مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در این رساله اهدافزیر دنبال شده است : -1 شناسایی جنبه‌های روان‌شناختی انسان که در قرآن کریم مطرح شده است . -2 آشنایی مستند با دیدگاه قرآن دربارهء سلامتروان‌شناختی انسان -3 برداشتهایی از راه‌های ارائه شده در قرآن برای تامین سلامتروان‌شناختی -4 دست‌یابی به این حقیقتکه خطوط و رهنمودهای اسلام در زمینه بهداشتروانی، در صورتی که با توجه به نیاز و شرایط روز تدوین و اجرا شوند، با رشد و کمال فردی و اجتماعی و سلامتروان‌شناختی انسان را تضمین خواهند کرد.

اهانت به مقدسات اسلام موضوع تازه‌ای نیست، مقدسات مسلمانان همواره آماج بی-حرمتی‌های دشمنان حق و حقیقت بوده است. متأسفانه در سال‌های اخیر این مسأله به اوج رسیده است؛ این اهانت‌ها در قالب‌های مختلف بیان، اعم از کتاب،مقاله،کاریکاتور،فیلم و...بروز پیدا کرده است. پاسخ اهانت‌کنندگان به واکنش‌ها و اعتراضات مخالفان توهین به مقدسات، آزادی بیان است؛ آن‌ها ادعا می‌کنند که آزادی بیان این حق را به آن‌ها می‌دهد و هرگونه محدود کردن و سرکوب کردن این اهانت‌ها را محدود کردن آزادی بیان می‌دانند. در این نوشتار فارغ از انگیزه‌های اهانت‌کنندگان سعی در بررسی دیدگاه اسلام در مورد آزادی بیان، مقدسات و تعیین دقیق محدوده‌ی آن داریم و به دنبال آن، راه‌حل اسلام را در زمان تلاقی و تزاحم مقدسات و آزادی بیان مطرح می‌کنیم. اسلام به عنوان یک مکتب ازنظام حقوقی خاصی برخوردار است و در شاخه‌ی کیفری خود جرایم و مجازات‌هایی را برای حمایت از مقدسات پیش‌بینی کرده است. روش انجام این تحقیق توصیفی-تحلیلی است. با بررسی منابع اصیل اسلامی، کتاب‌ها و مقالات مرتبط، مطالب به صورت کتابخانه‌ای جمع آوری شده و مورد بررسی قرار گرفته است. دین اسلام در عین حال که آزادی بیان را یک حق مسلم بشر می داند که در سایه‌ی آن حقیقت نمود پیدا می کند، نسبت به حفظ حرمت مقدسات حساسیت ویژه‌ای دارد. در جهان‌بینی اسلام قداست اعتباری نیست؛ بلکه امری ذاتی استکه از خداوند به عنوان منشأ قداست به سایر موجودات به خواست او منتقل می شود. بنابراین بشر در تعیین موجودات مقدس نقشی ندارد، مصادیق مقدسات را تنها خداوند مشخص می‌کند و بشر تنها با استفاده از آیات و روایات می‌تواند آن‌ها را شناسایی کند. اسلام نیز مانند سایر مکاتب هرگز آزادی بیان را به صورت مطلق نمی‌پذیرد. در مکاتب مختلف، با سلیقه‌های متفاوت مجسمه‌یآزادی را تراش می‌دهند؛ بر خلاف مکاتب انسان‌گرا که آزادی بیان یک هدف اصلی تلقی می گردد در اسلام آزادی بیان وسیله‌ای استبرای حصول به هدف و هر زمان که از مسیر هدف اصلی، منحرف شود باید محدود گردد. مقدسات یکی از بارزترین محدودیت‌های آزادی بیان در اسلام هستند که هرگاه در تزاحم و تلاقی با آزادی بیان قرار گیرند بر آزادی بیان حد می زنند.

استشراق در طول تاریخ به مفاهیم گوناگونی به کار رفته است؛ در معنای عام آن، مطالعه و پژوهش در امور مربوط به شرق و در معنای خاص آن، اسلام شناسی توسط غیر مسلمانانمی باشد.تاریخچه ی استشراق با توجه به دو مفهوم عام و خاص آن به شش دوره ی کلی با ویژگی های خاص خود قابل تقسیم می باشد.در دوره های مختلف تاریخی پس از ظهور اسلام مستشرقان و به خصوص غربیان، با اهداف و انگیزه های گوناگونی به اسلام شناسی و شناخت معارف قرآن روی آوردند، که شامل اهداف دینی_تبشیری، سیاسی_استعماری، علمی، اقتصادی، فرهنگی،... می باشند.مستشرقان در عصر حاضر برای نیل به اهدافشان از وسایل و ابزار جدید متناسب این دوره، نظیر وسایل ارتباط جمعی ، برگزاری همایش های بین المللی و محافل علمی و دانشگاهی، تألیف کتب ، مقالات، دایره المعارف ها، ترجمه ی قرآن به زبان های اروپایی و ... استفاده می کنند. در نتیجه برای مقابله و مواجهه ی صحیح با افکار و اعمال سوء مستشرقان لازم است که اهداف و ابزارهای به کار گرفته شده توسط آنان شناسایی گردد تا بتوان در حفظ و بقای وحدت اسلامی و اعتلای آن گام موثری برداشت.

باورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی در روان شناسی، اصطلاحی است که از نظریه دو روان درمانگر آمریکاییبه نام های "آلبرت الیس" و "آرون بک" گرفته شده استکه اشاره به اختلال تفکر افراد در درک واقعیات دارد. هدف اساسی روان درمانی، تغییر نوع تفکرات بیماران روانی درباره خودشان و مردم و زندگی و مشکلاتی است که قبلاً از مقابله با آن ها عاجز بوده اند و همین موجب اضطراب و اختلالات روانی شان می شده است. قرآن کریم، نیز علاوه بر اشاره به علل و موانعی که باعث اختلال در تفکر افراد و درک حقایق می شود، راهکارهای درمانی وشیوه های اصلاح آن رابیان فرموده است. پژوهش حاضر درصدد است که به روش تطبیقی، ضمن بررسی باورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی در نظریه "آلبرت الیس" و "آرون بک" و بازیابی آن در مفاهیم قرآن، به میزان هم پوشانی این دو حوزه، در تبیین موضوع فوق دست یابد؛ و لذا پس از ارائه کلیات، در فصل اول پس از پرداختن به مساله شناخت در لغت و اصطلاح، به بررسی شناخت در سه حوزه فلسفه، روان شناسی و قرآن سامان یافته است؛ و در فصل دوم، به بررسی باورهای غیرعقلانی که شامل ده باور غیر منطقی و نه تحریف شناختی که در روان شناسی نقل و تبیین گردیده است، پرداخته شده است؛ و در آخر این فصل(فصل دوم)، مبنای فلسفی نظریه "الیس" و "بک"،با آموزه های دین اسلام، مورد نقد و بررسی قرار گرفته شده است. در فصل سوم که مهمترین بخش این پژوهش می باشد، پس ازنقد و بررسی تطبیقی یکایک باورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی از منظر قرآن، به اشتراکات و مفترقات دیدگاهقرآن و روان شناسی پرداخته شده است؛ و در پایان بدین نکته راه یافته که در تطبیق باورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی در دو حوزه فوق، مشترکات بیش از مفترقات است و یافته های بشری، بسیار شبیه داده های وحیانی است؛ و چون علم، اساساً بیان هست ها و نیست هاست، از این رو ارتباط با معنویت در بیان ارزش ها و بایدها و نباید های آن، نقش بسیار موثری در مقابله باباورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی دارد. کلید واژه ها: قرآن، روان شناسی، باورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی.