جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهشی است درباره مفاهیم، مبانی و جلوه های عزت از دیدگاه آیات و روایات. در این رساله، ابتدا مفهوم عزت و سربلندی و واژگان مرتبط با آن بررسی می شود و جایگاه آن در رویکرد قرآنی و روایی تبیین می گردد و سپس خاستگاه عزت بودن خداوند اثبات می شود. نویسنده در این خصوص، ازلی و ابدی بودن، بی پیرایگی و بی همتایی، خواری ناپذیری، هدف سوء قرار نگرفتن، سیطره فراگیر، قابلیت تجلی به دیگران (عزت بخشی) و قابلیت بازدارندگی از دیگران (ذلیل سازی) و ذلت تمام موجودات در برابر خدا را برخی از ویژگی های عزت خداوند بر می شمارد. وی همچنین ساختار ذاتی انسان را در میان موجودات دیگر برخورداری از ارجمندی ذاتی می داند; چنان که از جنبه فطری، گرایش به عزت و سربلندی و گریز از خواری گواه بر آن است. در بخش دیگر این تحقیق، عزت و ذلت به اموری همچون: ذاتی و اکتسابی، درونی و بیرونی، حقیقی و غیر حقیقی، پایدار و ناپایدار، و دنیوی و اخروی تقسیم می شوند و عوامل عزت و ذلت در اموری مانند: حقیقی و غیر حقیقی، و تعبدی و توصلی مورد بررسی قرار می گیرند.

موضوع این تحقیق، عزت و کرامت انسانی از دیدگاه قرآن و سنت می باشد که یکی از ارزش های مهم یاده شده است و عدم توجه افراد جامعه به آثار و برکات واقعی عزت نفس و ضرورت داشتن آن و تأثیر به سزایی که در زندگی انسان ها دارد پژوهش هایی را در این موضوع ایجاب می کند. لذا هدف این تحقیق، افزایش عزت نفس و راه های به دست آوردن عزت و کرامت انسانی و برخورداری از زندگی عزتمندانه می باشد. عزت و کرامت انسانی مانند بسیاری از عنایاتی که خداوند به بندگان خود نموده است دارای آثار فراوانی در زندگی فردی و اجتماعی می باشد که اگر برنامه صحیحی که اسلام در این خصوص ارائه می دهد انجام شود و برنامه زندگی بر اساس مقررات و قواعد عزتمندانه باشد می تواند منشأ تحول تازه ای در جوامع بشری باشد. عزت در لغت به معنای شکست ناپذیری است. حقیقت عزت، قدرتی است که در دل و جان انسان ظاهر می شود و او را از خضوع و سازش و خودباختگی در برابر ستمکاران و ظالمان باز می دارد و نیز کرامت اسمی است که برای بخشش و بزرگواری به کار می رود و از فعل « کَرُمَ» یعنی بخشندگی و کریم بودن گرفته شده است. کرامت، شأن و منزلت داده شده به آن دسته از کسانی است که احساس بالا و والا داشته اند. برای آن که انسان زندگی عزتمندانه داشته باشد لازم است به موجبات عزت وکرامت توجه داشته باشد، از جمله: اطاعت از خدا، دوری از طمع، انصاف، گذشت، حفظ زبان، فروخوردن خشم، شکیبایی، قناعت و راستگویی و این ها را سرلوحه زندگی خود قرار دهد. عزت نفس و کرامت انسانی آثار فردی مانند تقواگزینی، ولایت مداری و خودسازی و آثار اجتماعی مثل ترویج هنجارهای اخلاقی و استقلال و خودباوری و عزت سیاسی می باشد. پژوهش حاضر به اعتبار نوع، کاربردی و به اعتبار موضوع، دینی و مذهبی می باشد و با روی توصیفی و کتابخانه ای انجام گرفته است. در طول این پژوهش به اثبات رسیده است که مهم ترین عامل در داشتن یک زندگی عزتمندانه، تقوا و اطاعت از دستورات پروردگار می باشد. نقش عزت در تربیت انسان ها، نقش اساسی است، به طوری که اگر عزت نباشد انسان ها به هر زشتی و پستی تن می دهند و به هر گناهی آلوده می گردند. ذلت نفس، منشأ همه بدی ها و فسادهاست. لذا بهترین راه برای اصلاح فرد و اجتماع، انتقال روح عزتمندی به آنان است. روح عزت است سربلند می نماید.

این پایان نامه در چهار فصل با این مباحث تدوین و نگاشته شده است: فصل اول، عزت از نظر لغوی و اصطلاحی؛ فصل دوم، عزت از دیدگاه قرآن: حقیقت عزت، نقش خدا در عزت و ذلت انسان، عزت خدا؛ فصل سوم، کرامت در قرآن: کرامت چیست؟ تواضع و عزت و ذلت؛ فصل چهارم، عزت از دیدگاه روایات: عزت نفس، طلب عزت در ادعیه

این پایان نامه در چهار فصل عزت و ذلت اجتماعی را با تکیه بر آیات قرآن بررسی کرده است. در فصل اول کلیاتی از بحث نظیر مفهوم شناسی عزت و ذلت و اجتماع در لغت و قرآن آمده است. در فصل دوم با عنوان عزت اجتماعی از مظاهر عزت اجتماعی نظیر امنیت، استقلال، آزادی، اقتدا و اخوت دینی و عوامل عزت اجتماعی مانند ایمان به خدا، تقوا، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، حاکمیت الهی، عدالت اجتماعی، اتحاد و علم بحث شده است. در فصل سوم ذیل عنوان ذلت اجتماعی از مظاهر ذلت اجتماعی چون ناامنی، وابستگی و اسارت و عوامل ذلت اجتماعی مثل کفر، تفرقه، اختلاف شدید طبقاتی، حاکمیت طاغوت، فسق، ظلم، پیمان شکنی و سستی در دفاع از ارزش ها سخن رفته است. در فصل چهارم خلاصه و نتایج مباحث آمده است.