آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1380
مختصات هندسه حکمت موهبتی در فلسفه صدرایی
نویسنده:
اسحاق طاهری، علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
منظومه حکمت صدرایی متشکل از تأمل ژرف در اسرار هستی و ریاضت فکری و جهاد شرعی است که در آن کوشش حکیم پژوهشگر و پاک نهاد، پیوسته به مقام «ولایت»، از افاضه ها و تأییدهای الهی و کشف و شهود برای تکمیل سلوک فکری بهره مند می شود. صدرالمتألهین به وجود «حکمت موهبتی» قایل است و در بخش هایی از کتاب های حکمی خود بر آن صحه گذاشته است و در دستیابی به رموز حکمی، در مواردی خود را تک و تنها می داند. این «موهبت» در اثر خلوص در بندگی، تهذیب نفس، پاکی درون و عرض حاجت به مقام الوهی برای رمزگشایی از اسرار عالم ممکن است و نیاز به اهلیت و مسانخت دارد. به طور طبیعی گروهی از مدعیّان حکمت که از آنان به اغیار فاقد صلاحیّت نامبرده می شود، بهره ای از آن نخواهند داشت.
صفحات :
از صفحه 117 تا 144
فلسفه نیاز به دین و پیامبران
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
مقاله ذیل به تحلیل و تقریر دو رهیافت ایده آلیستی و رئالیستی در اثبات نیاز انسان به دین و ضرورت(2) بعثت پیامبران آسمانی می پردازد که عبارتند از: 1. رهیافت کلامی (اصل حکمت و لطف)؛ 2. رهیافت عقلایی (کرانمندی عقل)؛ 3. رهیافت عرفانی (تکامل و تحصیل غایت آفرینش) 4. رهیافت روان شناسانه (دفع اضطراب های روحی)؛ 5. رهیافت جامعه شناسانه (فلاسفه)؛ 6. شرط پاسکال (دفع خطر محتمل). بعد از تحلیل رهیافت ها، به رابطه خاتمیّت و نیاز به دین و شبهات منکران نبوّت (براهمه و دئیست ها) اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 141 تا 170
شهود عرفانى ملاک حقیقى بودن وجود در برهان صدیقین سینوى
نویسنده:
احمد بهشتى، محمودرضا میرزاجانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
چکیده :
فلاسفه خداباور همواره کوشیده‏ اند استدلالى بر وجود خدا اقامه کنند که تا حد ممکن از مقدمات فلسفى برى باشد و بدون نیاز به مخلوقات، از خود «حقیقت وجود» بر وجود حق گواه گیرند. بنابراین نخستین بار ابن‏ سینا خود را به منزله مُبدِع و پیشگام این مسئله معرفى کرد و با قیاسى «شبه‏‌برهانى»، از حال «وجود» که اقتضا دارد واجبى داشته باشد، بر «وجود خدا» استدلال کرد و آن را «برهان صدیقین» نامید؛ اما ملّاصدرا بر این برهان اشکال کرده که از راه «مفهوم وجود» بر وجود خدا اقامه دلیل شده است، و به همین دلیل آن را شبیه به صدیقین نامید. ما ضمن اینکه از زبان برخى فلاسفه تبیین مى‏‌کنیم که این برهان صدیقین است، از طریق برهان شهودى و قرین به وجودى ابن‏‌سینا، روشن مى‏‌سازیم که ابن‏ سینا با یک تیر دو نشان زده است؛ یعنى هم برهان عقلى‏‌اش را هدف رفته و هم به طریق شهودى، به حقیقت عینى وجود دست یافته است.
صفحات :
از صفحه 11 تا 40
رویکردها به تکثر ادیان
نویسنده:
ولی الله عباسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : نهاد نمايندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
صفحات :
از صفحه 115 تا 158
چگونگی بازتولید فلسفه‌های علوم انسانی با تکیه بر فلسفه اسلامی
نویسنده:
حسین سوزنچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
امروزه اثبات اینکه بسیاری از آموزه‌های علوم انسانی مدرن، با آموزه‌های اسلامی ناسازگار است و تحول در این علوم، امری ضروری است، کار دشواری نیست. آنچه دشوار است تبیین این نکته است که چگونه می‌توان این تحول را، نه با نگاه خام و گذاشتن چند آیه و روایت در کنار متون جدید، بلکه با استمداد از علوم و اندیشه‌های اسلامی‌ای که حاصل قرن‌ها تلاش علمی اندیشمندان مسلمان بوده و در تعاملی پویا با اندیشه‌های معاصر، رقم زد. اگرچه این تحول‌بخشی نیازمند استمداد از بسیاری از دانش‌های سنتی مسلمانان است، اما هدف مقاله حاضر، این است که فقط شیوه و میزان کمک «فلسفه اسلامی موجود» به تحول‌آفرینی در علوم انسانی مدرن را مورد بحث قرار دهد. در طبقه‌بندی‌های سنتی علوم، به دلیل پذیرش ماهیت سلسله ‌مراتبی دانش‌ها، «فلسفه اولی» ‌مادر علوم شمرده می‌شد، و به لحاظ معرفت‌شناختی، شایستگی این را دارد که پشتوانه تمام علوم دیگر قرار گیرد. با انحطاط مابعدالطبیعه در دوران جدید و القای بن‌بست در عرصه وجودشناسی، فلسفه به مثابه علم وجودشناسی رسما کنار زده شد، و تقدم فلسفه بر سایر علوم زیر سؤال رفت؛ اما در پس پرده، وجودشناسی ماتریالیستی زیربنای علوم گردید و با غلبه یافتن پیش‌فرض‌هایی همچون مادی و متباین دانستن وجود انسان‌ها و کنار گذاشتن مبحث علیت غایی در تحلیل واقعیات انسانی، استقلال و اصالت فلسفی بسیاری از مباحث علوم انسانی زیر سؤال رفت و فضای قراردادانگاری و تبعیت از اعتباریاتِ بی‌ضابطه غلبه یافت و مباحث این دسته از علوم، به یک سلسله مباحث حسی و قراردادی آمیخته با پیش‌داوری‌های ماتریالیستی در باب ماهیت انسان، فروکاسته شد. این مقاله می‌کوشد با تبیین الگوی مطالعه وجودشناختی در بررسی امور خاص، نشان ‌دهد که چگونه «وجودشناسی مضاف» می‌تواند الگوی موجهی برای تحقیق در عرصه «فلسفه‌های مضاف» (فلسفه روان‌شناسی، فلسفه اقتصاد، و...) باشد؛ و نیز اینکه چگونه تحول‌آفرینی در علوم انسانی مدرن، نیازمند بهره‌مندی از چنین «فلسفه‌های مضاف»‌ی است. همچنین با نشان دادن مصادیقی از تحقق یافتن چنین وجودشناسی‌های مضافی در تاریخ اندیشه اسلامی، و ارائه مصادیقی از ورود این گونه مباحث در نقد و اصلاح علوم انسانی جدید، امکان عملی چنین الگویی را آشکارتر سازد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 118
دل سوخته به روایت عقل پخته: مرد برهان در وادی عرفان
نویسنده:
علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نبوغ استثنایی و شخصیت منحصر به فرد و جامعیت علمی ابن سینا در قرن پنجم، مبین ذوابعاد بودن وی است. به دلیل برجستگی او در حوزه های فلسفه و حکمت و طبابت (پزشکی)، برخی از وجوه دیگر شخصیتش، از جمله عرفان و شهود، مغفول مانده است. بررسی آثار وی در اشارات و تنبیهات، معراج نامه و رسائل، در باب نفس و عشق و...، معرف گرایش عمیق عرفانی اوست و علاوه بر تسلط علمی، نشان دهنده درگیری عملی وی با این حوزه پررمز و راز است. در این مقاله، تلاش شده است این بعد در سایه مانده ابن سینا واکاوی شده، در حد بضاعت، معرفی گردد. نوشته پیش رو با یک پرسش بنیادی در باب گرایش ابن سینا به عرفان شروع می شود و با بررسی دو دیدگاه مخالف و موافق و تقویت نظریه موافق با استشهاد به نوشته های شیخ و ارباب نظر، ادامه می یابد و در نهایت، با توجه به آثار به جامانده از ابن سینا، به ویژه متون متعلق به پایان عمر، درگیری عملی ایشان با عرفان به اثبات می رسد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 54
پارادوکس مرتبه مثالی نفس حادث در نفس‌شناسی صدرالمتألهین
نویسنده:
معصومه سادات سالک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
موجودات مثالی به رغم تجرد، از عوارض ماده (مقدار، اندازه و شکل) خالی نیستند؛ در حالی‌که این عوارض، به گونه‌ای در تعین شخصی و در نتیجه تفرد موجودات، نقش دارند و باعث جزئی شدن این صور می‌شوند. با فرض «مرتبه مثالی» برای نفس انسانی، می‌توان سابقه‌ای در این عالم برای انسان تصور کرد. در این تصور به تعداد افراد مادی کثرت عددی خواهیم داشت. بنا بر نظر ملاصدرا نفس انسانی، جسمانیة الحدوث است و سابقه چنین نفسی، به وجود جمعی عقلانی در صقع ربوبی و یا عالم مفارقات عقلی، ارجاع داده می‌شود. با این تفسیر، هم حدوث نفس انسان محفوظ می‌ماند و هم پیامدهای عقلی محال و توالی فاسد قدم نفس، مجال بروز نمی‌یابند. بنابراین سلسله تنزلات به ویژه مراتب قبلی وجودات تنزل‌یافته در قوس نزول، با مبنای حدوث جسمانی نفس، چندان قابل جمع به نظر نمی‌رسد و پیشینه وجود عقلی نفس ـ با وجود تأکید فراوان صدرالمتألهین بر وجود مثالی موجودات ـ تبیین چگونگی حدوث آن را از مرتبه عقلی به عالم ماده، دشوار می‌سازد. شاید بتوان این ناسازگاری را با فرض سابقۀ ماده بدن، به عنوان متحد صورت انسانی، حل کرد؛ اما ماده در فلسفه صدرایی نقش کم‌اهمیتی دارد، و علاوه بر آن ابداعی است و نمی‌تواند در این مرتبه نقشی داشته باشد. بر اساس مبانی صدرایی، فرض پیوند مستقیم میان ماده متحد با صورت (در عالم ماده) با ماده مثالی، فرضی نادرست است. در پاره‌ای از آثار عباراتی می‌توان یافت که اعتقاد به مرتبه مثالی نفس انسانی را در سلسله نزولی نشان می‌دهد و وجه قدم نفس را تقویت می‌کند و بر ابهامات نظریه «جسمانیة الحدوث» می‌افزاید.
صفحات :
از صفحه 83 تا 104
مطالعه تطبیقی سیر پیدایش طریقه های رهبانی در مسیحیت و تصوف در اسلام
نویسنده:
محمدرضا عدلی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
گرایش به سلوک زاهدانه و رهبانیت پدیده ای مشترک در میان ادیان است. در مسیحیت و اسلام نیز چند سده پس از ظهور دین، گروه هایی از مردم به علل گوناگون به زندگی زاهدانه روی آوردند. این جماعت های پراکنده زاهدان به تدریج نظام هایی متشکل با کارکرد اجتماعی معین را به وجود آوردند. صومعه راهبان مسیحی و خانقاه صوفیان، در طول تاریخ، کارکرد مهمی در شکوفایی و گسترش فرهنگ دینی در جوامع مسیحی و مسلمان داشته اند. این نهادها به رغم تفاوت های بارز دینی و فرهنگی، نقاط مشترکی نیز دارند که از جمله می توان به این موارد اشاره کرد: تاکید بر زهد و ریاضت کشی، وجود قواعد خاص برای زیستن، وجود سنت دینی مرجع، وجود آداب و آئین های ویژه، زندگی یا تجمع در مکان های خاص.
صفحات :
از صفحه 109 تا 135
تبيين وجودشناختى متعالى يا ناسوتى شدن انسان با رويكرد حكمت متعاليه
نویسنده:
محسن ايزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
بنا بر اصول فلسفى حكمت متعاليه، نفس انسان از جسم نشئت گرفته و نفس و بدن چنان در هم تنيده اند كه بدن از مراتب نازله نفس است؛ بدن مادى ـ كه مرتبه اى از مراتب وجود انسان است ـ و دنياى مادى ـ كه وجود انسان را احاطه نموده ـ زمينه ناسوتى و مادى شدن وجود انسان را فراهم كرده اند. بنابراين، اگر انسان با تلاش خود و استمداد از دين الهى، استعدادهاى فطرى خود را در قلمرو عقل نظرى و عقل عملى تكامل ندهد، استكمال او در مرتبه حس و خيال متوقف خواهد شد. به عقيده صدرالمتألهين تعداد اندكى از انسان ها به كمال عقلى نايل مى شوند. حس و خيال، ايستگاه (توقفگاه) تكامل بسيارى از انسان هاست. مقاله پيش رو با تبيين هستى شناختى و روش تحليلى ـ توصيفى و با رويكرد حكمت متعاليه، به بررسى و تبيين فرايند متعالى يا ناسوتى شدن انسان مى پردازد. تحقيقات فلسفى، آيات قرآنى، روايات معصومان عليهم السلام، مطالعات پسينى و تجارب تاريخى، نشان مى دهند كه انسان هاى متعالى و ملكوتى در اقليت و انسان هاى ناسوتى و دنيامدار در اكثريتند.
صفحات :
از صفحه 53 تا 64
حس و توحید از منظر مفسران و فیلسوفان
نویسنده:
محمدتقی فعالی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
از نظر تمام مفسران و نیز فیلسوفان دستیابی به معرفت برای انسان امکان پذیر است. آدمی می تواند با توسل به روش های مختلف به معرفت دست یابد. در این میان، حس راهی برای نیل به شناخت و طریقی برای مواجهه با جهان خارج است. حس انسان را با جهان خارج آشنا کرده پرده از رازهای حسی برمی دارد. متفکران در ارتباط با اعتبار طریق حس دیدگاه های متفاوتی را مطرح کرده اند اما آموزه های قرآن و استدلال هایی که از آیات قرآن به دست می آید ما را به این سمت رهنمون می نماید که حس راهی معتبر است. قرآن با ترتیب دادن استدلال های مختلف ارزشمندی شناخت حسی را به صورت فی الجمله می پذیرد. از سوی دیگر آیات قرآن بیانگر آن است که در حس امکان خطا وجود دارد. فلاسفه در ارتباط با نسبت نفس با شناخت حسی معتقدند که نفس انسان در مرحله قبل از حس، فاقد هرگونه معرفت است، اما قرآن اظهار می دارد که نفس در آغاز، فاقد علم حصولی است و طرح مساله فطرت ما را بر آن می دارد که معتقد شویم معارف فطری و غیرحصولی در نفس، قبل از حس وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 92
  • تعداد رکورد ها : 1380