جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 189
فلسفه عرفان نظری
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
عرفان، ابعاد مختلفی دارد که مهمترین آنها بعد معرفتی و طریقتی آن است. مطالعه در ابعاد مختلف عرفان، علوم متعددی را پدید آورده است که می‌توان از آنها به «علوم عرفانی» تعبیر کرد. مهمترین شاخه‌های علمی عرفان در سنت اسلامی، عبارتند از عرفان نظری و عرفان عملی. عرفان نظری حاصل تأمل در یافته‌های سلوکی و شهودی عرفا است و عرفان عملی، علم سلوک و طریقت است. با پیدایی و گسترش فلسفه‌های مضاف در غرب که به فرانگری و مطالعه امور از بیرون می‌پردازند، پدیده عرفان نیز مورد تأمل و مداقه عقلانی بیرونی قرار گرفت و دانشی به نام «فلسفه عرفان» ظهور کرد. فلسفه عرفان، چیستی و چگونگی تجربه عرفانی و احکام آن را برمی‌رسد. اما بحث و کاوش از چیستی و چگونگی علم عرفان نظری و پرسش‌های نظری راجع به آن ـ همچون بحث از موضوع، مبادی، مسائل، روش و ساختار آن ـ می‌تواند موضوع علم مستقلی قرار گیرد که به آن «فلسفه عرفان نظری» می‌گوییم. این‌گونه مباحث به طور سنتی و به اجمال در مقدمه برخی از کتب مربوط آمده است؛ اما گسترش این علم و طرح پرسش‌ها و تردیدهای بنیادی در باب ماهیت و مبادی و پیش فرض‌های آن ایجاب می‌کند که به طور مستقل نیز به آن پرداخته شود. در این نوشتار به اجمال برخی از مهمترین خطوط کلی فلسفه عرفان نظری را مرور خواهیم کرد.
صفحات :
از صفحه 63 تا 83
نقش التفاتی و کشفی ایده انسان کامل ابن‌‌‌‌‌عربی در امامت شیعی، در آثار فیض کاشانی
نویسنده:
شهناز شایان فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
در سنت عرفانی ابن‌‌‌‌‌عربی، بعد از وحدت وجود، مؤلفه محوری‌‌‌‌‌ای با عنوان «انسان کامل» مطرح است. برخی شارحان نیز «انسان کامل» و «توحید» را دو مسأله اساسی عرفان نظری دانسته‌‌‌‌‌اند. ولایت، مقام خلیفةاللّهی، تصرف در عالم و سریان در آن، خزانه‌‌‌‌‌دار اسرار الاهی و آینه دانایی و شاهیِ حق، پاره‌‌‌‌‌ای از ویژگی‌‌‌‌‌های انسان کامل است. بنابراین مؤلفه انسان کامل، همانند مفهوم «قیم کتابِ» سهروردی، همان اوصاف امام در احادیث شیعی را دارد و مخاطب شیعی، آن را به مصداق «امام» بسیار نزدیک می‌‌‌‌‌یابد. ایده انسان کامل در منظومه فکری فیض کاشانی به عنوان متفکری شیعی سبب شده او به آن دسته از روایاتی که در میان اندیشمندان شیعی به‌‌‌‌‌ویژه متکلمان، کمتر مورد توجه قرار گرفته، التفات دوباره و جدی کرده است؛ و با استمداد از ایده یادشده، به کشف دلالت‌‌‌‌‌های پنهان آیات و روایات و یا تثبیت دلالت‌‌‌‌‌های آشکار آن‌‌‌‌‌ها بپردازد. در این جستار، نقش التفاتی انسان کامل در امامت مطرح شده است و بر اساس آثار فیض کاشانی و نیز در پرتو ایده انسان کامل، از چگونگی کشف دلالت‌‌‌‌‌های پنهان روایات در باب جایگاه وجودی امام و تثبیت دلالت‌‌‌‌‌های آشکار آن بحث می‌‌‌‌‌شود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
کشف و شهود عرفانی
نویسنده:
اسحاق حسینی کوهساری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
شناخت از راه کشف و شهود یکی از راه های معرفت و شناخت خداوند است که در این مقاله پس از تعریف کشف و شهود و بیان تفاوت بین کشف و کرامت و بیان کشف رحمانی و شیطانی، به ضرورت نیاز به میزان صدق در کشف و شهود پرداخته شده که از نظر عرفا عبارتند از: عقل، کتاب و سنّت. سپس به بررسی میزان اعتبار کشف و شهود در آیات پرداخته شده که عبارت است از: آیه لقاء الله، آیه عبادالله المخلصین، آیه شهود، آیه رؤیت ملکوت آسمان و زمین، آیه یجعل لکم فرقانا، آیه جهاد با نفس و آیه میثاق. هم چنین به بررسی میزان اعتبار کشف و شهود عرفانی از دید گاه روایات پرداخته شده که عبارت است از: روایت اخلاص، خطبه 87 ، 222 و خطبه چهارم نهج البلاغه، حدیث عنوان بصری، حدیث نگرش مؤمن به نور الهی، حدیث معراج پیامبر(ص)، حدیث قرب نوافل، حدیث مشاهده حق با حقایق ایمان، روایت تحف العقول، دعای عرفه و مناجات شعبانیه و در پایان به بیان نتایج خواهیم پرداخت.
صفحات :
از صفحه 141 تا 172
نقد و بررسی ادله وجوب «وجود مطلق» در عرفان
نویسنده:
علی ارشد ریاحی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
حق تعالی به عنوان "وجود مطلق" مطرح است و منظور از اطلاق همان اطلاق سعی است که عنوان حاکی برای آن وجود بی قید است. در این مقاله پاره ای از ادله اثبات وجوب "وجود مطلق" مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و معلوم شده است که در این ادله بین مفهوم و مصداق؛ حمل اولی و حمل شایع؛ اطلاق مفهومی و اطلاق سعی؛ امکان ماهوی و امکان فقری خلط شده است. دلیلی هم که در این مقاله برای اثبات مدعای عارف پیشنهاد شده است، در صورتی تام خواهد بود که وجود واجب الوجود با برهانی اثبات شود که بر کثرت حقیقت وجود یا وحدت تشکیلی آن مبتنی نباشد تا با عارف (وحدت شخصی وجود) سازگار باشد و تنها برهانی که این خصوصیت را دارد، برهان صدیقین به تقریر علامه طباطبایی است که بر هیچ مساله فلسفی مبتنی نیست، لکن این برهان بی اشکال نیست، زیرا واقعیتی که ملاک صدق قضیه "واقعیت نابود است"، می باشد، همان عدم محض است و عدم محض در خارج منشا انتزاع ندارد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 42
گوهر دین و دینداری از منظر عرفان اسلامی (باتأکید بر رابطه آن با مراتب هستی)
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، زهرا شریف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
«گوهر دین و دینداری» مسأله ای فلسفی- کلامی است که بستر آن مغرب و زمان رویش آن رنسانس می باشد. دو نظریه «تجربه دینی» و «حکمت خالده» از دیدگاه های مطرح در این زمینه اند. در نگرش اول گوهر دین، تجربه ای است که سبب می شود، فاعل آن تجربه، دیندار تلقی گردد و صدف مجموعه عقاید خواهد بود که با وصول به گوهر از آن استغناء حاصل می شود و در نظریه دوم دینْ دارای دو ساحت ظاهری و باطنی است و سطح باطنی آن توحیدی است که به صورت حکمت خالده در درون انسان تجلی نموده و صدف نیز سنت هایی هستند که رهنمون به سوی گوهرند. در عرفان اسلامی، دین حقیقتی واحد است که دارای تجلیات سه گانه ظاهری، باطنی و بطن الباطنی می باشد؛ لایه باطنی وحدت شخصیه و گوهر دین است و جلوه های ظاهری، اگر چه به عنوان صدف مطرح می شوند، اما رقیقه همان حقیقت باطنی است، پس هیچ گاه قابل زوال نخواهند بود. دینداری نیز حقیقتی سه لایه است که گوهر آن، شهود حق الیقینیِ توحید عرفانی است؛ بنابراین گوهر دین ودینداری بایکدیگر متناظرند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 98
مراحل سلوك در عرفان اسلامى
نویسنده:
محمد فنائى اشكورى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
در سلوك عرفانى سخن از مراحل و منازل تكامل نفس انسانى در سفر الى اللّه است. در عرفان عملى از طبقه بندى هاى گوناگونى براى بيان مراحل و اركان سلوك سخن به ميان آمده است. بعضى از اين طبقه بندى ها مراحل طولى حركت الى اللّه را بيان مى كنند كه يكى پس از ديگرى بايد طى شود. برخى از تقسيم بندى ها اجزا و اركان اصلى سلوك را متعرض مى شوند، كه ممكن است ترتب زمانى بر يكديگر نداشته باشند، هرچند ترتب منطقى و ذاتى بر يكديگر دارند. در اين مقاله، معرفت، محبت و اطاعت به عنوان اركان اصلى عرفان اسلامى معرفى مى شوند كه به طور منطقى مترتب بر يكديگر هستند. ارگان سه گانه عرفان متناظر با ابعاد سه گانه انسان، يعنى عقل، دل و جوارح و كاركردهاى آنها يعنى ادراك، احساس و عمل، مى باشند. پس از بيان اين طبقه بندى، برخى از طبقه بندى هاى معروف ديگر در عرفان اسلامى طرح و نسبت آنها با اين طبقه بندى بيان مى شود.
صفحات :
از صفحه 13 تا 25
ابن عربی و مسأله‌ی سریان زیبایی در هستی
نویسنده:
علی کریمیان صیقلانی، مصطفی مختاباد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مبحث زیبایی شناسی، کانون توجه اصناف گوناگون اندیشمندان بوده و هست و درباره ی آن، مسائل فراوانی مطرح است، از جمله این که دامنه ی آن در هستی تا کجاست و این که آیا همه ی موجودات را در برمی گیرد و یا این که فقط شامل برخی از موجودات شده است. یعنی آیا همه ی موجودات زیبایند یا برخی زشت هستند؟ پاسخ به این پرسش ها از سویی متوقف بر شناخت هستی و از سوی دیگر، شناخت زیبایی است. از جمله روی کردهای علمی در این باره می توان به روی کرد عرفان اسلامی اشاره کرد. عارفان مسلمان معتقدند با الهام از وحی توانسته اند پاسخ های معرفت بخشی برای این پرسش ها مطرح کنند. از آن جا که عارفان مسلمان بیش از هر کس متاثر از عرفان مکتوب و دیدگاه محی الدین ابن عربی هستند، محور اصلی بحث آرای او بوده و تلاش شده است تا مساله ی «گستره ی زیبایی در هستی از منظر ابن عربی» کشف شود. هم چنین این نوشتار در دو حوزه ی اصلی هستی شناسی و زیبایی شناسی، به تحلیل نظرات ابن عربی توجه کرده است. اصلی ترین یافته ی این تحقیق، «مساوقت زیبایی با هستی» و در نتیجه «نفی تحقق زشتی در هستی» است.
صفحات :
از صفحه 157 تا 171
امام و قطب، محور عالم در تصوف و تشیع
نویسنده:
زاخاری مارک ویس
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
چکیده :
برطبق سنت باطنی اسلام، اسما و صفات خداوند به آشکارترین صورت به واسطه انسان کامل ظهور می یابند و خداوند از طریق انسان کامل، امور معنوی بشر را به دست می گیرد. این مقاله چگونگی ظهور معنای انسان کامل در تشیع (با مفهوم امام) و در تصوف (با مفهوم قطب) را مورد بررسی قرار می دهد. در ادامه این تحقیق، این دو اصطلاح (قطب و امام) با هم مقایسه شده اند و برای روشن تر شدن مفهوم (Axis Mundi) محور عالم، درباره نقش حضرت مسیح (ع) در مسیحیت سخن به میان آمده است. ما به دقت در ماموریت و شرح حال و گفتار ائمه شیعه (علیهم السلام) و اقطاب در تصوف تامل خواهیم کرد و چگونگی پیوند این دو سرچشمه معنویت اسلامی را بررسی خواهیم کرد. همانطور که عارف شیعی، سید حیدر آملی گفته است " این دو دارای یک معنا هستند و بر یک نفر دلالت می کنند".
صفحات :
از صفحه 25 تا 65
بررسی ساحت ذات احدیت از منظر عرفان نظری
نویسنده:
هادی وکیلی، حسین زحمتکش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مرتبۀ ذات احدیت، نخستین تعین و تجلی ذات غیب ‌الغیوب است که در آن، اسماء و اعیان، اتحاد مفهومی و مصداقی با یکدیگر و با ذات دارند. تلقی از ذات احدیت در لسان عرفا، معمولاً بدین شکل است که آن را مرتبۀ ظهور حضرت هویت و غیب ‌الغیوب و باطن مقام واحدیت می‌دانند و این هر سه، مراتب ذات حق تعالی را در مقابل مراتب خارج که عبارت از جبروت، ملکوت و ملک است، شکل می‌دهند؛ البته اساساً چنین تغایری میان مراتب مذکور بنا به اعتبار است، زیرا این اصل در عرفان پذیرفته شده است که وجود یک حقیقت بیشتر ندارد. ذات احدیت، حقیقت به شرط لا از کثرات و ممکنات است و جایگاه اعتبار اسمای ذاتی الهی می‌باشد. بنابراین، مرتبۀ احدیت که خاستگاه تنزیه و عین‌الجمع است، هرچند اسماء و صفات را مکتوم می‌دارد، با این حال در قوس نزول، سرآغاز تجلیات و تعینات اسمائی می‌شود. در این میان، نحوۀ گشایش تجلیات ذاتی احدی به واسطۀ فرآیند «فتح مطلق» ترسیم می‌شود. از این مرتبه در لسان قرآن به «مقام أو أدنی» تعبیر شده است و گهگاه بر آن «بطن سابع» نیز اطلاق می‌شود.
صفحات :
از صفحه 233 تا 252
بررسی و نقد نظریه خطاناپذیری مشاهدات عرفانی
نویسنده:
رضا حسینی فر
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
با توجه به روش عرفان که مبتنی بر دریافت‌‌‌ شهودی و علم حضوری است، رسالت مهم عرفان‌‌‌پژوهان و فیلسوفان علم، پرداختن به ماهیت «مشاهدات عرفانى» و پاسخ‌‌‌گویی به پرسش‌‌‌ها و ابهام‌‌‌های فراوان این «روش» دستیابی به حقیقت است. از جمله این مباحث، امکان خطا در مشاهدات عرفانى، و در صورت محتمل بودن خطا، بررسی «میزان»هاى صیانت از خطا در مشاهدات است. این نوشته بر آن است که ضمن نقد نظریه «خطاناپذیری مشاهدات عرفانی» و با تحلیل و بررسی سخنان بزرگان این وادی، ضرورت وجود «میزان» را برای مشاهدات عرفانی، به اثبات برساند. روشن است که پس از اثبات ضرورت وجود میزان، شمارش و تبیین گستره کارامدی این میزان‌‌‌ها، دارای بحث‌‌‌ها و فروع فراوان است که باید در جاى دیگرى بدان پرداخت.
صفحات :
از صفحه 125 تا 141
  • تعداد رکورد ها : 189