مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
فلسفه مشاء
فلسفه بوعلی
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
تعداد رکورد ها : 423
عنوان :
برهان امکان و وجوب و نقدهای کانت و هیوم
نویسنده:
حمید پارسانیا
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امکان ماهوی
,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا)
,
حمل شایع
,
امکان احتمالی
,
براهین خداشناسی
,
فلسفه هیوم
,
فلسفه کانت
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
برهان امکان
,
برهان صدیقین
,
برهان شیخ الرئیس
,
فلسفه دین
,
برهان صدیقین در غرب
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
مقدمات برهان صدیقین ,
مناد ,
واقعیت خارجی ,
فلسفه مشاء ,
حقایق خارجیه ,
احکام واجب الوجود ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مفهوم ممکن الوجود ,
اطلاق وجود(احکام تعینات) ,
قضیه ترکیبی(مقابل قضیه تحلیلی) ,
قضیه تحلیلی(مقابل قضیه ترکیبی) ,
بدیهیات اولیه ,
قضایای ضروری ,
واقعیت ممکن ,
قضایای غیرضروری ,
کتاب منادولوژی ,
نقد هیوم بر برهان لایب نیتس ,
نقد کانت بر برهان لایب نیتس ,
اشکال معرفت شناختی برهان سینوی ,
معانی واجب الوجود ,
قضیه ممکن ,
قضیه وقوعی ,
خلط جزء و کل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
برهان صدیقین به شکلی که ابن سینا آن را نخستین بار برای برهان امکان و وجوب به کاربرد، از طریق آثار ابن رشد و ابن میمون در قرون وسطی، به آثار توماس آکویناس راه یافت. مفاهیم مربوط به این برهان چنانکه مورد نظر ابن سینا بود، در این آثار منتقل نشد و آشفتگی برهان در فلسفه بعد از رنسانس غرب نیز ادامه یافت. در این مقاله برهان امکان و وجوب از قرن هفدهم به بعد در تاریخ فلسفه غرب دنبال شده است. مدعای مقاله این است که لایبنیتس و ولف، برهان را بر مدار امکان احتمالی و نه امکان ماهوی اقامه کرده اند و اشکالاتی که از ناحیه هیوم و کانت و دیگران بر این برهان به تقریر آکوئیناسی آن اقامه شده، خالی از قوت نیست. در بخش پایان، قوت و قدرت تقریر سینوی برهان در رد اشکالاتی که از قرن هفدهم به بعد نسبت به برهان وارد آمده، اثبات شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تمایز وجود و ماهیت در پرتو تفکیک دو وجه وجود در فلسفه ابن سینا
نویسنده:
محمد باقر قمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
هستی شناسی اسلامی
,
فلسفه الهی
,
فلسفه بوعلی
,
ماهیت
,
وجودشناسی ابن سینا
,
فلسفه ابن سینا
,
وجودشناسی یونانی
,
ماهیت در فلسفه ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
نجات ,
اشارات و تنبیهات ,
اشتراک معنوی وجود ,
موجود ,
تمایز وجود و ماهیت ,
وجود خاص ,
معانی وجود ,
وجود اثباتی ,
وجود و ماهیت ,
شیئیت ,
شیء ,
دانشنامه علایی ,
گزاره های وجودی ,
فلسفه مشاء ,
جوهر ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مفهوم ممکن الوجود ,
المباحثات ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
وجود و حقیقت ,
شبه معدوم ,
کتاب الحدود ,
عدم تمایز وجود خاص ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
ابنسینا همواره از تمایز و تقابل دو نوع وجود، وجود خاص و وجود اثباتی، سخن میگوید که خود مبنای تمایز ماهیت و وجود است. به همین جهت، مسئلۀ مشهور تمایز میان ماهیت و وجود به نوعی در خصوص این تمایز نیز مطرح میشود. مسئله آن است که آیا وجود خاص اساساً وجود است؟ این در واقع مسئلهای است در خصوص ماهیت: آیا در درک ابنسینایی از ماهیت، معنایی از وجود حاضر است؟ این جستار تلاش میکند تا بر اساس ارتباط وجود خاص با معانی وجود اثباتی، وجود قابلی، شیئیت و ماهیت، این نکته را تبیین کند که تمایز وجود خاص از وجود اثباتی در فلسفۀ ابنسینا در واقع تمایزی میان دو وجه از وجود در معنای یونانی آن است؛ تمایزی که مبنای تمایز وجود و ماهیت است و در فلسفۀ یونانی چندان مورد تأکید قرار نمیگیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 245 تا 263
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مفهوم شناسی اوصاف الهی در فلسفه ابن سینا
نویسنده:
سعیده شهیدی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
تکثر مفهومی
,
سطوح معرفتی
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
صفات واجب(حکمت نظری)
,
عینیت صفات با ذات
,
فلسفه دین
کلیدواژههای فرعی :
مراتب ادراک ,
عالم ملکوت ,
حکما ,
شی ء محسوس ,
صفات سلبیه ( الهی ) ,
صفات ثبوتیه ( الهی ) ,
عقل(قوه عاقله) ,
خیال(معرفت شناسی) ,
عینیت مفهومی صفات الهی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا در باب مفاهیم اوصاف الهی دو تعبیر متفاوت دارد. در مواردی، مفهوم اوصاف الهی را امری واحد و همه اوصاف را دارای معنایی یگانه دانسته است. می توان این قول را بر این مبنا دانست که از حقیقت واحد بسیط، که هیچ کثرتی در آن قابل اعتبار نیست، انتزاع مفاهیم متکثر ناممکن است. با این وجود، در مواردی دیگر، ابن سینا برای هر یک از اوصاف، مفهومی جداگانه در نظر گرفته که با سلب، اضافه و یا سلب و اضافه مشخصی تعریف می شود. در بادی امر به نظر می رسد که وی، در باب مفهوم اوصاف الهی، دو دیدگاه متناقض را طرح کرده اما با توجه به عظمت علمی شیخ الرییس، لازم است به دنبال وجه جمعی برای این دو سخن باشیم، تا در عین حفظ دو نظر مذکور، با تناقضی مواجه نشویم. با سیر در آثار ابن سینا درمی یابیم که وی، به هنگام بررسی مسایل دشوار- خصوصا در مساله توحید و صفات باری تعالی که آن ها را از مشکل ترین مباحث حکمی دانسته است- به سطوح معرفتی مختلف مخاطب خود توجه داشته، و راه جمع میان این دو دیدگاه به ظاهر متناقض نیز در همین رویکرد نهفته است. دیدگاه ابن سینا درباره صفات الهی، در دو سطح متوسط و عالی قابل بررسی است. در سطح متوسط، کثرت اوصاف و تبیین هر یک از آن ها، با سلب یا اضافه ای خاص صورت گرفته است، به نحوی که هر یک از اوصاف حق تعالی، مفهومی متفاوت با دیگری دارد. اما در سطح عالی بحث، وحدت مفهومی اوصاف و ترادف میان آن ها مطرح است، به نحوی که این اوصاف، هم در مقام حقیقت و هم در مقام مفهوم، یگانه اند و تکثر و اختلافی در میان نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 31 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
استعارۀ وجود به مثابۀ نور در فلسفۀ ملاصدرا
نویسنده:
وحید خادم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود شناسی ملاصدرا
,
هستی شناسی اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
تشبیه نور به وجود
,
استعاره نور در حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
معرفت شناسی ملاصدرا ,
عالم ماده ,
عالم نور ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
فلسفه اسلامی ,
فلسفه مشاء ,
نور ( کیف ) ,
نور (حکمت اشراق) ,
نور مجرد ,
نظریه ارسطویی استعاره ,
استعاره و معرفت ,
فهم استعاری وجود ,
محسوسات بسیط ,
اختلاف تشکیکی انوار ,
نور در حکمت اشراق ,
الگوی مفهوم سازی تشکیک ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
لیکاف با نقد دیدگاه ارسطویی دربارۀ استعاره، نظریۀ شناختی استعاره را پایهگذاری کرد. با فرض پذیرش نظریۀ شناختی استعاره، مفاهیم انتزاعی مطرح در فلسفۀ اسلامی نیز بهواسطۀ استعارههای مفهومی قابل فهم میشوند. این استعارهها اغلب به صورت ناخودآگاه از سوی فلاسفه مورد استفاده قرار گرفتهاند. وجود بهعنوان یکی از مهمترین پایههای فلسفۀ ملاصدرا بهواسطۀ استعارههای متعددی مفهومسازی میشود. استعارۀ «وجود نور است»، تجربۀ متعارف ما از پدیدۀ محسوس نور را در قالب مجموعهای از توصیفات وارد متافیزیک صدرایی کرده و جهت مفهومسازی وجود بهکار میگیرد. استعارۀ مذکور در متافیزیک و معرفتشناسی صدرایی نقش بهسزایی دارد. تشکیک وجود مبتنی بر این استعاره قابل فهم میشود. همچنین بر اساس این استعاره، وجود متصف به ویژگی «ظاهر بذاته و مظهر لغیره» میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 19 تا 34
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
وجود شناسی عرفانی
نویسنده:
زکریا بهارنژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
هرم هستی
,
وجود مطلق
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هستی شناسی اسلامی
,
فلسفه الهی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
کلیدواژههای فرعی :
ذوق تأله ,
اصالت ماهیت ,
اشتراک معنوی وجود ,
وحدت شخصی وجود ,
طبیعت وجود ,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
احکام کثرت ,
احکام کلی وجود ,
اصالت وجود ,
وحدت عددی ,
وحدت وجود ,
خیر محض ,
عرفان نظری ,
نفس رحمانی(عرفان نظری) ,
وجود (اسماء اول عرفان نظری) ,
حضرت غیب مطلق ,
ظهور وجود عام(مقابل ظهور تعینات) ,
صفات ذاتی وجود ,
تقدم عالم بر انسان ,
تطابق سلسله معرفت و وجود ,
سلسله وجود دکارتی ,
مراحل معرفت در عرفان ,
عروض وحدت بر ماهیت ,
جوهریت وجود ,
ضد وجود ,
مثل هستی ,
عرضیت وجود ,
تصویر عرفانی وجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
وجودشناسی از موضوعات و مسایل با اهمیت در حوزه فلسفه و عرفان است، به طوری که محور اساسی این دو دانش به شمار میرود. هم فلاسفه و هم عرفا مدعیاند موضوع دانش آنها «وجود مطلق» است. این اشتراک در لفظ موجب پیدایش برخی از لغزشها در حوزه فلسفه و عرفان به ویژه برای پیروان فلفه صدرایی شده است «چه آنها به هنگام بحث از اصالت وجود و مسایل مربوط به وجودشناسی برای تایید نظرات خود به دیدگاههای عرفا استشهاد میکنند در صورتی که هیچ اشتراکی – جز اشتراک در لفظ – میان وجودشناسی صدرایی و وجودشناسی عرفانی وجود ندارد، زیرا اصالت وجود صدرایی در قلمرو وجود امکانی مطرح گردیده است، بدین معنا که وجود در قیاس با ماهیت که هر دو مربوط به عالم امکان میباشند (کل ممکن زوج ترکیبی له ماهیه و وجود) دارای اصالت است. لیکن مقصود عرفا از وجود مطلق وجود واجبی است و عارف هرگاه و هرکجا از وجود یا اصالت آن سخن میگوید مرادش وجود خداست و نه چیز دیگر. در این مقاله تلاش تا تفاوت این دو دیدگاه تبیین گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 89 تا 115
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تأملی در اینهمانی حیثیت تقییدیه و واسطه در عروض
نویسنده:
محمد هادی توکلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
میرداماد
,
حیثیت
,
حیثیت تقییدیه
,
حیثیت تعلیلیه
,
واسطه در عروض
,
حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
مشیت الهی ,
اراده الهی ,
کمال صفات واجب ,
قاعده «الواحد» ,
تقید ,
مقید ,
فلسفه مشاء ,
عقل اول ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
اقسام حیثیت ,
حیثیت اطلاقیه ,
حصر حیثیات ,
مکثر ذات ,
علت حصر حیثیات ,
خدا و حیثیت ,
جسم و حیثیت ,
ملاک تقسیم حیثیات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
در آثار صدرالمتألهین و میرداماد حیثیات با ملاک جزء موضوع بودن یا خارج از موضوع بودن حصر عقلی در دو معنا مییابند، که اصطلاح حیثیت تقییدیه برای حیثیتی که جزء موضوع است (اعم از جزء حقیقی در مرکب حقیقی یا جزء اعتباری در مرکب اعتباری) و اصطلاح حیثیت تعلیلی برای حیثیتی که خارج از موضوع است، وضع گردید. جدای سخن از ملاک تقسیم که خود به صورت واضح معنای حیثیت تقییدیه را روشن میکند، استعمال «حیثیت تقییدیه» در معنای جزء موضوع، در آثار میرداماد و صدرالمتألهین کاشف از آن است که این اصطلاح در دورههای بعدی دستخوش تحریف گشته و مساوی با «واسطه در عروض» دانسته شده، و در هیچ جا به اینکه اصطلاح حیثیت تقییدی بر معنای جدید وضع شده، اشاره نشده بلکه وانمود میشود که حکمای پیشین نیز حیثیت تقییدیه را در این معنا به کار میبردهاند. حتی با فرض اینکه گفته شود، فیلسوف را با لفظ کاری نیست، به طور کلی واسطه در عروض را نمی توان حیثیتی از موضوع دانست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل انتقادی دیدگاه خواجهنصیر دربارۀ چگونگی اطلاق کلّی مشکّک بر افراد آن
نویسنده:
علی علم الهدا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
کلیدواژههای فرعی :
اشتداد جوهری ,
شکاکیت (شکگرایی) ,
نفی تشکیک در جوهر ,
شبهه ابن کمونه ,
لازم عام ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
عرض ,
جوهر ,
مقولات عشر ,
تشکیک ماهیت ,
وحدت تشکیکی وجود ,
کلیات خمس ,
کلی مشکک ,
عرض عام لازم ,
خاستگاه نظریه تشکیک ,
تشکیک در افراد یک کلی ,
امور متفاضل ,
اطلاق کلی مشکک بر افراد ,
نسبت کلی مشکک با افراد ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
این تحقیق با بررسی مسئلۀ کلّی مشکّک و خواستگاه طرح آن در تفکّر مشائیان مسلمان، به تبیین تفاوت نگاه خواجهنصیر با ابنسینا میپردازد و مشخص مینماید که این تفاوت نگاه متأثّر از اشکالات سهروردی و پذیرش تشکیک در ماهیت از سوی وی بوده است. این مقاله تبیین میکند که خواجهنصیر چون از سویی اشکالات سهروردی را بر دیدگاه ابنسینا وارد میداند و از سویی در دستگاه فکری مشائیان نمیتواند تشکیک در ماهیت را قبول کند، کلی مشکّک را عرض لازم عامّ افرادش محسوب کرده است. مقالۀ حاضر نشان داده است که اولاً این مفهوم را وی از بحث نسبت جنس با فصل و بحث نسبت عرض با مقولات نهگانۀ عرضی تحت آن، وام گرفته است؛ و ثانیاً پذیرش چنین امری به لحاظ معرفتشناختی موجب عدم انطباق ذهن و عین در تفکر مشائیان میشود، و به لحاظ کلامی نیز بستر لازم را برای طرح شبهۀ ابنکمونه فراهم میکند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 97 تا 114
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی امکان تحقق نفس جزئی قبل از حیات دنیوی با استمداد از نظریۀ وحدت شخصی وجود نزد ملاصدرا
نویسنده:
فروغ السادات رحیم پور؛ ابراهیم راستیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم نفس
,
وحدت شخصی وجود
,
حکمت متعالیه
,
وحدت وجود
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
براهین توحید(حکمت نظری)
,
علم النفس صدرایی
,
قدم نفوس جزئی
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
جسمانیه الحدوث ,
حدوث جسمانی نفس ,
وجود شناسی ملاصدرا ,
وجود ربطی نفس ,
عالم ماده ,
عالم برزخ ,
برزخ نزولی ,
قدم نفس ,
عوالم وجود ,
نظریه حدوث جسمانی نفس ,
وجود ربطی ,
هستی شناسی اسلامی ,
فلسفه مشاء ,
حرکت جوهری ,
تشخص ,
وحدت تشکیکی وجود ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مفهوم ممکن الوجود ,
وجود ربطی انسان ,
تشکیک در ظهورات وجود ,
عوالم سه گانه وجود ,
نظریه تباین وجودات ,
تمایز قیومی ,
حقیقت وجود انسان ,
عامل تشخص ,
ماهیت نوعیه نباتی ,
ماهیت نوعیه حیوانی ,
مرتبه برزخی نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
بحث قدم نفس جزئی از پیچیدهترین مسائل فلسفی است. صدرالمتألهین در برخی آثار خود قائل به قدم نفس جزئی شده و در عین حال همواره به حدوث جسمانی نفس تصریح نموده است. این دو اعتقاد ظاهراً ناسازگارند. این مقاله میکوشد نشان دهد که مطابق مبانی عرفانی صدرا در نظریۀ وحدت شخصی وجود، اولاً اعتقاد به قدم نفس جزئی امری موجه است و ثانیاً چنین قِدمی با حدوث جسمانی نفس منافات ندارد. بر اساس این نظریه، همان طور که وجود حقیقتی واحد است، ظهور آن نیز واحد است و این ظهور در عین وحدت، واجد سه مرتبۀ مجرد، نیمهمجرد، و مادی است و بر اساس تشکیک در مظاهر، حقیقت انسانی در مرتبۀ عقلی و در مراتب مادون حاضر است. حقیقت عقلی انسان در عالم برزخ محدود به لوازم ماده میشود و در عالم جسمانی علاوه بر آنها، محدود به ماده و استعداد نیز میگردد. نفوس جزئی انسانها قبل از تحقق در عالم ماده، در برزخ نزولی، به نحو مقداری و ذو ابعاد ظاهر بودهاند و سپس، در عالم ماده به صورت جسمانی حادث شدهاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 175 تا 190
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطۀ وجود و ماهیت از منظر فارابی، ابن سینا، و بهمنیار
نویسنده:
محمود هدایت افزا؛ شاکر لوائی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود و ماهیت
,
ترکیب از وجود و ماهیت
,
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
عروض خارجی وجود بر ماهیت
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
کتاب فصوص الحکمه ,
اشارات و تنبیهات ,
اعتباری بودن وجود ,
عروض خارجی معقول ثانی ,
موجود ,
اتحاد وجود و ماهیت ,
زیادت وجود بر ماهیت ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
معقولات ثانیه((خاص)، مقابل معقولات ثالثه) ,
ترکیب انضمامی ,
کتاب الحروف ,
تمایز ذهنی وجود و ماهیت ,
کتاب التحصیل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
ابنسینا تحت تأثیر اصطلاحات خاص فارابی دربارۀ وجود و ماهیت، قائل به عروض خارجی وجود بر ماهیت در ممکنات و ترکیب انضمامی اشیاء از آن دو بود؛ امّا بهمنیار با آنکه خود را شارح آثار بوعلی میخواند، در التحصیل با صراحت تمام، وجود هر شئ را نفس تحقّق خارجی ماهیت آن دانسته و «وجود» را همچون مفاهیم کلّی «ذات» و «شئ»، در عداد اعتبارات عقلی و منتزع از ماهیات موجوده پنداشته است. پژوهش پیش رو پس از تبیین دقیق اختلاف نظر مذکور بر پایۀ آثار دست اوّل فیلسوفان مشّائی، چهار تفسیر متفاوت از آرای آنان در باب وجود و ماهیت اشیاء استیفا نموده است. مقاله نشان می دهد که متفکّرانی چون ابنسهلان و سهروردی به اختلاف نظر میان بهمنیار با استادش پی برده، نظر بهمنیار را تقویت کردهاند و برخی مشّائیان اصیل، به ویژه شارحان فصوص الحکمه، به بازخوانی و تبیین نظریۀ عروض خارجی وجود بر ماهیات امکانی پرداخته و به مخالفت بهمنیار وقعی ننهادهاند. ملّاصدرا ضمن توجّه به ایدۀ عروض خارجی وجود بر ماهیت نزد برخی مشّائیان، به دو گونۀ متفاوت در باب بهمنیار نظر داده است، امّا غالب صدراپژوهان به دلیل خوانش صدرایی از آثار مشّائی، از فهم دعاوی آنان و اختلاف نظرشان محروم ماندهاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 277 تا 295
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل انتقادی برهان وجوب و امکان ابنسینا و نقد ملاصدرا بر آن
نویسنده:
شاکر لوائی؛ طیبه رضایی ره
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
براهین خداشناسی
,
الهیات بالمعنی الاخص
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
برهان امکان
,
برهان صدیقین
,
برهان شیخ الرئیس
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
اشارات و تنبیهات ,
امتناع تسلسل ,
تمایز وجود و ماهیت ,
عروض وجود بر ماهیت ,
ملاک احتیاج به علت ,
عالم تحت القمر ,
وجود و ماهیت ,
ماهیت ممکن ,
امکان ذاتی ,
علیت ,
تسلسل ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
کتاب مبدأ و معاد ,
اصل امتناع تناقض ,
بطلان تسلسل ,
تساوق خیر و وجود ,
برهان لایب نیتس ,
وحدت حقیقی سلسله ممکنات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
برهان وجوب و امکان را فارابی ابداع و ابنسینا به کمال رساند. برهان فارابی مبتنی بر امتناع تسلسل است؛ اما ابنسینا در ضمن برهانِ خویش به ابطال تسلسل میپردازد. بنابراین، پذیرش برهان سینوی منوط به پذیرش استحاله تسلسل به عنوان یک اصل نیست و این یکی از تفاوتهای برهان سینوی با برهان وجوب و امکان فارابی است. اگرچه ابنسینا در اشارات مدعی فراتر از این نوآوری است و میگوید تقریر اشارات، وجود واجب را حتی با فرض جواز تسلسل اثبات میکند، اما به نظر میرسد اولاً، برهان وجوب و امکان ابنسینا در اشارات، برخلاف ادعای او و تصور رایج، امتیاز چشمگیری نسبت به تقریرهای این برهان در مبدأ و معاد و نجات ندارد و ثانیاً، این ادعای او در مورد هیچیک از تقریرهایش صدق نمیکند. یکی دیگر از ایرادهای برهان سینوی نادرستیِ مبنای او در بابِ نیاز معلول به علّت است. در عین حال، نقدِ «ممکن الوجود نبودنِ سلسله ممکنات» را نیز نمیتوان از ملاصدرا پذیرفت؛ زیرا اوّلاً فرضِ مساوقت وحدت و وجود که استدلال او مبتنی بر آن است، نمیتواند حد وسط قرار گیرد و ثانیاً این نقد با نظریه او در باب وحدت حقیقی عالم ناسازگار است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 95
مشخصات اثر
ثبت نظر
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
تعداد رکورد ها : 423
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید