مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه تاریخ اسلام
پژوهش‌ تاریخی (روش‌) پژوهش های تاریخی تاریخ اجتماعی تاریخ تشیع تاریخ سیاسی تاریخ نگاری تقویم اسلامی تمدن اسلامی سیره معصومین(ع) عصر امامت عصر خلافت عصر غیبت عصر نبوت نسب شناسی
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1641
فرقه اسماعیلیه و پژوهش تطبیقی منابع رجالی امامیه
نویسنده:
میرهادی حسینی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
فرقه اسماعیلیه (یکی از پویاترین فرق اسلامی) همواره از دل مشغولی های مورخان، به ویژه پژوهشگران تاریخ اسلام در غرب بوده و هست. اندیشه و آرمان نخستین نظریه پردازان این فرقه، از جهات متعددی مورد کاوش قرار گرفته است. در این میان، کتب رجالی امامیه، با نگاهی واقع گرایانه، زوایای انشقاق در شیعه امامیه طی قرون دوم و سوم هجری را به خوبی پی گرفته اند. این مقاله به این پرسش پاسخ می دهد که منابع شیعه امامیه (= معاجم رجال طوسی، نجاشی، کشی، و ...) به موضوع پیدایش این فرقه چگونه نگاه می کنند؟ روش تحقیق در این نوشتار، بر اساس مقایسه و تطبیق منابع اصلی رجالی امامیه با دیگر مآخذ اهل سنت است. این پژوهش معلوم می کند که در خصوص شخصیت اسماعیل دو نوع نگرش وجود دارد: 1- نگرش اهل سنت و اخیراً پژوهشگران غربی که اسماعیل را فردی منحرف از لحاظ اخلاقی معرفی کرده اند؛ 2- نگرش امامیه که در کتب معاجم رجال منعکس شده و بر برائت اسماعیل دلالت دارد. و از جمع بندی نهایی اطلاعات مندرج در منابع امامی نتیجه می شود که ابوالخطاب فردی مذموم و غالی بوده، اما میمون قداح و پسرش عبدالله، با نظر به تعداد افراد موسوم به نام آنان، از اصحاب امام صادق (ع) و اشخاصی معتبر بوده اند.
صفحات :
از صفحه 121 تا 139
مشخصات اثر
بررسی دلایل یوسف دره حداد در انکار رسالت پیامبر اکرم صلی اله علیه و آله با تاکید بر آیات استنادی وی
نویسنده:
محمدرضا ضمیری، محمدحسن زمانی، علیرضا حیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
شخصیت و سیره پیامبر اعظم به عنوان پیام آور دین اسلام همواره مورد توجه محققان و پژوهشگران قرار داشته است. مستشرقان نیز با انگیزه های گوناگون به این امر اهتمام نموده اند. یکی از اهداف اصلی مستشرقان تبشیری مسیحی، مبارزه با دین مبین اسلام و انکار رسالت پیامبر اکرم صلی اله علیه و آله بوده که همواره در دستور کار فرمانروایان کلیسا قرار داشته است و تلاش نموده با تعیین معلمان ساختگی برای آن حضرت و تفسیر به رای آیات قرآن، رسالت آن حضرت را انکار نمایند. این مقاله پاره ای از دلایلی که در جهت انکار رسالت پیامبر اکرم صلی اله علیه و آله مطرح شده است را مورد بحث و بررسی قرار داده و بر اساس شواهد درون دینی و دلایل معتبر برون دینی بیان داشته که این شبهات بر اساس پیش فرض ناصحیح آنان بوده، افزون بر آن که این دسته از مستشرقان، در بسیاری از موارد واقعیت های تاریخی را تحریف و آیات قرآن را بر خلاف قواعد تفسیری، مورد بحث قرار داده اند.
صفحات :
از صفحه 101 تا 122
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین درباره مصداق «صالح المومنین»
نویسنده:
اعظم خداپرست، حامد دژآباد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در آیه چهارم سوره تحریم خداوند دو تن از همسران پیامبر (ص) را مورد سرزنش و تهدید قرار داده و می فرماید اگر بخواهید اقدامی بر ضد پیامبر (ص) انجام دهید خداوند، جبرئیل، صالح المومنین و ملائکه مولا و پشتیبان آن حضرت می شوند. عبارت صالح المومنین در این آیه محل گفتگوی مفسران فریقین است. عموم اهل سنت مقصود از صالح المومنین را ابوبکر و عمر دانسته اند. آنان در بیان ادله روایی به روایاتی از صحابه و تابعین استناد جسته اند و از سوی دیگر با مطرح نمودن جمع بودن صالح المومنین و تطبیق صالح المومنین بر ابوبکر و عمر به دلیل نسبتی که با عایشه و حفصه داشته اند، سعی در پیشبرد هدف خود نموده اند. اما مفسران شیعه به هیچ روی این انطباق را نپذیرفته و تنها مصداق صالح المومنین را امام علی (ع) می دانند. از این رو ادله روایی آن گروه از مفسران اهل سنت را از حیث سند و دلالت، ضعیف و متناقض با یکدیگر دانسته و ادله دلالی ایشان را نیز با استناد به دلایل درون متنی و برون متنی بی پشتوانه و جانبدارانه قلمداد می کنند.
صفحات :
از صفحه 87 تا 104
مشخصات اثر
نقد تاریخیت قرآن
نویسنده:
علیرضا قائمی نیا
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
ادعای تاریخیت قرآن را نصر حامد ابوزید مطرح کرده، معتقد است ادعای تاریخیت و اینکه متن محصولی فرهنگی است، تنها به یک مرحله از قرآن مربوط می شود؛ چراکه قرآن دو مرحله تکوین و شکل گیری، و فرهنگ سازی را پشت سر گذاشته است. قرآن در مرحله نخست محصولی فرهنگی، و تحت تاثیر فرهنگی است که در آن به وجود آمده است. اما پس از تبدیل آن به متن حاکم و غالب؛ یعنی فرارسیدن مرحله فرهنگ سازی، به معیاری برای سنجش متون دیگر تبدیل شده، مشروعیت شان با آن تعیین می شد. این مقاله در چند محور به نقد دیدگاه تاریخیت قرآن پرداخته است که عبارت اند از: نقد روش علمی، نقد برداشت ابوزید از ماهیت نص و مبانی دیدگاه مزبور.
صفحات :
از صفحه 9 تا 26
مشخصات اثر
تأملی پیرامون روایت کشتن یهودیان بنی قریظه در منابع تاریخ و تفسیر
نویسنده:
محمدعلی ایازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
قبیله بنی‌قریظه یکی از قبایل یهودی ساکن در اطراف مدینه بوده است که بارها توطئه کرده و به همراهی با مشرکین در جنگ­های پیامبر، به مصاف با مسلمانان برخاسته است و در نهایت، عده ­ای از آنان نابود و عده ­ای دیگر مجبور به کوچ از آن سرزمین می­ شوند. قرآن داستان این گروه را در سوره احزاب به‌صورت فشرده و گذرا بیان کرده و به شکل ساده از کنار آن می‌گذرد، درحالی­که در میان مستشرقین و برخی نویسندگان معاصر، بحت های فراوانی صورت گرفته و این حادثه را نمونه­ ای از جنگ‌طلبی و سخت‌گیری پیامبر دانسته ­اند. در روایات تاریخی و به همین مناسبت در تفسیر قرآن، این داستان شاخ و برگ پیدا کرده و مطالبی بیان شده که نه به دلیل عقلی و نه شاهد تاریخی و نه با روحیات پیامبر گرامی سازگاری دارد و نیازمند بررسی جدی است. در این مقاله با محوریت گزارش قرآن، سعی شده چند نکته بررسی شود: اولاً معلوم شود که این حادثه چگونه رخ داده، ثانیاً مفسرین این داستان را چگونه توصیف کرده‌اند، و ثالثاً چه توجیهاتی برای قتل و کشتار آنان بیان و آیه ناظر بر آن را چگونه تفسیر نموده‌اند. طبعاً یکی از مباحث مهم این داستان، تعداد کشته‌شدگان است که توضیح آیه می­ تواند به روشن شدن حادثه کمک کند. همچنین تعارض روایات و مشکلات دیگر نقل تاریخی می ­تواند مبین این نکته باشد که این حادثه بدان گونه که مشهور شده است، نبوده و به‌جای تسلیم شدن، کشتار در میدان جنگ بوده است.
صفحات :
از صفحه 120 تا 143
مشخصات اثر
واکاوی شان نزول آیه «سال سائل بعذاب واقع» در تفاسیر اهل سنت
نویسنده:
رضا مودب، هادی رزاقی هریکنده یی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
یکی از آیات مرتبط با موضوع انتصاب امام علی (ع) به امامت در روز غدیرخم، آیه نخست سوره معارج است. درباره شان نزول این آیه میان مفسران اختلاف نظر است. برخی به صراحت و بعضی به اشاره، شان نزول آیه را مربوط به حادثه غدیر دانسته اند. عده ای شان نزول آیه را درباره یکی از صحابه پیامبر (ص) دانسته که به عنوان نشانه صحت جریان غدیر از خداوند درخواست عذاب نمود. در این میان گروهی به عمد به جعلی بودن روایات ناظر به این شان نزول حکم نموده اند. این مقاله ضمن بررسی دیدگاه های یاد شده از اهل سنت، به بررسی آنها و نقد شبهات پیرامون آن می پردازد و شان نزول این آیه را در ارتباط با جریان غدیرخم و تایید امامت حضرت علی (ع) می داند.
صفحات :
از صفحه 55 تا 68
مشخصات اثر
شناخت سلفیه (معنا شناسی، تاریخچه پیدایش و تحولات آن)
نویسنده:
علی الله بداشتی
نوع منبع :
کتاب
وضعیت نشر :
تهران: مشعر,
چکیده :
پس از رحلت رسول گرامی اسلام (ص)، بین مسلمانان در موضوع جانشینی رسول خدا (ص) اختلاف افتاد و این مسأله یک سؤال اساسی را مطرح ساخت: آیا خلافت به نصب الهی و معرفی نبوی ثابت می‌ شود یا به انتخاب مردمی؟ پاسخ به این سؤال مستلزم یک موضع گیری اعتقادی بود و طرفداران انتخاب یا انتصاب، هر کدام یک گروه فکری از مسلمانان را شکل دادند، سپس در زمان خلافت امیر مؤمنان علی (ع) گروهی به کلی منکر هر نوع حکومتی شدند و صف خویش را از امت اسلامی جدا کردند و به خوارج معروف شدند. بعد از آن نیز مسائلی در باب ایمان و کفر، قضا و قدر، جبر و اختیار، صفات الهی به ویژه قدیم یا حادث بودن کلام الهی و به تبع آن حدوث و قدم قرآن، عقل گرایی و نص‌گرایی و... پیش آمد، که موجب تفرق مسلمانان به فرقه‌ های گوناگون گردید. یکی از این فرقه‌ ها اهل حدیث بودند که به اخذ مسائل اعتقادی و فروع عملی از ظواهر قرآن و روایت اصرار می‌ ورزیدند. از درون این جریان فکری در قرون اخیر تفکر سلف‌گرایی با نام سلفیّه به عنوان یک فرقه شکل گرفت که در این مختصر به معرفی آن می‌ پردازیم.
مشخصات اثر
روش فریقین در تفسیر آیه اکمال
نویسنده:
فرزاد جهان بین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
آیه 3 سوره مائده یکی از آیات مورد بحث در تفاسیر فریقین است. بررسی رویکرد مفسران در تفسیر این آیه به روشنی بیانگر آن است که مفسران برای بازکاوی و فهم مدالیل کلام الهی از روش های مختلفی بهره جسته و در این زمینه از روش و الگوی مشخصی پیروی نکرده اند بلکه هر کدام بر اساس مبانی و اصول مورد پذیرش در نزد خود به روشی روی آورده اند. این تحقیق با نگرش توصیفی - تحلیلی، به بررسی روش مفسران در تفسیر آیه اکمال در تفاسیر: التبیان، روض الجنان، البرهان و المیزان از شیعه و تفاسیر: جامع البیان، مفاتیح الغیب، روح المعانی و المنیر از اهل سنت پرداخته است. بررسی ها نشانگر آن است که در میان تفاسیر فریقین تفسیر المیزان از جهت غنای مباحث و در نظر گرفتن جوانب مختلف و نقد و بررسی آنها و ارائه نظر مختار مبتنی بر آیات قرآن جایگاه ممتازی دارد.
صفحات :
از صفحه 97 تا 116
مشخصات اثر
بررسی و تحلیل: کارکرد زبان قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
معصومه سالاری راد، رسول رسولی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها – دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در حوزه زبان قرآن، قرآن پژوهان دیدگاههای متعددی ارایه کرده اند که جامع ترین و مانع ترین آنها، نظریه علامه طباطبایی است. ایشان معتقد است زبان قرآن ترکیبی از زبانهای متعدد است، زبان برخی از گزاره های قرآن، اخباری و توصیف گر وقایع عینی، اعم از عینی محسوس و یا غیرمحسوس است که پنج دسته از آیات قرآن اینگونه اند:ـ آیات طبیعت شناسانه: بیانگر وقایع و عوامل طبیعی اند.ـ آیات جامعه شناسانه: گویای قوانین اجتماعی و مقوله های جامع شناختی اند.ـ آیاتی که بیانگر وقایع و سنتهای تاریخی اند.ـ آیات هستی شناسانه: در بردارنده مضامین فلسفی و ماورای طبیعی اند.ـ آیاتی که به ذکر قیامت، بهشت و جهنم می پردازند.زبان برخی دیگر از گزاره های قرآن توصیف گر یا غیر شناختاری هستند. بیان احکام و دستورات، عبادت و پرستش، ذکر ثواب و عقاب و ... از آن جمله اند و برخی از گزاره های قرآن هم دارای زبان نمادین و تمثیلی می باشند. اما طبق شواهد و علل متعدد می توان گفت زبان تمام گزاره های قرآن، شناختاری است.
صفحات :
از صفحه 55 تا 81
مشخصات اثر
فتح مکه نماد سماحت اسلام
نویسنده:
منصوره عزیزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
کلیدواژه‌های فرعی :
مدارا , مشرکان مکه ,
چکیده :
پیدایش اختلاف در بینش و منش انسانها امری ضروری در نظام هستی است که از طبیعت آفرینش انسان و اختلاف موجود در هستی نشأت می گیرد. به رسمیت شناختن این اختلاف ها دلیل روشنی بر به کار گیری اصل «سماحت» در جامعه است. با دقت و تفحص و تتبع در آیات قرآن و سنت معصومین (ع) به روشنی به دست می آید که «سماحت» یک اصل مهم در دین اسلام است و به کار گیری آن یکی از عوامل گسترش اسلام در شبه جزیره عربستان و در جهان بوده است؛ پیشوایان دینی، بخصوص پیامبر (ص) با ملایمت و گذشت موفق گردیدند دنیای مردم و آخرت را اصلاح نمایند؛ و هرگز به مداهنه تن در ندادند. نویسنده در این مقاله با پرداختن به اهمیت طرح موضوع در جامعه امروز به تعریف «سماحت» و تحلیل عدم همخوانی آن با «مداهنه» و «تولرانس» (Tolerance) پرداخته و به تحلیل و بررسی روش پیامبر (ص) در «فتح مکه» با توجه به شاخص های نهادینه شده جاهلیت در میان قوم عرب و ضرورت محو آنها و جایگزینی شاخص های اسلامی، اهتمام شده است.
صفحات :
از صفحه 141 تا 156
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1641