مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 130
مفسرین قرآن و پل تیلیش: آیا زبان دین معرفت‌بخش است؟
نویسنده:
حمیده طهرانی‌حائری، میر سعید موسوی کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
شاید مهم‌ترین مسأله زبان دین، موضوع «معناداری، ارجاع، و شأن معرفت‌شناختی گزاره‌های دینی» است؛ به این معنی که آیا گزاره‌های دینی، به‌ویژه گزاره‌های مربوط به خداوند و ویژگی‌هایش، معنادار، ارجاع‌دهنده، و حکایت‌گر امور واقع هستند یا خیر؛ و آیا زبان دین، معرفت‌زاست یا غیرمعرفت‌زا؟ در پاسخ، می‌توان گفت با یک تقسیم‌بندی کلی، فیلسوفان دین به دو دیدگاه معتقدند: بنا به دیدگاه نخست، برگرفته از دیدگاه ویتگنشتاین متقدم و حلقه وین، گزاره‌های دینی، مهمل و فاقد معنا هستند. دیدگاه دوم که زبانِ دین را زبانی معنادار می‌داند، به دو گروه تقسیم می‌شود: گروهی زبان دین را معرفت‌بخش و گروهی غیرمعرفت‌بخش می‌دانند. از مهم‌ترین نظریه‌های گروه دوم، نظریه «نمادین بودن زبان دین»، صورت‌بندی شده توسط پل تیلیش است. در این مقاله، پس از توضیح این نظریه و مهم‌ترین نقدها علیه آن، به تفسیر تعدادی از آیات قرآن می‌پردازیم که به نظر شش مفسر مطرح در این مقاله، طبرِسی، زمخشری، فخر رازی، قشیری، میبدی، و طباطبایی، از جمله مواردی در قرآن هستند که در آن‌ها از زبان نمادین استفاده شده است. نتیجه پایانی مقاله این است که به رغم همه اشکالات وارده به فرض نمادین بودن زبان دین، گزیری نیست مگر آن‌که فرض کنیم دست‌کم بخشی از عبارت‌ها و واژه‌های به‌کار رفته در قرآن معنای نمادین دارند، و حکایت‌گر واقع‌نمایانه‌ای از عالم نیستند.
فرگه و مسئله عینیت؛ نقدى بر عنان گسیختگى معنا
نویسنده:
امیدرضا جانباز، احمد على اکبر مسگرى
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
از جایگاه یک ریاضى دان، فرگه وارد بحث مناقشه انگیزى مى شود که مکاتب مهم فلسفى از جمله رئالیسم، ایدئالیسم و تجربه گرایى مدت ها به آن اشتغال داشتند. این حیطه بحث که مى توان آن را با نام کلى نحوه ارتباط ذهن و عین مشخص کرد، در اندیشه فرگه به منظور ارائه توضیح مقبولى درباره شالوده ریاضیات مطرح مى شود. براساس دیدگاه فرگه، کسى که خود را در جهان و در تعامل با دیگران مى دید، نظریات مطرح در این زمینه راضى کننده نبود. این نظریات که به روان شناسى گرایى، خودانگارى، نسبى گرایى و منحصر دانستن عرصه موجودات در امور محسوس مى انجامند، نمى توانند به خوبى از عهده توضیح بناى علم و ادراک و نحوه ارتباط با دیگرى برآیند. فرگه به دنبال بنیادى از اندیشه است که صرفا عبارت از چند اصل موضوعى نبوده، بلکه امر عینى و در دسترس همگان را پیش چشم داشته باشد؛ بنایى که مى تواند تبیین علمى را استوار سازد. در این جستار ما ضمن بیان پیش زمینه اى از نحوه تدارک عینیت در اندیشه کانت، درباره تبیین عینیت در اندیشه فرگه تحقیق مى کنیم و از حاصل آن، برخلاف آنچه میان هرمنوتیسین ها شایع است، اشاراتى به در دسترس بودن معناى عینى خواهیم داشت.
صفحات :
از صفحه 121 تا 144
بررسى و نقد استدلال هاى دکارت بر دوگانه انگارى جوهرى
نویسنده:
محمدکاظم رضازاده جودى
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
بنابر نظریه دوگانه انگارى جوهرى، انسان تشکیل یافته از دو جوهر متفاوتِ نفس یا ذهن غیر فیزیکى و بدن فیزیکى است و آنها تباین ذاتى دارند. مشهورترین شارح و مدافع این نظریه در دوره جدید، رنه دکارت است. وى حیاتى تازه به آن بخشیده و استدلال هاى پرشمارى مانند کاربرد زبان، خلاقیت رفتارى، شک روشمند، ادراک حسى متمایز و تقسیم ناپذیرى نفس را به سود آن صورت بندى کرده است. در این مقاله نخست این پنج استدلال را به وضوح تبیین، و سپس نقدهایى را بر آنها مطرح ساخته ایم. به علاوه، به برخى اشکالاتى که دوگانه انگارى جوهرى، به صورت عام، با آنها روبه روست نیز اشاره کرده ایم.
صفحات :
از صفحه 83 تا 105
تناظر قرآن و انسان در حکمت صدرایی و نتایج این رویکرد در زبان دین
نویسنده:
مجید صادقی حسن آبادی، محمدحسین میردامادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مقاله‌ی حاضر به بررسی تناظر قرآن و انسان در حکمت متعالیه می‌پردازد و ناظر به کاربرد حقیقی و غیراعتباری زبان دین در اسلام (زبان قرآن) با رویکرد حکمت متعالیه است. این نوشتار ضمن طرح اهم مسائل و مبانی حکمت متعالیه، دیدگاه خود را در بحث زبان دین و قرآن بیان می‌کند. همچنین با عنایت به تئوری ترکیبی زبان دین و مراتب مختلف دین، لزوم توجه به ساحت انفسیِ زبان قرآن را متذکر می‌شود. در طی این مقاله، خواننده ضمن مرور اجمالی نظریات گوناگون در باب زبان دین و قرآن، به افق‌های درخور ‌تأملی در این مسأله راه‌ می‌یابد. همچنین نظرهای متمایز مفسران در باب مسأله‌ی «لسان قوم» مورد بررسی قرار می‌گیرد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 30
امروزه زبان شناس بودن به چه معناست؟
نویسنده:
ژینوس شیروان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
زبان شناسی علمی است كه حيطه های موضوعی وسيعی را در بر می گيرد. اين علم همانند هر علم ديگری نياز دارد كه نظام تعاريف و مفاهيم آن دقيق و بدون هرگونه ابهام باشد. بنابراين برای پرداختن به اين موضوع اين سوال را مطرح می كنيم كه «امروزه زبان شناس بودن به چه معناست؟» برای پاسخ به اين سوال لازم است بدانيم جايگاه زبان شناسی در كجا قرار دارد. هدف از زبان شناسی چيست؟ و وظايف زبان شناس كدام است؟ موضوعات و پديده هايی كه زبان شناس با آن ها سروكار دارد براساس روش تحليل منطقی علم مورد بررسی قرار می گيرند. بنابراين روش علم زبان شناسی اين علم را از علوم ديگر مجزا می كند و زبان شناس را در ارتباط با حيطه هايی قرار می دهد كه خاص اين علم است و در حيطه علوم بين رشته ای هويت زبان شناسی به كمك روش ها و ابزار علمی آن حفظ می گردد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 36
مطالعه ارجاعات درون متنی در مثنوی با رویکرد بینامتنی
نویسنده:
بهمن نامورمطلق
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
مثنوی معنوی امروزه با ترجمه ها و اقتباس های انجام شده، یکی از اسطوره متن های مهم زبان فارسی در بخش بزرگی از جهان معاصر محسوب می شود. موضوع پیوستگی و ارتباط متنی و بینامتنی در مورد مثنوی نیز همچون دیگر آثار بزرگ همواره مورد توجه محققان بوده و نظرها گوناگونی را در این خصوص در پی داشته است. ارتباط بینامتنی و ترامتنی در آثار مولانا به چهار بخش بینامتنی میان مولفی، بینامتنی مولف، میان دفتری و درون دفتری قابل تقسیم است که در این مقاله به کوچک ترین بخش این ارتباط، یعنی روابط درون دفتری متن های مثنوی پرداخته می شود. مقاله حاضر برای نمونه به بررسی چگونگی ارتباط میان روایت های دفتر نخست مثنوی پرداخته است. برای این منظور، ضمن دسته بندی روایت های این دفتر با توجه به نوع ارتباطی که با دیگر روایت ها برقرار می کند، به چگونگی رابطه میان این روایت های تودرتو و یا مستقل نیز پرداخته می شود. در نتیجه موضوع اساسی این مقاله بررسی پیوستگی متنی با حفظ استقلال راویی در دفاتر مثنوی معنوی است. روش نقد و بررسی نیز بینامتنیت و به طور دقیق ترامتنیت ارایه شده توسط ژرار ژنت خواهد بود که مولف مقاله کوشیده است این روش را با دگرگونی های لازم برای پیکره مطالعاتی منطبق کند.
صفحات :
از صفحه 429 تا 442
نظم و ساختار در نظریه بلاغت جرجانی
نویسنده:
مریم مشرف
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
عبدالقاهر جرجانی بلاغی معروف ایرانی، زیبایی های آثار ادبی را حاصل وجود کیفیت خاصی در این آثار می داند که او آن را «نظم» می نامد. بررسی انجام شده نشان می دهد که وی برای شرح نظریه نظم، از سه منظر اساسی به ادبیات روی می کند: ساحت لفظی، ساحت نحوی و ساحت معنایی. نویسنده این مقاله بر آن است که دیدگاه های جرجانی در این سه محور قابل قیاس با آرای گروهی از منتقدان قرن بیستم به ویژه فردیناند دوسوسور و نوام چامسکی و پیروان آن ها یعنی منتدان ساختگرا و پیروان دستور گشتاری است.
صفحات :
از صفحه 403 تا 416
بررسی نقش بنیادی ادراک حسی در تولید معنا
نویسنده:
حمیدرضا شعیری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
با گذر از نظام مطالعات زبانی مبتنی بر ساخت گرایی که تقابل گراست و همچنین پشت سرگذاشتن نظام روایی مطالعات معنایی که برنامه گرا می باشد و تولید معنا را تابع نظامی منطقی می داند، مساله رجوع به سرچشمه های ادراک حسی دخیل در تولید معنا مطرح می گردد که هدف آن در نظر گرفتن نوعی هستی شناسی تولیدات زبانی است. چنین هستی شناسی سبب می گردد تا جریان تولید معنا با شرایط حسی- ادراکی گره بخورد و دیدگاهی پدیدار شناختی در تولیدات زبانی مطرح گردد که پیش شرط هایی غیرزبانی را برای تولید معنا قایل است. از جمله این پیش شرط ها در نظر گرفتن مرکز یا پایگاهی است که از آن جا همه جریانات اصلی دخیل در تولیدات زبانی هدایت شوند. این مرکز با پایگاه حسی- ادراکی خود ایجاد کننده نوعی «حضور» است که بر اساس آن فضایی تنشی شکل می گیرد که از دو ویژگی مهم گستره ای و فشاره ای برخوردار است. یعنی این که هم دامنه حضور در آن می تواند از صفر تا بی نهایت در نوسان باشد و هم این که شدت حضور در آن می تواند از کم رنگ ترین تا پررنگ ترین متغیر باشد. همین امر سبب میگردد تا ما با لایه های متفاوتی از حضور مواجه باشیم که در یک سوی آن حضور پر یا اشباع شده قرار دارد و در سوی دیگر آن حضور تهی، محو و غایب. همین انواع حضور مرتبط با عملیات ادراک حسی که ما در این مقاله به بررسی شرایط شکل گیری و ابعاد آن ها خواهیم پرداخت سبب می گردند تا جریان تولید معنا به جریانی سیال و غیرکلیشه ای تبدیل گردد. برای روشن شدن هر چه بهتر موضوع با ارایه شعری از سهراب سپهری نشان خواهیم داد چگونه فضای تنشی در گفتمان ادبی منجر به بروز معنای سیال می گردد.
صفحات :
از صفحه 131 تا 146
بررسی تحلیلی خاستگاه های ادبی و زبانشناختی بحث «زبان قرآن» در دوره معاصر
نویسنده:
حسینعلی ترکمانی, جواد محمدی ,مهدی آشناور
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
در شکل گیری بحث زبان قرآن باید دوجریان را از یکدیگر تفکیک نمود. یک، جریان اصیلی که از همان دوران نزول آغاز و تا به امروز ادامه داشته و آثار و پیشینه قابل توجهی را به خود اختصاص داده است. دیگر، جریانی که عمدتا از فضای ادبی و فلسفی غرب برخاسته و توسط مستشرقین و روشنفکران مسلمان وارد حوزه مباحث قرآنی شده است. پژوهش حاضر به جریان دوم می پردازد. دو خاستگاه عمده در محدوده این بحث قابل طرح است: خاستگاه های ادبی و زبانشناسی،خاستگاه های ادبی - فلسفی. شیوه ما در این پژوهش تحلیلی توصیفی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 69
تعامل متقابل فلسفه و اصول فقه از منظر شهید سید محمّدباقر صدر
نویسنده:
سید مهدى موسوى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ارتباط میان علوم و تغذیه آنها از یکدیگر در گسترش معرفت‌هاى بشرى امرى حیاتى است و در تدوین تاریخ علم و فلسفه راهگشا و اثربخش. ارتباط میان فلسفه و اصول فقه، به عنوان دو علم عقلانى و محورى در تمدن اسلامى موجب آثار و جریانات مهم فکرى و سیاسى شده است. از این‌رو، تبیین این مسئله براى آینده هر دو علم و تحلیل فلسفه آنها نکته‌اى اساسى است. این مقاله با رویکرد تحلیلى به تبیین آراء شهید سید محمّدباقر صدر از اصولیان بزرگ و فلسفه معاصر اسلامى در این موضوع مى‌پردازد. از نظرگاه شهید صدر، فلسفه نقش عمده‌اى در تحولات اخیر علم اصول و گسترش آن در دوره سوم حیات علم اصول داشته است. وى تأثیر فلسفه را در علم اصول در پیروزى اصولیان بر اخباریگرى، تأسیس مکتب وحید بهبهانى و طرح مسائل جدید در علم اصول دانسته است. از سوى دیگر، علم اصول نیز در طرح برخى مباحث فلسفى همچون معرفت‌شناسى و زبان‌شناسى بر فلسفه تقدم داشته است و در نهایت، این علم پاسخگوى برخى مسائل تحلیل زبانى است که از سوى فیلسوفان تحلیلى غرب بیان شده است.
  • تعداد رکورد ها : 130