جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
سمرقندی , جهم بن صفوان (بنیانگذار فرقهی جبریهی خالصه=الجبریة الخالصة، موسس فرقه کلامی جهمیه، جبریه محض و خالص، از معطله=المعطلة به دلیل تعطیل ذات الهی از اوصاف جمال و کمال), 128ق. (مقتول)
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
تعداد رکورد ها : 22
عنوان :
جهم بن صفوان
نویسنده:
زينب ابراهيمي
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
متن
زبان :
فارسی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امکان معرفت عقلی به خداوند متعال از منظر حکیم سبزواری
نویسنده:
محمد هادی توکلی , اعظم قاسمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاهادی سبزواری
,
نظریه تعطیل
,
معرفت شناسی اسلامی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
,
امکان شناخت عقلی خداوند
کلیدواژههای فرعی :
الهیات سلبی ,
نظریه نیابت ,
معطله (فرق کلامی) ,
مشبهه (صفاتیه) ,
ادراک کلیات ,
فوق تجرد عقلی ,
عقل ( جوهر ) ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
برهان صدیقین ,
بینونت عزلی ,
فنا ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
ادراک بی واسطه بدون مفهوم((علم حضوری)، قسیم ادراک بی واسطه بدون تعریف و بدون استدلال) ,
کلی((سعی)، اصطلاح وابسته) ,
سکوت معرفت شناسانه ,
امکان شناخت اوصاف الهی ,
کثرت حقیقی ,
نفی صفت از ذات ,
اشتراک لفظی وجود خدا و مخلوق ,
معرفت بالوجه ,
احکام کلی عقلی ,
امکان معرفت عقلی به خداوند ,
ضرورت فلسفی معرفت به خداوند ,
تعطیل معرفت شناسانه ,
یأس از معرفت خدا ,
عقل مکتحل بنور الله ,
مدرِک و مدرَک ,
اشاره عقلیه ,
حیث مرآتیت مفهوم و ماهیت ,
علم فانی به مفنی ,
عقل مشوب به وهم ,
عقل خاتم ,
وجود فی نفسه مفاهیم و ماهیات ,
08- توحیده سبحانه، تمییزه من خلقه صفة لا عزلة ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
بهطور معمول در آثار فلسفی مسلمین، معرفت پذیری خداوند به صورت مستقل مورد بررسی قرار نگرفته است و بلکه در بیشتر موارد به عنوان یک اصل موضوع تلقی گشته است. حکیم سبزواری علیرغم رویکرد منتقدانهای که در نسبت با اندیشههای تعطیلگرایانه اتخاذ نموده، عقل را بدون مدد الهی عاجز از معرفت خداوند می داند و بیان می کند آنچه که خداوند را از طریق براهین می شناسد، عقلیست که به نور خداوند تقویت گشته است و در عین حال عقل از نیل به کنه ذات خداوند ناتوان است، بدانجهت که علم حصولی اکتناهی منوط به حصول تام ماهیت معلوم برای عالم است و خداوند به سبب تنزه از ماهیت از دسترسی عقول مبرا می باشد. حکیم سبزواری در تبیین نظریه خویش علاوه بر اقامه استدلال، به روایات صادره از ناحیه عصمت و نیز بیانات اهل معرفت استشهاد نموده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و نقد ایمان در نگاه مرجئه
نویسنده:
محمدرضا حسینی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تشیع
,
ایمان
,
عمل صالح
,
17. فرق کلامی
,
مرجئه (فرق کلامی)
,
اسلام و عمل
کلیدواژههای فرعی :
جَهمِیّه (فرقه کلامی) ,
معیار ایمان ,
مقومات ایمان ,
فرقه ثوبانیه ,
فرقه غیلانیه ,
درجات ایمان ,
علت شکل گیری مرجئه ,
سیاسی بودن مرجئه ,
انشعابات مرجئه ,
مریسیه ,
صالحیه ,
زیادت و نقصان در ایمان ,
لعن مرجئه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در این مقاله بر آنیم که به بررسی ایمان از دیدگاه مرجئه که مهم ترین ممیزه این فرقه از سایر فرقه ها و نیز از مباحث محوری و نقطۀ مشترک شعب مرجئه به شمار می رود با استفاده از آیات قرآن و روایات ائمۀ معصومین(ع) بپردازیم. بی تردید مرجئه در برابر خوارج شکل گرفتند و بر این باور بودند که نباید هرگز دربارۀ عثمان و علی (ع) قضاوت کرد! بلکه بایدکار آنان را به خدا وانهاد. آنها معتقد بودند که نام خود را از الفاظ آیات شریفه گرفته اند. عقاید مرجئه در باب ایمان عبارتند از: 1. مؤمن بودن تنها اعتراف به شهادتین است؛ 2. تفکیک میان اسلام و ایمان مفهومی ندارد؛ 3. انجام دادن گناهان کبیره در ایمان تأثیری ندارد؛ 4. میان ایمان و عمل هیچ گونه ارتباطی وجود ندارد و حتی کارهای ناشایست انسان تأثیری بر ایمان او نمی گذارد. آنها با این افکار، جریان فکری جامعه را تحت تأثیر خود قرار دادند و از مسیر نقشۀ راهی که پیامبر اسلام (ص) برای سعادت دنیا و آخرت بشریت ترسیم فرموده بودند، به انحراف کشاندند. در این مقاله عقاید جریان فکری مزبور نقد و بررسی می شود و اثبات خواهد شد که امامیه بر این باور است که: ایمان اقرار زبانی و یقین قلبی است و در رتبۀ بعد از اسلام قرار دارد. گناهان کبیره در ایمان انسان تأثیر مستقیم دارد و روابط میان ایمان و عمل انکار ناپذیرند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 665 تا 690
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی ابعاد تأثیرگذاری اندیشه جبرگرایی در شعر عربی
نویسنده:
امیر محمود انوار، جعفر صدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جبر
,
اختیار
,
جبر و اختیار(کلام)
,
اختیار
,
عقیده جبر fatalism
,
اختیار انسان
,
شعر عربی
,
قرآن
,
عقیده جبر در شعر
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
مدح ائمه اطهار (ع) ,
نهج الفصاحه ,
مرجئه (فرق کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
تفویض ,
عدل الهی ,
نجاریه ( جهمیه ) ,
فرهنگ و ادبیات عرب ,
عرب جاهلی ,
ملل و نحل ,
فرهنگ عرب ,
حکمت متعالیه ,
معاد(فلسفه) ,
کفر ,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) ,
شعر عرب جاهلی ,
امویان ,
عباسیان ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
تحول شعر عرب ,
شیوع زندقه ,
خار الشیئ ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
مرتضی مطهری
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
امام خمینی
چکیده :
زیربنای همه جهت گیری های انسان در زندگی عقاید و باورهای اوست. بنابراین، عقیده بالاترین نقش را در زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد. در سراسر ادوار، شعر یکی از دو رسانه قدرتمند و اثرگذار در افکار عمومی بوده است که این اثر گفتاری به عنوان یک اثر هنری ماندگار، حائز اهمیت است، چه در عصر جاهلیت و چه در عصر صدر اسلام شعر در همه موارد کاربرد داشته است. شعر عرب از دوره جاهلیت تا پایان اموی ها، سیر خود را به طور یکنواخت طی و بنا به گردش روزگار دچار تغییر و تحول اندکی می شد. لکن با آغاز خلافت عباسی، تحولی چشمگیر در شعر، ادب و حتی فرهنگ عرب پدید آمد که بیشترین مظهر و جلوه گاه این تحول در موضوعات کلامی بود. در این مقاله با مقایسه آراء کلامی: امامیه، اشاعره و معتزله، میزان و ابعاد تاثیرگذاری اندیشه جبرگرایی در شعر عربی مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین بررسی این مساله که شاعرانی چون بشار بن برد، ابوالعتاهیه، حمیری ... که تا حدی توانسته اند با التزام مفاهیم کلامی از مضامین شعری به در آیند اشاره شد و به اشعار ابوالعتاهیه، کمیت که خود از نام آوران بوده و در اشعارشان به اثبات معقتدات کلامی پرداخته اند، اشاره رفته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 36
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الاهیات تنزیهی در عاشقانههای عطار
نویسنده:
حسین حیدری , بتول فـلاح برزکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تشبیه
,
تنزیه الهی
,
الهیات عرفانی
,
عرفان اسلامی
,
الهیات بالمعنی الاخص
کلیدواژههای فرعی :
امکان معرفت خداوند ,
معطله (فرق کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
رؤیت خدا ,
جَهْمِیّه ,
زیادت صفات الهی بر ذات ,
مشبهه حشویه (مشبهه صفاتیه) ,
کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) ,
وحدت وجود ,
شناخت ذات خدا ,
توحید صفاتی(فلسفه)) ,
عینیت صفات با ذات ,
خدای ورای اخلاق ,
ادبیات عرفانی ,
اصطلاحنامه عرفان ,
مقام جمع بین تشبیه و تنزیه((اثباتی)، قسیم مقام تشبیه و مقام تنزیه) ,
خرده گیری از خداوند ,
آزادی دیوانگی ,
چکیده :
ماجرای کشمکش بین تشبیه و تنزیه ذات، صفات و افعال خداوند را میتوان دیرپایترین و گستردهترین مناقشه کلامی پیروان ادیان ابراهیمی دانست. در عالم اسلام امثال کرّامیه، حشویه و اشاعره به تشبیه ذات حق و در مقابل معتزله، شیعه، و عارفان مسلمان، به همانند دانستن اوصاف و افعال حق با آدمیان قایل بودهاند. این مقاله رویکرد عارف شوریده نیشابور، فریدالدین محمد عطار(618-540 ق./1221 -1145 م. ) را در موضوع مذکور در سه اثر او(الهینامه، مصیبتنامه و منطقالطیر) بررسی میکند. این جستار نشان میدهد که فریدالدین حتی در حال و هوای سرایش اشعارش نیز رویکرد تنزیهی دارد و بارها بدان تصریح میکند. عطار برخلاف اشاعره، صفات و ذات حق را از هم جدا نمیداند. وی پای خرد را در شناخت کنه ذات، صفات و افعال خداوند شکسته دانسته و او را حتی از به نام خواندن هم منزه میداند و معتقد است آنچه بندگان در مییابند، در واقع بازتاب خیال خود آنان است: «قسم خلق از وی خیالی بیش نیست». در منطقالطیر نیز پرندگان در پایان توانشان، سیمرغ را سی مرغ دیدند: «حضرتی دیدند بی وصف و صفت». این رویکرد تنزیهی فریدالدین که حتی به مرز الاهیات سلبی نیز نزدیک میشود، یادآور خطبه نخست امام علی(ع) در نهج البلاغه است. از سوی دیگر خردهگیریهای عطار بر رحمت الاهی نیز که بر زبان دیوانگان جاری شده است، نشان میدهد که وی به حسن و قبح عقلی افعال باور دارد و خداوند را فوق چون و چرا نمیداند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 70
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عوامل پیدایش فرقه کلامی معتزله
نویسنده:
سعیده سادات شهیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
17. فرق کلامی
,
معتزله (اهل سنت)
,
13. علم کلام
,
علت پیدایش علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
قاعده حسن و قبح عقلی ,
مرجئه قدریه ,
اصل وعد و وعید ,
خابطیه ,
عدل الهی ,
عصر ترجمه ,
عقلانیت دینی ,
روش عقلی شناخت دین ,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) ,
عقل(منطق) ,
عقل(قوه عاقله) ,
عقلانیت معتزلی ,
علم کلام قبل از اسلام ,
تعصب عربی فرق کلامی ,
اثر فرهنگی فتوحات اسلامی ,
روش شکاکانه معتزله ,
ریشه های سیاسی علم کلام ,
ریشه های قومی علم کلام ,
تاثیر معتزله از فلسفه یونان ,
منزله بین المنزلتین ,
فرق معتزله ,
حدثیه ,
چکیده :
فرقه کلامی معتزله در قرون ابتدایی شکوفایی دین مبین اسلام، در پی سلسله عوامل داخل جامعه مسلمین و خارج از آن ظهور کرد. این فرقه کلامی که در طول سالیان پایانیاش به رشد قابل توجهی رسید، متأثر از شرایط اعتقادی، اجتماعی و سیاسی زمانه بود. برخی مستشرقین با اغراقگویی، عوامل شکلگیری این فرقه را به عوامل خارجی منحصر کردهاند؛ حال آنکه با سیر در اوضاع و شرایط درون جامعه اسلامی در آن دوران، نمیتوان نقش آن را در شکلگیری این فرقه نادیده گرفت. حتی میتوان در فرقه معتزله نیز عواملی را جست که سبب بروز اختلافات درون فرقهای گشتهاند. در این نوشتار عوامل پیدایش فرقه کلامی معتزله و کلام درون فرقه معتزلی مورد بررسی قرار گرفته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 138 تا 159
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تقدم کلام شیعه بر معتزله
نویسنده:
حبیب کارکن بیرق، طوبی کرمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تشیع
,
معتزله
,
اصول مذهب
,
مجسمه (مشبهه صفاتیه)
,
شخصیت ها
,
اصول مذهب شیعه
,
13. علم کلام
,
علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
امامت ,
کلام شیعه ,
مجسمه ,
عدلیه ,
مستقلات عقلی ,
رابطه کلام شیعه و معتزله ,
توحید شیعه ,
اتهام رفض به تشیع ,
تفاوت موضع سیاسی شیعه و معتزله ,
ابتناء عقل بر سمع ,
اختلافات معتزله و شیعه ,
شیعه بودن معتزله ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
محمد بن علی کراجکی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
شیعه در طول تاریخ حیات خود، به اخذ اصول خویش از معتزله، متهم شده است. در این مقاله، که به روش توصیفی- تحلیلی، تطبیقی و استنباطی نوشته شده است، با بیان ادله متعددی به رد اتّهام مذکور پرداخته شده است. دلیل شیعه دانستن معتزله و بالعکس، با عنایت موردی به ابن ابیالحدید معتزلی، موضوع دیگر این نوشتار است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که چهار عامل مشابهت شیعه و معتزله در برخی اصول، تلمّذ زید بن علی نزد واصل بن عطا، اینکه معتزله خود را شیعه دانستهاند، و تقیه شیعه موجب شده است تا برخی شیعه را همان معتزله بدانند. پس از اثبات مغایرت کلام شیعه و معتزله، با استناد به اقوال امیرالمؤمنین(ع) در مسائلی همچون عدل، اختیار، عدم رؤیت خداوند، نفی تشبیه و مستقلات عقلیه -که میان شیعه و معتزله مشترک است - تقدم کلام شیعه بر معتزله به اثبات رسیده است؛ زیرا رئیس معتزله، واصل بن عطا سالها پس از شهادت ایشان متولد شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 15 تا 30
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی دیدگاههای اندیشمندان مسلمان درباره حقیقت ایمان
نویسنده:
فاطمه صادق زاده قمصری
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
راه کشف و شهود
,
عقل(منطق)
,
طاعت
,
علم
,
ایمان
کلیدواژههای فرعی :
معنای پراگماتیستی ایمان ,
مرجئه (فرق کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
کمال حقیقی انسان ,
یقین ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
جایگاه قلب در عرفان ,
جنبه معرفتی قلب ,
بیماری های قلبی در قرآن ,
دیدگاه تومیستی به ایمان ,
قرارگیری معرفت در قلب ,
نقش عقل عملی در ایمان ,
کمال عقل نظری ,
کمال عقل عملی ,
پیوند نفس و اعتقاد ,
ایمان و یقین ,
ابعاد غیر شناختی ایمان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
ایمان نخستین ارزشی است که در آموزههای دینی، مردم بدان فرا خوانده میشوند، ایمان، فعلی قلبی و یا فعالیتی عقلی و یا امری قلبی ـ زبانی ـ بدنی است که هر سه در تحقق آن نقش دارند و در کنار این سه، عقل نیز با تأملات خود سهمی بر عهده دارد و یا آنکه انسان با اطاعت و تسلیم عملی خود، ایمان را محقق میسازد. هر یک از متکلمان و صاحبنظران مسلمان، بر حسب موضعی که در این مقام اختیار کرده، تعریف خاصی از ایمان ارائه داده است. اندیشمندان مسلمان حقیقت ایمان را به صورتهای زیر تفسیر نمودهاند: علم و آگاهی؛ معرفت کشف و شهودی؛ اعتقاد و باور قلبی؛ جزم و اذعان قلبی، گرایش قلب و گردن نهادن به یک مطلب؛ عواطف و حالات قلبی؛ اطاعت عملی؛ مجموع باور قلبی؛ اقرار و اطاعت؛ باور قلبی توأم با کشف عرفانی و یقین علمی. از آن جا که ایمان حقیقی ابعاد گوناگونی دارد و از این رو دارای ماهیتی پیچیده است، برخی از اندیشمندان به تمامی وجوه ایمان توجه نکردهاند و ایمان را به بعضی از وجوه آن فرو کاستهاند. با تحلیل این دیدگاهها و برگرفتن نکات مثبت هر یک، چنین به نظر میرسد که گوهر ایمان حقیقی، گرایش و باور قلبی و مقدمه آن علمی یقینی است؛ اما حقیقت ایمان، به عنوان یک امر وجودی با تمامی شخصیت انسان ارتباط پیدا میکند. از سویی، میان ایمان حقیقی و عمل به لوازم آن، هیچ فاصلهای وجود ندارد و از سوی دیگر ایمان با ایجاد حالات احساسی خاصی چون عشق، توکل، اعتماد و رضایت، در ساحت عاطفی و تجربی انسان، متبلور میشود. این لوازم عملی و حالات عاطفی، بیآنکه کنه ایمان باشند، در پس ایمان بیهیچ تأخیری حاصل میشوند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 112 تا 137
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین استطاعت از منظر متکلمان امامیه تا قرن چهارم
نویسنده:
عین اله خادمی، جعفر رحیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
متکلمان امامیه
,
استطاعت (کلامی)
,
استطاعت ABILITY TO ACT
کلیدواژههای فرعی :
تشیع ,
ادله قرآنی استطاعت ,
جبر و اختیار(کلام) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
اراده الهی ,
اهل بیت(ع) ,
گناه ,
مکتب حدیثی- قم- مکتب حدیثی قم. ,
آیه حج ,
مومن طاق ,
استطاعت فقهی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
احمد بن محمد برقی
چکیده :
معنای لغوی استطاعت قدرت است و به همین معنا در قرآن استعمال شده است. از همان ابتدای نیمه نخست قرن اول هجری از استطاعت سوال می شده و روایتی از حضرت علی (ع) به دست ما رسیده که ایشان به تبیین استطاعت پرداخته اند. در پی گذشت زمان اصطلاح استطاعت کلامی به وجود آمده و طبق گزارش های تاریخی زراره بن اعین از جمله کسانی است که در این مساله دست به تالیف زده است. دو قول اصلی استطاعت مع الفعل و استطاعت قبل از فعل در بین فرق اسلامی طرفدارانی دارد. در درون شیعه نیز هر دو قول طرفدار داشته و دو جریان اصلی را به وجود آورده است. در مکتب حدیثی - کلامی قم، شیخ صدوق طرفدار استطاعت قبل از فعل و ثقه الاسلام کلینی استطاعت مع الفعل را قائل بوده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 77 تا 104
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مولوی و حل معمای جبر و اختیار در مکتب عشق
نویسنده:
ناصر نیکوبخت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مثنوی
,
مولانا
,
جبر و اختیار(کلام)
,
آیات اختیار انسان
,
آیات جبر
,
امر بین امرین
,
عرفان اسلامی
,
خدا و اختیار انسان
,
اصطلاحنامه تصوف
,
جبر و اختیار در مثنوی
,
اثبات اختیار انسان
کلیدواژههای فرعی :
اختیار انسان ,
امر و نهی الهی ,
جبریه (مذاهب کلامی) ,
وعد و وعید ,
ثواب ,
جبر مطلق ,
عقاب ,
نظام علی و معلولی ,
اختیار انسان ,
آیه 004 حدید ,
احساس شرم ,
پشیمانی ,
جبر و اختیار در قرآن ,
ادبیات عرفانی ,
تصوف زاهدانه ,
جبر و اختیار صوفیانه ,
آیه 30 دهر ,
حدود اختیار ,
آیه 96 صافات ,
آیه 31 مدثر ,
آیه 38 مدثر ,
چکیده :
جبر و اختیار از مسایل پیچیده کلام اسلامی است و برداشت های گوناگون مسلمانان از آیات قرآن و احادیث نبوی (ص) به مشرب های فکری زیادی از جمله جهمیه، اشاعره، معتزله، امامیه و ... انجامیده است. مشرب های کلامی اسلامی با استناد به استدلالات عقلی و نقلی یا به جبر مطلق، یا به اختیار محض، یا به آمیزه ای از هر دو و یا به امر بین الامرین اعتقاد ورزیده اند. البته مولوی در مقام انسانی جامع که در همه علوم اسلامی آگاه و اهل نظر است، از جنبه های متفاوت و متعدد به این مساله نگریسته است. مولوی با اثبات عجز ذاتی فلسفه در پاسخ گویی به این معما، از منظر یک عارف شهودی ـ که به یک معنـا انسـان شنـاس و روان شناس است ـ می کوشد در عین حفظ قدرت مطلقه الهی، اختیار انسان را در پای جبر قربانی نکند و به گونه ای آن جبر منفور و اختیارکش جهمیه و اشاعره را تا حدی تلطیف و تعدیل کند و با طرح مساله "عشق"، به دوگانگی جبر و اختیار پایان بخشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 157 تا 186
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
تعداد رکورد ها : 22
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید