جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
ملاصدرا, صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (فیلسوف مشهور موسس حکمت متعالیه، شیعه و ایرانی), 979ق./950ش./ 1572م. 1050 ق./1641م.
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
تعداد رکورد ها : 4720
عنوان :
بررسی تطبیقی قضا و قدر از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
وحیده کارسازی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
قضا و قدر
,
مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
قضا و قدر از مفاهیم مهم دینی است که فیلسوفان مسلمان در مورد آن تحلیلهای مختلفی انجام دادهاند. ابن-سینا قضا و قدر را بر وجود اطلاق کرده و قضا را معلول اول دانسته است که اجمالا مشتمل بر جمیع موجودات است و مرتبهی بعد از قضا یعنی سایر معلولات طولی و عرضی صادر از آن قدر می باشند که تفصیل اول الهی است. بنابر این قضا عبارت است از این که تمامی موجودات به نحو اجتماع و اجمال در عالم عقلی به طریق ابداع وجود دارند و قدر یعنی اینکه موجودات پس از حصول شرایطشان به نحو تفصیل در ماده ی خارجی وجود مییابند . بالاخره قضا از نظر ابن سینا ، عبارت از علم خدا به تمامی معلولات و مکونات و مبدعات است. اما ملاصدرا قضا را به دونوع ذاتی و فعلی تعریف می کند که تعریف فعلی او از قضا این گونه است که قضا وجود حقایق کلیه و صور عقلیه موجودات در عالم عقلی است که بر وجه کلی و بدون زمان به ابداع باری موجود شده اند و تعریف دوم او که قضای ذاتی است و تنها او به این قضا تصریح کرده است و آن را همان صورتهای علمی لازمه ذات واجب میداند بدون آنکه هیچ جعل و تاثیر و تاثری میان واجب تعالی و آنها وجود داشته باشد و این صورت های علمی از اجزای عالم به شمار نمی روند و این قضای ربانی که صورت علم خداوند است قدیم بالذات و باقی به بقای الهی است و این صورتهای علمی بر علم ذاتی واجب که جدای از او نیست حمل میگردد. و قدر مرتبهی بعد از قضا است که در آن صور اشیا با اندازه مشخصی از یکدیگر جدا هستند و مرتبه قدر را کتاب محو و اثبات میگویند و ملاصدرا قدر را صور جزئی موجودات در عالم نفس سماوی میداند که مطابق با مواد خارجی و شخصی آنها است . در واقع، شیخ الرییس و ملاصدرا قضا را به عبارتی علم ذاتی خداوند به ماسوا میدانند با این تفاوت که یکی علم را عین ذات و دیگری زائد بر ذات میداند . دانستیم که لوح محفوظ و لوح محو و اثبات که نامهای دیگر قضا و قدر میباشند هردو کتاب مبیناند با این تفاوت که اولی مرتبط با عقل فعال و دیگر عقول مجرد بوده است و دومی جنبه نفسی دارد . قضا ثبات داشته و حتمی است و قدر غیر حتمی و تغییرپذیر.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه فلسفی دعا از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
رضیه عابدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
دعا
,
الهیات و معارف اسلامی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
چکیدهنظر به اینکه دعا از جمله عالیترین مضامین دینی است که در میان پیروان ادیان از مقبولیتی خاص برخوردار است و در مقابل آموزههای فلسفی در نگاه ظاهری در چالش با آن قرار دارند پژوهش حاضر در نظر دارد با رهیافتی فلسفی- عقلانی بر مسأله دعا، ابهامات موجود در این بحث را که عمدتاً مربوط به نحوه تأثیرگذاری آن در نظام هستی است، را مورد مدّاقه قرار دهد. به همین منظورنخست به تبیین جایگاه دعا در آموزههای دینی و پس از آن به بیان مواضع چالش این بحث با آموزههای فلسفی چون قانون علیت، قضا و قدر و اراده الهی پرداخته است، که در این میان به طور خاص راهحلهای دو تن از فیلسوفان مسلمان که در این زمینه صاحب رأی هستند نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که مسأله "دعا و استجابت" در تفکر فلسفی هر دو فیلسوف دارای عینیتی عقلانی و نه انتزاعی میباشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معاد شناسی فلسفی ابن سینا و ملاصدرا و ارزیابی آن با قرآن کریم
