آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 3208
فهم فلسفی بهشت و دوزخ از نگاه عزیز نسفی
نویسنده:
عزیز الله افشار کرمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
مبدا و معاد دو بنیان تفکر دینی است و بهشت و دوزخ از ارکان بحث معاد است. متکلمان، حکما و عارفان درباره معاد و بالاخص بهشت و دوزخ نکات بسیاری را کشف کرده اند. عزیز نسفی اندیشمند بزرگ قرن هفتم از سه منظر نقلی، عقلی و کشفی به بررسی مساله بهشت و دوزخ پرداخته است. در این مقاله ماحصل یافته‌ های وی بر اساس روش عقلی بررسی می ‌شود. مبانی وی در تفسیر معاد همان اصول فلسفه مشائی است که با بعضی از نکات فلسفه اشراقی تلفیق شده است. نسفی با تکیه بر تجرد نفس و امکان به فعلیت رسیدن عقل نظری و عقل عملی و وابستگی یا رهایی نفس از جسم و اوصاف و احوال آن مساله بهشت و دوزخ را تفسیر می ‌کند و مفاهیمی همانند مراتب بهشت و دوزخ، صحیفه اعمال، لذت و رنج اخروی، درخت طوبی و زقوم، حوران بهشتی، انهار اخروی، ملائکه عذاب و میزان و ... را با نوعی تاویل فلسفی ارایه می ‌کند.
صفحات :
از صفحه 129 تا 147
بررسی نظریۀ علامه طباطبایی در باب سازگاری ضرورت علی و اختیار انسان
نویسنده:
محمد سعیدی مهر، سعید مقدس
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
در تبیین نسبت میان اختیار انسان با ضرورت علی فعل اختیاری، دو دیدگاه کلی وجود دارد: «سازگارگرایی» که به سازگاری این دو باور دارد و «ناسازگارگرایی» که اختیاری بودن فعل را با ضرورت علی آن ناسازگار می داند. علامه طباطبایی در مقام بسط یکی از نظریات سازگارگرایانه، با توسل به «امکان بالقیاس» فعل اختیاری در مقایسه با فاعل آن، می کوشد از سازگارگرایی دفاع کند. در این نظریه، فعل انسان نسبت به هریک از جزء العله ها، از جمله خود انسان، امکان بالقیاس دارد، اما نسبت به مجموع آن ها، که همان علت تامه است، دارای وجوب بالقیاس است و حقیقت اختیاری بودن فعل نیز چیزی جز همان امکان بالقیاس نسبت به فاعل نیست. به این ترتیب، «ضرورت فعل به نسبت علت تامه اش»، منافاتی با «امکان آن در قیاس با علت ناقصه اش» و در نتیجه، با اختیاری بودن آن ندارد. این نظریه سازگارگرایانه از سوی برخی ناسازگارگرایان معاصر نقد شده است. در این مقاله پس از تبیین دیدگاه علامه به بررسی نقدهای وارد بر آن خواهیم پرداخت.
صفحات :
از صفحه 99 تا 123
عقلانیت دینی
نویسنده:
قادر فاضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم,
چکیده :
یکی از مسائل مهم تاریخ بشری، مسئله عقل‌گرایی و دین‌گرایی است. عده‌ای به بهانه عقل‌گرایی به دین روی خوش نشان نداده و آن را در حاشیه زندگی قرار داده‌اند. عده‌ای نیز به بهانه دین‌داری و مصون ماندن از خطرات عقل‌گرایی به دستاوردهای عقل بی‌مهری نشان داده‌اند.گروهی نیز راه سوم را برگزیده، معتقد شدند که عقل و دین دو گوهر وزین‌اند که انسان به هر دو محتاج است. این مقاله ضمن توضیح انواع عقل، به بیان ویژگی‌های دینی عقل کلی می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 152 تا 172
ماهیت نفس از نظر سهروردی
نویسنده:
حسن رضازاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بنیانگذار حکمت اشراق بر اساس مبانی فلسفه خود مساله نفس را تبیین کرده است. سعی شیخ اشراق آن است که هم نفس را از طریق دلایل پیشینیان با نگاهی نو معرفی کند و هم دلیلی تازه برای آن ارائه دهد. در فلسفه او نظریه علم حضوری برای اولین بار مطرح شده، از همین رو در خصوص ماهیت نفس نیز از این مبنا سود برده است. وی علم حضوری را ویژگی نفس می داند، نیز در بعضی آثار خود از کلمات و عبارات استعاری و زبان نمادین استفاده کرده و به تبیین ماهیت نفس پرداخته است. بنابراین شیخ اشراق را نیز می توان از جمله فیلسوفانی دانست که در زمینه معرفی نفس تلاش کرده و صاحب دیدگاه خاصی بوده است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 84
بررسی و مقایسه‌ نظریه‌ صدق و توجیه معرفت و جایگاه خدا در آن در نظام معرفت‌شناختی فیلسوفان صدرایی و دکارتی
نویسنده:
قاسم کاکایی، حسن رهبر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز ,
چکیده :
فیلسوفان حکمت متعالیه از میان نظریه‌های صدق، به مطابقت معتقدند. آنان گزاره‌ای را صادق می‌شمارند که با عالم واقع، اعم از ذهن و عین، و به عبارتی با نفس الامر مطابق باشد. در میان فیلسوفان دکارتی، تنها اسپینوزا از نظریه‌ی مطابقت دفاع می‌کند و سایر دکارتیان ملاک صدق را وضوح و تمایز می‌دانند. در باب توجیه معرفت، معرفت‌شناسان نظریه‌های توجیه را در دو قالب درون‌گرایی و برون‌گرایی تقسیم می‌کنند. فیلسوفان صدرایی و دکارتی، هر دو به درون‌گرایی معتقدند، با این تفاوت که صدراییان صرفاً از نظریه‌ی مبناگرایی، چونان ملاک توجیه نام می‌برند. با تمام این اوصاف، فیلسوفان دکارتی از جایگاه والای خدا در توجیه و صدق معرفت نام می‌برند و فیلسوفان حکمت متعالیه نیز نقش برجسته‌ای را در معرفت‌شناسی خویش برای خداوند قائل هستند. چنان‌که دکارت وجود خداوند و فریبکار نبودن او را ملاک توجیه معرفت می‌داند و ملاصدرا نیز الهام و اشراق خداوند را یقینی‌ترینِ معارف انسان می‌داند. نویسندگان در این مقاله تلاش دارند تا نظریه‌ی صدق و توجیه معرفت را در معرفت‌شناسیِ این دو گروه از فیلسوفان، با نگاه مقایسه‌ای، تبیین و تشریح نمایند و وجوه اختلاف و اشتراک آنان را نمایان سازند.
صفحات :
از صفحه 53 تا 74
فیلسوفان شریعت مدار
نویسنده:
علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پنج فیلسوف و حکیم شاخص در جهان اسلام، ابواسحاق کندی، فارابی، ابن‌سینا، ابن رشد و صدرالدین شیرازی که جریان فلسفی عقل‌گرا را از ابتدای نهضت ترجمه تا تکوین حکمت متعالیه نمایندگی می‌کنند، با وجود توغل در حکمت و فلسفه، تعلّق خاطر عمیقی به شریعت و آموزه‌های دین و مقام شامخ پیامبر اکرم(ص) داشته و در آثار خود به قدر معتنابهی به آن تصریح کرده‌اند. آنان بین حکمت و شریعت، اندیشه‌ورزی و عبودیت، آزاداندیشی و متشرع بودن منافاتی قائل نبودند. خردورزی آنان، عقال عقل و مانع و رادع دین‌باوری آنان نشد. با وجود غوطه‌ور شدن در دریای عقل فلسفی و حکمی از سرچشمه زلال وحی و شرع سیراب گشتند و به مقام دل سوخته با عقل پخته نائل شدند.
صفحات :
از صفحه 39 تا 57
حقیقت انسان از منظر عقل و وحی
نویسنده:
محمدحسین طالبی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
باور مشهور میان دانشمندان درباره حقیقت انسان چنین است: انسان حیوان ناطق است. آنها ناطقیت را به‌ معنای داشتن عقل نظری، یعنی داشتن قوه اندیشیدن و توان درک مفاهیم کلی می‌دانند. بنابراین، انسان در نگاه مشهور، حیوانی عاقل است که توانایی اندیشیدن دارد. هدف این مقاله اثبات آن است که مقوم انسانیت، افزون بر توانایی اندیشیدن و داشتن توان درک مفاهیم کلی، اعتقاد به خدا و ارتباط با او است. این ادعا با استفاده از دلیل عقل و با استعانت از آیات قرآن تبیین می‌شود. بر این اساس، نه‌تنها داشتن عقل نظری، بلکه داشتن عقل عملی و پیروی از آن، عنصر مقوم ذات انسانیت است. کسی که از عقل عملی پیروی می‌کند، کار نیک انجام می‌دهد. لازمه انجام‌دادن کار نیک، داشتن قصد تقرب به خدا است. همچنین، انسانیت حقیقتی تشکیکی و سیال است. بنابراین، ماهیت انسان‌ها با یکدیگر فرق دارد. ارزش نتیجه این مقاله در استفاده از این نظرگاه در مباحث مربوط به حقوق بشر روشن می‌شود.
صفحات :
از صفحه 177 تا 196
توحید صفاتی و ارتباط آن با وحدت مصداق و کثرت مفهوم
نویسنده:
مجید میردامادی، احد فرامرز قراملکی، عزیزاله فیاض صابری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
موضوع مقاله حاضر، مسئله توحید صفاتی و ارتباط آن با وحدت مصداق و کثرت مفهوم است. در این مسئله، فرضیه عدم کاشفیت کثرت مفهوم از کثرت مصداق به ثبوت می‌رسد و فرضیه رقیب؛ یعنی کاشفیت کثرت مفهوم از کثرت مصداق، ابطال می‌شود. هدف اصلی از طرح مسئله مزبور، تبیین نظریه توحید صفاتی است. شیوه تحقیق مقاله، تحلیل مفهومی و گزاره‌ای و روی‌آورد تحلیلی- منطقی است. مهم‌ترین نتایجی که این مقاله به آن‌ها دست یافته عبارتند از: 1. مفهوم واحد فقط از حیث معنایی خود و نه حیثیات دیگر از مصداق حکایت دارد؛ از این رو، صدق مفاهیم کثیر بر مصداق واحد، جایز است؛ 2. مصداق وجود، مجمع و منشأ انتزاع مفاهیم کثیر است؛ 3. صدق مفاهیم مغایر بر ذات واحد مغایرت در مصداق را جز در موارد اختلاف حیثی یا تغایر حقیقت مصداق، اقتضا ندارد؛ 4. از مصداق واحد بسیط حق تعالی، مفاهیم کثیر اوصاف انتزاع می‌شود.
صفحات :
از صفحه 111 تا 135
مفهوم ذاتی در حسن و قبح عقلی از دیدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
سید محمد علی دیباجی؛ زینب یوسف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
از دیرباز، مسئلۀ حسن و قبح از دو منظر وجود‌شناختی و معرفت‌شناختی در فلسفه و کلام مورد بحث قرار گرفته است. جستار پیش رو درصدد پاسخ به این مسئله است که آیا نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبائی، راه حل جدیدی برای مسئلۀ حسن و قبح ارائه می‌دهد یا نه؛ و در صورت پاسخ مثبت، این راه حل از کدام حیث (وجودشناختی یا معرفت‌شناختی) به مسئله پرداخته است؟ مقاله نشان می‌دهد که نظریۀ ادراکات اعتباری با بررسی معرفت‌شناختی معنای اعتبار در حوزۀ عقل عملی معنای سومی برای «عقلی» در مسئلۀ حسن و قبح عقلی و ذاتی مطرح کرده است و در نتیجه توانسته است راه حل جدیدی در پاسخ به مسئلۀ مذکور ارائه دهد. این معنا برای اعتباریات نه تنها به معنای نفی مقام واقع و حقایق مربوط به این معانی نیست؛ بلکه مبتنی بر پذیرش واقع و واجد حیثیتی واقعی و وجود‌شناختی است.
صفحات :
از صفحه 159 تا 174
حکمت خودی و فلسفه شرقی در نگاه اقبال لاهوری
نویسنده:
عزیزاله سالاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علامه اقبال لاهوری نظریه پرداز فلسفه و حکمت خودی است که حکمت درآمیخته با درد و عشق و نیز عشق همراه با حکمت و خردورزی و خودباوری را که از ژرفای فطرت، خلقت و حقیقت برخاسته، بیان می دارد. پیامدهای چنین حکمتی عبارت اند از: حرکت، حرارت، تپش، کوشش، مقاومت، پویایی، رهایی و تعالی: ای خوش آن کو از خودی آیینه ساخت/ و اندر آن آیینه عالم را شناخت (16، ص: 428) نقطه نوری که نام او خودی است/ زیر خاک ما شرار زندگی است (9، ص: 14) یا: تو خودی اندر بدن تعمیر کن/ مشت خاک خویش را اکسیر کن (16، ص:419) نظام دیدگاهی اقبال گونه ای خرد و عرفان نورانی شرقی است که افزون بر نفی خرد غربی (سکولاریزم، فمنیسم، مارکسیسم، اپیکوریسم، نیهیلیسم، ناسیونالیسم، آمپریالیسم و ...) بر ابعاد گوناگون شخصیتی یک انسان آرمانی تاکید می ورزد؛ انسانی که هم دارای خرد رحمانی و هم صاحب دل، پر تپش، پویا و ستم سوز است.
صفحات :
از صفحه 153 تا 172
  • تعداد رکورد ها : 3208