جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش حاضر سعی شده است، جنبه‌های مختلف زمامداران حکومت اسلامی از دیدگاه امیرالمومنین (ع) با استفاده از سخنان آن حضرت در سایر کتب بالخصوص در نهج‌البلاغه بیان شود. و این کار طی چند فصل صورت گرفته است امام علی (ع) در گفتار و رفتار مفهوم حکومت و شیوه ای حکم راندن را به ما آموخته است.از نگاه حضرت امیر(ع) حکومت بمعنی مدیریت، هدایت و خدمت به مردم است ایشان وجود یک زمامدار عالم، عادل و مقتدر را برای نظام بخشیدن امور اجتماعی مردم اجرای قانون الهی و رفع نیازهای مردم، ضروری می‌داند و برای حاکم شرائط و خصوصیاتی قائل است که از جمله آن داشتن ایمان، عقل و درایت، علم و آگاهی، عدالت و دادگری است.از نگاه امیرالمومنین(ع) نفس حکم راندن بر مردم هدف نیست بلکه حکومت وسیله‌ای است برای تحقیق و اجرای احکام الهی و ایجاد نظام عادلانه اسلامی- لذا آن حضرت وظایف و کار ویژه‌های حاکم و زمامدار را ایجاد عدالت، تأمین امنیت و نظم، تأمین رفاه و آسایش، قضاوت و اجرای احکام ذکر می‌کند. امام علی (ع) حکومت و مردم را دارای حقوق متقابل می‌داند که مساوی برای، تأمین رفاه عمومی، تعلیم و تربیت و به وجود آوردن آزادی عقیده و بیان را از جمله حقوق مردم بر حکومت بیان فرموده. و اطاعت از دستورات زمامدار حکومت اسلامی، حمایت از او در امور اداره کشور وفاداری به عهد و پیمان و خیرخواهی نسبت به زمامدار را جزء حقوق زمامدار حکومت اسلامی بر مردم شمرده است.با استناد به کلام حضرت امیر المومنین(ع) در نحوه ویژگیهای زمامداران حکومت اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.به این نتیجه می رسیم که وحدت، امنیت آزادی سیاسی و اجتمتعی اجرای احکام الهی ... از وظایف زمامدار حکومت اسلامی و همچنین تأمین عدالت و رفاه معیشت مردم، مبارزه با فقر از وظایف اصلی زمامدار حکومت اسلامی و دولت اسلامی باید در این مورد توجه خاص داشته باشد.

مساله امامت و نزاع بر سر جانشین پیامبر گرامی اسلام 9 از جنجالی ترین مسایل مورد اختلاف و فرق و مذاهب اسلامی است و دانشمندان مسلمان در قرون مختلف در مورد آن به بحث پرداخته و کتاب هایی تالیف کرده اند.به طور کلی می توان مسلمان رادر این مساله به دو دسته تقسیم کرد.گروهی که معتقد به امامت و خلافت بلافصل علی 7 پس از پیامبر می باشد و به معصوم بودن و منصوص بودن وی اعتقاد دارند و گروهیکه معتقد ابوبکر پس از پیامبر 9 می باشند. دسته نخست را شیعه و دسته دوم را سنی یا اهل سنت می نماند.هر چند متکلمان اسلامی امامت را از واجبات دانسته اند اما در عقلی یا نقلی بودن آن اختلاف نظر دارند. این که امامت از اصول اعتقادی است یا واجبات فرعی و فقهی نیز مورد اختلاف است. اکثر متکلمان شیعه طرفدار دیدگاه اول و اهل سنت طرفدار دیدگاه دوم می باشند. درباره وجوب امامت و دلایل آن نیز اختلاف نظر شده است. مهمترین صفات دیدگاه دوم می باشند درباره وجوب امامت و دلایل آن نیز اختلاف نظر شده است. مهم ترین صفات امام راه های تعیین امام و مصداق امام پس از پیامبر اسلام 9 از دیگر مسایلی است که درباره آنها اختلاف شدیدیمیان شعبه و سنی وجود دارد.متکلمان شیعه برای دیدگاه و عقاید خود دلایلی از عقل و نقل ارایه کرده اند که متکلمان سنی آنها را مورد نقد قرار داده اند. ما در این پژوهشپس از بیان دیدگاه و دلایل شیعه بر نظریه را در محورهای فوق مورد بررسی و سنجش قرار داده ایم تامعلوم شود آیا این دیدگاه صحیح است یا نه همچنین روشن که آیا متکلمان سنی در نقدهای خود به حق هستند یا نه ؟ و همچنین علت مخالفت متکلمان سنی با نظریه شیمی امامت در چیست؟

آنچه پیش روی شماست مطالبی پیرامون عدالت خواهی در قرآن و سنت و پیامدهای فردی و اجتماعی که در سه بخش به رشته تحریر در آمده است. در ابتدا عدالت خواهی در فرهنگ لغت به معنای توازن و تعادل و برابری آمده است و از دیدگاه بزرگان شیعه و تسنن به این معناست که خداوند فضل خود را از هیچ موجودی دریغ نمی کند یعنی گستره فضل و کرم خداوند به اندازه ظرفیت و پذیرش انسان هاست و در فصول دیگر اشاره شده است به این که عدالت یک امر فطری است و هر انسانی به طور طبیعی و و فطری بر اساس عقل و اندیشه خواهان عدالت است و برای اجرای عدالت همه مشکلات را تحمل کرده است و بعد به انواع عدالت که عدالت فردی در حوزه اخلاق و رفتار و طبیعت انسان است و به عدالت اجتماعی که منظور رعایت حقوق اجتماعی دیگران است اشاره شده است. زمانی در جامعه عدالت اجرا می شود که رهبران و حاکمان بر اساس موازین اسلام حرکت کنند و از قدرت طلبی و سود جویی رذایل اخلاقی بپرهیزند و در بخش دوم به عدالت خواهی در قرآن و سنت می پردازیم که عدل و قسط در قرآن جایگاهی والا دارد به طوریکه خلقت هستی بر پایه آن صورت گرفته در نگاه قرآن عدالت ذاتا دارای ارزش است به طوریکه عدالت در دوازده آیه از هفت سوره قرآن به کار رفته است و پایداری آسمان ها و زمین بواسطه عدل می باشد و در مورد سنت نیز هدف از بعثت پیامبران وجانشینان پیامبر اسلام « امامان » برقراری یک نظام عادلانه اجتماعی با اجرای قوانین و احکام قرآن و اسلام می باشد. تامردم را به کمال برسانند و عدالت را در جامعه اجرا کنند . و در انتها به پیامدهای فردی و اجتماعی عدالت می پردازیم که پیامدهای فردی عدالت اصل حق حیات است . زیرا که هر کس حق زندگی و آزادی و امنیت دارد و هیچ کس اجازه ندارد مانع آزادی و امنیت فرد شود.و دیگر پیامدهای آن اصل کرامت انسانی است زیرا که اسلام انسان را برترین آفریده و اشرف مخلوقات می داند و آنچه در آسمان ها و زمین است همه در تسخیر انسان است و انسان باید باتفکر و تحمل در اعمال خود باید از کرامت خود فرود نیاید و دیگر پیامدها فردی عدالت اصل آزادی است. انسان آزاد آفریده شده و آزادی حق مسلم انسان ها است. و در پایان به پیامدهای اجتماعی عدالت اشاره می کینم که برخورد عدالت آمیز افراد با یکدیگر آثار و فواید فراوانی را برای فرد و جامعه دارد و از جمله باعث زیاد شدن برکات می شود و خداوند رحمتش را فرود می آورد. و باعث امنیت و آرامش همه جانبه و رفاه عمومی و وسعت فقرزدایی و فقدان فقر اعم از فقرمادی یا معنوی می شود و تبعیض میان افراد جامعه و جهل و بی سوادی از بین می رود. و نیز باعث عزت و اقتدار ملی و استواری حکومت و دولت می شود. و بعد به آثار اجتماعی عدالت مهدوی که عدالت در فرهنگ و عدالت در اقتصاد و عدالت در قضاوت می باشد و به آثار مثبت وجود عدالت بیان می کنیم زیرا که عدالت یکی از شرطهای سعادت اجتماعی است همان طور که فرد با ظلم به خود و دیگران به سعادت نمی رسد جامعه نیز با وجود رابطه ظالمانه به سعادت نخواهد رسید. پس به این نتیجه رسیدیم که باید در جامعه عدالت اجرا شود. تا ظلم و ستم از بین رود. امید به آن روز که آقا امام زمان – عجل الله تعالی- عدالت را به صورت کامل و تمام در جامعه اجرا کندو امنیت و رفاه عمومی در جهان ایجاد کند. ان شاء الله

این تحقیق در یک مقدمه و شش فصل نوشته شده است: مقدمه، ارزش عدالت در فرهنگ اسلامی؛ فصل اول، معنای لغوی و اصطلاحی عدل و پیشینه کلامی بحث عدل؛ فصل دوم، عدالت در قرآن؛ فصل سوم، عدل و قسط در نهج البلاغه: عدالت اجتماعی در نهج البلاغه، عدالت در حکومت از دیدگاه امام علی(ع)؛ فصل چهارم، نظریات فرق اسلامی در باب عدل و قسط: حسن و قبح، جبر و اختیار، محاسن و معایب خلقت؛ فصل پنجم، دلایل منکران عدل و پاسخ به آنها: دلایل منکران اصل عدالت و پاسخ به آنها، پاسخ به دلایل منکران اصل عدالت، حوادث ناگوار و پاسخ به آنها، مفهوم قضا و قدر؛ فصل ششم، عدل از اصول دین: چرا عدل را از اصول دین می نامیم؟ موقعیت خیر و شر در جهان هستی، فلسفه تفاوتها در جهان هستی.

این پایان نامه در چهار فصل عزت و ذلت اجتماعی را با تکیه بر آیات قرآن بررسی کرده است. در فصل اول کلیاتی از بحث نظیر مفهوم شناسی عزت و ذلت و اجتماع در لغت و قرآن آمده است. در فصل دوم با عنوان عزت اجتماعی از مظاهر عزت اجتماعی نظیر امنیت، استقلال، آزادی، اقتدا و اخوت دینی و عوامل عزت اجتماعی مانند ایمان به خدا، تقوا، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، حاکمیت الهی، عدالت اجتماعی، اتحاد و علم بحث شده است. در فصل سوم ذیل عنوان ذلت اجتماعی از مظاهر ذلت اجتماعی چون ناامنی، وابستگی و اسارت و عوامل ذلت اجتماعی مثل کفر، تفرقه، اختلاف شدید طبقاتی، حاکمیت طاغوت، فسق، ظلم، پیمان شکنی و سستی در دفاع از ارزش ها سخن رفته است. در فصل چهارم خلاصه و نتایج مباحث آمده است.

برای اثبات ارتباط بین کارائی سیستم مالیاتی و تعیین و اخذ مالیات بردرآمد شاغل با توجه به متغیرهای عنوان شده، پژوهشگر در فصل دوم، ابتدا به شناخت و مطالعه نظریه‌های دانشمندان و مکاتب اقتصادی درباره مالیه عمومی و مالیات بردرآمد پرداخته و سپس سیر تاریخی مالیات و قوانین مالیاتی در این مورد بررسی قرار داده است عوامل موثر در ایجاد و تداوم موضوع مورد بررسی (متغیرهای تحقیق) در جامعه مورد بررسی، در فصل سوم مطالعه و آزمون شده و مورد تجزیه و تحلیل و استنتاج قرار گرفته‌اند. با توجه به نتیجه‌گیری انجام شده در فصل سوم، پیشنهاداتی در فصل چهارم ارائه گردیده است.

تبیین حکومت اسلامی و آزادی سیاسی در بر دارنده نوع تعامل فرد با نظام سیاسی است.حقوق و تکالیف این دو نسبت به یکدیگر و رسالت حکومت اسلامی در ارتقای زندگی معنوی و مادی اعضای جامعه از اهمیت زیادی برخوردار است. تفاوت حکومت اسلامی با حکومت های سکولار، معنویت گرا و کمال گرا بودن دولت اسلامی است. نقد در دولت اسلامی پذیرفته است؛ اما تشویش جامعه ممنوع است. شناسایی نقاط اختلاف میان دولت اسلامی و سکولار از اهداف تحقیق است؛ همچنین نوع نگرش مفسرین اسلامی به کتاب و حدیث راهگشای گذار به جامعه مطلوب است؛ جامعه ای که بر اساس مبانی نظری اسلامی در مکتوبات اندیشمندان مسلمان به وفور یافت می شود.با استفاده از تبیین و تحلیل به ارایه نقطه نظرات و اندیشه های علامه محمد تقی جعفری پرداخته شد.نتایج به دست آمده مبین آن است که الگویی که از آزادی سیاسی و حکومت اسلامی ارایه می شود، منحصر به فرد و متفاوت از الگوی غرب سکولار است.حکومت اسلامی، حقوق شهروندان را ارج می نهد و مردم را به مشارکت سیاسی ترغیب می کند. هیچ نوع اکراه و اجباری پذیرفته نیست.آزادی بیان، مشروط به مشوش نکردن جامعه است. هر اظهار عقیده و نشر آن پسندیده نیست و باید به وسیله نخبگان و صاحب نظران مورد تایید قرارگیرد؛ زیرا به علت فقدان آگاهی برخی افرادجامعه مشکلاتی به وجود می آید و باعث تزلزل در مبانی اعتقادی و فکری مردم می گردد.

این مقاله در راستاى بحث اسلام و دموکراسى و براى روشن‏تر شدن بحث از جنبه حقوقى، از جناب آقاى دکتر محمد لگنهاوزن از اساتید و صاحب‏نظران در فلسفه دین، در خصوص اسلام و نظریات غربى در باب حقوق بشر است، که به وسیله آقاى محمدتقى انصارى ترجمه گردیده است. موضوعات مورد بحث در این مقاله عبارتند از: مفهوم حقوق برابر و حقوق بشر، عدالت در آثار ارسطو، حقوق بشر در دوره جدید، آموزه برابر ذاتی انسانها، مسئولیت اخلاقی انسانها، منشا حقوق، نظریات لیبرالیسم در باب حقوق.

هدف اين پژوهش، شناخت و واكاوي نسبت يا رابطه‌ي ميان انديشه‌ي سياسي با انديشه‌ي ديني در اديان ايران باستان، و به ويژه اديان رايج در دوره‌هاي تاريخي هخامنشي و ساساني بوده است. اهميت اين پژوهش در آن جاست كه بدون شناختِ نوع رابطه و نسبت انديشه‌ي سياسي با انديشه‌ي ديني و هم‌چنين ميزان تأثيرات متقابل اين دو مقوله بر هم در طول تاريخ ايران، نمي‌توان عناصر فكري، فرهنگي، اجتماعي و سياسي جامعه‌ي امروز را نقد و تحليل كرد. در اين رساله ابتدا به بررسي پيشينه‌ي انديشه‌ي سياسي در آيين مزدايي پرداخته شده كه نتيجه‌ي آن تصديق به وجود گونه‌اي از انديشه يا فلسفه‌ي سياسي در آيين مزدايي است. سپس كوشش مي‌شود با تكيه بر اسطوره، به عنوان تنها سند از دوران پيش‌تاريخي، و همين‌طور متون ديني، گزارش‌هاي تاريخي، يافته‌هاي باستان‌شناسي و منابع مادّي (سنگ‌نگاره و غيره)، مجموعه‌اي از آموزه‌هاي ديني و عناصر فكري ـ فرهنگي كه به عنوان بستر و پايه‌ي انديشه‌ي سياسي و هم‌چنين تشكيل نظام‌هاي سياسي در ايران دخيل بوده، تدوين شود. مرور متون ديني و شواهد تاريخي در كنار شيوه‌ي تحليلي در ارزيابي و بررسي مفاهيم كليدي، نشان‌دهنده‌ي وابستگي بنيادين انديشه‌ي سياسي و ديني در ايران باستان بوده است. امري كه مهم‌ترين نمود آن را در انديشه‌ي «خاستگاه الهي قدرت» يا «مشروعيت آسماني» شاه يا حاكم مي‌توان ديد.

گسترش عدالت اجتماعی در جامعه در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و قضایی تبعات خاص خود را دارد،چنان‌که در زمینه سیاسی موجب ایجاد امنیت سیاسی، شکست دشمن، خشنودی و رضایت‌مندی مردم از زمامداران و رهبران جامعه، امیدواری مردم، قوام جامعه و ... می‌گردد و در زمینه اقتصادی سبب کاهش فقر، ایجاد آسایش، توسعه و رفاه، کمک به ستمدیده، اصلاح و آبادانی شهرها، ایجاد امنیت اقتصادی و ... می‌شود و در زمینه قضایی نیز آثاری از قبیل: برابری طرفین دعوا در قضاوت، برپایی حق و تساوی در رعایت حقوق مردم، حمایت از حقوق مردم و صاحبان حق، ایجاد امنیت اجتماعی، سعادت و آرامش و ... را به دنبال دارد.اختلاف نابه‌جاى طبقاتى، بی‌کارى، فقر، تجاوز به حقوق دیگران، تبعیض در بهداشت و درمان و دانش و تعلیم و تربیت از بى‏عدالتى‏هاى اجتماعى نشأت مى‏گیرد. از هنگام اجتماعى شدن زندگى انسان بیشترین ناهنجارى‏ها و تلخ‏کامى‏ها و تبعیض‏ها و تفاوت‏ها از بى‏عدالتى دامن‏گیر جامعه شده است، با اجرای عدالت در جامعه می‌توان همه‌ی این موارد را ریشه کن ساخت و جامعه را به سوی پیشرفت و تعالی سوق داد.