مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
الهیات بالمعنی الاخص
>
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
>
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
>
برهان امکان
برهان شیخ الرئیس
برهان فارابی
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
تعداد رکورد ها : 46
عنوان :
تفاوت رویکرد ارسطو و ابن سینا در اثبات وجود خدا
نویسنده:
محمد صالح طیب نیا، رضا اکبریان، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان نظم (اثبات خدا)
,
برهان حرکت
,
برهان صدیقین
,
برهان وجوب و امکان
,
برهان غایت شناختی
,
ارسطو
,
ابن سینا
,
الهیات(کلام جدید)
,
برهان وجود شناختی(کلام جدید)
,
اثبات وجود خدا
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
برهان حرکت
,
برهان صدیقین
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
براهین پیشینی
,
فلسفه دین
,
براهین پسینی
,
برهان درجات کمال
,
براهین جهان شناختی
کلیدواژههای فرعی :
خدای ارسطو ,
اشارات و تنبیهات ,
برهان نظم (اثبات خدا) ,
برهان وجود شناختی(کلام جدید) ,
فلسفه یونان ,
محرک اول ,
علیت ,
برهان امکان ,
برهان حرکت ,
برهان صدیقین ,
برهان ان (منطق) ,
برهان لم ,
کتاب مبدأ و معاد ,
برهان درجات کمال ,
برهان پسینی اثبات وجود خدا ,
برهان پیشینی اثبات وجود خدا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مقایسه رویکرد ارسطو و ابن سینا در مساله اثبات وجود خدا، تا اندازه زیادی روشنگر تفاوت مبنایی اندیشه مشایی ارسطویی و سینوی و همچنین، راه متفاوتی است که در جهان اسلام نسبت به مغرب زمین، در مساله اثبات وجود خدا طی شده است. ارسطو در کتاب فیلوسوفیاس، به دو برهان «درجات کمال» و «غایت شناختی» اشاره کرده است، ولی استدلال اصلی او بر اثبات وجود خداوند، برهان حرکت است که در کتاب لاندای مابعدالطبیعه و همچنین، کتاب طبیعیات به تفصیل به آن پرداخته است. هر سه برهان فوق، رویکرد جهان شناختی داشته، در دسته براهین پسینی قرار می گیرند. برای ابن سینا پذیرش این که ارسطو می خواسته از امور طبیعی، مانند حرکت عالم، وجود خدا را اثبات کند، بسیار سخت است. بر اساس همین تفکر، همه تلاش ابن سینا در اثبات وجود خدا بر این امر متمرکز شده است که از برهان های جهان شناختی در اثبات خدا استفاده ننماید. ابن سینا از برهان وسط و طرف و امکان و وجوب در چندین کتاب خود استفاده کرده، آخرین تقریر خود از برهان امکان و وجوب را «صدیقین» می داند. برهان او وجودشناختی و در عین حال پیشینی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اندیشه دینى
نویسنده:
جمعی از نویسندگان
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمایندگی ولی فقیه، مرکز تحقیقات اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی)
,
عقاید شیعه امامیه
,
شیعه شناسی
,
مسایل جدید راهنما شناسی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
اندیشه دینی
کلیدواژههای فرعی :
ثنویت ,
فطرت خداپرستی ,
فطرت خدا شناسی ,
شبهه آکل و مأکول ,
شبهه اعاده معدوم ,
شناخت معجزه ,
عالم برزخ ,
عصمت اوصیاء ,
وحی ,
عدل الهی ,
تثلیث ,
قضا و قدر ,
جاودانگی روح ,
تجسم اعمال ,
خلود ,
برهان امکان ,
برهان نظم ,
برهان صدیقین ,
ولایت فقیه ,
دهریگری ,
کد کنگره:
BP211/5 /ف4الف8
چکیده :
کتاب حاضر از سلسله کتاب آموزشی سپاه می باشد که برای تقویت منابع آموزشی تدوین شده و داراى سه ویژگى به شرح زیر است: 1- برخى مباحث و موضوعات مطرح شده در آن، نو و تازهاند و در دورههاى پیشین مطرح نشدهاند، که دهرىگرى، علل گرایش به مادّى گرى، سهگانه پرستى و چندگانه پرستى و ابطال آنها از آن جملهاند. 2- برخى دیگر، گرچه در متون پیشین مطرح بودهاند ولى در این دوره با پرداختى بیشتر و محتوایى توانمندتر فراهم شدهاند. براهین اثبات مبدأ در بخش اوّل «مبدأشناسى»، برخى مباحث مربوط به یگانگى خدا، مباحث مربوط به عدل و ... از این نمونهاند. 3- برخى مطالب نیز بهگونه مستقیم به ذکر شبههها و نیز پاسخ آنها مىپردازند و البته با شیوه و رویکردى نو. مباحث مربوط به فصل پنجم از بخش دوم «ولایت فقیه» بهویژه مبحث «منشأ مشروعیت ولایت» و برخى مباحث بخش سوم «معادشناسى» و جز آن از این دسته بهشمار مىروند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تقریرهای برهان آنسلم در فلسفه جدید غرب
نویسنده:
حمید پارسانیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان وجودی
,
براهین اثبات واجب
,
آنسلم
,
برهان وجودی آنسلم
,
براهین خداشناسی
,
فلسفه غربی
کلیدواژههای فرعی :
حمل شایع صناعی (منطق) ,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا) ,
حمل اولی ذاتی (منطق) ,
حمل شایع ,
خارج محمول ,
قضیه وجودی ,
هستی مطلق ,
خارج محمول ,
محمول بالضمیمه ,
حمل شایع ,
حمل اولی ,
برهان امکان ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
محمول بالضمیمه ,
محمول بالضمیمه ,
وجود کامل مطلق ,
ذات کامل مطلق ,
برترین کمال ,
محمول من صمیمه ,
قضیه تحلیلی ,
ضرورت مطلق ,
تقریر دکارت از برهان وجودی ,
قضیه ترکیبی(مقابل قضیه تحلیلی) ,
قضیه تحلیلی(مقابل قضیه ترکیبی) ,
قضیه ترکیبی ,
برهان وجودی اسپینوزا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
برهانی که آنسلم در قرن یازدهم اقامه کرد، در فلسفه جدید غرب، یعنی از قرن هفدهم به بعد مورد توجه و بازخوانی دکارت، اسپینوزا، لایب نیتس، هیوم و کانت قرار گرفت و هر یک از ایشان در مقام دفاع یا انتقاد نسبت به آن برآمدند. این مقاله مباحثی را که از قرن هفدهم تا کنون در فلسفه غرب، درباره برهان آنسلم شکل گرفته است، از منظر حکمت اسلامی بر میرسد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 21 تا 37
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی برهان جهانشناختی فلسفی و کلامی
نویسنده:
محمد اکوان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حدوث
,
قدم
,
براهین خداشناسی
,
برهان امکان
,
برهان جهان شناختی کلامی
کلیدواژههای فرعی :
نیازمندی معلول به علت ,
حدوث ذاتی ,
دور مصرح ,
حدوث ذاتی عالم ,
بداهت وجود خدا ,
علیت ,
تسلسل ,
صفات واجب(حکمت نظری) ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
برهان حرکت ,
وجود (اسماء اول عرفان نظری) ,
دور مضمر ,
اقسام ضرورت ,
شروط استحاله تسلسل ,
بداهت وجود چیزی ,
انحصار قدم زمانی ,
شیوه استدلال ابراهیم بر وجود خدا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
برهان جهانشناختی از مهمترین براهین اثبات وجود خدا به شمار می آید که فیلسوفان و متکلمان بر اساس مبانی فکری خود آن را بررسی کرده اند. هسته مرکزی این برهان از دیدگاه فیلسوفان، امکان و وجوب و از دیدگاه متکلمان، حدوث و قدم است. این مقاله این دو برهان را توضیح می دهد و مبانی آنها را بیان می کند، آنگاه به دیدگاه فیلسوفان و متکلمان درباره معیار نیازمندی معلول به علت پرداخته، دیدگاه فیلسوفان و متکلمین را با توجه به معنای امکان و حدوث و واجب و قدیم به یکدیگر نزدیک می سازد. سرانجام این دو برهان را نقد و بررسی می کند و سپس دیدگاه صدرالمتألهین را در این مورد بیان می دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 169 تا 197
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان وجوب و امکانِ ابن سینا
نویسنده:
حسین شمس، محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان وجوب و امکان
,
براهین خداشناسی
,
فلسفه بوعلی
,
برهان امکان
کلیدواژههای فرعی :
علیت ,
تسلسل ,
وجود ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
المشارع و المطارحات ,
ممکن الوجود ,
برهان انی ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
برهان لمی (منطق) ,
براهین اثبات وجود خدا ,
تهافت الفلاسفه ,
امکان (منطق) ,
برهان صدیقین ابن سینا ,
اثبات خدا ,
امکان ,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا) ,
ماهیت ,
علیت ,
تسلسل ,
برهان امکان ,
برهان صدیقین ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
برهان ان (منطق) ,
برهان لم ,
تهافت التهافت ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-7063
چکیده :
پرسش از وجود خدا از بنیادیترین پرسشها و دغدغههای فکری بشر بوده است. از رهگذر تلاش اندیشمندان برهانهای زیادی در اثبات وجود خدا سامانیافته که یکی از استوارترین و مهمترین آنها برهان وجوب و امکان است. این برهان به طورگستردهای در میان فیلسوفان اسلامی و غربی مورد پذیرش واقع شده و از آن تقریرهای متعددی ارایه گردیده است. تقریر ابنسینا که صورت تفصیلی آن در کتاب اشارات و تنبیهات آمده است، یکی از تأثیرگذارترین آنهاست که در این مقاله رهیافت او در ارایه این برهان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و قوت و اعتبار آن مورد تأکید قرار میگیرد. این تقریر کاملترین شیوهای است که برای برهان وجوب و امکان ارایه شده و اساس بسیاری از تقریرهای دیگر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی انتقادات ابن رشد بر ابن سینا در مباحث الهیات بالمعنی الاخص
نویسنده:
علی علم الهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن رشد
,
واجب الوجود
,
علم الهی
,
خرق افلاک ( معجزه )
,
ابن سینا
,
وجوب بالذات
,
الهیات بالمعنی الاخص
,
فلسفه بوعلی
,
احکام وجوب غیری
,
الهیات به معنای خاص
کلیدواژههای فرعی :
امکان فقری ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
برهان امکان ,
تهافت التهافت ,
عدم جسمانیت خداوند ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن رشد انتقاداتی را بر ابن سینا در مساله اثبات واجب الوجود و تقسیم وجوب به وجوب بالذات و بالغیر و علم باری تعالی و عدم جسمانیت وی و معجزه انبیا مطرح می کند. عمده نقد وی در دو مساله خلاصه می شود: یکی آنکه سخنان شیخ از ابداعات وی است و ریشه در آثار ارسطو ندارد و دوم اینکه شیخ دچار تهافت گویی و تناقض بوده است. البته از آنجا که مباحث الهیات بالمعنی الاخص سابقه ای تحت همین مفهوم در آثار ارسطو نداشته و اصولا این مباحث بیشتر مبتنی بر خلاقیت و ابتکار فیلسوفان مسلمان است، لذا مجالی است که در آن تمایزها و تفاوت های دیدگاه های فلسفی حکیمان مسلمان با اندیشه ارسطویی مشخص می شود و بررسی انتقادات ابن رشد بر ابن سینا در این حوزه برای مشخص کردن تمایزات مذکور جایگاه ویژه ای دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 137 تا 149
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی ارزشیابی ملاصدرا از براهین وجود خدا
نویسنده:
محمد انتظام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
خداشناسی
,
اثبات وجود خدا
,
الهیات(کلام جدید)
,
اثبات وجود خدا
,
حکمت متعالیه
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
علم حصولی ,
شواهد الربوبیه ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
نفس آدمی ,
مراتب هستی ,
ممکن الوجود ,
واجب الوجود ,
برهان حدوث (اثبات خدا) ,
برهان لمی (منطق) ,
اصل علیت ,
الحدوث ,
کمالات وجودی ,
صفات الهی در حکمت متعالیه ,
حدوث ,
صفات الهی ,
علم حضوری ,
نظام هستی ,
کمالات وجودی انسان ,
قرآن ,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا) ,
عقل مفارق ,
برهان ان ,
صفات خدا ,
برهان شبه لم ,
ملاک منطقی ,
ملاک غیر منطقی ,
برهان پدیده محور ,
علم نفس ,
عقل ( جوهر ) ,
ماهیت ممکن ,
علیت ,
برهان امکان ,
برهان حدوث ,
برهان صدیقین ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
قرآن ,
عین ربط بودن معلول ,
برهان صدیقین در حکمت متعالیه ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
صورت منطقی برهان صدیقین ,
برهان مکمل ,
صورت برهان صدیقین ,
برهان از طریق وحدت عالم ,
برهان تغییر ماهیت ,
تعمیم علیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدرضا مظفر
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
تحلیل و بررسی براهین وجود خدا، بخش مهمی از اهتمام و دلمشغولی صدرالمتالهین را در مباحث خداشناسی، به خود اختصاص داده است. ارزشیابی این برهانها بر اساس ملاکهای مختلف، از جمله تلاشهای ستودنی او به شمار میرود که کمتر مورد توجه واقع شده است. در این مقاله، پس از اشاره به عناوین این برهانها و بیان دستهبندیهای مختلف صدرا از آنها، ملاکهای ارزشیابی برهانها معرفی میشود. سپس، مهمترین ملاکها را ـ که ملاکهای طرحشده در دانش منطق است و بر اساس آنها برهانهای وجود خدا به برهان «ان» و برهان «ان مطلق» و «دلیل» تقسیم میشود ـ تبیین کرده، مستندات آنها را بیان خواهیم کرد؛ و آنگاه، نشان خواهیم داد که به لحاظ معیارهای منطقی، ارزش معرفتی برهان صدیقین و دیگر برهانهای وجود خدا، تفاوتی ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 55 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه تقریر برهان جهان شناختی بر اثبات خدا نزد ابن سینا و سویین برن
نویسنده:
حسین شمس، امیرعباس علی زمانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سویین برن
,
برهان وجوب و امکان
,
ابن سینا
,
دلیل انباشتی
,
براهین خداشناسی
,
فلسفه بوعلی
,
برهان امکان
,
استقرا
,
قیاس
,
فلسفه دین
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam ,
اثبات وجود خدا ,
ممکن بالذات ,
امکان ذاتی ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
اصل علّیت ,
علت ,
جهان طبیعی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
تقریرهای مختلفی از براهین جهان شناختی در اثبات وجود خدا ارایه شده که یکی از معتبرترین آن ها، برهان وجوب و امکان است. ابن سینا آن را در چند کتاب خود به ویژه در «اشارات و تنبیهات» به تفصیل مطرح کرده، و آن را برهان صدیقین نامیده است. فیلسوف دین معاصر، ریچارد سویین برن نیز در ذیل براهین جهان شناختی، این برهان را مورد اشاره قرار داده است. هر چند تقریر این دو فیلسوف از برهان مذکور دارای مبانی و پیش فرض های مشترکی است، از قبیل غیر بدیهی دانستن وجود خدا، اثبات پذیر دانستن آن و استفاده از یکی از ویژگی های عالم به نام امکان، اما تفاوت های عمده ای نیز میان آن دو وجود دارد: از جمله این که ابن سینا، با ارایه برهان وجوب و امکان که یک قیاس مبتنی بر بدیهیات است، وجود خدا را به صورت یقینی اثبات پذیر می داند، اما سویین برن با تکیه بر روش استقرایی و ارایه مجموعه براهین به جای یک برهان، وجود خداوند را به صورت محتمل قابل اثبات می داند. در این مقاله، با بررسی و مقایسه این دو تقریر معلوم می گردد که تقریر ابن سینا از این برهان، بر تقریر سویین برن رجحان دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 101 تا 126
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان امکان و وجوب و نقدهای کانت و هیوم
نویسنده:
حمید پارسانیا
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امکان ماهوی
,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا)
,
حمل شایع
,
امکان احتمالی
,
براهین خداشناسی
,
فلسفه هیوم
,
فلسفه کانت
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
برهان امکان
,
برهان صدیقین
,
برهان شیخ الرئیس
,
فلسفه دین
,
برهان صدیقین در غرب
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
مقدمات برهان صدیقین ,
مناد ,
واقعیت خارجی ,
فلسفه مشاء ,
حقایق خارجیه ,
احکام واجب الوجود ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مفهوم ممکن الوجود ,
اطلاق وجود(احکام تعینات) ,
قضیه ترکیبی(مقابل قضیه تحلیلی) ,
قضیه تحلیلی(مقابل قضیه ترکیبی) ,
بدیهیات اولیه ,
قضایای ضروری ,
واقعیت ممکن ,
قضایای غیرضروری ,
کتاب منادولوژی ,
نقد هیوم بر برهان لایب نیتس ,
نقد کانت بر برهان لایب نیتس ,
اشکال معرفت شناختی برهان سینوی ,
معانی واجب الوجود ,
قضیه ممکن ,
قضیه وقوعی ,
خلط جزء و کل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
برهان صدیقین به شکلی که ابن سینا آن را نخستین بار برای برهان امکان و وجوب به کاربرد، از طریق آثار ابن رشد و ابن میمون در قرون وسطی، به آثار توماس آکویناس راه یافت. مفاهیم مربوط به این برهان چنانکه مورد نظر ابن سینا بود، در این آثار منتقل نشد و آشفتگی برهان در فلسفه بعد از رنسانس غرب نیز ادامه یافت. در این مقاله برهان امکان و وجوب از قرن هفدهم به بعد در تاریخ فلسفه غرب دنبال شده است. مدعای مقاله این است که لایبنیتس و ولف، برهان را بر مدار امکان احتمالی و نه امکان ماهوی اقامه کرده اند و اشکالاتی که از ناحیه هیوم و کانت و دیگران بر این برهان به تقریر آکوئیناسی آن اقامه شده، خالی از قوت نیست. در بخش پایان، قوت و قدرت تقریر سینوی برهان در رد اشکالاتی که از قرن هفدهم به بعد نسبت به برهان وارد آمده، اثبات شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل انتقادی برهان وجوب و امکان ابنسینا و نقد ملاصدرا بر آن
نویسنده:
شاکر لوائی؛ طیبه رضایی ره
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
براهین خداشناسی
,
الهیات بالمعنی الاخص
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
برهان امکان
,
برهان صدیقین
,
برهان شیخ الرئیس
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
اشارات و تنبیهات ,
امتناع تسلسل ,
تمایز وجود و ماهیت ,
عروض وجود بر ماهیت ,
ملاک احتیاج به علت ,
عالم تحت القمر ,
وجود و ماهیت ,
ماهیت ممکن ,
امکان ذاتی ,
علیت ,
تسلسل ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
کتاب مبدأ و معاد ,
اصل امتناع تناقض ,
بطلان تسلسل ,
تساوق خیر و وجود ,
برهان لایب نیتس ,
وحدت حقیقی سلسله ممکنات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
برهان وجوب و امکان را فارابی ابداع و ابنسینا به کمال رساند. برهان فارابی مبتنی بر امتناع تسلسل است؛ اما ابنسینا در ضمن برهانِ خویش به ابطال تسلسل میپردازد. بنابراین، پذیرش برهان سینوی منوط به پذیرش استحاله تسلسل به عنوان یک اصل نیست و این یکی از تفاوتهای برهان سینوی با برهان وجوب و امکان فارابی است. اگرچه ابنسینا در اشارات مدعی فراتر از این نوآوری است و میگوید تقریر اشارات، وجود واجب را حتی با فرض جواز تسلسل اثبات میکند، اما به نظر میرسد اولاً، برهان وجوب و امکان ابنسینا در اشارات، برخلاف ادعای او و تصور رایج، امتیاز چشمگیری نسبت به تقریرهای این برهان در مبدأ و معاد و نجات ندارد و ثانیاً، این ادعای او در مورد هیچیک از تقریرهایش صدق نمیکند. یکی دیگر از ایرادهای برهان سینوی نادرستیِ مبنای او در بابِ نیاز معلول به علّت است. در عین حال، نقدِ «ممکن الوجود نبودنِ سلسله ممکنات» را نیز نمیتوان از ملاصدرا پذیرفت؛ زیرا اوّلاً فرضِ مساوقت وحدت و وجود که استدلال او مبتنی بر آن است، نمیتواند حد وسط قرار گیرد و ثانیاً این نقد با نظریه او در باب وحدت حقیقی عالم ناسازگار است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 95
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
تعداد رکورد ها : 46
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید