جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

الأربعين في أصول‌الدين، یکى از با ارزش‌ترين كتب در علم كلام به حساب مى‌آيد، چنانكه افراد متعددى به این كتاب مراجعه كرده و از مطالب این كتاب استفاده نموده و يا گاه بر بعضى از مطالب آن ايراداتى نوشته‌اند. مباحث این كتاب در 40 مسأله بيان شده است كه مؤلف هر موضوع كلامى را در مسأله‌اى بيان كرده و گاه یک مسأله از چندين فصل تشكيل مى‌شود. المسألة الاولى: حدوث عالم. مؤلف در این مسأله طى 3 مقدمه از حقيقت عالم و محدث بحث نموده و حدوث عالم را اثبات مى‌كند. المسألة الثانية: در عدم شيئيت معدوم مى‌باشد. المسألة الثالثة: در این مسأله مؤلف علم به صانع را اثبات مى‌كند. المسألة الرابعة: در این مسأله بحث مى‌شود، از قدم، بقاء، ازلى و سرمدى بودن حضرت حق. المسألة الخامسة: مسأله پنجم در مورد حقيقت حضرت حق مى‌باشد. المسألة السادسة: در این مسأله بحث شده است، از این كه آيا وجود خداوند و حقيقت او یکى است يا نه؟ المسألة السابعة: مؤلف در این مسأله از متخير نبودن حضرت حق بحث نموده است. المسألة الثامنه: این مسأله اختصاص دارد، به نفى مكان از وجود خداوند. المسألة التاسعة: در این مسأله از نفى حلول خداوند در موجودى بحث شده است. المسألة العاشرة: مؤلف در این مسأله نفى نموده است، محل بودن حضرت حق را بر موجودات. المسألة الحادية عشرة: در این مسأله كه از دو فصل تشكيل يافته، مؤلف ابتداء حقيقت قدرت را بيان كرده، سپس صفت قدرت را برای خداوند اثبات مى‌نمايد. المسألة الثانية عشرة: در این مسأله نيز طى دو فصل مؤلف اولا اثبات مى‌كند، علم را برای خداوند و سپس اثبات مى‌كند، علم حضرت حق را به تمام موجودات. المسألة الثالثة عشرة: در این مسأله مؤلف طى 3 فصل بحث مى‌كند از حقيقت اراده و مريد بودن خداوند و آراء و مذاهب مختلف را در مورد اراده بيان مى‌كند. المسألة الرابعة عشرة: در این مسأله از حيات خداوند بحث شده است. المسألة الخامسة عشرة: این مسأله در مورد زيادت صفات بر ذات مى‌باشد. المسألة السادسة عشرة: در این مسأله طى دو فصل از حقيقت ابصار و اسماع بحث شده و صفت بصر و سمع را در حضرت حق اثبات مى‌كند. المسألة السابعة عشرة: در این مسأله از حقيقت تكلم بحث شده و صفت تكلم برای حضرت حق تبارك و تعالى اثبات شده است. المسألة الثامنة عشرة: در این مسأله طى دو فصل بحث شده است، از حقيقت بقاء و اثبات شده است بقاء حضرت حق تعالى. المسألة التاسعة عشرة: در این مسأله طى 6 فصل مؤلف بحث مى‌كند، از این كه خداوند مرئى است و به شبهات معتزله در عدم امكان رؤيت حضرت حق جواب مى‌دهد. المسألة العشرون: در این مسأله كه از دو فصل تشكيل يافته، بحث شده از استحالۀ اكتناه حضرت حق تبارك و تعالى. المسألة الحادية و العشرون: در این مسأله از وحدت صانع بحث شده است. المسألة الثانية و العشرون: این مسأله اختصاص يافته است، به خلق افعال بندگان. المسألة الثالثة و العشرون: این مسأله در مورد عمومیت قدرت حضرت حق مى‌باشد. المسألة الرابعة و العشرون: این مسأله در مورد عمومیت ارادۀ حضرت حق مى‌باشد. المسألة الخامسة و العشرون: در این مسأله بحث شده است كه حسن و قبح تنها به شرع ثابت مى‌شود. المسألة السادسة و العشرون: این مسأله اثبات مى‌كند كه افعال الهى معلل به علتى نمى‌باشند. المسألة السابعة و العشرون: در اثبات جوهر فرد و بحث از جزء لا يتجزئ مى‌باشد. المسألة الثامنة و العشرون: در بيان حقيقت نفس مى‌باشد. المسألة التاسعة و العشرون: در این مسأله بحث شده است از اثبات خلاء. المسألة الثلاثون: در این مسأله كه از 7 فصل تشكيل يافته، بحث شده از اثبات معاد جسمانى و روحانى و دفع شبهات آن. المسألة الحادية و الثلاثون: در این مسأله نبوت حضرت خاتم(ص) اثبات شده است. المسألة الثانية و الثلاثون: در اثبات عصمت انبياء(ع) مى‌باشد. المسألة الثالثة و الثلاثون: در بيان افضليت ملائكه بر پيامبران و يا برعكس آن مى‌باشد. المسألة الرابعة و الثلاثون: در این مسأله از كرامات اولیاء بحث شده است. المسألة الخامسة و الثلاثون: در این مسأله طى 4 فصل بحث شده است، از ثواب و عقاب، انقطاع عذاب و خلود و به شبهات معتزله و مرجئه پاسخ داده شده است. المسألة السادسة و الثلاثون: این مسأله اختصاص يافته به انقطاع عذاب فساق. المسألة السابعة و الثلاثون: در این مسأله بحث شده است از شفاعت. المسألة الثامنة و الثلاثون: در این مسأله در مورد يقينى بودن ادلۀ لفظى بحث شده است. المسألة التاسعة و الثلاثون: در این مسأله طى 5 فصل بحث شده است از امامت، ادلۀ آن و امام بعد از پيامبر(ص). المسأله الاربعون: در این مسأله بحث شده است از مقدماتى كه مى‌شود در مطالب عقلى به آنها رجوع نمود.

این کتاب تالیف محدث و عالم جلیل القدر جهان تشیع، شیخ ابوالقاسم جعفر بن محمد قولویه قمی معروف به ابن قولویه است موضوع کتاب كامل الزيارات مجموعه احادیث و روایات اهل بیت علیهم السلام درباره شيوۀ زيارت رسول خدا و دیگر امامان و امامزادگان و ثواب و فضلیلت آن می باشد. کامل الزیارات بارها چاپ شده است از جمله در سال ۱۳۵۶ق با مقدمه علامه امینی منتشر گردیده است. ابن قولویه در آغاز کتاب، تمام راویان آن را توثیق کرده است. این نکته به دانشمندان شیعه کمک مى کند تا به آن دسته از راویانى که در کتاب هاى رجالى، نامى ندارند و فقط در اسناد کامل الزیارات قرار گرفته اند راحتتر اعتماد کنند. کتاب کامل الزیارات شامل 843 حدیث مى باشد که در 108 باب تنظیم شده است. این کتاب یکى از ارزشمندترین مجموعه هاى حدیثى در زمینه زیارت و از منابع غنى عاشورا پژوهى مى باشد که مهمترین روایات این بخش را در خود جاى داده است. مؤلف این کتاب، انگیزه نگارش آن را این گونه بیان مى فرماید: «انگیزه من در نگارش این کتاب، تقرب به درگاه الهى و پیامبر اسلام و امام علی و حضرت فاطمه و ائمه اطهار صلوت الله علیهم اجمعین بوده و تلاش کرده ام با نشر معارف اهل بیت علیهم السلام و نقل ثواب زیارت آن بزرگواران، به جمیع اهل ایمان هدیه اى تقدیم کرده باشم». این یادگار ماندگار شیعه بیش از هزار سال است که مورد توجه محدثین و فقهاى عظیم الشأن عالم اسلام بوده و امروزه همچنان در صدر کتاب هاى درجه یک شیعه قرار دارد. بحارالانوار، مفاتیح الجنان و اکثر کتاب هاى زیارت و دعا و منابع عاشورایى از جمله آثارى هستند که از این کتاب بهره برده اند.

چند صفحه حاضر که نام مولف هم متاسفانه مشخص نیست درباره مسائلی است که یک سائل شکاک درباره عقاید اسلامی دارد و از امیرالمومنین علیه السلام می پرسد و جواب می گیرد.

جامعه‌شناسى سياسى تشيع اثنی‌عشر ى اثر اسماعيل نورى علاء، بررسى مباحث جامعه‌شناختى سياسى در تفكر شيعه اماميه مى‌باشد كه به زبان فارسى و در سال 1357ش نوشته شده است. كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در پنج فصل تنظيم شده است. نظر نویسنده در اين كتاب، به همه نحله‌هاى جامعه‌شناسى سياسى نيست، بلكه بيشتر منظومه نظرى جامعه‌شناس بزرگ آلمانى ماكس وبر را در نظر دارد كه قسمت اعظم آن به بررسى مسئله رهبرى و جانشينى اختصاص دارد و به نظر نویسنده، از نقطه‌نظر مطالعه مذهب تشيع اثنی‌عشر ى، جامع‌ترين و كامل‌ترين منظومه نظرى به‌شمار مى‌رود. وى در اين مقاله كوشيده است اين منظومه را تا آنجا كه به بررسى وى درباره تشيع اثنی‌عشر ى مربوط مى‌شود به تفصيل توضيح داده و نقاط ضعف و قدرت آن را به مدد تجربه عينى و غنى تاريخ تشيع اثنی‌عشر ى شرح نمايد. وى به هنگام نوشتن مقاله حاضر چنين فرض كرده كه خواننده با تاريخ شيعه آشناست و رازهاى مختلف اين تاريخ را مى‌داند. به عبارت ديگر كوشيده است كه در اين مقاله، از حداقل شرح و تفصيلات تاريخى استفاده كند و هر كجا كه لازم شده، مطلب را صرفاً به اشاره‌اى برگذار كرده است. خواننده‌اى كه با اين تاريخ آشنا نيست، البته مشكل خواهد توانست مطالب مطروح در اين مقاله را تعقيب كند، به‌خصوص كه هنوز سرنخ مشروح و مدونى از سير تحولات تشيع به‌طور اعم و تشيع اثنی‌عشر ى به‌طور اخص در دست نيست. البته نویسنده خود اين تعهد را برعهده گرفته و وعده داده است كه نتيجه تحقيقات هشت‌ساله خود را در اين‌باره به‌زودى به‌دست چاپ بسپارد. نویسنده سعى كرده است كه مقاله حاضر، به‌جاى برانگيختن هرگونه پيشداورى و تعصب، موجب پيدايش يك بحث اساسى در زمينه نقش فعال تشيع اثنی‌عشر ى در صحنه سياست جهان اسلام و كشور ايران باشد.

مصائب النواصب فی الرد علی نواقض الروافض نوشته قاضی سید نورالدین بن شرف‌الدین مرعشی حسینی تستری (956-1019ق)، با موضوع کلام اسلامی، ردی بر کتاب «نواقض الروافض» میرزا مخدوم شریفی تبریزی است. قاضی نورالله شوشتری در سال 995ق از تألیف این کتاب فراغت یافت و همان‌طور که در خاتمه متذکر شده، آن را در هفده روز نوشته و به پایان رسانده است. کتاب دارای مقدمه محقق، مقدمات مؤلف (هشت مقدمه) و مطالب کتاب در شش فصل (که سه فصل آن در جلد اول و سه فصل در جلد دوم بیان شده است) است. از سبک نوشتاری کتاب چنین برداشت می‌شود که نویسنده معتقد است که این کتاب پاسخی نظامی در حوزه قلم به مخالفان است. بنابراین وی، حملات میرزا مخدوم در نواقض را با سبکی حماسی پاسخ گفته است. ایشان فصول و بخش‌های کتاب را با اصطلاحات نظامی نام‌گذاری کرده است. او علت نام‌گذاری کتاب و سبک نگارش حماسی آن را به این جهت می‌داند که بحث با مخالف را جهاد می‌شمارد. لذا در نوشتن آن به‌جای فصل به جُند تعبیر کرده است. وی پس از خطبه مُسَجَّعش، هشت مقدمه بر کتاب نگاشته و سپس شش لشکر (بخش) آورده، در لشکر چهارم بیست‌وسه طایفه و در لشکر ششم هفت پرچم را بحث کرده است. ترتیب کتاب به‌صورت مقدمه، سپاهیان (جنود)، لشکریان (صفوف)، رسته‌ها (طوایف) و پرچم‌ها (رایات) است منتهی جنگ در اینجا با تیرهای قلم و شمشیرهای استدلال صورت می‌پذیرد.

علم عقیده یا علم اصول عقاید نقش بسیار تعیین کننده ای در سرنوشت هر شخصی دارد بعضی می گویند که علم عقیده ، اشراف علوم هست. امام خمینی ره در این باره می فرمایند: منشا هر سعادت و گشایشی در جامعه اسلامی است... به همین خاطر کتابی با موضوع دروس عقاید اسلامی را منتشر می کند مرکز الثقافه الاسلامیه که به گفته خود کتاب ، این کتاب را می توان خلاصه ای از کتاب دروس عقاید اسلامی آیت الله ری شهری دانست که به همین نام تالیف نموده است.