مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam
>
مسایل جدید دین شناسی
>
مناسبات دین مسائل جدید کلامی)
>
عقل و دین
تعارض عقل و دین
تفکیک عقل و دین
عقل و ایمان
عقل و دین در اسلام
عقل و دین در مسیحیت
نیاز دین به عقل
وحی و عقل
هماهنگی عقل و دین
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
تعداد رکورد ها : 286
عنوان :
رابطه عقل و وحى از منظر ابن رشد و صدرالمتألهين
نویسنده:
اكبر فايدئى، مريم حسن پور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن رشد
,
عقل و دین
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه دین
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
تاویل قرآن ,
معارف دینی ,
معرفت شناسی ملاصدرا ,
10. شریعت/ Šarīʿa ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
تعارض عقل و دین ,
تعارض ظاهری علم و دین ,
معرفتشناسی دینی (مسایل جدید کلامی) ,
اصطلاحنامه فلسفه ,
قرآن ,
زبان (فلسفه) ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
ضرورت تامل فلسفی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
رابطه ميان فلسفه و شريعت، مسئله عقل و وحى، و سازگارى و ناسازگارى اين دو با هم، يكى از مشهورترين و عميق ترين مباحث در حوزه الهيات است. اين مسئله، همواره ذهن انديشمندان دينى را به خود معطوف داشته و سبب پيدايش ديدگاه هاى متفاوت شده است. اكثر قريب به اتفاق فلاسفه اسلامى از جمله صدرالمتألهين و ابن رشد، ضمن اعتقاد به ارزش و اعتبار عقل و وحى، اثبات هماهنگى حكمت و شريعت را وجهه همت خود قرار داده اند. آن دو، تأويل را راهكار اساسى رفع تعارض ظاهرى ميان عقل و شرع دانسته و در معنا و متعلق و گستره تأويل و روش هاى معرفتى با هم اختلاف نظر پيدا كرده اند. اين مقاله، با روش توصيفى ـ تحليلى، بر آن است كه با استفاده از آيات و روايات و آراى انديشمندان اسلامى رابطه عقل و وحى را تبيين نموده و ميزان توانايى عقل در كاشفيت از معارف دينى و موارد تطبيق حكمت و شريعت را از نظر ابن رشد و صدرالمتألهين را مقايسه نمايد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 63
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی علل و ریشه های ظاهرگرایی در فهم قرآن
نویسنده:
یداله چوپانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کرمان: دانشگاه شهید باهنر,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ظاهرگرایی
,
فرق ظاهر گرا
,
ماتریدیه (اهل سنت)
,
مجسمه (مشبهه صفاتیه)
,
وحی
,
قرآن
,
تفسیر قرآن
,
عقل و دین
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر قرآن
کلیدواژههای فرعی :
مجسمه ,
معتزله ,
کرامیه ,
اشاعره ,
جَهمِیّه (فرقه کلامی) ,
تشبیه ,
اخباریون ,
تفسیر به رأی ,
اجماع ,
اصحاب جمل ,
بطن قرآن ,
حنبلیان ,
عقل و نقل ,
درایت حدیث ,
ماتریدیه ,
وهابیت ,
اهل حدیث ,
اجماع ,
شاپا (issn):
0
چکیده :
ما انسان ها همواره متأثر از فراورده های دانش و فرهنگ نو و کهنه خویش هستیم و رهایی کامل از آن ها به نُدرت اتفاق می افتد؛ اما این تأثُّر ذهنی نباید در فهم آیات قرآن و روایات تأثیرگذارد و خلوصِ آن را مشوَّب سازد. فهم خالص و بی شائبه از متون دینی به ویژه قرآن، ممکن، اما مشکل است و پاک سازی ذهن از فرض های آغازین و انگاره های پیشین، شرط لازم برای دست یابی به چنین فهم خالص است؛ لیکن پس از غروب مِهر نَبَوی، از سوی برخی فرقه ها و نحله ها، علاوه بر بروز اختلافات سیاسی- اجتماعی، برداشت های دینی نیز دستخوش اختلاف و گسستگی شد. تفسیرهـای مختلف از دین و کتاب الهـی شکل گرفت و تفکّـرات گوناگون و گاه متّضادّ از میان جامعـه اسلامـی سر برآورد. یکـی از این جریان های فکری، ظاهرگرایی و عقل گریزی و بستن باب اجتهاد در رویارویی با قرآن است؛ البته مُراد این مقاله، پرداختن به فرقه های ظاهرگرای « اهل سنّت» است که بیشتر از هر نحله دیگر به این دست از عقاید، پای فشرده اند. نگارنده این نوشتار، برآن است تا با روش توصیفی - تحلیلی، ضمن پرداختن به علل شکل دهندة این گرایش عقیدتی، ریشه های این پدیده ناسالم فکری را بیان کند و به قدر امکان مورد نقد و بررسی قرار دهد. نتیجه ای که از این تحقیق حاصل شده آن است که صِرف توجه به ظواهر آیات قرآن که این نحله بدان تمسّک جُستند، مُکفی درک و یافتن مدلول ها و مقاصد آیات قرآن نبوده؛ بلکه مدخلیت عقل با تکیه بر تفسیر معصومین ( علیهم السلام ) در راستای فهمِ صحیحِ قرآن امری محتوم است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 87
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بازشناسی مفهوم دینی عقل، مبنایی برای تعلیم و تربیت در اسلام
نویسنده:
هادی وحدانی فر
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کرمان: دانشگاه شهید باهنر,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جهل
,
خیر
,
تربیت
,
تعلیم
,
تربیت
,
عقل و دین
کلیدواژههای فرعی :
تربیت دینی ,
ولایت تشریعی ,
تکامل انسان ,
ماهیت عقل ,
عقل در قرآن ,
نقش تربیتی عقل ,
معانی عقل ,
اولو الالباب ,
اهل عقل ,
اهل جهل ,
تعلیم و تربیت الهی ,
خلقت عقل و جهل ,
حدیث عقل و جهل ,
حجت باطنی ,
تمیز خیر از شر ,
معنای لغوی عقل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
0
چکیده :
مقاله حاضر به بازشناسی ماهیت و مفهوم دینی عقل و نقش آن به عنوان مبنایی برای تعلیم و تربیت در اسلام، پرداخته است؛ در این پژوهش با واکاوی عقل از منظر لغویان، روایات و قرآن کریم به وجوه معنایی آن، از جمله: «موجود مجرد»، «قوه ی درک»، «اندیشه»، «تمییز»، «انزجار از قبایح» و «کسب کننده علم»، دست یافته است؛ وجه اشتراک همه آن معانی، «موجود» است؛ که در عالم ملکوتی، «مخلوقِ روحانی» نام دارد، در عالم مُلکی، «قوه». ماهیت این موجود، در دو معنای «درک» و «بازدارندگی» ظهور مینماید. همچنین، عقل در مقابل «جهل» و «احمقی»، واقع میشود. عقل بر خلاف جهل، تمایل به خیرات «نظری» و «عملی» دارد و نسبت به تعلیم و تربیت «قبیح»، اثر بازدارندگی از خود نشان میدهد. روایات از «خیر و شر»، به عنوان «وزیران» عقل و جهل یاد میکند؛ از این رو نقش تعلیم و تربیت عقل، از سوی معلّم و متعلّم، در حوزة نظری و عملی به سوی «عاقل شدن» است؛ قرآن نیز عاقل و جاهل را مدح و ذم نموده و مصادیقی از خیر و شر را در تعلیم و تربیت دینی، امر و نهی کرده است. از این رو عاقل در حوزه تعلیم و تربیت، کسی است که در میدان حُسن «فاعلی» و «فعلی»، پا نهاده باشد؛ همچنین در پرتو آن، عقل با مجموعهای از جذب «خوبی ها» و دفع «بدیها»، همراه گردیده است؛ تا عقل به سبب تربیت دینی، از قوه به فعل مبدّل گردد؛ بنابراین، در این باره میتوان، اهمّ مبانی تعلیم و تربیت عقل را، در پنج ضلعِ «علم نیک»، «ایمان نیک»، «نیّت نیک» ، «گفتار نیک» و «عمل نیک» خلاصه نمود؛ اولین مصداق بارز تعلیم و تربیت دینی در دو حوزة عقل نظری و عملی، خداشناسی و خداپرستی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 147 تا 169
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اندیشه اعجاز: زمینهها و سیر تطور آن تا قرن سوم
نویسنده:
محمد علی مهدوی راد، روح الله شهیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اعجاز قرآن
,
بسط فهم از معجزه
,
17. فرق کلامی
,
معجزات
,
عقل و دین
,
شخصیت ها
,
تفسیر قرآن
,
13. علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
علی بن ربن طبری ,
اعجاز قرآن ,
فخر رازی ,
معتزله ,
نهضت ترجمه ,
معجزه ,
اشاعره ,
نظام ,
ابن ندیم ,
کشاکشهای کلامی میان ادیان ,
کشاکشهای کلامی میان مذاهب اسلامی ,
اعجاز باوری ,
عجز آگاهی ,
سخنوری و شعر ,
زمینه های پیدایش بحث اعجاز ,
نظر مفسران ,
ابو عثمان عمرو بن بحر جاحظ ,
نظم قرآن ,
ابو محمد عبدالله بن مسلم بن قتیب ,
محمد بن یزید واسطی ,
قرآن ,
پیامبر ,
شاپا (issn):
2383-3165
چکیده :
«اندیشه اعجاز»، پیش از قرن چهارم هجری و رسیدن به اوج، مراحلی چند را به خویش دیده است. در مرحله نخست، یعنی قرون اول و دوم هجری، شاهدیم که ادیبان و سخنوران در برابر هماوردی قرآن اظهار عجز کردهاند و عالمان و مفسران بدون اهتمام و توجه ویژه از کنارِ مسائل در پیوند با اعجاز گذشتهاند و در آن به چند و چون نپرداختهاند. در مرحله پسین، کشاکشهای کلامی بین ادیان و درون دینی و نهضت ترجمه، چالشهایی را فرا روی قرآن به عنوان سند نبوت و اسلام نهاد و مباحث اعجاز را جدی ساخت. تلاشهای عالمانی چون نظام، علی بن ربن طبری، جاحظ، ابن قتیبه و واسطی در زمینه اعجاز، جلوههایی از دغدغههای موجود در این دوران است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 169 تا 190
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقلگرایی و نصگرایی در کلام اسلامی با بررسی دیدگاه شیخ طوسی و ابنادریس
نویسنده:
حمیدرضا شریعتمداری , مرتضی توکلی محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: جامعه المصطفی العالمیه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شیخ طوسی
,
کلام اسلامی
,
نص گرایی
,
ابن ادریس حلی
,
عقل و دین
,
درباره شیخ طوسی
کلیدواژههای فرعی :
شیخ مفید ,
اجماع ,
اصل برائت ,
جایگاه عقل در معرفت دینی ,
اخباری گری ,
مکتب نص گرای قم ,
تفاوت های عقل گرایی و نص گرای شیعه ,
جایگاه عقل در فقه شیعه ,
سید مرتضی علم الهدی ,
اصل عملی عقلی ,
مصادیق دلیل عقل در فقه ,
اموال اهل بغی ,
اصل اباحه ,
اجماع ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
چکیده :
گستردگی و تنوع مباحث علم کلام، متکلمان را بر آن داشته است تا در اثبات مباحث کلامی از روشهای گوناگون بهره گیرند. عقلگرایی و نصگرایی از روشهایی است که هر کدام در حقیقت نمایانگر طیفی هستند که مدارس علمی و دانشوران مختلفی را در بر میگیرند؛ از این رو حتی در یک مکتب و طیف میتوان اختلافاتی را تشخیص و نشان داد. در میان عقلگرایان شیعه، ابن ادریس در فقه (و اصول فقه) یک نقطه عطف به حساب میآید که عقلگرایی و اصولگرایی را در فقه به جایگاه واقعی خود بر میگرداند. وی گرچه در برابر حاکمیت انحصاری فتاوای شیخ طوسی در فقه ایستاد، اما در همان چارچوب روشی عمل کرد. با این همه، حتی از لحاظ روششناسی هم میتوان میان آنها تفاوتهایی را تشخیص داد. این تحقیق در پی نشان دادن آنها در کنار شباهتها میباشد. شیخ طوسی و هم ابن ادریس در مباحث کلامیِ خود، روش عقلگرایی را بر روش نصگرایی ترجیح دادهاند، اما ابن ادریس در تبیین و بررسی مباحث کلامی بیشتر از عقل بهره جسته است. البته این بدان معنا نیست که شیخ طوسی در استدلالها و بررسی مباحث کلامی توجهی به کار کرد عقل نداشته باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 48
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقلانیت و دینداری: دفاع از سازگاری
نویسنده:
سید علی طالقانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم و دین
,
عقلانیت و دینداری
,
اطاعت محض
,
عقل و دین
,
نواندیشی دینی
کلیدواژههای فرعی :
روشنفکر ,
معنویت ,
مصطفی ملکیان ,
تدین متعقلانه ,
تدین ,
اطاعت عقیدتی ,
جمع عقل و دین ,
چکیده :
به ادعای برخی روشنفکران معاصر، عقلانیت و معنویت از نیازهای غیرقابل چشمپوشی بشر است، در حالی که دینداری نه تنها از نیازهای بشر نیست، که خود مانعی است بر سر راه تأمین برخی از آنها. دینداری با عقلانیت قابل جمع نیست، و چون نمیتوان از عقلانیت چشم پوشید، لاجرم باید از معنویتِ دیندارانه دست شست. در این مقالۀ کوتاه، تنها به بررسی یک بخش از این ادعا میپردازیم: ادعای امتناع جمع دینداری و عقلانیت. توضیح خواهیم داد که دینداری، به معنی عام کلمه، نسبت به عقلانیت و عدم عقلانیت خنثاست؛ اگرچه دینداری، مستلزم اطاعت محض هست، مستلزم اطاعت کورکورانه و بیمبنا نیست؛ و آنچه با عقلانیت ناسازگار است، اطاعت کورکورانه و بیمبناست و نه اطاعت محض.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 15
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ترابط عقل و ایمان از دیدگاه غزالی و ملاصدرا
نویسنده:
روح الله شاکری زواردهی، ملیحه محمودی بیات
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ایمان
,
عقل نظری
,
عقل عملی
,
شک
,
عقل و دین
,
عقل و ایمان
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
اشاعره ,
انسان شناسی ,
ایمان و عقل ,
مقومات ایمان ,
معنای پراگماتیستی ایمان ,
انتقادات غزالی به حکما ,
حقیقت ایمان ,
مساوقت علم و وجود ,
طور وراء عقل ,
جایگاه عقل در اسلام ,
تجرد عقل ,
فرا عقلی بودن وحی ,
اختلاف دین و عقل ,
ابزار سعادت انسان ,
تلازم عقل و شریعت ,
تاثیر ایمان بر عقل ,
اشعری گری غزالی ,
ایمان در حکمت متعالیه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
عقل، شأنی از شئون آدمی است که از طریق آن، هم کسب معرفت و هم عمل می کند. ایمان، تصدیقی قلبی به خداوند عالم است که علاوه بر آنکه چشم انداز جدیدی از عالم و آدم فراهم می آورد، انسان را به اطمینان و آرامشی درونی سوق می دهد. اما دو سؤال پیش می آید، اینکه دو عنصر عقل و ایمان چه رابطه ای با هم دارند؟ و آیا اعتماد به یکی از این دو ما را از دستیابی به دیگری بی نیاز می کند؟ نوشتار حاضر، به بررسی این مسئله از دیدگاه دو متفکر بزرگ اسلامی پرداخته که در اندیشه یکی از آنها صبغه ایمان گرایی و در دیگری عقل گرایی بارز تر است. غزالی ایمان را ارزشمندتر از عقل می داند؛ وی گرچه عقل نظری را پذیرفته، آن را در درک و فهم دین ناتوان دانسته است. به همین دلیل، حتی ایمان مردم عوام را به عقل فلسفی ترجیح می دهد. اما ملاصدرا، گرچه به محدودیت های عقل اشاره می کند، به مباحث عقلانی در حوزۀ دین بسیار ارزش می دهد و ایمان را نیز نه تنها مغایر با عقل ندانسته، بلکه آن را نوعی علم و تصدیق معرفی کرده است. در این مقاله پس از بیان تفصیلی دیدگاه های این دو اندیشمند درباره عقل و ایمان، ضمن ارزیابی، نقد و بررسی آنها، به مقایسه تطبیقی این دو دیدگاه می پردازیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 691 تا 714
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بدیل ناپذیری خدمات و حسنات دین
نویسنده:
اسماء پناهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق
,
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی)
,
عقل و دین
,
دَیِّن
,
کارکردگرایی دین
,
جانشین پذیری دین
,
حیات معنادار
,
مواجید عرفانی
چکیده :
چکیدهبرخی این مسأله را مطرح می کنند که دین هیچ گرهی از گره های بشر معاصر را نمی گشاید و این هنر، صنعت و تکنولوژی است که مشکلات بشر امروزی را حل نموده و خدماتی به انسان ارائه می دهد و سلامت و رفاه را برای جامعه انسانی به ارمغان می آورد. در حالی که این عقیده نادرست بوده و باید گفت که دین در حوزه های مختلفی همچون ارائه جهان بینی کلی، معنابخشی به حیات انسان، معرفی حیات پس از مرگ، ارائه مواجید عرفانی و ضمانت اجرایی برای اخلاق، خدمات و حسنات بی بدیلی را ارائه می کند که از عقل، هنر و تکنولوژی منهای دین هرگز چنین خدماتی برنمی آید. انسان مومنی که دارای جهان بینی صحیح اسلامی می باشد، در اثر شکست ظاهرى ناامید نمىشود، زیرا خداوند را ناظر بر عمل خویش مىداند. همچنین اشخاصی که زندگی مذهبی دارند معتقدند این دنیای محسوس ارزش و معنای خود را از آن عالم غیب دریافت میکند. و این همان کارکرد دین در معنابخشیدن به زندگی بشر است که او را از پوچگرایی میرهاند. از سوی دیگر هرچه برنامه های عملی و نظام اعتقادی یک مکتب بتواند زمینه های تحقق تجربه های عرفانی ناب تری را فراهم کند، آن مکتب عرفانی برتر است. اهمیت این موضوع زمانی نمود بیشتری می یابد که بدانیم ناتوانی در بیان مفاهیم متعالی دین و کوتاهی در تبیین مفاهیم دینی، از جمله آفاتی است که دین و دین داری را تهدید می کند. علاوه بر آن نقش مهم دین در اخلاق را می توان در اجرا و به مرحله ظهور رسیدن اخلاق دانست که این مهم از طریق اعتقاد به خداوند و معاد، معرفی الگوهای اخلاقی و ... امکانپذیر خواهد بود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
خردگرایی یا نص گرایی در البدء و التاریخ
نویسنده:
خضر پورعبادی,یونس فرهمند
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن طاهر مقدسی
,
تاریخ نگاری اسلامی
,
عقل(قوه عاقله)
,
کتاب البدء و التاریخ
کلیدواژههای فرعی :
حجیت عقل ,
ارتباط معجزه و عقل ,
تاویل قرآن ,
نقص عقل بشر ,
معتزله (اهل سنت) ,
عقل و دین ,
تفسیر قرآن ,
8- اهل حدیث (فرق اسلامی) ,
چکیده :
برخی از محققان، مطهر بن طاهر مقدسی (د. پس از 355 هـ) مولف کتاب البدء و التاریخ را «خردگرا» و «معتزلی» دانسته اند و برآن اند که البدء کتابی است تاریخی - فلسفی، زیرا نمونه های خردگرایی در این کتاب از نظر ظاهری و کمی قابل توجه است؛ به علاوه مقدسی از واژه «عقل» در استدلال های کلامی چون اثبات مباحث نبوت و شریعت و در تحلیل مضامین اخبار تاریخی فراوان استفاده کرده و هر جا که مناسب دیده، به آراء فلاسفه یونانی و بزرگان خردگرای معتزله استشهاد کرده است. در این مقاله، پس از بررسی مباحث معرفت شناسی، فلسفی و روش نقد اخبار او در کتاب مزبور، این پرسش را مطرح می سازد که خردگرایی و استدلال های عقلانی مقدسی چه جایگاهی در نقد گزارش ها و اخبار تاریخی کتاب دارد؟ سرانجام، بدین پاسخ دست یافته که مقدسی برخلاف پندار عموم محققان پیوسته میان دو جریان عقل گرایان و نص گرایان در تردید و تردد است؛ از این رو، به رغم تاکیدهای مکرر بر عقل گرایی گزارش های تاریخی وی تفاوت بایسته ای با دیگر نوشته های روایی - تاریخی هم عصر خود ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 59 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
گفتگوی توافقی یا دیالکتیک هرمنوتیکال میان عقل و دین «دیدگاهی نو در نسبت میان عقل و دین»
نویسنده:
جهانگیر مسعودی
نوع منبع :
مقاله , مناظره،گفتگو و میزگرد , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل و نقل
,
تقدم نقل
,
تقدم عقل
,
عقل و دین
,
هرمنوتیک فلسفی
,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی)
,
اصالت نقل
,
دیالکتیک هرمنوتیکال عقل و دین
,
هرمنوتیک (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
قصد مولف ,
دور هرمنوتیکی ,
هرمنوتیک فلسفی ,
کتاب تکوینی ,
آمیزش افق ها ,
تقدم معرفت شناختی عقل بر نقل ,
نسبت میان عقل و نقل ,
ساختار دیالوگی فهم ,
چکیده :
در بحث پردامنۀ «عقل و نقل»، که گاه با عناوین دیگری چون «عقل و وحی» یا «عقل و دین» نیز از آن یاد میشود، چهار نظریۀ معروف با یکدیگر رقابت میکنند: اصالت عقل، اصالت نقل، تقدم عقل، تقدم نقل. در این جستار، ضمن تشریح محل نزاع و و دیدگاه هر یک از قائلان به چهار نظریۀ مذکور، استدلال شده است که هیچ یک از آنها قابل دفاع نیست و باید در پی نظریهای بدیل بود. نگارنده نظریهای را با عنوان رویکرد گفتگویی و توافقی میان عقل و نقل یا، به تعبیری فنیتر، دیالکتیک هرمنوتیکال عقل و نقل طرح کرده است و به کمک برخی مبانی هرمنوتیک فلسفی به تبیین آن پرداخته است. این دیدگاه از نواقص چهار دیدگاه یادشده خالی است. به عقیدۀ نگارنده، دیدگاه مطرحشده در سلوک فکری فیلسوفان صدرایی و از همه مشخصتر در ملاصدرا دارای سابقه و پیشینه است، هرچند نه با این عنوان و آوازه.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 177 تا 198
مشخصات اثر
ثبت نظر
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
تعداد رکورد ها : 286
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید