چراکه دین، خود، مسوولیت آور است و به سبب همین ویژگی است که برخی، از پذیرش آن سر باز می زدند. لوازم ناگواری که فروم برای گرایش به دین برشمرده است درباره همه ادیان صادق نیست.
صفحات :
از صفحه 75 تا 94
بررسی سیمای قرآن در اندیشه حضرت امام خمینی (ره)
نویسنده:
معصومه ریعان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تحقیق و پژوهش پیرامون قرآن کریم، سنت دیرینه همه محققان مسلمان است که در پی کشف و فهم آیات الهی بوده و طالب درک عمیق‌تر از این صحیفه ربوبی‌اند. از طرف دیگر سیره‌شناسی مفسران و پی‌جوئی روش ایشان نیز از جمله تحقیقات علمی روز می‌باشد که محققان دیگری را براین امر واداشته است . تحقیق حاضر، پیوندی از دو سنت دیرینه و جدید است که کشف سیمای قرآن را در اندیشه‌ای بررسی می‌نماید که خود مظهر عالیترین درک و فهم این ودیعه‌الهی بوده ولذا دو بعد قرآن‌شناسی و سیره‌شناسی را توامان در حد بضاعتی اندک و توانی ناچیز به عهده گرفته‌است . اکنون آنچه پی‌آمد این پژوهش می‌باشد آن است که : در تمامی جنبه‌های زندگی پربرکت حضرت امام (رض) از ابعاد فقهی، فلسفی، عرفانی و اخلاقی گرفته تا عرصه‌های سیاسی اجتماعی و مبارزاتی ایشان قرآن کریم نقش تعیین کننده داشته است . گرچه حضرت امام (رض) از ابعاد فقهی، فلسفی، عرفانی و اخلاقی گرفته تا عرصه‌های سیاسی اجتماعی و مبارزاتی ایشان قرآن کریم نقش تعیین کننده داشته است . گرچه حضرت امام (رض) صاحب آثار تفسیری مدون و منضبط نمی‌باشد لیکن در بررسی قرآن، عمیق‌تر از مفسران بدین میدان گام نهاده و در طرح مباحث تفسیری خویش ، با اطلاعاتی وسیع و فراگیر و با نگرشی همه‌جانبه وارد شده است . حضرت امام در طرح مباحث تفسیری، بیش از هر چیزبه مقاصد قرآن کریم و مجرای عملی آیات نگریسته است و آن را در حیطه کلی به عنوان سنت قابل اجرای الهی مطرح نموده‌است . دراین اندیشه، اتکاء بر سنت معصومین و نگرش محققانه به ادعیه‌ایشان، در کنار تعقل و اجتهاد ترکیب موزونی است که با عشق و عرفان درهم‌آمیخته است و اسلام ناب محمدی را بعداز چهارده‌قرن با طراواتی نو، به‌صحنه اجتماعی کشانیده‌است . ولذا طرح بازگشت به قرآن و درک عمیق آیات الهی و ظهور و بروز آن در صحنه ذهن و عمل که‌از جمله تئوری‌های نهضت‌های معاصر می‌باشد توسط حضرت امام (رض) در جریان مبارزات ایشان به‌اثبات رسیده‌است .
ساحت وحیانی دین از منظر سنت گرایان و نواندیشان دینی معاصر ایران
نویسنده:
علیرضا فرهنگ قفهرخی، احسان قدرت الهی، سعید بینای مطلق
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
منظور از ساحت وحیانی دین، مجموعه ویژگی‌هایی است که دین در بدو شکل‌گیری کسب می‌کند. این ساحت به طور معمول، شامل اموری همچون مبانی ایمانی، متون مقدس، سنت بنیان‌گذار، تعالیم و مناسک اولیه می‌شود. اندیشمندان روزگار ما مبتنی بر خاستگاه‌ های فکری خود، طیف وسیعی از دیدگاه‌ ها را نسبت به این امور دارند، به گونه‌ای که در یک سر طیف، دین وحیانیْ کامل، معصوم، خدشه‌ ناپذیر و ابدی انگاشته می‌شود و در سر دیگر، به عکس، انسانی، زمانی و قبض‌ و بسط‌پذیر در نظر گرفته می‌شود. ساحت وحیانی دینْ شالوده و نظام یک دین را پایه‌ ریزی می‌کند؛ در نظر سنت‌گرایان، این ساحت از دین، الاهی، مقدس و مقدر است و ریشه در عالم جبروت، یعنی در مبدأ و رجعت‌گاه آخرت‌شناسانه‌ی دین دارد. اما نواندیشان دینی اکثرا ویژگی‌های بشری را به این ساحت نسبت می‌دهند و آن را به‌ منزله‌ی نهال دین تلقی می‌کنند که نگرش بنیان‌گذار دین به جهان را می‌نمایاند و پس از او رشد و تکامل می‌یابد. در ادامه، به تطبیق مؤلفه‌های مهم این دیدگاه‌ها پرداخته، اختلاف‌ها و شباهت‌های آن‌ها را فهرست می‌کنیم.
صفحات :
از صفحه 75 تا 92
روش شناسی عرفان تطبیقی
نویسنده:
علی صادقی شهپر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
روش شناسی عرفان تطبیقی به مقایسه و تطبیق ساختارها و پدیده های عرفانی در فرهنگ های متفاوت و یا مشابه می پردازد، تا امکان ارزیابی و فهم بهتر ساختارها و پدیدارهای عرفانی و در نتیجه تفاهم میان فرهنگی فراهم گردد. در مقاله حاضر با طرح مشکلات و راه کارهای عرفان تطبیقی، به مسایلی چون دسته بندی منابع دست اول، دوم و سوم، متون تفسیری و ترجمه ای، عدم دسترسی به منابع اصلی، ضعف در فهم متون دست اول به زبان اصلی، پرهیز از جزیی نگری و تطبیق لفظ به لفظ اصطلاحات عرفانی و اتخاذ رویکرد کارکردگرایانه در تطبیق پدیده های متفاوت، پرداخته شده است تا راه گشای تحقیقات عرفان تطبیقی باشد.
صفحات :
از صفحه 75 تا 100
مفهوم «برتر از هستی» و فقدان «ارتباط» در اندیشه فلوطین
نویسنده:
طاهره مسگرهروی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مفهوم «برتر از هستی» عنوانی است که فلوطین برای «احد» در نظر می گیرد، تا آن را از هر گونه تعین، انقیاد و کثرت متعالی سازد و این تعالی سازی چنان فاصله ای میان منشا و مبدا هستی (احد) و سایر باشندگان ایجاد می کند که محوری ترین عناصر عرفانی یعنی «ارتباط» و «عشق» را به چالش می گیرد. نگرش عارفانه فلوطین از بنیاد، فلسفی است و در رویکرد عارفانه او به فلسفه شور، شوق و ذوق عارفانه که از ویژگی های عرفان شاعرانه شرقی است، اثری به چشم نمی خورد. هر چند اندیشه فلوطین در این باره زمینه ساز عرفان نظری و موثر در آرا فیلسوفان و عارفان مشرق زمین بوده است، اما عرفان او اساسا بر بنیاد اندیشه فلسفی یونان استوار است. مفهوم «برتر از هستی» برداشتی از ایده نیک در اندیشه افلاطون است و فلوطین این مفهوم را وامدار اوست، به کارگیری این مفهوم و نیز پیراستن «احد» از هر گونه ویژگی آشنای انسانی همانند، اندیشه، عشق، آگاهی، اراده، عنایت و بخشش، او را به مفهومی ناشناس، بیگانه و بی نهایت دور و نیز خدایی خاموش و سرد بدل می سازد. از سوی دیگر تعالی «احد» در کاربرد مفهوم «برتر از هستی»، مفهوم «آفرینش» را نیز به «فیض» بدل می سازد تا تبیینی برای عدم نیاز به اراده و آگاهی خداوند باشد. در فلسفه عرفانی فلوطین به تبع فقدان مفهوم «ارتباط» اثری از «ایمان» نیز به چشم نمی خورد، در واقع این هستی شناسی مبتنی بر خرد اوست که می خواهد خدا و انسان را به شیوه ای استدلالی تفسیر و تبیین کند. در به کارگیری مفهوم «برتر از هستی» می توان به دو نتیجه کلی رسید: 1- فقدان «ارتباط» دو سویه میان انسان و منشا هستی و به تبع آن فقدان شور و شوق، 2- طرد و نفی جهان جسمانی، و به تبع آن بی اعتباری و بی ارزشی انسان و تمام دغدغه ها و تعلقات این جهانی.
صفحات :
از صفحه 91 تا 116
موسی و عیسی (ع) در انسان کامل جیلی
نویسنده:
محمد علی یوسفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
زندگی انبیا الاهی آن گونه که در کتاب های مقدس، روایات و قصص به تصویر کشیده شده، همواره زمینه ای مساعد برای بیان اندیشه ها و مضامین عرفانی بوده است. جیلی که خود از شاگردان مکتب عرفانی ابن عربی است به زندگی انبیا الاهی از جمله موسی و عیسی (ع) نظر داشته، به تاویل و تطبیق آیات، روایات و حوادث زندگی آنان با حوادث نفسانی پرداخته است. جیلی در مجموع مباحث خود درباره زندگی موسی، بر فنای نفس بشری، حقیقت واحد الاهی، رفع دو گانگی و دویی در نسبت وجود حقی و خلقی و در نهایت بر وحدت انسان کامل با خداوند تاکید دارد. او تورات را از تجلیات اسما صفاتیه حق و انجیل را از تجلیات اسما ذات می داند. خداوند تورات را در نه لوح بر موسی نازل کرد و او مامور به ابلاغ هفت لوح بود و دو لوح پایانی که لوح «قدرت و ربوبیت» بود در حوزه تبلیغ موسوی قرار نداشت، بلکه متعلق به عیسی بود و همین ابلاغ الواح «قدرت و ربوبیت» از سوی عیسی بود که موجب شد قوم عیسی به تثلیث قایل شوند و به قول جیلی و ابن عربی به گمراهی (ضلال) و خطا (اعتقاد نادرست) بیافتند. جیلی بر این باور است که انجیل ظاهری دارد و باطنی. ظاهر انجیل عبارات آغازین انجیل است که به نام «اب، ام و ابن» شروع می شود، همچنان که اول قرآن «بسم الله الرحمن الرحیم» است. قوم عیسی ظاهر این کلام را گرفتند و آن را بر عیسی، مریم و روح تطبیق دادند و از حقیقت انجیل که ظهور حضرت حق را در خلق و قیام ناموس لاهوتی را در وجود ناسوتی نشان می دهد غفلت کردند و به تجسیم و حصر منتهی شدند.
صفحات :
از صفحه 147 تا 171
بررسی جامعیت قرآن با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره)
نویسنده:
محمدتقی موسوی کراماتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آنچه نگارنده در پی تحقیقات خود به آن دست یافته، این است که به طور کلی می‌توان به سه گرایش متفاوت در ارتباط با موضوع جامعیت قرآن در بستر زمان اشاره کرد: 1ـ جریان تصوف‌گرایی با محوریت اندیشه‌ی غزالی. 2ـ جریان غرب‌گرایی با محوریت فکری جدایی دین از سیاست. 3ـ جریان اصالت‌گرایی با محوریت وفاداری به متن. جریان تصوف‌گرایی با مبنا قرار دادنِ اصل باطن قرآن و زبان قرآن به معناشناسی جامعیت قرآن روی آورده است. اندیشه‌ی غرب‌گرایانه بنای فکری خویش را در حوزه‌ی جامعیت قرآن بر اساس مبانی فکری جدایی دین از سیاست و اثرپذیری قرآن از فرهنگ زمانه، طراحی نموده است. و جریان اصالت‌گرایانه، حرکت فکری خویش را در محیط جامعیت قرآن، با نقد مبانی اندیشه‌ی تصوف‌گرایی و نفی مبانی غرب‌گرایی، در مسیر غایت قرآنی قرار داده است. اصولی که اندیشه‌ی اصالت‌گرایانه براساس آن چهارچوب منطق فکری خود را تدوین نموده است عبارتند از: انسان‌شناسی، فطرت، عقل، خاتمیت، عترت. نگارنده، علاوه بر بررسی مبادی فکری جریان‌های یاد شده، در فصول مختلف پایان‌نامه، به تحلیل اندیشه‌ی امام خمینی در قالب ارائه شده پرداخته، و میزان قرابت و همگرایی اندیشه‌ی امام خمینی را با مبانی فکری یاد شده، تحلیل می‌نماید تا از این منظر بن مایه فکری امام خمینی که در کانون اندیشه‌ی ایشان، نقشی اساسی ایفا می‌نماید؛ شناخته گردد. نتایجی که از نوشتار حاضر به دست خواهد آمد در چند محور می‌توان خلاصه کرد: 1ـ شناخت چگونگی قبض و بسط اندیشه‌ی جامعیت قرآن با بررسی مبادی تصوری دخیل در قلمرو آن. 2ـ شناخت میزان همگرایی و واگرایی مبانی تشکیل دهنده‌ی اندیشه‌های یاد شده با اصول و ارکان بینش اسلامی. 3ـ شناخت اندیشه‌ی بلند امام خمینی(ره) و معرفی ایشان به عنوان یک شخصیت صاحب‌نظر در زمینه‌ی موضوع جامعیت قرآن.
تاویل عصیان و توبه آدم (ع) در اندیشه عرفای اسلامی
نویسنده:
سیدحسن سیدترابی ,یحیی رمضانی پارگامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
چکیده :
از دیدگاه عرفای اسلامی، پاک بودن از «گناه» و «عصیان» از آغاز آفرینش تا پایان آن، کار فرشتگان و است و آلوده به معصیت بودن در همه عمر مختص شیطان و توبه و بازگشت از عصیان و گناه پیشه آدم (ع) و انسان هاست. گفتمان عصیان و توبه حضرت آدم نیز یکی از موضوعات خواندنی و پر رمز و راز عرفان اسلامی است و عرفا و شعرای بزرگ عارف مسلک با استناد به آیات و روایات و احادیث منقول از پیامبر و اقوال جانشینان و تابعین آن حضرت به تاویل عرفانی آن پرداخته اند. این موضوع در مکتب عرفان ذوقی جلوه های گوناگونی به خود گرفته است. عرفا حماسه عصیان و توبه آدم (ع) را از زمینه های نیل به کمال جویی انسان دانسته و با تعابیر شاعرانه و عارفانه در پی تاویل آن برآمده اند. از جمله مولانا عصیان و توبه آدم (ع) را در مسیر تکامل وی به طور خاص و عامل ترقی بشر به طور عام تعبیر کرده است. این مقاله در پی آن است که تعابیر این بزرگان را به پیشگاه قرآن ببرد و با سنجه این دفتر الهی و وحی نامه مصون و محفوظ آسمانی بسنجد.
صفحات :
از صفحه 101 تا 117
  • تعداد رکورد ها : 2474