آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بیان تاریخچه‌ای اجمالی از وضعیت «شیعیان» در شمال آفریقا و کشور «تونس» است. در این نوشتار ابتدا کلیاتی درباره نحوه شکل‌گیری شیعه و عقاید آن در تاریخ صدر اسلام ارایه شده و ضمن بیان معنای شیعه و تشیع علت به کارگیری روافض برای شیعیان نیز بیان شده است. آنگاه به بحث درباره ماهیت تشیع و معرفی مهمترین فرقه‌های شیعی پرداخته شده و گوشه‌هایی از حیات و فضایل امامان دوازده گانه بیان شده است. در ادامه نویسنده به ورود فرهنگ شیعی به شمال آفریقا و تاریخچه آن و همچنین ظهور فرقه‌هایی از خوارج در این منطقه اشاره کرده و به بررسی وضعیت شیعیان و فراز و نشیب‌های آنان در شمال آفریقا و کشور تونس و مغرب پرداخته و ظهور دولت‌های فاطمی در این منطقه و نحوه گسترش شیعه در آن از لحاظ تاریخی تبیین نموده است.

علامه امینی ره در این چند صفحه احادیث و روایات مرتبط با زید بن علی شهید را ذکر میکند و با روایات اثبات می کند وثاقت و برتری و سلامت ایمان زید بن علی شهید را .

کتاب ارزشمند حاضر یک کتاب مهدوی و درباب ذکر علائم ظهور امام زمان عج می باشد.

السلطان المفرج عن اهل الإيمان (فيمن رأی صاحب الزمان(عج))، در واقع رساله‌اى كوتاه از سيد‌‎بهاء‌الدين، على بن عبدالكريم نيلى عالم قرن نهم هجرى است از مصادر بحار به شمار مى رود و در بردارنده 17 روايت درباره كسانى است كه امام عصر را ملاقات كرده‌اند. برخى روايات وى مربوط به عصر غيبت صغرا و برخى درباره ملاقات كننندگان دوره‌هاى بعدى است مانند آنچه از كتب ابن طاووس يا اربلى نقل كرده يا خود مستقيما از افرادى شنيده و در كتاب آورده است. از جمله اين اخبار، داستان يا افسه‌گانه جزيره خضراست.

المقالات و الفرق كتابى است به زبان عربى، نوشته سعد بن عبداللّه ابى خلف الأشعرى القمى (متوفاى 299 يا 301ق.) و با تصحیح و تعلیق دکتر محمّد جواد مشكور در معرفى فرقه‌ها و نحله‌هاى شيعه. اثر حاضر از جمله منابع كهن و بسيار قابل توجّه در زمينه شناخت فرقه‌ها و نحله‌هاى شيعه است. كتاب ياد شده، اينك سال‌هاست كه مورد گفتگو است و هنوز محقّقان درباره چگونگى ارتباط آن با كتاب فرق الشيعه از حسن بن موسى نوبختى، وحدت نظر ندارند. برخى مانند عباس اقبال بر اين باورند كه فرق الشيعه نوبختى و كتاب حاضر، هر دو يك كتابند و مآلا كتاب معروف فرق الشيعه از نوبختى نيست؛ ولى كسانى، مانند شيخ فضل‌اللّه زنجانى معتقدند، فرق الشيعه از نوبختى است. نكته قابل توجه، تشابه فراوان اين دو كتاب است. گو اينكه شيوه نقل و اقتباس در ميان پيشينيان بسيار معمول بوده است؛ امّا تشابه و تقارن به اين گستردگى نمى‌تواند با توجيه نقل و اقتباس موجه باشد. استاد محمّدرضا حسینى جلالى ضمن مقاله پژوهش‌گرانه‌اى، به اين نتيجه رسيده كه فرق‌الشّيعه از نوبختى نبوده و نسخه‌اى ناقص از همان كتاب المقالات و الفرق است. گفتنى است كه نوبختى در اين زمينه كتابى داشته كه شيخ مفيد مطالبى را از آن در العيون و المحاسن آورده است، كه آن مطالب شباهتى با فرق الشيعه موجود ندارد و اين خود دليلى است بر اينكه فرق‌الشيعه از آن نوبختى نيست. ابن نديم كتابى با عنوان الآراء و الديانات از نوبختى ياد مى‌كند؛ ولى اضافه مى‌كند كه وى به اتمام آن موفّق نشده است. در صورتى كه كتاب چاپ شده، فرق شيعه را تا پایان آن، يعنى بعد از امام حسن عسکری(ع) دارد. با اين حال گويا كتاب نوبختى در دسترس بوده است. اشعرى احتمالا كتاب را بين سال‌هاى 265 تا 289ق. نگاشته است؛ زيرا در يك مورد مسائل بعد از امام حسن عسکری(ع) را آورده و در موردى ديگر عدم شوكت قرامطه را تصريح كرده است كه با حمله سال 289ق. قرامطه و بستن راه‌ها و گرفتن مكّه سازگارى ندارد

حدیث پژوهان برای شناخت روایات سره از ناسره که در گذر زمان به مجموعه های حدیثی راه یافته اند. معیارهایی عنوان کرده اند. این معیارها از یک سو ناظر به سند حدیث و از سوی دیگر ناظر به متن احادیث هستند. از آنجا که بررسی سند حدیث با محدودیتهایی مواجه است، بررسی متن مهمترین راه ارزیابی حدیث است که حتی در صورت صحت سند آن، حکم بطلان حدیث را امضا میکند. قرآن، سنت، شأن معصوم، علم، واقع، عقل و تاریخ اموری هستند که روایت در صورت تعارض با آن قابل نقد است. به این همه، جانبداری از جریانهای سیاسی، کلامی و فقهی را هم باید افزود که روی هم هشت معیار اصلی در ارزیابی متن هستند که در این مقاله عرضه گشته و نمونه هایی برای آن، از منابع حدیثی اهل سنت و شیعه ارائه شده است.

«هداية الامة الى معارف الائمة»، كتابى است به زبان عربى تاليف ابو جعفر خراسانى‏ در اثبات توحيد و معاد از طريق استدلال ‏هاى عقلى به كار رفته در روايات. مولف انگيزه خود از نگارش اين اثر را پيراستن معارف وحيانى از شوائب فلسفه و عرفان- البته عرفان مصطلح- معرفى مى‏ كند و بر آن است كه عقايد حقه شيعه را تنها با استفاده از براهين عقلى به كار رفته، در آيات قرآن كريم و روايات معصومين (ع) به اثبات رساند. اين كتاب كه به صورت نظم و شرح به نگارش درآمده و به شرح ديدگاه شيعه اماميه در رابطه با توحيد مى ‏پردازد. مولف مطالب مطرح شده در اين كتاب را نخست در كتابى به نام معارف الشيعة به تفصيل بازگو كرده و در آن فرمايشات ائمه عليهم السلام و نظريات ايشان را درباره توحيد و معارف الهى بيان كرده بود؛ اما پس از آن به فكر تلخيص اين كتاب افتاده و ترجيح داد كه اين گزيده به نظم درآيد تا حفظ و ضبط آن تسهيل گردد. وى منظومه خود را معارف الائمة ناميد و سپس به شرح آن پرداخت و نام هداية الامة الى معارف الائمة را بر آن نهاد. خراسانى در اين كتاب چكيده معارف اهل بيت در باب توحيد را ضمن پنج مقصد به شرح ذيل بيان نموده است: مقصد اول: اثبات وجود الله تعالى‏ مقصددوم: ذات بارى تعالى‏ مقصد سوم: صفات ثبوتى و سلبى خداوند مقصد چهارم: افعال خداوند مقصد پنجم: اسماء حسنى و صفات خداوند

کتاب حاضر تعریب شده کتاب «توحید از دیدگاه امام‎خمینی قدس سره» نوشته امام‌خمینی قدس سره می باشد که توسط احمد بن حسین عبیدان احسائی در دو جلد به عربی ترجمه گردیده است. در آثار امام خمینی(س) مباحث توحید، به معنای گستردۀ آن، به اثر خاصّی،‏‎ ‎‏اختصاص ندارد و سراسر آثار ایشان بحث از خدا و صفات و افعال حق و در جهت‏‎ ‎‏شناخت آن است و بحثهای فقه و اصول نیز جز تلاشی برای معرفت اوامر و نواهی‏‎ ‎‏حق تعالی نمی‌باشد.‏ ‏‏مباحث توحید، به معنای خاص، حجم گسترده ای از آثار امام(س) را در بر می‌گیرد،‏‎ ‎‏چنانکه اوّلین اثر قلمی ایشان ـ شرح دعای سحر ـ پیرامون شناخت اسما و صفات الهی‏‎ ‎ است و آخرین درس و بحث ایشان نیز در باب اسم و حمد و ثنای حق است، (تفسیر‏‎ ‎‏سوره حمد). و غیر آن دو نیز در آثار عرفانی و حکمی و اخلاقی و سخنان و پیامهای‏‎ ‎‏ایشان به تناسب از مباحث استدلالی توحید و بحثهای توحید فعلی و عملی و توجّه به‏‎ ‎‏حق سخن به میان رفته است.‏ ‏‏ در این مجموعه مباحث مربوط به علم توحید از آثار امام(س) گرد آمده و در اختیار‏‎ ‎‏محققان و علاقه مندان قرار گرفته است، و شرح و تفصیل آن و مقایسه و تمایز و تطابق آن‏‎ ‎‏با آرای بزرگان معرفت و حکمت از هدف این اثر و مقدّمه بیرون است. متن تمامی مطالب از حضرت امام(س) می باشد، ولی مقدمه، پاورقیها و فهرستها‏‎ ‎‏و ترجمه های متنهای عربی از تهیه کنندگان می باشد.‏ ترتیب بابها و فصلها و عناوین آنها با توجه به پیوستگی لازم بین مباحث توحید و‏‎ ‎‏مطالب موجود در آثار حضرت امام(س) فراهم گشته است.‏ مطالب این دفتر از آثار قلمی و سخنرانیها و پیامها و تقریرات درس امام(س)‏‎ ‎‏برگزیده شده است به همین دلیل دارای یکسانی در قلم و بیان نیست.‏ در گردآوری و تنظیم این مجموعه سعی بر استقرای تامّ مطالب یک عنوان از‏‎ ‎‏جمیع آثار حضرت امام(س) بوده است، اما آنچه ارائه شده جامع و نتیجه نظر ایشان در‏‎ ‎‏هر موضوع است به نحوی که دربردارندۀ تمامی نکات دیدگاههای ایشان باشد. به این‏‎ ‎‏جهت ممکن است خواننده و محقق دیگری، در آثار امام به مطالبی با همین محتوا‏‎ ‎‏برخورد نماید که برای جلوگیری از افزایش حجم و حذف مفاهیم و معانی تکراری،‏‎ ‎‏گزینش صورت پذیرفته که بی شک خالی از کاستی و نقص نیز نخواهد بود.‏ ‏‏امام خمینی(س) در بیانات خود ـ از گذشته های دور تا واپسین روزهای زندگی ـ ‏‎ ‎‏توجّه خاصّی به توحید عملی و افعالی و عبادی داشته اند، و ربوبیت حق را در جهان‏‎ ‎‏دیده و بازگو کرده و همۀ دگرگونیها و تحوّلات و... را از حق دانسته اند و انقلاب اسلامی‏‎ ‎‏را نیز جز از حق و عنایت او نشناخته اند و در این مقام برای هیچ کس نقشی را ندیده و‏‎ ‎‏نمی شناسند که همۀ عالم مظهری از تجلیات و مظاهر حق است.‏