مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
احکام کلی وجود
>
احکام ایجابی وجود
>
اصالت وجود
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
و
یا
بجز
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
کلیدواژه
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
شامل عبارت
باشد
و
یا
بجز
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
کلیدواژه
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
شامل عبارت
باشد
و
یا
بجز
عنوان
نویسنده
توصیفگر
کلیدواژه
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
شامل عبارت
باشد
و
یا
بجز
عنوان
نویسنده
توصیفگر
کلیدواژه
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
شامل عبارت
باشد
تنها فرادادههای دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
نوع منبع:
کتاب
تمام موارد
فرمت:
تصویر
تمام موارد
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
تعداد رکورد ها : 438
عنوان :
نقد و بررسی آرای میرزا ابوالحسن جلوه در مسئلة ربط حادث به قدیم
نویسنده:
بهزاد محمدی، مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
قدیم
,
حادث
,
حرکت جوهری
,
اصالت وجود
,
حرکت وضعی فلک
چکیده :
یکی از مهمترین موضوعات و مسائل فلسفی چگونگی ارتباط موجودات حادث عالم طبیعت با خداوند متعال است که هیچگونه حدوثی در ذات او راه نداشته و قدیم است. نظریة حرکت جوهری ملاصدرا یکی از ابتکارات بزرگ در حکمت متعالیه بر اساس اصالت وجود است که توانسته پاسخگوی این مسئله باشد. از آنجا که بازخوانی آرای فلاسفه پس از ملاصدرا و نقادی آن اندیشهها ضرورت دارد، در این مقاله اشکالات میرزا ابوالحسن جلوه (م 1314 ق) را در مسئلة ربط حادث به قدیم نقد و بررسی میکنیم. حکیم جلوه در رسالة «فی بیان ربط الحادث بالقدیم»، با بیان عدم امکان صدور متجدد از ثابت، در جهت حل معضل ربط حادث به قدیم، حرکت وضعی دوری فلک را واسطة بین حادث و قدیم قرار داده و با راهحل صدرالمتألهین مخالفت داشته است. آرای این حکیم متأله بحث و بررسی شد و یافتهها نشان داد که ایشان با نگاه مشائی و غفلت از اصول اساسی فلسفة صدرا، این انتقادات را مطرح کرده است و از سویی مثل شیخالرئیس در راهحل خویش بر مسئلة ربط حادث به قدیم، بین احکام وجود و احکام ماهیت خلط کرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 129 تا 143
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی اصالت وجود صدرایی در حکمت سینوی
نویسنده:
مرتضی عرفانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصالت ماهیت
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
اصالت وجود
,
وحدت وجود
,
وحدت تشکیکی وجود
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
اصالت وجود صدرایی دو معنی دارد که هر دو قابل انتساب به صدراست. در معنای اول ماهیت برخلاف وجود در خارج هیچ تحققی ندارد و فقط اعتبار ذهن است، اما در معنای دوم بهتبع وجود در خارج تحقق دارد. اصالت وجود به معنای اول را به هیچ وجه نمیتوان به ابنسینا نسبت داد، زیرا وی معتقد به تحقق ماهیت است و آن را امری صرفاً ذهنی نمیداند. اصالت وجود به معنای دوم اگرچه رابطة نزدیکتری با حکمت سینوی دارد، اما آن را هم با تمام مبانی و نتایجش نمیتوان به شیخالرئیس نسبت داد، زیرا وی به جای اعتقاد به وحدت وجود، معتقد به کثرت و تباین وجودهاست و به جای قول به اتحاد وجود و ماهیت در خارج، قائل به عروض وجود است و در مورد نتایج و ثمرات بحث هم او به جای تأکید بر اینکه واجب تعالی حقیقت وجود است و این حقیقتْ واحد است، بر این باور اصرار میورزد که وجودها حقایق متکثریاند و واجب تعالی وجود بسیط و متباین با ممکنات است که نه همراه با ماهیت است و نه میتوان او را همچون ممکنات با جنس و فصل تعریف کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 115 تا 127
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
زبان دین در تفکر فلسفى ملاصدرا
نویسنده:
منصور نصیرى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
زبان دین (مسائل جدید دین شناسی)
,
حکمت متعالیه
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
فلسفه دین
,
زبان دین (فلسفه دین)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
اشتراک معنوی وجود ,
وجود شناسی ملاصدرا ,
مراتب انسان ها ,
صفات الهی ,
نظام هستی ,
شناخت سلبی خدا ,
گزاره دینی ,
هستی شناسی اسلامی ,
وحی الهی ,
اصالت وجود ,
عینیت صفات با ذات ,
قرآن ,
حمل تشکیکی ,
حمل متواطی ,
تفسیر گزاره دینی ,
روش شناسی تفسیر گزاره های دینی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مقاله حاضر به بررسى دیدگاه ملاصدرا درباره زبان دین و نیز رابطه صفات الهى با ذات خدا و معناشناسى و تفسیر گزاره هاى دینى، به ویژه گزاره هاى ناظر به صفات الهى مى پردازد. پیش از ورود به مباحث اصلى، به بررسى مبانى فلسفى ملاصدرا در بحث از زبان دین پرداخته شده است؛ مباحثى نظیر اصالت وجود، اشتراک معنوى وجود، تشکیک در وجود و مراتب هستى و انسان. در پایان مقاله نیز اشاره اى به روش شناسى تفسیر گزاره هاى دینى از دیدگاه ملاصدرا رفته است. وی در بحث از رابطه صفات و ذات دیدگاه هاى گوناگون در این باره را بررسى و به عینیت صفات با ذات الهى تأکید مى کند. در بحث از تفسیر گزاره هاى دینى با بررسى دیدگاه هاى گوناگونى همچون حمل متواطى، اشتراک لفظى و الهیات سلبى معتقد به «حمل تشکیکى» مى شود. و در بحث از روش شناسى تفسیر گزاره هاى دینى به نکات مهمى اشاره مى کند که در تفسیر درست و عمیقِ گفتار خداوند تأثیر زیادى دارند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
براهین توحید در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
رحیم قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
وجود واجب
,
جهان شناسی فلسفی
,
الهیات(کلام جدید)
,
فلسفه الهی
,
حکمت متعالیه
,
وحدت عالم
,
براهین توحید(حکمت نظری)
,
احکام واجب الوجود
,
برهان نفس انسانی
,
برهان صدیقین
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
cosmology
کلیدواژههای فرعی :
استحاله دور و تسلسل ,
ترکیب از وجود و عدم ,
حقیقت وجود ,
ضرورت ازلی حقیقت وجود ,
شبهه ابن کمونه ,
بی نیازی وجود از تعریف ,
صفات الهی ,
برهان صرافت و محوضت واجب الوجود ,
برهان عدم تناهی واجب الوجود ,
الوهیت خدا ,
امتناع ماهیت بر خدا ,
قاعده «الواحد» ,
برهان سینوی ,
حرکت در مقولات ,
وجوب بالذات ,
اثبات ناپذیری خدا ,
حرکت جوهری ,
فلک الافلاک ,
عدم تناهی ,
تناهی ابعاد ,
اصالت وجود ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
وحدت تشکیکی وجود ,
حمل حقیقه و رقیقه ,
تناسخ ,
برهان امکان ,
برهان حرکت ,
برهان حدوث ,
توحید ذاتی ,
برهان بسیط الحقیقه ,
برهان ان (منطق) ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
برهانپذیری خدا ,
اقسام ضرورت ,
هندسه اقلیدسی ,
ترکیب وجود از جنس و فصل ,
بی سبب بودنِ حقیقت وجود ,
واجب بودن خداوند از همه جهات ,
براهین اثبات صفات خدا ,
تقریرات برهان صدیقین ,
برهان امکان عالم جسمانی ,
برهان الهیدانان ,
برهان طبیعیدانان بر اثبات خداوند ,
برهان وحدت عالم ,
امکان وجود عوالم دیگر ,
کرویت عالم ,
برهان ابوالبرکات بر حدوث نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
حسن حسن زاده آملی
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
فلاسفه در طول تاريخ، تلاشهاي فراواني براي اثبات وحدانيت خداوند به انجام رسانده اند. ملّاصدرا در اين ميان، به طور مفصّل، به نقد و تهذيب اين براهين پرداخته و تا حدّ زيادي آنها را از نقص و ضعف پيراسته است، به گونه اي كه از ميان همه براهين موجود، فقط برهان «صدّيقين» و برهان «نفس» را تمام و صحيح ميداند. نوشته حاضر به بررسي و نقد اجمالي رويكرد ملّاصدرا در اثبات توحيد باري تعالي پرداخته و به ضعفها و نقصهاي برخي از براهين وي ميپردازد. در اين نوشته، برخي از تقريرهاي برهان «صدّيقين»، كه توسط فلاسفه بعدي اصلاح و ارائه شده، معرفي ميشود. برهان «نفس» نيز داراي اشكالاتي است كه مورد اشاره قرار ميگيرد. همچنين برهان «وحدت عالم» مورد خدشه جدّي قرار گرفته و بازخواني شده است. از سوي ديگر، برهان ناپذيري خدا و مباني هستي شناختي توحيد در فلسفه ملّاصدرا بررسي و ارائه شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 84
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نظریه «رابطه سه گانه نص و معارف عقلی» در آثار صدرالمتالهین
نویسنده:
غلامرضا میناگر، عبدالحسین خسرو پناه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
شاهد
,
استنباط
,
نص
,
اثبات گری کامل
,
متممیت در اثبات گری
کلیدواژههای فرعی :
احادیث و روایات ,
فلسفه اسلامی ,
حکمت متعالیه ,
حرکت جوهری ,
اصالت وجود ,
برهان صدیقین ,
دلیل عقلی(قسیم دلیل نقلی و دلیل مرکب از عقلی و نقلی) ,
اصطیاد عقلی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
صدرالمتألهين، با توجه به مراجعـات فراوانـی كـه در تفـسيرها و شـرح اصـول كـافی بـه آيـات و احاديث معصومان ع داشته، به هريك از آنها به نوعی تمسك جسته است و بـه سـه شـيوه در برخی از نصوصی كه شأنيت طريقيت در استنباط معارف عقلی را داشته اند، تمسك نمـودهاسـت. بنابراين، نوشتار حاضر براين ادعاست كه صدرالمتألهين در نوع رابطه ای كه بين نـص و معـارف عقلـی جست وجو می كند، نوعی روش نيمه پنهان در بهـره بـرداری از نـص دينـی (آيـات وروايـات)، از خود به جای گذارده است. بررسی و كشف اين روش به هرچه بهتر و بيـشتر شـناختن روش صـدرا در استنباطات عقلی او از نصوص كمك شايانی می نمايد. ناگفته نماند كـه ايـن فرضـيه، مـدعای صـرف نيست، بلكه برای آن در هر يك از مراحل در وسع اين گفتـار شـواهد و قراينـی ارائـه گرديـده اسـت .در برخی از مواقع نقش نص در استنباط و اصطياد معارف عقلی سهم مستقلی را به خود اختصاص داده است . روشِ سه گانه يادشده توانسته است مدعا و فرضيه اين نظريه را در اين گفتار پوشش دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 124
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حرکت جوهری و تجدد امثال: تأملات و پرسش ها
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
قوه و فعل
,
موضوع حرکت
,
حرکت در اعراض
,
غایتمندی
,
هستی شناسی اسلامی
,
طبیعت گرایی متافیزیکی
,
فلسفه الهی
,
حرکت جوهری
,
تشخص
,
اصالت وجود
,
نظریه تجدد امثال
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
حدوث و قدم ,
حرکت اشتدادی ,
کمال اول ,
عین ثابت ,
نسبت جوهر و عرض ,
بعد چهارم ماده ,
حدوث تجددی اجزای عالم ,
معاد(کلام) ,
امتناع ماهیت بر خدا ,
حرکت حبی ,
اشتداد وجودی ,
ترکیب ماده و صورت ,
خلع ولبس ,
لبس بعد لبس ,
جعل بسیط ,
جعل مرکب ,
نظریه حدوث جسمانی نفس ,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم) ,
خداشناسی پویشی (مسائل جدید کلامی) ,
کون و فساد ,
تغیر جوهری ,
مقوله حرکت ,
هیولی ,
اجزاء بالفعل ,
اجزاء بالقوه ,
اجزاء حرکت ,
مقولات اربع ,
زمان ( ماهیت ) ,
اعتباریت ماهیت ,
تشکیک ماهیت ,
شی ء تدریجی ,
وحدت اتصالی ,
وحدت اتصالی جسمی ,
احکام واجب الوجود ,
غنی محض (اسماء ذات) ,
مقولات عشر ,
حرکت ,
زمان ,
صورت نوعیه ,
اتحاد جوهر و عرض ,
علت معطی حرکت ,
ربط متغیر به ثابت ,
نفس رحمانی(عرفان نظری) ,
وحدت جهان ماده ,
انکار حرکت ,
حیثیت بالقوه و بالفعل ,
شبهه عدم بقای موضوع ,
شبهه عدم بقای نوع ,
انکار حرکت جوهری ,
رد بر حرکت جوهری ,
ادله حرکت جوهری ,
شبهات حرکت جوهری ,
واحد بالعموم ,
علیت جوهر برای اعراض ,
تبعیت اعراض از جواهر ,
رابطه قوه و فعل ,
اصل تغییر ,
تکامل در عالم ماده ,
هستیهای آنی در فلسفه بودیسم ,
حرکت در بودیسم ,
آیات قرآنی مربوط به حرکت جوهری ,
طور عقل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
صدرالدین شیرازی با طرح نظریه حركت جوهری، بحث حركت در فلسفه را به ساحت ما بعد الطبیعی بسیار عمیقتری از آنچه در گذشته بوده است، میرساند. وی نه به ادراك حسی از حركات سطحی قناعت میكند و نه به ذوق عارفانه و شاعرانه بسنده مینماید، بلكه بر مبنای یك هستیشناسی اصالة الوجودی با براهین گوناگون حركت عام و بنیادین عالم مادی را اثبات میكند و بر پایه آن، برای بسیاری از مسائل پیچیده فلسفی پاسخهای راهگشایی عرضه میكند. نوشتار حاضر، حاصل تأمّلاتی پیرامون این نظریه و تدقیق در براهین و نتایج آن است. نتیجه این تأمّلات، طرح ملاحظات و پرسشهایی است كه امید است اعتنا به آنها، در تعمیق و پیشبرد این بحث سودمند واقع شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 43
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه صور مادی و صور علمی در نظریه شناخت ملاصدرا و کانت
نویسنده:
مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه کانت
,
معرفت شناسی کانت
,
مقایسه تطبیقی کانت و ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
عین ,
ذهن ,
پدیدار ,
تشکیک وجود ,
ادراک انسان ,
ادراک تخیلی ,
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
تجرد نفس ناطقه ,
شهود عقلانی ,
صور ادراکی ,
پدیده شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
تجربه عینی ,
ماهیت ,
صور غیر ادراکی ,
صورت حسی ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
خلاقیت نفس ,
ناپدیدار ,
مراحل شناخت ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی) ,
وجود ذهنی ,
عقل(قوه عاقله) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
مقولات((کانت)، اصطلاح وابسته) ,
نومن((اصطلاح وابسته)، مقابل فنومن) ,
فنومن((اصطلاح وابسته)، مقابل نومن) ,
مساوقت وجود و وحدت ,
شاکله استعلایی ,
همبستگی ذهن و عین ,
عدم امکان شناخت حقایق اشیاء ,
توحید کثرات ,
تشکیک در عالم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
یکی از مهم ترین موضوعات پیچیده و بحث بر انگیز شناخت شناسی، چه در فلسفه اسلامی و چه در فلسفه غرب، مساله کیفیت ارتباط ذهن و عین با یک دیگر و به عبارتی چگونگی انطباق صور ذهنی با صور عینی و مادی است. این مشکل موجب نابه سامانی و تشویش اندیشه فلاسفه در تبیین مطابقت شناخت با عالم خارج شده است. در این مقاله سعی شده است تا بر این اساس دیدگاه ملاصدرا و کانت مورد مداقه و مقایسه قرار گیرد و راه کارهای هریک از آن ها در حل این معضل گزارش شود. با این که در فلسفه ملاصدرا ذهن و عین دو امر وجودی متفاوت فرض شده اند، ولی بنابر نظریه اصالت وجود هر دو در طول یک دیگر قرار می گیرند؛ و علم که خود از سنخ وجود است در تمام مراحل ادراکات حسی، خیالی و عقلی نفس نقش مرآتیت و کاشفیت از عالم خارج را برعهده دارد. ملاصدرا رابط میان جهان خارج و ذهن را ماهیت دانسته است؛ ماهیتی که به خودی خود نه مقید به جهان خارج است و نه مقید به قلمرو ذهن، بلکه در هر قلمرو وجود و در تمام مراحل ادراک ملازم و در معیت با وجود است. وی با خلاقیت نفس در ابداع صور و متعلقات ادراک و پیوند شکاف ذهن و عین، از طریق تشکیک در مراتب وجود، به حق توانسته است مرآتیت و کاشفیت ذهن از عالم خارج را به تصویر کشد. از نگاه کانت شناخت مستلزم دو چیز است: یکی، شهود؛ یعنی آن چه در زمان و مکان به ما داده شده است و دیگری، اطلاق مقولات به آن چه به شهود آمده اند. یکی از شرایط استفاده از یک مفهوم آن است که میان آن مفهوم و آن چه مفهوم بر آن اطلاق شده است شباهتی وجود داشته باشد. مقولات که عاری از محتوای تجربی هستند با هیچ امر تجربی شباهت ندارند. کانت در جهت پیوند این شکاف عمیق میان ذهن و عین به شاکله استعلایی زمان متوسل شده است، این در حالی است که او از یک طرف همچنان قائل به نوعی تقابل قطعی میان پدیدارها و مقولات است و از طرف دیگر به تقابل پدیدار و ناپدیدار هم چنان پایبند است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 78
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ارکان معرفت در حکمت متعالیه
نویسنده:
مرتضی کشاورز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها – دانشگاه معارف اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود ذهنی
,
ملاصدرا
,
اتحاد عاقل و معقول
,
معقول
,
نظریه اضافه
,
نظریه اشباح
,
عاقل
,
ارکان معرفت
,
نظریه تطابق ماهوی
,
کیف
,
برهان تضایف
,
صور
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
ماهیت
,
علم (فضیلت اخلاقی)
,
علم(اسماء اول ، عرفان نظری)
,
وجود ذهنی(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
کمال ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
اشکال ,
غایت ,
جزئی ,
معدومات ,
نفس (anima) ,
اثبات ,
نوع ,
جوهر بالفعل ,
صورت بالقوه ,
اصالت وجود ,
خارج ,
اثبات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
رابطه ارکان سه گانه معرفت از مباحث مهم معرفت شناسی است. ملاصدرا رابطه علم و معلوم را در مبحث وجود ذهنی مطرح نموده و بر اساس اصول فلسفه خود معتقد است که حقیقت علم حصول ماهیت و ذات شئی خارجی در ذهن است. علم گونه ای از وجود است که قیام صدوری نسبت به نفس دارد. او رابطه علم و عالم را در بحث اتحاد عاقل و معقول تبیین نموده و به اتحاد جمیع اقسام ادراک با مدرِک معتقد است، لذا می توان گفت بحث «وجود ذهنی» و «بحث اتحاد عاقل و معقول» از این نظر در مباحث معرفت شناسی مکمل یکدیگرند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 105
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد و بررسی نظریه وحدت شخصی وجود (با رویکرد کلامی فلسفی)
نویسنده:
طاهره صاحب الزمانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود شناسی ملاصدرا
,
وحدت شخصی وجود
,
هستی شناسی اسلامی
,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی)
,
الهیات(کلام جدید)
,
حکمت متعالیه
,
وحدت تشکیکی وجود
کلیدواژههای فرعی :
حادث ,
شواهد الربوبیه ,
ملاک احتیاج به علت ,
جبر و اختیار(کلام) ,
طبیعت وجود ,
وحدت حقیقت ,
جهان خارج ,
فاتالیسم ,
رابطه وحدت و کثرت ,
همه -خداانگاری (مسائل جدید کلامی) ,
امکان فقری ,
علیت ,
اصالت وجود ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
احکام امکان ,
توحید خواص ,
جبرانگاری ,
وجود (اسماء اول عرفان نظری) ,
بدیهیات اولیه ,
کثرات عالم ,
وحدت صورت ,
وحدت ماده ,
باور دینی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
در بینش ملاصدرا، وجود حقیقتی منحصر و مختص به ذات الهی است، اگرچه ملاصدرا بر وحدت وجود تکیه کرده است، کثرت را نیز قبول و توجیه کرده است. به بیان وی عالم هستی با تمام مظاهر و مراتبش و با این گستردگی چیزی جز تجلی الهی و ظهور جمال و جلال ربانی نیست. حال اگر در عالم هستی تحقق چیز دیگری به جز یک وجود اصالت ندارد، چگونه این عالم هستی با این همه کثرات را می توان تبیین کرد؟ ملاصدرا جهت تبیین کثرات عالم، داعیه دار اثبات عقلانی نظریه وحدت شخصی وجود است. تمامی مکاتب فلسفی حوزه اندیشه اسلامی نیز به نوعی مجبور به پذیرش این دیدگاه شده اند، لیکن این پذیرش مستلزم سه لازمه فلسفی و کلامی است: نفی علیت، همه خداانگاری، و پذیرفتن جبر و نفی اختیار. از همین رو به باور نگارنده، نظریه یادشده به لحاظ تفکر دینی مردود است. برای اثبات، ابتدا مبانی فلسفی ای که نظریه وحدت شخصی وجود بر آن ها مبتنی است بیان می شود و سپس انتقادات وارده مطرح می شوند تا از این ره گذر اثبات شود که سخن از نظریه وحدت شخصی وجود با باورهای اعتقادی و بدیهیات عقلی سازگار نیست و نظریه ای قابل انکار است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 87 تا 104
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ذهنی بودن زمان در فلسفه ملاصدار
نویسنده:
علی علم الهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
ذهنی
,
عینی
,
حکمت متعالیه
,
حرکت
,
زمان
,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی)
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
ادراک حسی ,
فلسفه مشاء ,
حرکت جوهری ,
اصالت وجود ,
حرکت نفسانی افلاک ,
سلسله زمانی ایستا ,
حرکت در مجرداات ,
شئ متحرک ,
سلسله زمانی پویا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
در عمده پژوهش هایی که در خصوص زمان در فلسفه اسلامی و تفکر مشایی و صدرایی صورت پذیرفته است عمدتا به مقوله زمان از دریچه بحث حرکت نگریسته شده و معمولا این پژوهش ها درصدد رمزگشایی از نسبت حرکت و زمان با یک دیگر در تفکرات و فلسفه های یاد شده بوده اند. اما در این تحقیق مسئله رابطه زمان با ذهن و این که زمان امری عینی است یا ذهنی دغدغه اصلی است. از همین رو، ابتدا به دو مفهوم متفاوتی که از زمان می توان داشت و معمولا از آن به سلسله زمانی پویا و سلسله زمانی ایستا یاد می شود اشاره شده است و سپس نشان داده شده که مفهوم زمانی در تفکر ارسطویی و مشایی و در تفکر متکلمان یک امتداد متصل و متصرم است و لذا باید پذیرفت نگاه ایشان به زمان به صورت یک سلسله زمانی ایستا است. در گام نهایی این تحقیق، نشان داده می شود زمان به معنای سلسله زمانی ایستا و به صورت یک امتداد متصل در فلسفه ملاصدرا امری ذهنی است و هیچ منشا انتزاع عینی ندارد. لذا این مقاله انگاره معقول ثانی فلسفی بودن زمان در تفکر ملاصدرا را مردود می داند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
مشخصات اثر
ثبت نظر
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
تعداد رکورد ها : 438
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید