مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
فلسفه ارسطو فلسفه افلاطون فلسفه ذی مقراطیسی فلسفه فیثاغورث فلسفه نوافلاطونی فلسفه هراکلیتوس نحله الیایی
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 252
مطهری و نسبت میان علم و دین
نویسنده:
عبدالرزاق حسامی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علم و دین هر دو گزاره‎هایی در باب طبیعت دارند. دانشمندان علوم طبیعی ادعا می‎کنند که کشف و شناخت قوانین طبیعت بر عهده علم است، در حالی که عالمان دین از حقانیت بلامنازع گزاره‎های دینی درباره طبیعت دفاع می‎کنند. این امر موجب طرح مسئله نزاع علم و دین شده ‎است که هم در میان دانشمندان و هم در میان عالمان دین بازتاب یافته ‎است و هر کس که دغدغه‎ای در این باب داشته ‎است، کوشیده ‎است پاسخی درخور برای آن عرضه کند. استاد شهید مرتضی مطهری به عنوان یک روشنفکر مسلمان در راستای ارائه تفسیری از اسلام که هماهنگ با پیشرفت‎های بشری باشد، کوشیده ‎است نبودِ تضاد را میان این دو نشان ‎دهد. ایشان گاهی از نیاز انسان به این دو و عدم تعارض میان آن‌ها از این حیث، سخن می‎گوید و گاهی می‎کوشد با بحث تفصیلی عدم تعارض را نشان ‎دهد، چنان‎که درباره نظریه تبدل انواع این کار را می‎کند و گاهی نسبیت قوانین علمی و جاودانگی آموزه‎های دینی را مبنایی برای دفاع از دین و تأویل علم قرار می‎دهد. در این مقاله ابتدا تقریری از خاستگاه مسئله و به دنبال آن دیدگاه استاد در این زمینه تحلیل و بررسی خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 42
بررسی شرایط امکان اخذ میراث فلسفی یونان در آغاز تأسیس فلسفه در عالم اسلام
نویسنده:
مهدی عطایی، اباصالح تقی‌زاده طبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در پژوهش پیش­رو تلاش بر آن است تا با سود جستن از مفهوم شرایط امکان، آغاز فلسفه اسلامی در جهان اسلام مورد بحث قرار گیرد. البته مدنظر این نوشتار، بررسی شرایط امکانِ آغازِ فلسفه اسلامی در نسبت با میراث فلسفی یونان است. به عبارت دیگر می­خواهیم ببینیم متفکران مسلمان به واسطه چه شروطی، با میراث فلسفی یونان مواجهه پیدا کردند و توانستند این میراث را به درون کشیده و از آنِ خود کنند. فهمِ این شرایط در آن دوره تاریخی، اگر با فیلسوفان مسلمان وارد گفتگو شویم، امکان­هایی را برای امروز ما در برقراریِ نسبت با علوم انسانیِ غربی و بنا نهادن علوم انسانیِ اسلامی خواهد گشود. نشان خواهیم داد که «طلب حقیقت» و «توجه به تفکر از ناحیه تفکر» از شروط مهمی بودند که تاسیس فلسفه اسلامی را در نسبت با میراث فلسفه یونانی ممکن کردند.
صفحات :
از صفحه 29 تا 59
فلسفه افلاطون مادر همه فلسفه های الهی است
نویسنده:
حسین غفاری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
موضوعی که برخی متفکران و فلاسفه را به اندیشه و بحث واداشته قابلیت تفسیر فلسفه یونان به عنوان یک فلسفه الهی است در این مقاله با رجوع مستقیم به آثار افلاطون و ارائه تفسیر و تطبیق مختصری فضای کلی فلسفه افلاطون از این منظر بررسی و تحلیل شده و با استناد به متن عبارات افلاطون نشان داده می شود که فلسفه افلاطون نه تنها یکی از الهی ترین فلسفه های عالم اندیشه است بلکه مادر و سرچشمه تمامی تفکرات اصیل الهی است.
صفحات :
از صفحه 41 تا 60
تاثیر فیلون بر عهد جدید
نویسنده:
رضا گندمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
فیلون اسکندرانی یا یهودی حدود بیست سال قبل از میلاد به دنیا آمد و حدود چهل و پنج سال پس از میلاد از دنیا رفت. او زمان حیات خود، میان یهودیان موقعیت ممتازی داشت به گونه‌ای که در نزاعی که میان یهودیان و حکومت وابسته به رم درگرفت، او در جایگاه سفیر یهودیان به دربار رم عزیمت کرد. فیلون یکی از متفکران بنام دوره افلاطونی میانه است که تاثیر عمیقی بر متفکران ادیان سامی بر جای گذاشت. بسیاری از مسائلی که بعدها از سوی متفکران ادیان ابراهیمی مطرح شد، نخستین بار فیلون آن را ارائه کرده است. ولفسن، مورخ امریکایی تاریخ فلسفه، تفکر غالب و حاکم بر قرن اول تا قرن هفدهم ادیان ابراهیمی را تفکر دینی یا فیلونی خوانده است. در این مقاله کوشیده شده تاثیر دیدگاه محوری فیلون یعنی لوگوس بر مسیحیت بررسی شود.
صفحات :
از صفحه 129 تا 146
محاکمة السقراط
نویسنده:
افلاطون؛ مترجم: عزت قرني
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قاهره: دار قباء للطباعة و النشر و التوزیع,
چکیده :
کتاب «محاکمة السقراط» کتابی است که سه روایت از آپولوژی سقراط را در خود گرد آورده و شامل سه بخش اصلی «اوتیفرون یا درباره تقدس»، «دفاعیه سقراط (آپولوژی)» و «کریتون یا وظیفه شهروند»، به انضمام نمایه است. در بخش هایی از این کتاب می خوانیم: «... آتن در اواخر قرن پنجم دچار بحران سیاسی بی سابقه ای شد. سرزمین دموکراسی، اولین شهر یونان تحت سلطه پریکلس، به لطف قدرت های امپراتوری اش و درخشش فرهنگی اش در طول جنگ پلوپونزی شکست های دردناکی را در تقابل با اسپارت متحمل شده بود که در نهایت با چیره شدن بر رقیب پایان گرفت و نظام الیگارشی خونینی را در آتن مستقر کرد...» در محاکمه سقراط، دفاعیه او اهمیت و تاثیر فراوانی در تاریخ فلسفه و اندیشه بشر داشته و دارد. بی تردید بسیاری از دیدگاه های فلسفی سقراط را می توان در محاکمه اش ملاحظه کرد و به صورت عینی یا کنایی یافت. محاکمه سقراط، قضاوت درباره فرزانگی و داوری درباره عقل و کشمکش کیفیتی از عدالت در میزان ناپایدار جدل سوفسطایی و منطق عقل محض است. اما، هم پای اخلاق به میان می آید، هم روایت تاریخی اهمیت می یابد، هم ادبیات به درخشش روایت مدد می رساند و هم عاطفه انسانی دستخوش مواجهه با تراژدی و شفقت بی پایان برای استاد استادان فلسفه کلاسیک خواهد شد. سقراط چنان معتبر است که در همه این زمینه ها، در مرکز روایت و توجه قرار می گیرد.
افلاطون (محاورة منكسينوس أو عن الخطابة)
نویسنده:
عبدالله حسن مسلمی
نوع منبع :
کتاب , مناظره،گفتگو و میزگرد , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
الجامعة اللیبیة کلیة الاداب,
چکیده :
کتاب «افلاطون (محاورة منكسينوس او عن خطابة)» نوشته عبدالله حسن مسلمی مي باشد. رسالهٔ منكسينوس از این جهت قابل توجه‌ است که افلاطون در آن استادان بلاغت را استهزاء می‌ کند و سخن گفتن همانند آنان را بی‌ نیاز از علم و دانش معرفی می‌ کند؛ به طوری که خود او هم اگر بخواهد بهتر از آنان می‌ تواند بنویسد و با سوفسطائیان به رقابت برخیزد. شخصیت‌ های این مکالمه سقراط و منكسينوس پسر دموفون هستند.
تعریف اول افلاطون از معرفت
نویسنده:
ملاعاشور قاضی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
افلاطون در رساله تئاتتوس به موضوع اصلی معرفت و شناخت آن می پردازد و سعی می کند تعریفی برای آن بیابد. سه تعریف افلاطون در پاسخ به سؤال (معرفت چیست) (estin episteme) سه قسمت اصلی رساله را تشکیل می دهند. هر سه تعریف افلاطون از شناخت که در واقع آرای مختلف موجود درباره معرفت، از جمله سوفیست ها و حس گرایان می باشد، بی نتیجه می ماند. موضوع این مقاله تعریف اول افلاطون از معرفت می باشد. سؤال (معرفت چیست ؟) در مکالمه اصلی (9 س 143- 3د 151 ) طرح می گردد. نخستین پاسخ تئاتتوس به سؤال درباره ماهیت معرفت (معرفت =aesthesis) با استناد به جمله پروتاگوراس و نظریه هراکلیت نقد و بررسی می شود (4د151-8س183).
صفحات :
از صفحه 245 تا 257
زمان الوجودی
نویسنده:
عبدالرحمن بدوى
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت : دار الثقافة,
چکیده :
نفی وجود زمان و قول به زمان موهوم، نظریه ای کلامی است که در فلسفه اسلامی به تفصیل مورد مناقشه و نقد واقع شده است. این کتاب در واقع عنوان پايان نامه دكتري بدوی بود كه طه حسين تعليقه‌ اي بر آن نوشت و در آن آمده است كه: «براي اولين بار يك فيلسوف مصري مي‌ بينم كه در آن مشكل مرگ را در فلسفه وجودي و در زمان وجودي به بحث گذاشته است.» بحث وجود زمان، بیش از آنکه محتاج استدلال و برهان باشد، نیازمند تصوری منقّح از «نحوه وجود زمان» است. درباره «نحوه وجود زمان» در فلسفه اسلامی دو نظریه وجود دارد. در هر دو نظریه زمان امری موجود، تدریجی الحدوث و الفناء، وجودی متشابک با عدم، صاحب حقیقتی ضعیف و بی قرار می باشد. پیش از حکمت متعالیه، زمان از معقولات اولی و مفاهیم ماهوی به شمار می آمد عرضِ لازم اجسام، عرض خارجی و محمول بالضمیمه بود، وجود رابطی داشت و محتاج موضوع بود. کم متصل غیر قار الذات به حساب می آمد و وجودی نقطه مانند داشت. این که زمان به چه وجودی موجود است، متوقف بر آشنایی با انحاء مختلف وجود است. از آنجا که در رایج ترین قول درباره زمان، آن را مقدار حرکت معرفی کرده اند، لذا اگر حرکت موجود نباشد، زمان نیز موجود نخواهد بود. نحوه وجود حرکت، بویژه حرکت قطعیه، تأثیر تعیین کننده بر نحوه وجود مقدار آن یعنی زمان خواهد داشت. از سوی دیگر بسیاری وجود زمان را به وجود «آن سیال» گره زده اند. اینکه «آن» چیست، چه اقسامی دارد؟ امری عدمی است یا وجودی؟ و بالأخره وجودش چه ارتباطی با وجود زمان دارد؟ می باید پاسخ داده شود تا نحوه وجود زمان تبیین شود. ابتدا تحت عنوان «الوجود بالزمان» در دو بخش به مطالب زیر پرداخته است: 1) الواقع و الامکان: در این بخش به وجود مطلق و عین، وجود نزد هگل، زمان نزد هگل، روح مطلق، نقد دیالکتیک هگل، معنای ذات و انواع آن، وجود لا یمکن پرداخته شده است. 2) الزمان الوجودی: در این بخش به اصول مذهب ارسطو از نظر ارخاطوس، زمان نزد افلاطون، نظریات ارسطو، زمان و نفس، وجود در زمان، افلاطون و نظرش درباره زمان، قیاس نظرات ارسطو و افلاطون، نظریه ایامبلیخوس، نظریه ابرقلس، نظریه زمان در یونان، نظریه دمیسقیوس، نظریه محدثین، نظریه اوغسطین و... سپس با عنوان «الوجود الناقص» به بررسی این مطالب پرداخته: 1) التناهی الخالق: شامل مقولات عاطفه (الالم، الحب، القلق، صله و ...)، مقولات اراده (الخطر، الطفره، الوجود منفصل، اللامعقول، اللاعلیه، مقوله التعالی و ..) در پایان نیز در دو باب اقامه منطق جدید علی اساس فکره التوتر و الزمان و الخلق را بررسی کرده است. 2) التاریخیة الکیفیة: که در آن الزمان و المنفصل، الذاکره و الزمان، التفرقه بین آنات الزمان، الامکان اسبق من الواقع، المقولات تعبر عن الآنات الزمانیه، الاشکالات و الاغالیط فی فکره السرمدیه و... را بررسی نموده است.
جمع بين رایی الحكيمين
نویسنده:
محمد بن محمد ابونصر فارابی؛ مقدمه نويس: بير نصري نادر
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت: دارالمشرق ,
چکیده :
کتاب «الجمع بين رایی الحكيمين» نوشته ابونصر فارابی است. مقصود فارابی از نگارش این کتاب نشان‌ دادن‌ سازگاری و وفاق‌ میان‌ آرای افلاطون‌ و ارسطو بوده‌ است‌، وی می‌ گوید چون‌ بحث‌ و نزاع‌ افراد را درباره حدوث‌ و قدم‌ جهان‌ دیده‌ و متوجه‌ شده‌ که‌ برخی مدعیان دو حکیم‌ مبرِّز، افلاطون‌ و ارسطو، در اثبات‌ مُبدِع‌ اول‌، وجود اسباب‌، نفس‌ و عقل‌، پاداش‌ و کیفر اعمال‌ خیر و شر و بیشتر امور مدنی و اخلاقی و منطقی با هم‌ اختلاف‌ دارند، بر آن‌ شده‌ تا بر مبنای مضمون‌ سخنانشان‌ نشان‌ دهد که‌ عقاید آن‌ دو متفق‌ و سازگار است‌. فارابی در این کتاب آراء دو حکیم یعنی ارسطو و افلاطون را با هم جمع کرده و در بعضی مسائل به کتاب اثولوجیا استناد کرده است. به نظر فارابی سیزده مطلب است که گفته اند دو فیلسوف در آنها با هم اختلاف دارند. او قبل از اینکه در موارد اختلاف وارد شود سعی می کند با دلائلی که بیشتر خطائی است اثبات کند که افلاطون و ارسطو نمی توانسته اند با هم اختلاف داشته باشند چون آن دو پدیدآورنده فلسفه اند و همه حکمای بعد کم و بیش در پی ایشان رفته اند. وقتی آن دو در موضوع فلسفه با هم اختلاف ندارند و هر دو فلسفه را علم به مطلق موجود (موجود از آن حیث که موجود است) می دانند و معاریف حکمای خلف ایشان مقام آموزگار فلسفه به آنان داده اند، فقط یک مورد باقی می ماند و آن این که بگوییم در تفسیر کسانی که اختلاف دیده اند خلل و نقصانی باشد و چون عدد کسانی که به اتفاق آراء دو فیلسوف قائلند بسی بیش از اختلاف بنیان است، هیچ وجهی ندارد که اکثریت را مخطی بدانیم و حق را به شمار اندک نویسندگانی بدهیم که در موارد سیزده گانه ای که ذکر می شود بر اثر توجه به ظاهر به اشتباه افتاده اند. سیزده مسئله را فارابی تحت سه عنوان کلی آورده است. 1- روش زندگی دو فیلسوف. 2- شیوه تألیف و تدوین کتاب ها 3- آراء و اقوال دو فیلسوف.
  • تعداد رکورد ها : 252