جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
آملی, سید حیدر (عارف، عالم، فقیه، محدّث و مفسّر شیعه در قرن هشتم هجری، از محققین عرفا، صاحب کتب «جامع الاسرار»در عرفان نظری و «نص النصوص» در شرح فصوص), 720ق.آمل،ایران 782ق.نجف،عراق
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 202
تحلیل حقیقت اصحاب سر پیشوایان معصوم (ع) و نسبت آن با عرفان
نویسنده:
محمد عیسی جعفری، یدالله یزدان پناه
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
شواهد متقن نقلی و عقلی، دین را برخوردار از سطوح مختلف ظاهری و باطنی معرفی می‌کند؛ و پیامبر و به تبع وی، دیگر پیشوایان معصوم، این دین را به میزان فهم و درک افراد عرضه می‌دارند. بدین ترتیب، زمینه بهره‌مندی افراد مختلف از آن به فراخور استعدادشان فراهم می‌آید. روشن است که همگان به همه سطوح دین دسترسی ندارند و تنها افراد خاصی بنا بر ظرفیت وجودی‌شان شایستگی ارتباط با همه این سطوح را پیدا می‌کنند. پیش‌تر و بیش‌تر از همه، آورنده دین و مفسر واقعی آن، حضرت ختمی مرتبت(ص) با همه سطوح ظاهری و باطنی آن مرتبط است و در مرحله بعد کسانی که ساختار وجودی‌شان همانند او است و باب و میراث‌دار علم او هستند، از ویژگی یادشده برخوردارند. دسته دیگر، کسانی‌اند که هرچند همانند دسته دوم نیستند، در این زمینه با آنان مشابهت دارند و از قابلیت‌های خاصی برای ارتباط و پیوند با ساحت‌های باطنی دین برخوردارند. تعدادی از آن‌ها در زمان حضور پیشوایان معصوم و از طریق آنان به این ساحت ها راه یافته‌اند و احیاناً خود واسطه اتصال و پیوند دیگران به آن پیشوایان و ساحت‌های دین شده‌اند. حال، اینان چه کسانی‌اند و چه ویژگی‌هایی دارند؟ این نوشتار با توصیف شخصیتی و تحلیل داده‌های تاریخی نشان ‌می‌دهد که آنان دسته‌ای از اصحاب و یاران معنوی پیشوایان معصوم بوده‌اند که از تیزبینی و خوش‌فهمی خاص و ظرفیت درونی ویژه‌ای برای فراگیری علوم و معارف باطنی دین برخوردار بوده‌اند و آن پیشوایان، برای این امر ایشان را برگزیده بودند. به ایشان اصطلاحاً اصحاب سرّ گفته می‌شود.
صفحات :
از صفحه 35 تا 61
مشخصات اثر
ذات‌‌‌گرایی در عرفان اسلامی
نویسنده:
یدالله یزدان‌پناه، محمدعیسی جعفری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
پیوند بین وحدت (وجودی) و کثرت (اعیانی)، از مهم‌‌‌ترین مشکلاتی است که فراروی عارفان قرار دارد. طرح وجود یگانه و نفی وجود از دیگر موجودات، این پندار را به وجود می‌‌‌آورد که در عرفان، وجودات خارجی، چیزی جز هیچ و پوچ بودن، به دست نمی‌‌‌دهند. با توجه به مبانی مسلم عارفان در هستی‌‌‌شناسی عارفانه و با تکیه بر منابع اصیل عرفانی، به دست می‌‌‌آید که پندار یادشده، با واقعیت همگونی ندارد. در اثبات این مدعا، پس از نگاه اجمالی به دیدگاه‌‌‌های ذات‌‌‌گرایانه برخی مکاتب دیگر، در آغاز، تبیین وجود محض (حق تعالی) مطابق دیدگاه هستی‌‌‌شناسی عرفانی، ضروری می‌‌‌نماید. سپس در مرتبه نازل‌‌‌تر، حیثیات و شؤون آن وجود، یعنی اسماء الاهی، حلقه واسطه میان وجود صرف و ذوات و ماهیات (اعیان ثابته) معرفی می‌‌‌شوند؛ و در نهایت، پیوند و رابطه ذوات و ماهیات با وجود مطلق، تبیین می‌‌‌گردد. در نتیجه، به دست می‌‌‌آید که عارفان مسلمان با مبانی خاص خود، ذات‌‌‌گرایی را در تفسیر منحصربه‌‌‌فرد می‌‌‌پذیرند؛ که این ذات‌‌‌گرایی، هم با وجود محض بودن حق تعالی (وحدت شخصی وجود) سازگار و هم با لوازم دیدگاه عرفانی، همسو است. عارفان با تبیین دقیق هستی، برای ذوات، نفس‌‌‌الأمر قائل می‌‌‌شوند و آن‌‌‌ها را هیچ و پوچ نمی‌‌‌دانند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
مشخصات اثر
تجلی توحید در ادعیه
نویسنده:
محمد شریفانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
توحید و دعاهای معصومین(ع) به ویژه ادعیه امام سجاد(ع) رابطه تنگاتنگ از جهت علمی و عملی دارند. این دعاها هم توحید و مراحل و اقسام آن را آموزش می‌دهند و هم خود تجلی‌گاه خالصانه‌ترین توحید نظری و عملی هستند. این مقاله می‌کوشد ظهور و حضور توحید و ابعاد آن را در دعاهای مأثوره از معصومین(ع) مورد بررسی قرار دهد. از این رو، پس از تبیین نقش محوری توحید در اسلام و اهمیت و حقیقت دعا، با استناد به فقراتی از ادعیه امام سجاد(ع) نشان می‌دهد که دعا در عین حال که نردبان توحید خود جلوه‌ای از توحید عملی نیز به شمار می‌آید.
صفحات :
از صفحه 41 تا 68
مشخصات اثر
ولایت در دیدگاه سید حیدر آملی
نویسنده:
مهین عرب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
ولایت نقطه عطفی است که مشترک میان شریعت و طریقت و حقیقت می باشد. عارف بزرگ جناب هجویری در کتاب کشف المحجوب درباره اهمیت ولایت در عرفان فرموده است: بدان که قاعده و اساس طریقت تصوف و معرفت جمله بر ولایت و اثبات آن است که جمله مشایخ اندر حکم اثبات آن موافق اند. اما هر کسی به عبارتی دگرگون بیان این ظاهر کرده اند. ما در این مقاله برآنیم که براساس دیدگاه های عارف بزرگ شیعی سید حیدر آملی، مروری اجمالی بر مبحث ولایت در ساحت عرفان داشته باشیم. در این سیر پس از تعریف ولایت و بیان اقسام و مراتب آن، نظر سید حیدر در باب ختم ولایت و خاتم الاولیاء آورده شده است. باشد که نقش عرفان شیعی در تعمیق و تعالی بخشی از ارکان و تعالیم شریعت هر چه بیشتر نمایان گردد.
صفحات :
از صفحه 209 تا 228
مشخصات اثر
حقیقت ایمان از دیدگاه عین القضات
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
عین­ القضات همدانی ایمان را امری مشکک و دارای مراتب شدت و ضعف می ­داند. از نظر وی، ایمان تصدیقِ دل است؛ تصدیقی که همراه با «عمل به دستورات شریعت» و «مهرورزی بر خلایق» باشد. نشانۀ پایین­ ترین مرتبۀ ایمان اعمالی است که مطابق با امتثال اوامر و اجتناب از نواهی الهی باشد. اما بالاترین مرتبۀ آن، درکِ حقیقتِ «لا إله إلا الله» است. آدمی اگر به معرفتی دست یابد که مانند حضرت ابراهیم(ع) از خود بدر آید و عشق را تجربه کند، به حقیقتِ ایمان خواهد رسید. عین القضات در آثارِ خود تعبیراتی زیبا از حقیقت ایمان آورده است؛ تعبیراتی مانند عشق، لقاء الله، خودشناسی و درک وحدت وجود. مؤمن حقیقی با اینکه فانی در حق تعالی است، اما در جامعه زندگی کرده و با دیگر آدمیان تعامل دارد. این نکتۀ مهم را عین ­القضات «اثبات بعد از محو» می­ نامد که نتیجۀ ایمان حقیقی است.
صفحات :
از صفحه 77 تا 103
مشخصات اثر
جایگاه عقل و عشق در آراء ابن‌عربی، سیدحیدر آملی و ملاصدرا
نویسنده:
هاشم میری رستمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
عشق و عقل دو ساحت بنیادین انسان به حساب می آید و شناسایی آن دو به انسان شناسی دقیق تر و صحیح تر می انجامد از آن جایی که در متون دینی تأکیدات فراوانی بر تعقّل و توجّه به بعد عقلانی وجودی انسان و از سیل تأکید بر بعد عاطفی وجود وی به چشم می خورد آشنایی بیشتر با عقل و عشق زمینه را برای درک بهتر پیام دین نیز فراهم می سازد و چون یکی از راه های شناخت انسان به شمار می رود می تواند چیدن میوه ی معرفه النفس که همان معرفه الرب است را نیز به دنبال داشته باشد. در این تحقیق به بررسی نسبت میان عقل و عشق از منظر برجسته ترین چهره های عرفان و حکمت اسلامی(ابن عربی، سید حیدر آملی و ملاصدرا) پرداخته ایم. در فصل دوم پس از بررسی معانی لغوی و اصطلاحی عقل و عشق از منظر فلسفه و عرفان به سنجش اجمالی نسبت آن دو پرداخته شده و تبیین محتوایی مفردات پژوهش صورت گرفته است. بررسی تطبیقی دیدگاه های این سه اندیشمند و بیان وجوه تشابه و تفارق دیدگاه‏هایشان نشان می دهد در هر سه دیدگاه به دو مقوله ی « عقل » و «عشق » هم از حیث معرفت شناسی و هم از حیث وجود شناسی توجه شده است و ضمن احترام ویژه به نعمت عقل ، منبع معرفتی بودن عقل را برای هدایت بشر و وصول او به کمال نهایی و شناخت حقایق عالم کافی نمی دانند .همچنین نشان داده ایم که مطابق دیدگاه هر سه اندیشمند نه تنها بین عقل و عشق تعارض نیست بلکه رابطه ی این دو طولی بوده و همواره عشق در استمرار راه عقل مجازی ، انسان را به عقل حقیقی که همان مقام عشق تامّ و تمام است می رساند. در این میان ملاصدرا با تکیه بر عقل در ارزیابی مکاشفات عرفانی ، راه هماهنگی برهان و عرفان را فراهم نمود و مکاشفات ذوقی را در قالب برهان و استدلال ریخت؛ در نتیجه به شکل بی نظیری در اوج تعالی در حکمت متعالیه هم عقل و هم عشق و هم نسبت بین آن‏ها به بهترین وجهی تفسیر شده است . مطابق حکمت صدرایی هم چنان که عقل ، عاقل و معقول یکی است در بحث از عشق، نیز می توان از اتحاد عشق ، عاشق و معشوقسخن گفت. افزون بر این ها، در این تحقیق می توان تفاوت های فلسفه و عرفان و سیر آگاهانه‏ی فیلسوف برجسته ی اسلامی ملاصدرای شیرازی از فلسفه به سوی عرفان را نیز مشاهده کرد و نمونه ای از تلاش وی برای تقریب عرفان و فلسفه را در قالب حکمت صدرایی به نمایش گذاشت.
مشخصات اثر
ولایت مطلقه از دیدگاه ابن عربى و میرحیدر آملى
نویسنده:
على واعظى
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی , امام خمینی
چکیده :
«ولايت» مقامى است كه از سوى خداوند متعال به افراد خاصى از بندگان صالح اعطا مى شود. به موجب اين مقام، او واسطه نزول الطاف الهى به مردم مى گردد و وصول همه خيرات به واسطه وجود ولى صورت مى گيرد. اين مقام شايسته افراد محدودى از بندگان صالح خداوند مى باشد كه هرچند در بين آن ها به صورت تشكيك ديده مى شود، ولى در بين برخى از افراد از شدت بيش ترى برخوردار است كه اين افراد به عقيده اهل تشيع به «امام» و قطب عالم شناخته مى شوند. ولايت به اين معنا به دو نوع كلى تقسيم مى شود: ولايت مطلقه و مقيده. ولايت مطلقه اصل در ولايت است؛ يعنى تمام كسانى كه داراى ولايت مقيد، مى باشند، وابسته به ولايت مطلقه بوده و نورشان را از آن مى گيرند؛ همانند نبوت مطلقه و مقيده. اهل تصوف در اعتقاد به اين معنا از «ولايت»، با اهل تشيع اشتراك دارند. همچنين در تعيين افراد صاحب ولايت مطلقه و مقيده نيز معمولا عرفا و صوفيان همانند شيعيان مى انديشند. ولى در اين ميان، محى الدين بن عربى، كه از بزرگان عرفان و صاحب كتاب نصوص الحكم و فتوحات مكيه مى باشد، از شيعيان فاصله گرفته است. او صاحب ولايت مطلقه را حضرت عيسى (عليه السلام) و ولايت مقيده را شخص خودش مى داند. برخلاف شيعيان كه صاحب ولايت مطلقه را حضرت على (عليه السلام) و صاحب ولايت مقيده را امام مهدى (عج) مى دانند. اين اختلاف مير حيدر آملى از عرفاى نامى قرن هشتم و از شارحان نصوص را بر آن داشت تا در مقدمه شرح نصوص خود، در كتاب مستقلى به نام نص النصوص، به نقد نصوص بپردازد و از سه منظر عقل و نقل و كشف هر يك از مدعاهاى ابن عربى را رد كند و در مقام پاسخ گويى مفصل برآيد.
مشخصات اثر
تثلیث مسیحی در نگاه عارفان مسلمان
نویسنده:
اسماعیل سلیمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
جلوه ها و ابعاد مختلفی از آیین مسیح نظر عارفان را به خود جلب کرده، که آموزه تثلیث یکی از آن جلوه هاست. عارفان مسلمان نیز همچون دیگر صنوف عالمان، در رویارویی با این آموزه، سکوت اختیار نکرده، درصدد انتقاد برآمدند؛ امّا به جهت وجود برخی تفاوت ها در دیدگاه اهل عرفان نسبت به دیگر عالمان، به ویژه متکلمان، این مقاله بر آن است که این موضوع را، از نگاه چند تن از عارفان برجسته اسلامی مطالعه و بررسی کند. در این رهگذر، ضروری است شناختی هر چند کلی از مواضع و دیدگاه های این طایفه، در باب تثلیث مسیحی به دست آید. در مجموع، با بررسی آثار عرفانی و مرور اقوال مختلف، این جمع بندی حاصل می شود که عرفا درخصوص تثلیث مسیحی اتفاق نظر ندارند؛ زیرا هم آرای تسامح آمیز و تاحدودی مثبت وجود دارد و هم دیدگاه های انتقادآمیز و گاه منفی. با این وصف در اکثر این دیدگاه ها، مقایسه با دیدگاه های غیر عرفانی، نوعی مدارا و رواپذیری دیده می شود که می تواند ناشی از نگاه خاص اهل عرفان به جهان هستی و مافیها مبانی فکری و خصایص دیگر آن باشد.
صفحات :
از صفحه 97 تا 125
مشخصات اثر
نقش غرر آیات در تفسیر المیزان با تکیه بر آیات 82و83 سوره «یس»
نویسنده:
على حاجى خانى، کاووس روحى برندق، محمد آسنجرانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
روش علامه طباطبائى در تفسیر المیزان استفاده از آیات قرآن کریم در تفسیر دیگر آیات است. از اشاره هایى که در مقدمه و متن این تفسیر آمده است مى توان دریافت آیات غرر، آیات کلیدى قرآن کریم هستند که مى توانند راه گشاى تفسیر بسیارى از آیات قرآن و حتى کلیدى براى فهم بسیارى از روایات باشند و علامه طباطبائى از این آیات به طرز چشم گیرى براى تفسیر آیات دیگر بهره برده است. این مقاله با روش اسنادى در گردآورى، و تحلیل و توصیف در تجزیه و تحلیل، به بررسى آیات 82 و 83 سوره «یس» (به عنوان نمونه اى از آیات غرر)، نشان مى دهد علامه از مفاهیم این دو آیه در تفسیر آیات مرتبط دیگر، که داراى معارف مربوط به افعال خداوند و به طور خاص درباره موضوع «امر» مى باشند، بهره فراوانى برده است. در واقع، این دو آیه را اصل قرار داده و آیات مرتبط دیگر را با محوریت این آیات تفسیر کرده است.
صفحات :
از صفحه 55 تا 68
مشخصات اثر
حقیقت و مراحل سلوک
نویسنده:
حسین روحانی نژاد
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
روش عرفان، شهودی و کشفی است و سلامت روش خود را که همان تصفیه روح و ریاضت نفس می باشد، متعهد است. صَمْت و کم گفتن و گزیده گویی، جوع و گرسنگی معتدل و سودمند، سَهَر و بیداری و کم خوابی، خلوت، دوام ذکر خدا، از راه های ریاضت مشروع به شمار می آیند. ریاضت باید روشمند و مستمر باشد تا سودمند و نافع باشد. خدمت کردن به نفس، صیانت آن از لذت ها و اندوخته های دنیایی و ریاضت آن به علوم و حِکَم و واداشتن آن به نهایت تلاش و کوشش در عبادات و طاعات است. البته ریاضت در هر شرایطی به ثمر نمی نشیند و سودمند نمی افتد. ریاضتی سودمند و مؤثر واقع می شود که بر پایه بیداری و آگاهی استوار باشد. عرفای اسلام برای سیر و سلوک انسان، منازلی را قائل شده اند که اصول و امّهات آنها ده منزل است و هر منزل و مقامی دارای ده باب است که در مجموع به صد باب بالغ می شوند.
صفحات :
از صفحه 121 تا 150
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 202