نویسنده:
دلبر شجاع اباجلو
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
معاد جسمانی
,
معاد روحانی
,
معاد جسمانی
,
معاد روحانی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
معادشناسی فلسفی
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پژوهش پیش رو کوشیده است تا نگرش معادشناسی فلسفی در بُعد کیفیت حشر انسان را در مبانی عقلی دو فیلسوف جهان اسلام؛ ابنسینا و ملاصدرا بررسی نماید. با وجود دشواری و پیچیدگی داوری دربار? معاد انسان، نوشتار حاضر بر آن بوده است که ضمن بررسی و تحلیل آرای ابنسینا و ملاصدرا از نحو? مشی فلسفی در فهم تمایز نگرشی آنها در علمالنفس فلسفی استفاده کند و بدین وسیله راه ورود بر عرص? تحلیل فلسفی چگونگی حشر انسان در بُعد جسمانی و روحانی را به گونهای متفاوت نشان دهد. هدف اساسی در این نگرش فلسفی، ارتقا-بخشی فهم مخاطب از محتوای آموزههای دینی با زبان فلسفی است و در ادامه با رویکرد فهم عمیق از مضامین آیات قرآن کریم از پیوند وثیق فلسفه و الهیات، پرده برمیدارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
لذت و الم اخروی از منظر ابن سینا سهروردی و ملا صدرا
نویسنده:
مرتضی حامدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
سعادت
,
شقاوت
,
ادراک
,
معاد(کلام)
,
ثواب
,
عذاب
,
لذت
,
رنج
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
لذت
,
معاد(فلسفه)
,
ثواب
,
عذاب
,
ادراک
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
سهروردی، عمربن محمد
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
سهروردی، عمربن محمد
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
هنر و علوم انسانی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بحث معاد در فلسفه ی اسلامی از جایگاه والایی برخوردار است. آنچه در تاریخ اندیشه ی اسلامی محل مناقشات جدّی بوده، کیفیت آن و وضعیت نفوس انسانی درآخرت است. حکیمان، متکلمان و عالمان دینی هرکدام از یک زاویه به تبیین مسأله پرداخته اند. ابن سینا با به رسمیت شناختن آیات وحیانی و ارائه ی تفسیری نمادین از قرآن، ابتدا روح آدمی را جوهری باقی و ماندگار دانسته، همه ی قوای نفس انسانی را به جز قوه ی عاقله مضمحل می دانست. طبق این مقدمه، لذت ها و آلام اخروی، مطابق آن قوه، عقلانی خواهد بود. علم و عمل باعث سعادت یا شقاوت و صعود او به رتبه ی لذایذ مجرد از ماده و جسمانیت خواهد شد .اما نفوس ناقصه- در علم و عمل – با توجه به بقای روح، از لذایذ جسمانی برخوردار می شوند. بُله و صِبیان نیز در اندیشه ی سینوی دارای لذت یا المی جسمانی هستند اما سایر نفوس اعم از کاملان در علم و عمل و ناقصان در عمل و کاملان در علم، دارای لذتی عقلانی خواهند بود.سهروردی که اندیشه اش متاثر از حکمت ایرانی است با پی ریزی فلسفه ی نوریه به تفسیری نوین از جسمانیت اخروی دست یافت. او برازخ را پرتو نورالانوار می دانست که نفوس بشری در دنیا و آخرت، آن را همراهی می کنند. وی با تقسیمی جامع از نفوس، بالاترین لذت اخروی را، انغماس در دریای نور الهی می دانست، نفوس متوسط انسانی را در جایگاه مُثُل معلّقه می نشاند به طوری که می توانند با خلق صُوَر معلّق به لذایذ روحانی یا جسمانی نائل آیند. وی خلاء تعلق نفوس ناقصه را با نظریه ی تعلق به اجرام سماوی پر می کند و لذت اخروی را با بدن مثالی تحکیم می بخشد . ملاصدرا که بیش از دیگران دغدغه ی حفظ ظواهر گزاره های دینی داشته، به سبک دیگری به توجیه لذایذ و آلام اخروی پرداخت. او برخلاف ابن سینا، آیات را به مسلخ تأویل نمی بُرد ولی از آن طرف با طرح اصولی متعدد، به روحانی و جسمانی بودن لذت ها و رنج های اخروی استدلال می نمود. او با اثبات تجرد قوه ی خیال به تبیین فلسفی از همه ی لذایذ و آلامی که در قرآن برای انسان درنظر گرفته شده پرداخت. از نظر ا و نفوس قادرند همه ی آنچه را که صاحبان شریعت از ثواب و عذاب وعده داده اند، به طور عینی خلق نمایند. وی اگرچه بالاترین لذت اخروی را روحانی می دانست، اما لذت نفوس متوسطه و ناقصه را جسمانی توجیه می کرد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی مبانی حیات اخروی(قیامت کبری)از دیدگاه ابن سینا، غزالی و ملاصدرا با توجه به آموزه های قرآنی
نویسنده:
مهین کرامتی فرد
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
علوم انسانی
,
معاد(کلام)
,
حیات اخروی
,
قیامت کبری
,
معاد(فلسفه)
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
درپژوهش پیش رو تمام سعی و همت خود را بر آن داشته ایم تا مبانی هستی شناسی، جهان شناسی،انسان شناسی و معناشناسی حیات اخروی انسان در روز قیامت را به صورت فلسفی در بُعد چگونگی کیفیت حشر انسان در روز رستاخیز از دیدگاه سه متفکرجهان اسلام، شیخ الرئیس ابو علی سینا، صدرالمتالهین و ابوحامد محمد غزالی مورد بررسی قرار دهیم. این مسئله با مسئله انسان شناسی و نفس شناسی ارتباط وثیقی دارد؛ و متناظر با اختلاف در انسان شناسی آراء مختلف در باب معاد وجود دارد، و بدین وسیله راه ورود بر عرص? تحلیل فلسفی چگونگی معاد در روز قیامت از بُعد جسمانی و روحانی با صورتهای گوناگون باز خواهد شد. هدف اساسی در این نگرش فلسفی، نشان دادن چگونگی پیوند عمیق زبان فلسفی با آموزه های دینی در جهت اثبات کیفیت و چگونگی معاد جسمانی وروحانی در قیامت کبری میباشد و در ادامه نوشتار با رویکرد قرآنی درجهت موضوع بحث به پیوند وثیق میان فلسفه و قرآن کریم، اشاره مینماییم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سعادت و شقاوت از نظر فارابی، ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
حسین جعفرزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
سعادت
,
شقاوت
,
03. انسان شناسی Human nature
,
معاد(کلام)
,
معارف اسلامی
,
معاد(فلسفه)
,
نفس انسان
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
فارابی، محمدبن محمد
,
صدرالدین شیرازی ، محمدبن ابراهیم
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
فارابی، محمد بن محمد
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در اين پاياننامه سعادت و شقاوت از ديدگاه سه فيلسوف مسلمان، فارابي، ابنسينا و ملاصدرا بررسي شده است. در فصل دوم مباني سعادت تبيين شده، که به اثبات خدا و مابعد الطبيعه پرداخته شده است. همچنين، انسان موجودي در دو بعد جسماني و روحانياست کهداراي اختيار ومدني بالطبع معرفي شده است. همچنين در مورد سعادت و شقاوت بحث شده است. از دیدگاه فارابی، ابن سینا و ملاصدرا سعادت حقيقي مربوط به بعد روحاني است که رسيدن به غايت الغايات ميباشد و ميان آن و خير مطلق و کمال مطلق تساوق برفرار است و شقاوت نرسيدن به غايت الغايات ميباشد. همچنين سعادت امري لذت آفرين است، اما لذت آن از نوع لذت محسوس و زودگذر نيست، بلکه از نوع لذت معقول و پايدار است که همانا اتصال به غايت الغايات وقرب الهي ميباشد. در فصل چهارم نيز به عوامل و موانع سعادت اشاره شده است که به نقشعقل فعال، نبی و نقش عقل عملي و نظري توجه شده است. و در فصل آخر نيز درجات انسانها در رسيدن به سعادت و گرفتار شدن در شقاوت مورد بررسي قرار گرفته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه تطبیقی علم حصولی در مجردات از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
مهدی شیراوند
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
علم حصولی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
چکیدهملاصدرا حکیمی بلند آوازه و موسس حکمتی جامعِ مکاتب پیش از خود و همساز با معارف وحیانی اسلام است. حکمت ایشان مباحث گسترده خدا شناسی، هستی شناختی، انسان شناختی را با عمق و دقت بسیار مورد بررسی قرار داده است و از رهگذر تلاش ها و تحقیقات و تبعیت کامل از دستورات دین، به کشف و اثبات معارف بلندی دست پیدا کرد.بخشی از مباحث ایشان به بررسی حقیقت علم حصولی، احکام و احوال آن اختصاص یافته است. او در سخنان خود در تحلیل این موضوع، که مبتنی بر هستی شناختی خاص خود او است، به نظرات بدیعی دست یافته است. رساله مذکور در چهار فصل سامان یافته است. در فصل اول و دوم، مقدمات و کلیاتی که مرتبط با موضوع رساله است ذکر شده و همچنین در فصل سوم، مبانی علم حصولی در مجردات در ضمن چند اصل ارائه شده و نتایج مترتب بر این اصول که مرتبط با موضوع بحث است بیان شده و درآخرین فصل، بنابر نظریه وجودات طولی ماهیت و تطابق عوالم، به تحلیل حقیقت علم حصولی پرداخته ایم و بنابر این تحلیل، نشان داده شده که علم حصولی در مجردات و همچنین تبیین علم پیشین باری تعالی به مخلوقات قبل از آفرینش از طریق علم حصولی قابل تصویر است.کلید واژه: علم حصولی، علم حضوری، تطابق عوالم، وجودات طولی،اتحاد عالم و معلوم
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برزخ از نگاه ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
زینب زینی وند
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
,
مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
چکیده ندارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عالم مثال از دیدگاه ملاصدرا و ابن سینا
نویسنده:
سجاد نوروزی مقدم
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
عالم مثال
,
علوم انسانی
,
مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از مسائل مهم در بین فلاسفه متأخر که کلید حل بسیاری از مسائل مهم و دشوار فلسفی قرار گرفته مسئله عالم مثال یا خیال منفصل است. عالم مثال که آن را عالم برزخ نیز مینامند مرتبه ای از هستیاست که از ماده مجرد است ولی از آثار آن بر کنار نمی باشد. یک موجود برزخی یا مثالی، موجودی است که در عین اینکه از کم و کیف و همچنین وضع و سایر اعراض برخوردار است از ماده مجرد است. با توجه به تفاوت معنایی در عالم مثال در بسیاری از حوزهها، مواضع فیلسوفان به ویژه ابن سینا و صدرالمتألهین در مورد آن متفاوت میباشد و هر انکار یا عدم انکار آن نقش مهمی در اصول مبنای هر فیلسوف خواهد داشت. فلاسفه ی مشاء و ابن سینا با این که به طور مستقیم دربارهی عالم مثال سخن نگفتهاند دلایل متعدد عقلی و فلسفی می توان از دیدگاه های آنان استخراج کرد که این عالم را منکر هستند. آنان با توجه به نظریات خود مبنی بر جدا نشدن ماده و صورت، مادی بودن خیال و... نمیتوانند به عالم مثال قائل و آن را توجیه و تبیین کنند. اما صدر المتألهین ضمن اثبات عالم مثال به اثبات تجرد خیال پرداخته و اشکالات مخالفان و پیشینیان را پاسخ داده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش اراده در شکل گیری معرفت با تأکید بر آرای ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
مصطفی جمالی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
معارف اسلامی
,
شناخت شناسی
,
عقل باوری
,
فلسفه مشاء
,
تفکر
,
تفکر
,
صدرالدین شیرازی ، محمدبن ابراهیم
,
هنر و علوم انسانی
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
هنر و علوم انسانی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از مسائل مهم حوزه معرفتشناسی، بررسی تأثیر عوامل غیرمعرفتی در شکلگیری معرفت است که در این مسئله نیز بحث نسبت اراده و معرفت از مهمترین مباحث است؛ برهمیناساس موضوع این رساله تحت عنوان بررسی نقش اراده در شکلگیری معرفت با نگاهی هستیشناسانه انتخاب شد. در نگاه نخست شاید براساس مباحث فلسفی درباره مبادی فعل اختیاری، حکم شود که مبادی فعل اختیاری (تصور، تصدیق و شوق )، خود اختیاری و ارادی نیست؛ ولی با دقت در سایر مباحث فلسفی مرتبط با علم و ادراک میتوان به این نتیجه رسید که براساس اندیشه سینوی و صدرایی، شکلگیری ادراک انسانی ـ چه در حوزه ادارکات جزئی (حسی و خیالی) و چه در حوزه ادراکات کلی ـ فقط محصول انعکاس جبری تصویر واقعیت در ذهن انسان نیست؛ بلکه اراده و اختیار انسان نیز در شکلگیری ادراکات تأثیرگذارند.این مسئله در اندیشه صدرایی براساس حرکت جوهری وضوح بیشتری مییابد. بنا بر حرکت اشتدادی نفس انسانی و متناسب با سعه وجودی و تکامل انسانی ـ که امری ارادی و اختیاری است ـ درک انسان وضوح و اشتدادی متناسب پیدا میکند؛ بهویژه در حوزه ادرکات حصولی انسان، این نفس انسانی است که با تکامل جوهری خود و در سایه اتحاد با مبادی عالیه وجود به انشای ادراکات میپردازد و مواجهه با واقعیت تنها معد و زمینهساز این انشای ارادی انسان است. با توجه به این زمینه در نگاهی دقیق میتوان گفت که انسان فقط از طریق قوه نظری خود با واقعیت مواجه نمیشود؛ بلکه با همه ابعاد وجودی و قوای خود با عالم واقع مواجه میشود. همه قوای انسان در صورتگری از خارج سهمتأثیر دارند و ادراک محدود به تأثیر یکطرفه خارج در ذهن نیست؛ در عین تأثیرگذاری خارج بر قوای ادراکی انسان، ظرفیت عقلانی انسان، تمایلات انسان، کیف مواجهه انسان با واقعیت در ادراک او حضور دارد؛ ضمن اینکه حضور ابعاد وجودی انسان در شکلدهی ادراک نیز یک حضور ارادی است؛ بهسخندیگر اراده انسان از طریق قوای نفسانی او با عالم واقع مواجه میشود و از آن صورتگری میکند. بهنظرمیرسد که این تحلیل با مبنای حکمت متعالیه که به اصل «النفس فی وحدتها کل القوی» قائل است، سازگار باشد؛ چراکه نفس با تمام قوا با امر واقع مواجهه دارد.برایناساس ادراک، اشراف فاعلی و مبدأ نفوذ و تصرف انسان در امر واقع است؛ البته این حضور فاعلیتی ارادی انسان در ادراکات مختلف بهشکل یکسان تفسیر نمیشود؛ بهنحویکه کمترین حضور اراده انسان در ادراکات حسی جزئی است و در سطحی از ادراکات پایه، اراده انسان از نپذیرفتن این سطح از ادراکات عاجز است؛ ولی حضور اراده انسان در سطوح بعدی ادراکات، اعم از ادراکات کلی و ادراکات مرکب ـ که تبدیل به یک نظریه علمی خاص معطوف به کارآمدی خاص است ـبسیار پررنگتر میشود.با توجه به نقش اراده در شکلگیری معرفت، دیگر نمیتوان در مسئله نظریه صدق در مباحث معرفتشناسی، با نگاه رئالیسم صرف، به نظریه کشف تطابقی قائل شد؛ برهمیناساس در گام نخست، نظریه «هماهنگی در جهت» و در گام بعد، نظریه «حجیت» بهعنوان نظریه صدق در ادراک بیان گردیده است. در پایان به بررسی اشکال نسبیت مطلق پرداخته و این نکته تبیین میشود که آنچه قابل دفاع نیست، نسبیت مطلق است و ضرورتی نداردکه مطلقاً نسبیت در ادراک را مردود دانست؛ اتفاقاً در دو حوزه عقل عمل و عقل نظر هم میتوان پایگاههای ثابتی ترسیم کرد و در دام نسبیت مطلق دچار نشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
تعداد رکورد ها : 4720
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید