مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

كتاب «جامع الأفکار و ناقد الأنظار»، مفصل‌ ترين و كامل‌ ترين كتاب محمد مهدی نراقی است كه درباره توحيد نوشته شده است. نراقى اين كتاب را در سال 1193 ق؛ يعنى در اوج اقتدار علمى و توان نويسندگى خود نگاشته است، از اين‌ رو آراء حكماء و متكلمين متقدم؛ همچون فارابى، شيخ بهمنيار، شيخ اشراق، خواجه طوسى، قوشجى، خفرى و نسفى را مورد نقد و بررسى قرار داده است. او گرچه در كتاب خود به تفصيل سخن گفته، اما مسائلى باعث شده‌ اند در مباحث پايانى كتاب، از نقل و بررسى اقوال ديگران چشم‌ پوشى كند. مسائل و مصائبى؛ مانند ناامنى پديد آمده از فوت سلطان عصر، بيمارى عمومى، هجرت از وطن مأنوف، دورى از اولاد و... كه مصنف در خاتمه به تلخى از آن ها ياد مى‌ كند. مولف وجه تسميه اين كتاب را جامعيت آن بر افكار الهى و نقد آن ها بيان مى‌ كند. به خصوص نقد آرائى كه متعلق است به حواشى به كتاب شرح جديد قوشجى بر كتاب تجريد الاعتقاد خواجه. به طور كلى كتاب از سه مقدمه و دو مقاله در دو جلد تشكيل يافته است. عناوين جلد دوم عبارتند از: مقاله دوم: اين مقاله از دو باب تشكيل يافته است، يكى در مورد صفات ثبوتيه و ديگرى در مورد صفات سلبيه.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رسائل فارسی جرجانی (رسائل کلامی تألیف حدود قرن نهم هجری)

نویسنده:

ضیاءالدین بن سدیدالدین جرجانی؛ محقق: معصومه نورمحمدی

نوع منبع :

کتاب , مجموعه مقالات

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

تهران‏‫: انتشارات اهل قلم,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقاید شیعه امامیه , 13. علم کلام , کتب کلام شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

اصول دین , ثواب و عقاب , 01. خداشناسی (کلام) , 19. مسایل کلامی , امام شناسی , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , جبریه (مذاهب کلامی) , صفات الهی , صفات ثبوتیه , صفات سلبیه , امامت , عقاید اسماعیلیه , عقاید اشاعره , عقاید معتزله , معاد(کلام) , نبوت , حشویه (مرجئه شکاک) , حقانیت مذهب شیعه , ایمان (فرجام شناسی) , تعلیم آموزه های دینی , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات ,

شماره ديويي:

297/4172

چکیده :

این کتاب مجموعه‌ اى است از نه رساله کلامى اثر ضیاءالدین بن سدیدالدین جرجانی. رساله‌ ها نثرى فصیح و رسا دارند و مؤلف در نگارش آنها از آیات قرآن و احادیث نبوى بسیار بهره برده است. این رساله راجع به اصول دین است. این کتاب به صورت سوال و جواب نوشته شده است. مطالب آن هم در اثبات حقانیت مذهب امامیه است. ضیاءالدین در این رساله متکلمى متبحر است و بر علم منطق تسلط دارد. در اثبات خداوند از برهان علیت مدد مى‌ طلبد. راجع به صفات خدا بحث مفصلى دارد که در ضمن آن به عقائد فرقه‌ هاى مجبره و اشاعره اشاره مى‌ کند. ضیاءالدین در این رساله ولایت ائمه را در تعقیب نبوت ذکر مى‌ کند و بسیار به احادیث نبوى اشاره دارد و حتى در بعضى از موارد به آیات قرآن استشهاد مى‌ نماید. مندرجات: 1- رساله در یاد کردن علم‌ ها از فریضه و سنت؛ 2- رساله عقائد دینیه؛ 3- رساله خزائن الایمان؛ 4- رساله اصول خمسه؛ 5- رساله اصول و فروع؛ 6- رساله عقائد مذهب شیعه؛ 7- رساله عقائد؛ 8- اصول دین (1)؛ 9- اصول دین (2).

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا مولانا اشعری است؟

نویسنده:

حمیده اخباراتی؛ شهرام پازوکی

نوع منبع :

مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و اختیار(کلام) , اشاعره (اهل سنت) , اصول اهل سنت , عقاید اشاعره , کلام اهل سنت , عرفان اسلامی , حسن و قبح اخلاقی , علیت , عقل(منطق) , 3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی) , اصطلاحنامه عرفان , عرفان نظری , اصل علّیت , انکار عرفانی علیت , حسن و قبح از دیدگاه اشاعره

کلیدواژه‌های فرعی :

مولانا , اندیشه مولوی , جبر و اختیار در مثنوی ,

چکیده :

اشاعره یکی از مذاهب کلامی اهل سنت است. تشابه ظاهری بین بعضی اعتقادات اصولی اشاعره و تعالیم عرفانی، باعث شده که عارفان بزرگ مسلمان از جمله مولانا جلال الدین محمد بلخی را در جرگه مذهب اشعری تصور کنند. در حالیکه اصولاً مبانی و مبادی علم عرفان و علم کلام کاملاً مستقل و متفاوت هستند. در این مقاله سعی شده برخی از تشابهات ظاهری آرای عرفانی مولانا در قیاس با اصول اعتقادی اشاعره که ظاهراً مشترک می نمایند، بیان گردد و تفاوت عمیق بین آن دو به طور مختصر شرح داده شود. بدین منظور اقوال آنان خصوصاً در باب «حسن وقبح»، «جبر و اختیار»، «توحید افعالی و انکار علیّت»، «عینیت ذات با صفات» و «رؤیت حق تعالی» مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت به این مسئله پاسخ داده می شود: «آیا مولانا از نظر اعتقادات اشعری است؟» یا اینکه عرفان و علم کلام آنچنان فاصله ای دارند که قیاس آنها حاکی از ناآگاهی از هر دو جریان فکری است."

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 107 تا 130

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

أبهی المداد فی شرح مؤتمر علماء بغداد، محاورة حول الامامة و الخلافة المجلد 2

نویسنده:

مقاتل بن عطیه؛ محقق: محمد جميل حمود؛ مقدمه نويس: شهاب الدين مرعشي نجفي

نوع منبع :

کتاب , مناظره،گفتگو و میزگرد , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF معرفی کتاب فهرست

وضعیت نشر :

بيروت: مركز العترة للدراسات و البحوث، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

دین شناسی , ظواهر کتاب , جبر و اختیار(کلام) , امامت , خلافت , عدم تحریف قرآن , عقاید اشاعره , مهدویت , عقاید شیعه امامیه , توقیعات امام زمان(عج) , احراق بیت حضرت فاطمه(س) , کشف بیت فاطمه علیها السلام , شیعه شناسی , اجتهاد مقابل نص , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات , مناظرات دینی , 13. علم کلام , غیبت امام مهدی(ع) , صحابه پیامبر(ص) , کتب کلام شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

1. ادیان religions , شبهات کلامی ,

چکیده :

«أبهى المداد فی شرح کتاب مؤتمر علماء بغداد»، تألیف مقاتل بن عطیه از علماى قرن پنجم است که توسط شیخ محمد جمیل حمود در سال 1423 ق شرح و تحقیق شده است که پیرامون امامت و خلافت و این که تشیع بدعتى در ادیان نیست، بلکه دین رسول اکرم (ص) است که در خلال یک مناظره تاریخى در عهد ملکشاه سلجوقى و وزیرش خواجه نظام الملک قرن پنجم بین علماى اهل تسنن و تشیع صورت گرفته، بیان شده است. کتاب؛ شامل مباحث علمى است که با تحقیق و دقت و دورى از سلیقه شخصى و منازعات سیاسى و تعصبات مذهبى تدوین گشته است و تصویر واضحى از دین به خواننده ارائه مى دهد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

لب الأثر فی الجبر و القدر (تقریرا لمحاضرات آية الله العظمي السید الامام الخمینی) و تلیه رسالة أخرى فی الامر بین الامرین

نویسنده:

جعفر سبحانی تبريزي

نوع منبع :

کتاب , درس گفتار،جزوه وتقریرات , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

قم : مؤسسة الامام الصادق عليه السلام,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

امر بین امرین , عقاید شیعه امامیه , 13. علم کلام , کتب کلام شیعه , 01- لا جبر و لا تفویض بل أمر بین أمرین

کلیدواژه‌های فرعی :

احادیث اعتقادی , جبر و اختیار(کلام) , ذات الهی , صفات الهی , عقاید اشاعره , عقاید معتزله , اخبار طینت , امر بین امرین , تفویض , متکلم (اسماء افعال الهی) , مغایرت صفات با ذات الهی , برهان مبتنی به قاعده الشیء ما لم یجب لم یوجد , اختیار انسان , ترکیب ذات با صفات , اراده انسان , قضا و قدر , علم الهی به افعال انسان , خدا و اختیار انسان , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

جعفر سبحانی , امام خمینی

شابک (isbn):

964-6243-27-4

چکیده :

«لب الأثر فی الجبر و القدر (تقریرا لمحاضرات آية الله العظمي السید الامام الخمینی) و تلیه رسالة أخرى فی الامر بین الامرین » تقرير بخشى از مباحث اصول حضرت امام خمينى (ره) مى‌ باشد كه توسّط آية اللّه سبحانى به رشتۀ تحرير درآمده است استاد سبحانى گرچه همه مباحث اصولى حضرت امام را نوشته و در مجموعه‌ اى تحت عنوان «تهذيب الاصول» به چاپ رسانده‌ اند ولى بخاطر اهميت اين مساله اين بخش از مباحث را به صورت جداگانه براى طالبان معارف عقلى و اسلامى عرضه نموده است. اين كتاب در پنج فصل تدوين يافته است. در فصل اوّل چهار مساله مورد بررسى قرار مى‌ گيرد كه عبارتند از: 1- دربارۀ سير تاريخى بحث جبر و تفويض است. 2- حكماء و متكلّمين درباره رابطه ذات و صفات الهى اختلاف نظر دارند: اشاعره معتقدند كه صفات خدا غير از ذات خداست. 3- اهل حديث بر نفى ارادۀ ذاتيّه خداوند اتّفاق نظر دارند. 4- همه مسلمانان در متكلّم بودن خداى سبحان اتّفاق نظر دارند ولى در تفسير كلام وى اختلاف نظر وجود دارد. فصل دوّم مبانى جبر و تفويض را بيان كرده سپس آن را ابطال مى‌ كند گفته شد كه اشاعره اعتقاد دارد به اينكه افعال عباد مخلوق خداست و انسان هيچ قدرت و اختيارى ندارد. اين‌ گروه منكر قانون عليت در نظام امكانى هستند در مقابل معتزله مى‌ گويد كه افعال انسان ها به خودشان واگذار شده است. فصل سوّم دربارۀ نظريه الامر بين الامرين است كه از ائمّه (ع) به ما رسيده است اين نظريه موافق عقل، كتاب و سنت است. فصل چهارم دربارۀ شبهات وارده است كه عبارتند از: 1-ارادۀ انسان اختيارى نيست 2-قاعده «الشى ما لم يجب لم يوجد» مبيّن جبر است 3-تعلّق علم الهى به افعال بندگان با اختيار انسان منافات دارد 4-سعادت و شقاوت هر دو ذاتى انسان هستند لذا انسان مجبور است. فصل پنجم كتاب به اخبار طينت و تفسير آن اختصاص دارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

منار الهدی فی النص علی امامة الائمة الاثنی عشر علیهم السلام

نویسنده:

علی بحرانی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

بیروت : دار المنتظر,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

امامت , عقاید شیعه امامیه , 13. علم کلام , کتب کلام شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

امام شناسی , اشاعره (اهل سنت) , شرایط امام , عقاید اشاعره , عقاید معتزله , معتزله (اهل سنت) , وجوب تعیین امام , نص بر امامت , عصمت ائمه اثنی عشر(ع) , نصب امام معصوم , وجوب نصب امام بر امت , عصمت امام علی(ع) , امامت ائمه اثنی عشر ( ع ) , نصوص صریح امامت علی علیه السلام , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات ,

کد کنگره:

‏BP‎‏ ‎‏223‎‏/‎‏54‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏3‎‏م‎‏8‎‏

چکیده :

«مَنارُ الهُدی فی النَّص عَلی امامَة ِالْائمّة الْاثْنی عَشَر (ع)» کتابی کلامی به زبان عربی نوشته علی بن عبدالله بحرانی عالم شیعه در قرن چهاردهم قمری مي باشد. وی به امامت از دیدگاه شیعه اثنی عشریه پرداخته و در نقد آرای معتزله و اشاعره، دیدگاه‌ های ابن ابی الحدید در «شرح نهج البلاغه» و فاضل قوشجی در «الجدید فی شرح التجرید» را رد می‌ کند. کتاب شامل یک دیباچه و دو فصل است و مقدمه خود مشتمل بر دو مبحث، گردآوری شده است. 1- بررسی معنای امامت از دیدگاه شیعه 2- بررسی وجوب نصب امام از دیدگاه اشاعره، معتزله و امامیه. فصول کتاب: فصل اول: شرایط امام (۵ مسئله) فصل دوم: ذکر نصوص درباره امامت و عصمت امام علی (ع) و ائمه اثنی عشر (ع).

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر