جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4261
شاخص‌های حکم‌رانی خوب در اندیشه و عمل امام علی (ع)
نویسنده:
جلال درخشه، جبّار شجاعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
حکم‌رانی خوب الگوی جدیدی برای توسعۀ پایدار انسانی است تا به موجب آن جوامع بتوانند از همۀ توان‌مندی‌های خود در توسعۀ همه‌جانبه استفاده کنند. جامعۀ مدنی مستحکم به هم‌راه دولتی پویا، قوی و توسعه‌خواه می‌تواند زمینه‌های ایجاد حکم‌رانی خوب و در نتیجه توسعۀ همه‌جانبه را با کم‌ترین زیان و آسیب ممکن به پیش ببرد. محققان شش عامل را برای تحقق «حکم‌رانی خوب» لازم دانسته‌اند که عبارت‌اند از: قانون‌گرایی، شفافیت، مسئولیت و پاسخ‌گویی، کارایی و اثربخشی، مشارکت‌طلبی، عدالت‌محوری، فسادستیزی و رفق و مدارا. در همین راستا، در پژوهش حاضر می‌کوشیم تا با کاوش در سیرۀ عملی و نظری امام علی (ع) شاخص‌های حکم‌رانی خوب را با روش توصیفی ـ تحلیلی استخراج کنیم و مورد بررسی و سنجش قرار دهیم.
صفحات :
از صفحه 17 تا 36
نقد نظریه انحصار معجزه پیامبر (ص) در قرآن با رویکرد به تفاسیر معاصر
نویسنده:
محمدعلی ایازی، محسن قمرزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
درباره پیامبر اسلام نظریه ای است که می گوید آن حضرت معجزه ای به جز قرآن نداشته است. نگارنده در این گفتار این نظریه را نقد و بررسی کرده و ناصحیح بودن آن را نتیجه می گیرد. در این گفتار ابتدا پیشینه طرح این نظریه در میان دو گروه دانشمندان مسلمان و غیر مسلمان تحلیل شده است و آن گاه ادله قائلین به این نظریه در قالب سه گروه آیات قرآن ناظر به اقتراحات کافران، رد روایات معجزات پیامبر و شیوه دعوت پیامبر مورد بحث و نقد قرار می گیرد. در این مقاله نظرات برخی دانشمندان مانند قاضی عبدالجبار معتزلی، رشید رضا، سید محمد حسین فضل الله، محمد جواد مغنیه و برخی نویسندگان معاصر مانند علی دشتی، فندر آلمانی، ژورژ دوروی فرانسوی و گروهی دیگر بررسی می شود.
صفحات :
از صفحه 76 تا 99
تناسخ از نگاه قرآن و برهان
نویسنده:
علی احمد ناصح
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم,
چکیده :
از دیرباز نظریه تناسخ و بازگشت ارواح پس از مرگ و انتقال آن از بدنی به بدن دیگر، در مکاتب خاور دور مطرح بوده است. این نظریه که ازحکیمان مشرق زمین به جا مانده، و زیربنای عقیده آیین­هایی چون «هندوئیسم» «بودیسم» و «جینیزم» گشته و مقبول گروهی از ساکنان مغرب زمین و برخی فرق منسوب به اسلام نیز شده است. دانش مندانی بزرگ نیز این ایده را مورد بحث و انتقاد قرار داده­اند که از میان آنان تلاش حکیمان و عالمان مسلمان یادکردنی است. این مقاله ضمن تبیین این ایده، بطلان آن از دیدگاه حکیمان و عالمان مسلمان و ناسازگاری آن با آموزه‌های دینی را بررسی می کند .
صفحات :
از صفحه 271 تا 288
علم حضوری (پیشینه، حقیقت و ملاک تحقق)
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
عین الربط , علم خدا به خویش , مفاهیم ذهنی , اقسام اتحاد وجودی , علم حضوری حق به اشیاء , تجرد , فقر ذاتی , اشراق , علم اجمالی در عین کشف تفصیلی , مراتب علم الهی , طور وراء عقل , هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی تجربه عرفانی , حلول (عینیت وجود فی نفسه و لغیره)) , علم به علم , شناخت حقایق اشیاء , ماهیت , ماهیت علم , علم فعلی(حکمت نظری) , تجلی , نظام علی و معلولی , ریاضت , علم معلول به علت , اصطلاحنامه عرفان , حقیقت علم , علم کسبی(معرفت شناسی) , معقولات ثانیه منطقی(مقابل معقولات ثانیه فلسفی) , معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) , بدیهیات اولیه , اصل امتناع تناقض , وجدانیات , وجدانیات(اصطلاح وابسته) , مکاشفه(معرفت شناسی) , علم نفس به ذات خود , خودآگاهی حیوان , علم به حالات و انفعالات نفسانی , علم به افعال جوانحی , معرفت فطری به خداوند , علم به صورتهای ذهنی , علم حیوانات به خود , غیر محجوب , اجسام و اعراض جسمانی , ادراک غیر اعتباری , علم انسان به قوای نفس , علم انسان به مبصرات جهان محسوس , تعریف علم حضوری , ثمثل حقیقت شیء , تمثل صورت شیء , ملاک تحقق علم حضوری , قیام فقری , عینیت در وجود , علم مجردات به ذات خود , سعه وجودی , ربط وجودی , ربط آلی , انحصار علم به حصولی و حضوری ,
چکیده :
آموزه «علم حضوری» به رغم بنیادین بودن و سابقه دیرین آن، چنانکه بایسته و شایسته است، بدان توجه نشده و مورد تحقیق و بررسی قرار نگرفته است. در حکمت و کلام اسلامی، علم حضوری یا «شهود» پیشینه ای دیرین دارد و تا عصر فارابی قابل پیگیری است. به نظر میرسد برای اولین بار، ابن سینا بود که آموزه معرفت حضوری را روشن تر از فارابی مطرح نمود و از آن بهره برداری کرد. با این ابتکار، تحولی ژرف در فلسفه و معرفت شناسی بنیان نهاده شد. با نگاهی گذرا به آثار ابن سینا، به نتایج شگفت انگیزی در این بحث رهنمون می شویم. پس از ابنسینا، شیخ اشراق قلمرو علم حضوری را گسترش داد و نمونه های متعددی را بدان افزود. دیدگاه شیخ اشراق در این مسئله، نقطه عطفی است که موجب شد تا علم حضوری تقریبا مقبولیت همگانی بیابد. در عصر وی، میتوان این آموزه را مطرح و اصطلاحی جا افتاده یافت. این مقاله با استفاده از آثار موجود، به بررسی تعریف های گوناگون از علم حضوری و نیز ملاک تحقق آن می پردازد. حاصل این تتبع آن است که ملاک تحقق علم حضوری، اتصال و حضور است. اما منشأ حضور و اتصال چیست؟ انواع گوناگونی برای آن قابل تصور است که بر اساس استقرا مطرح شده اند.
صفحات :
از صفحه 11 تا 52
بازبینی شروط و براهین استحاله تسلسل
نویسنده:
عسگر دیرباز، محمد صیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
تسلسل عبارت است از ترتب یک شیء بر شیء دیگر یا وابستگی یک شیء به شیء دیگر تا بی‌نهایت. بر استحاله تسلسل براهین متعددی اقامه شده که مهم‌ترین آنها چهار برهان طرف و وسط، اسد و اخصر، تطبیق و وجود، و رابط و مستقل است. میرداماد مجرای براهین تسلسل را فقط سلسله صعودی دانسته، دو شرط ترتب و اجتماع در وجود را برای تسلسل محال شرط می‌داند. ولی محمدحسین طباطبایی آن را در هر دو جانب صعود و نزول جاری کرده، سه شرط فعلیت، ترتب و اجتماع در وجود را در تسلسل محال شرط می‌داند. در این مقاله اثبات شده است که براهین استحاله تسلسل فقط در جانب صعود جاری است و در خصوص سلسله نزولی ساکت است؛ تسلسل محال دارای دو شرط ترتب و اجتماع در وجود است و تسلسل فقط در علل تامه محال است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 20
حدوث نفس انسانی  از دیدگاه فلاسفه اسلامی و سازگاری آن با آموزۀ «عالم ذرّ»
نویسنده:
علی ارشد ریاحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
در این مقاله ابتدا مهم‌ترین ادله فلاسفه اسلامی برای اثبات حدوث نفس انسانی نقد و بررسی شده است. این ادله با دقت در مقدمات و لوازم، به وسیله اشکال‌هایی جدید و ابتکاری مورد خدشه قرار گرفته و این نتیجه به دست آمده است که هیچ یک از پنج دلیل مذکور قابل اعتماد و استوار نیست. سپس مهم‌ترین آراء مفسران درباره چگونگی و نحوه عالم ذر با تحلیل نقادانه بررسی شده است. به دو نظریه، علاوه بر اشکال‌های محمدحسین طباطبایی، اشکال‌های جدیدی وارد شده است و هر یک از دو نظریه دیگر (که یکی از آنها نظریه مختار محمدحسین طباطبایی است) با اشکال‌هایی ابتکاری ابطال شده است. پس از ابطال هر چهار نظریه، نظریه‌ای ابداعی توسط نگارنده طرح شده است. از آنجاکه این نظریه (همانند بسیاری از آراء دیگر) مستلزم حدوث نفس انسانی نیست، این نتیجه به دست آمده است که هرچند به دلیل بطلان مهم‌ترین ادله اثبات نظریه حدوث نفس انسانی نمی‌توان به آن نظریه قائل شد، اما اعتقاد به عالم ذر نیز با آن نظریه منافاتی ندارد.
صفحات :
از صفحه 43 تا 62
معیار قواعد اخلاقی در نظام سیاسی اسلامی
نویسنده:
فاطمه فقیهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
هدف این نوشتار، بررسی معیار و مبنای ارزش‌های اخلاقی در نظام سیاسی اسلامی است. اجرای قواعد اخلاقی در نظام سیاسی، مستلزم شناخت معیار اخلاقی درآن نظام سیاسی است. در تبیین معیار قواعد اخلاقی، چهار رویکرد وظیفه‌گرایی، نتیجه‌گرایی، فضیلت‌گرایی و حق‌مداری وجود دارد. همۀ این رویکردهای اخلاقی می‌کوشند به چیستیِ ملاکِ ارزشمندیِ عمل اخلاقی پاسخ دهند. به‌دلیل تکثر نظریه‌های اخلاقی، حتی در نظام اخلاق اسلامی، مهم است که مبنای عمل سیاسی اخلاقی کدام رویکرد و معیار است. نگارنده ضمن بررسی رویکردهای اخلاقی و آثار سیاسی اجتماعی هریک، بر این باور است که وجود رویکردهای اخلاقی مختلف ناشی از نگاه تک‌بعدی و افراطی به یکی از جنبه‌های فعل اخلاقی است؛ در حالی‌که نظریۀ اخلاقی حاکم بر جامعۀ سیاسی باید رویکرد جامعی باشد که هر رویکرد اخلاقی را سطح خاصی و باتوجه‌ به جایگاه آن در نظریۀ اخلاقی مدنظر قرار دهد. رویکرد اخلاقی در نظام سیاسی اسلام، سطوح و ابعاد مختلفی دارد که هر یک جایگاه و کارکرد خاصی دارند و نظام اخلاقی به‌تنهایی به نتیجه نخواهد رسید؛ از این‌رو چاره‌اندیشی منافاتی با وظیفه‌گرایی و فضیلت‌محوری ندارد و افراط در هر سطح، موجب کم‌توجهی به سایر سطوح و پیدایش نظریۀ اخلاقی ناکارامد خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 47 تا 73
تأملی بر مفهوم آزادی و اختیار از منظر اگزیستانسیالیسم (با تکیه بر آراء کی یرکگور)
نویسنده:
حمید رضانیای شیرازی، مجتبی اعتمادی نیا
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
این نوشتار با اشاره ای گذرا به مبانی فکری اگزیستانسیالیسم و ضمن مرور پاره ای از مهمترین آراء انسان شناسانه کی یر کگور، می کوشد تا با بررسی نقادانه مفهوم آزادی و اختیار از منظر وی، به برخی تاملات نظری بایسته در مبانی اگزیستانسیالیسم اشاره نماید. بررسی های ما در این نوشتار نشان می دهد که به رغم دقت نظرهای عمیق و قابل تامل کی یرکگور در باب شرایط انضمامی حیات انسان و التقات به اصل اختیار و انتخاب در مسیر تحقق هویت اصیل آدمی، اما رویکرد او به مفهوم آزادی انسان با چالش هایی فلسفی و تعارضاتی با برخی مبانی انسان شناسی اسلامی دست به گریبان است. مهمترین این موارد مناقشه برانگیز عبارتند از: عدم التفات جدی به رابطه میان آزادی های فردی و اجتماعی، ناسازگاری میان مفهوم فردیت و ذهنی بودن حقیقت، عدم التفات به محدودیت های ذاتی آزادی و اختیار بشری و بی توجهی به ماهیت منفعلانه پاره ای از انتخاب ها و گزینش های انسانی.
صفحات :
از صفحه 49 تا 68
ترمینولوژی مفاهیم قرآن کریم
نویسنده:
منصور پهلوان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
بحث از مفاهیم قرآن کریم همواره مورد توجه دانشمندان اسلامی و به خصوص مفسران و فقیهان بوده و مفاهیم گوناگونی از این کتاب آسمانی استخراج شده است. این مفاهیم به سه دسته کلی، یعنی مفاهیم عرفی و مفاهیم منطقی و مفاهیم اصولی منقسم است. شایعترین معنای مفهوم، عبارت از معنا و مدلول الفاظ است و شامل معانی حقیقی و مجازی می گردد. دلالت الفاظ بر این معانی به طرق دلالت مطابقه و تضمن و التزام و همچنین دلالت صریح و اقتضاء و اشاره و نیز دلالت نص و ظاهر و مشترک و مؤول تقسیم شده است. گاهی مفهوم در مقابل مصداق استعمال می شود و از این تقابل در علم منطق بحث شده است. اصولیون نیز مفهوم را به موافق و مخالف بخش کرده اند و مفهوم موافق را به لحن و فحوای خطاب و مفهوم مخالف را به مفهوم وصف و شرط و غایت و حصر تقسیم و در حجیت آنها بحث کرده اند. این مقاله به ذکر انواع مفاهیم فوق و ذکر مثالهای قرآنی آن پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 93 تا 105
باز خوانی شبهه "منافات برده داری با شخصیت انسان" از منظر اسلامی
نویسنده:
رضا باقی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
یکی از شبهات و اشکالات مطرح، منافات برده داری با شخصیت انسان است؛ یعنی علی رغم این که اسلام به انسان شخصیت می دهد، چرا برده داری را تأیید کرد؟ و آن را لغو نکرد؟ فلسفه این تأیید چه بود؟ در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی به آن پرداخته شده و در جمع آوری مطالب از روش کتابخانه ای و روش فیش برداری استفاده شده است و نتیجه گرفته شده از آنجا که حذف برده داری از جامعه نیازمند زمان بوده، برنامه تدریجی اسلام در راستای حذف آن بوده است و اسلام اگر چه ابتدا آن را تایید کرد ولی برای از بین بردن نظام برده داری برنامه هایی از قبیل بستن سرچشمه های بردگی، گشودن دریچه آزادی، احیای شخصیت بردگان و... را دنبال کرد و در این زمینه موفق شد به طوری که الان در اسلام برده داری وجود ندارد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 22
  • تعداد رکورد ها : 4261