مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق در تلاش است تا با بررسی اجمالی موضوعات مختلف کلامی و فلسفی که با علیت رابطه‏ای مستقیم دارند، دایره بسیار گسترده این بحث را روشن کند تا در پرتو آن به اهمیت شگرف بحث علیت برسیم. روشن است که از یک سو میان مسأله علیت با مسائل کلامی‏ مانند اراده الهی، اختیار انسان و اعجاز و از سوی دیگر میان آن و برخی مسائل فلسفی و عرفانی چون قاعده الواحد و وحدت وجود، ارتباطی وثیق وجود دارد لذا شایسته است که به بحث علیت نگاهی ویژه شود تا با فهم دقیق مسئله علیت و ضرورت علی، دشواری و نکات مبهم بسیاری از این موضوعات آشکار شده و سوالات و شبهات فراوانی پیرامون آنها از میان برداشته شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 55 تا 80

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحليل، نقد و بررسی آراء ناظر به «اسلاميت» فلسفه اسلامی

نویسنده:

منصور ايمانپور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دین و فلسفه , فلسفه عربی , الهیات جامع ادیان , فلسفه اسلامی , فلسفه نبوی , اسلامیت فلسفه اسلامی , تقابل دین و فلسفه

کلیدواژه‌های فرعی :

حکمت اشراق the School of Illumination , الهیات بالمعنی الاخص , حکمت متعالیه , فلسفه مشاء , علوم عقلی , تقریر مطالب علوم عقلی ,

چکیده :

يکي از پرسشهايي که امروزه در باب فلسفة اسلامي مطرح ميشود، اين است که منظور از فلسفة اسلامي چيست؟ و چرا اين فلسفه، در مقام واقع، بعنوان و وصفِ «اسلامي» متّصف گشته است؟ در پاسخ به اين پرسش، آراء مختلف و متضادي بيان شده است: برخي اين فلسفه را اساساً همان فلسفة يوناني دانسته و افزودن وصف عربي و اسلامي به آن را امري بيوجه دانسته‌اند. برخي ديگر، اين فلسفه را بجهت جانبداري از باورهاي اسلامي، به الهيات و کلام اسلامي تقليل و تحويل داده‌اند. لکن محققان و صاحب‌نظران زيادي هم هستند که به واقعيت و تحقق اين فلسفه و اسلاميت آن معتقدند. اين محققان به دو دستة بزرگ تقسيم ميشوند: برخي عنوان «اسلامي» را امري صوري و ظاهري قلمداد کرده و رشد و گسترش اين فلسفه در سرزمين اسلامي و بدست فيلسوفان مسلمان و تحت لواي حکومت اسلامي را علل نامگذاري آن به «فلسفة اسلامي» دانسته‌اند. دسته‌يي ديگر، وصف مذکور را ناظر و معطوف به محتواي اين فلسفه دانسته و ديدگاههاي متفاوتي در اين زمينه ارائه کرده‌اند. برخي از اين بزرگان بر اين باورند که چون بعضي از مسائل اين فلسفه، مأخوذ از تعاليم اسلامي است و برخي از آن نيز در خدمت اثبات بعضي از تعاليم دين اسلام است، ازاينرو اين فلسفه به صفت اسلامي متصف گشته است. برخي ديگر از اين محقّقان، باور مستدّل فيلسوفان اين فلسفه به وجود باريتعالي و توحيد ربوبي و تشريعي را براي اسلامي (بمعناي عام) ناميدن اين فلسفه،کافي ميدانند و بعضي ديگر، اين فلسفه را همان فلسفة نبوي و مأخوذ از کتاب و سنّت معرفي ميکنند. نوشتار حاضر پس از تشريح و تحليل ديدگاههاي مذکور، به اين نتيجه ميرسد که فلسفة اسلامي، مولود تعامل زندۀ فلسفه و تفکر يوناني و ايراني و فرهنگ و تمدن اسلامي است و اين فلسفه با التزام به موضوع و چارچوب و روش فکر فلسفي، از جهات مختلف، متأثر از جهانبيني و تعاليم اسلامي است و هرگونه حصرگرايي در اين زمينه و تمرکز به برخي جهات، مستلزمِ افتادن در دام مغالطة کنه و وجه خواهد بود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 9 تا 34

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خداوند از منظر الهيات پويشی و ملاصدرا

نویسنده:

حامد ناجی اصفهانی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت شخصی وجود , فلسفه پویشی , وجود مصدری , خداشناسی پویشی (مسائل جدید کلامی) , الهیات مسیحی , الهیات پویشی , امور عامه , حکمت متعالیه , فلسفه مشاء , حرکت جوهری , شر , اعتباریت ماهیت , اصالت وجود , وحدت وجود , وحدت تشکیکی وجود , وجود خارجی(اصطلاح وابسته) , مبانی خداشناسی , عمومیت قدرت الهی , سرمدیت خدا , تغییر هستی , ثبات هستی

کلیدواژه‌های فرعی :

تدبیر الهی , کمال قدرت الهی , حدوث ذاتی عالم , شرور و عدل الهی , الهیات جامع ادیان , الهیات بالمعنی الاخص , اصالت وجود , برهان حدوث , نظام علی و معلولی , ادیان سامی , تاریخ فلسفه , تنزه الهی از زمان , براهین تشکیک وجود , تحلیل ماهیت , تشکیک وجود صدرایی , مبانی خداشناسی در الهیات پویشی , عدم ذاتی , عدم پیدایش عالم از عدم ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

گفتار حاضر از آنرو كه به بررسي تطبيقي دو جريان فکري نظر دارد، در دو بخش سامان يافته است: الف) الهيات پويشي: اين جريان فکري که در قرن بيستم ظهور يافت، يکي از فرايندهاي تکاملي انديشه خردورزان حوزۀ دين است. اينان با توجه به تمام مناقشات موجود در قرون وسطي و دين‌گريزي مدرنيته، در پي عرضه نويني از الهيات دينيند که در طي آن مفاهيم گوناگوني همچون خداوند، سرمديت خداوند، قدرت وي، چگونگي شرور در عالم، جهان هستي، چگونگي ارتباط خداوند با جهان هستي، تعامل تغيير در جهان با خداوند را مورد بازکاوي قرار ميدهند. اين طرح نو که توسط آلفرد نورث وايتهد بنا نهاده شد و بوسيله چارلز هارت شورن و ديويد راي گريفين تفصيل يافت، اکنون بعنوان يکي از مکاتب رايج الهياتي و ديني در محافل غربي مورد گفتگوست. اين ديدگاه از دو سو قابل توجه است: 1. قرائتي نو از الهيات ديني که همگامي آن با متون مقدس مورد بحث است. 2. ارائة طرحي نو از هستي شناسي و چگونگي تعامل خداوند با جهان. ب) حکمت متعاليه صدرايي: حکمت متعاليه که نخستين بار بنيانهاي فلسفي آن توسط صدرالدين محمد شيرازي پي نهاده شد، در سه مرحله تکامل يافت: 1) مرحله سينوي در فهم وجود؛ 2) تشکيک وجود؛ 3) وحدت شخصي وجود. اگرچه ملاصدرا در طي کتاب بزرگ خود يعني الاسفارالاربعة به تمايز اين سه مرحله اشارتي نکرده است، ولي تحول آراء وي در طي رساله هاي گوناگونش بيانگر اين سير تکاملي ميباشد. وي با کشف اصالت وجود، در پي آن برآمد که فهم وجود را از مرحله مفهوم به مصداق تعميم دهد و سرانجام مجبور گرديد طرح وارۀ نويني را در نسبت خداوند با جهان هستي عرضه دارد که همين مهم عملاً در سه مرحله براساس سير فکري وي، قابل بازشناسي است. اين نگرشِ نوين به مفهومِ وجود، عملاً بيشتر مفاهيم الهيات ديني را درنورديد و وي را بر آن داشت که قرائتي نو از الهيات ديني عرضه دارد. نگارندۀ بر اين باور است که نظام تشکيکي وي برخلاف نظام وحدت شخصي او كه در حال تطور بوده، نظامي نسبتاً کامل است و نکتة درخور توجه در اين مقام، همگامي نسبي بنيان وحدت تشکيکي وجود با الهيات پويشي مسيحي است و البته چنانکه بيان خواهد گرديد، نظام صدرايي در فهم آموزه هاي ديني و تطبيقي از الهيات پويشي کارآمدتر بوده و بسيار دقيقتر ميباشد. از اينرو نوشتار حاضر، افزون بر طرح بحث الهيات پويشي و دستاوردهاي جديد آن در مفاهيم ديني، به مقايسه آن با دستگاه حکمت تشکيکي ملاصدرا پرداخته و وجوه قوّت و ضعف آن را مورد بررسي قرار خواهد داد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 59 تا 78

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مسئلۀ شر در الهیات پویشی و حکمت متعالیه

نویسنده:

حسن احمدی‌زاده، طیبه غلامی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

قدرت الهی , 2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam , شرور (مسائل جدید کلامی) , الهیات پویشی , فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , شر , فلسفه دین , خداباوری , مسأله شر(فلسفه دین) , قدرت مطلق خداوند(فلسفه دین)

کلیدواژه‌های فرعی :

اختیار , نظام احسن , کمال وجودی , شرور طبیعی , شرور و علم مطلق خدا , الهیات جامع ادیان , الهیات مسیحی , علم واجب , نظام احسن , حلول خداوند , نسبیت شرور , عدمی بودن شرور , علم مطلق خداوند (فلسفه دین) , خیریت خداوند(فلسفه دین) , شر طبیعی , آزادی اراده (فلسفه دین) , خدای متناهی , خدای محدود به طبیعت , علم خداوند به آینده ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

چکیده بیشتر مباحثی که در اندیشه‌های فلسفی و کلامی غرب، دربارۀ مسئلۀ شر مطرح شده‌اند، به جنبۀ نظری آن، (آن‌گونه که در ساختار کتاب مقدس بیان شده است) توجه داشته‌اند. این مباحث اغلب با اشاره به منطقی بودن مسئلۀ مذکور، ناسازگاری قدرت و علم مطلق خدا و رحمت واسعۀ او، وجود انواع مختلف شر در عالم را چالشی جدی پیش روی مؤمنان دانسته‌اند. الهیات پویشی به‌عنوان جنبش نوینی در مباحث کلامی - فلسفی با بهره‌گیری از دیدگاه‌های فلسفی وایتهد و پیروان او در مکتبشیکاگو، با ارائۀ تبیین و توصیف یکسره متفاوتی از تبیین سنتیِ مطرح در ادیان، به‌نوعی با تغییر دادن یا پاک کردن صورت مسئلۀ مورد بحث، سعی در یافتن راه حلی برای پاسخگویی به مسئلۀ شر داشته است. انکار قدرت مطلق خداوند و علم او به آینده، ارائۀ تفسیر متفاوتی دربارۀ ارتباط میان خدا و جهان و نیز تفکیک شر ظاهری از شر واقعی، از مهم‌ترین مبانی الهیات پویشی در مواجهه با مسئلۀ شر محسوب می‌شود. در جستار حاضر، برآنیم تا با تکیه بر آرای فلسفی و کلامی ملاصدرا، به‌ویژه اصالت وجود، تشکیک وجود، عدمی و نسبی بودن شر، رویکرد الهیات پویشی در مواجهۀ با مسئلۀ شر را نقد و بررسی کنیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 589 تا 607

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نسبت بین الهیات و تاریخ در آراء ولفهارت پانن برگ

نویسنده:

زینب سالاری، مجتبی زروانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

اصفهان: دانشگاه اصفهان,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

پانن برگ , الهیات تاریخی , الهیات مسیحی , الهیات جدید مسیحی , ایمان و تاریخ

کلیدواژه‌های فرعی :

انجیل , نقد تاریخی , وحی الهی , الهیات جامع ادیان , هرمنوتیک , تاریخ مقدس , Interpretation of the Bible , الهیات یهودی - مسیحی , تفکر تاریخی مدرن , الهیات پیشامدرن , تفکر اسطوره ای , انکشاف نفس خدا , تاریخ رستگاری ,

چکیده :

یکی از مباحث مهم الهیات جدید مسیحی نسبت ایمان و تاریخ است. سرآغاز این بحث به نقد تاریخی کتاب مقدس باز می گردد. آنچه انگیزه پرداختن به تاریخ و نسبت آن با ایمان را به وجود آورده است، ارتباط میان الوهیت (به مثابه یک واقعیت) و دنیایی است که آن را حوادث تاریخی می سازد. پانن برگ تحت تاثیر سنت ایده آلیسم آلمان و تفکر فلسفی هگل در باب تاریخ و نیز فضای نقد تاریخی، الهیات مسیحی را در متن مباحث تاریخی مدرن قرار داد و با مواجهه ای انتقادی از منظر الهیات به بررسی آن پرداخت. پانن برگ در این راستا می کوشد، با ارایه تفسیری هرمنوتیکی از مساله انکشاف الهی یا وحی متناسب با تفکر تاریخی مدرن، از الهیات مبتنی بر تاریخ رستگاری به الهیات تاریخی روی آورد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 33 تا 48

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تطبیقی ایمان در ادیان و تاثیر آن بر سلامت

نویسنده:

علیرضا اژدر، محمد مهدی احمدی فراز

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ایمان , سلامت روانی , ایمان , ایمان در اسلام , ایمان در مسیحیت , کارکرد ایمان

کلیدواژه‌های فرعی :

نبوت , خداشناسی , اشاعره , قیامت , متعلق ایمان , عنایت الهی , ادراک دینی , رستاخیز در کتاب مقدس , حقیقت ایمان , الهیات اسلامی , معتزله (اهل سنت) , اهل بیت(ع) , حقیقت ایمان , عنایت الهی , قرآن , وحی , سلامت عمومی , جهت گیری مذهبی , آزاده خانم و نویسنده اش , سلامت جسمانی , وحی الهی , الهیات(کلام جدید) , الهیات جامع ادیان , قیامت , قرآن , واقع گرایی باور دینی , امامان معصوم علیهم السلام , حالت دلبستگی , تجربه حضور خدا , تصدیق به قلب , طب خدائی - تنی , طب دینی , طب تئوسوماتیک , توجه معنوی , نظریه غیرگزاره ای , کارکردگرایی دینی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

شاپا (issn):

2322-3421

چکیده :

یکی از محوری‌ترین عناصر ادیان و مهمترین مباحث الهیات و دین پژوهی معاصر، مقوله ایمان است که پرداختن به ماهیت و تعیین جایگاه و نقش آن، تأثیری بسزا در ساحت‌های مختلف زندگی انسان دارد. نوشتار حاضر را سعی بر آن است تا ضمن بررسی تطبیقی ایمان در الهیات اسلامی و مسیحی، به تبیین رابطه و تاثیر ایمان بر سلامت جسمانی و روانی انسان بپردازد. در این پژوهش، معلوم می‌گردد که حقیقت ایمان در اندیشه اسلامی، امری ذوابعاد و دارای مراتب و ساحت‌های مختلف است که طیف گسترده‌ای از اقرار زبانی، معرفت عقلی، تصدیق قلبی، تجربه باطنی تا رفتار و اعمال خارجی را در بر می‌گیرد. اما از ایمان در اندیشه مسحیت، گاهی به تصدیق گزاره‌های وحی شده، گاهی به یک نوع احساس متعالی و فراگزاره‌ای که منجر به ایجاد حالت دلبستگی در آدمی، می‌گردد، و گاهی به تجربه حضور و تجلی خداوند در زندگی، یاد می‌شود. با تأکید بر مواضع وفاق و اشتراک اسلام و مسیحیت در مقوله ایمان، که شامل اعتقاد به وجود خالق، اصل وحی و نبوت، و باور به رستاخیز می‌شود. می‌توان با رویکردی کارکرد گرایانه، اثرات ایمان و اعتقاد به این اصول مشترک را بر سلامت جسمی و روحی انسان در ساحت پزشکی و روانشناسی تبیین نمود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 73 تا 90

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3

تعداد رکورد ها : 30

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.