جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
سهروردی (شیخ اشراق), شهاب الدین یحیی بن حبش (با عمر بن محمد سهروردی عارف اشتباه نشود، مؤسس مکتب اشراق، احیاگر حکمت خسروانی، خواهرزاده عمر بن محمد سهروردی عارف), -549ق/1155م. سهرورد، زنجان، ایران 587ق/1191م. حلب، سوریه
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
تعداد رکورد ها : 1372
عنوان :
جستوجوی نخستین بارقههای نظریه حرکت جوهری در حکمت سینوی
نویسنده:
محمد - احمد نجاتی - بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حرکت جوهری
,
حرکت
,
ابن سینا
,
حرکت جوهری
,
تغیر
,
حرکت جوهری نزد ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
حکمت متعالیه ,
حرکت جوهری نفس ,
اصالت وجود ,
مشاء ,
حرکت اشتدادی ,
تشکیک در ماهیت ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
تشکیک ماهیت ,
اصالت وجود ,
المباحثات ,
قوه متصرفه ,
فلسفه نبوی ابن سینا ,
اشتداد جوهری نفس ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
واکاوی رویکرد ابن سینا در باب حرکت نشان میدهد وی در اثبات برخی اقسام حرکات عرضی و انکار فرایند حرکت جوهری دچار تردید است. این تردید به مبانی فلسفی شیخ در مسئله اعتباریت ماهیت و اصالت وجود بازمیگردد. بدین بیان که در تفکر سینوی به دلیل نفی تشکیک در ماهیت و اعتقاد به اعتباریت آن، برخی اقسام حرکات عرضی از جمله حرکت در کمیت و حرکت در کیفیت موجودات با نوعی شک و تردید در اثبات قرین میشود. با این وجود ابن سینا به دلیل اینکه حرکت در کمیت و کیفیت فرایندی محسوس دارد به صحت آن گردن مینهد، اما از سوی دیگر به واسطه فقدان دغدغه جدی در مسئله اصالت وجود و اصول منتزع از آن با وجود حیرت از پذیرش فرایند حرکت در جوهر موجودات ابا میورزد. این مسئله در برخی مواضع تفکر وی بازتاب داشته است؛ در این مواضع ابن سینا با وجود انکار فرایند حرکت جوهری نفوس، به صورت ضمنی یا حتی صریح به تجرد غیر تامه نفس و امکان وقوع حرکت اشتدادی در آن اذعان میکند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 117 تا 129
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی رابطه علم کلام و فلسفه
نویسنده:
علی ربانی گلپایگانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
موضوع علم
,
رابطه فلسفه و کلام
,
فلسفه الهی
,
روش فلسفی
,
13. علم کلام
,
روش علم کلام
,
غایت فلسفه
,
غایت علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
رابطه عقل و شرع ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
فلسفه اشراقی ,
معرفت برهانی ,
علت پیدایش علم کلام ,
نگاه ابزاری به فلسفه ,
حکمت جدلی ,
آزاد اندیشی فلسفی ,
تقید کلام به دین ,
نسبت = رابطه = ارتباط = ربط ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
علم کلام از نخستین دانشهایی است که در بستر اندیشه اسلامی با الهامگیری از وحی و عقل برای تبیین باورهای دینی و نیز پاسخگویی به شبهههای مخالفین پدید آمد. از سوی دیگر، با گسترش قلمرو جهان اسلام و ارتباط نزدیک مسلمانان با پیروان دیگر ادیان و مکاتب، آرای فلسفی از شرق و غرب عالم در میان مسلمانان راه یافت. پس از پذیرش آرای فلسفی در میان گروههای اسلامی، به تدریج مباحث کلامی با مسائل فلسفی آمیخته شد تا آنجا که در سدههای اخیر بعضی ادعا کردند که کلام شیعی چیزی جز الهیات بالمعنی الاخص (فلسفه) نیست. در این مقاله بر آنیم تا ربط و نسبت میان کلام و فلسفه را در سه امر، یعنی در موضوع، روش و غایت، روشن سازیم تا از ادعاهای افراطی و نیز تفریطی در حق کلام و فلسفه پرهیز شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 9 تا 18
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دیدگاههای غزالی درباره قاعده الواحد و نقد آنها : سال 1، شماره 2 : حکمت اسراء
نویسنده:
سید محسن میری (حسینی)
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امام محمد غزالی
,
قاعده «الواحد»
کلیدواژههای فرعی :
الله ,
اشاعره ,
فاعلیت الهی ,
الباطنیه ,
تهافت الفلاسفه ,
حدوث و قدم ,
اصل علیت ,
جسم فلکی ,
صدور ,
عقل اول ,
اشاعره (اهل سنت) ,
قدم عالم ,
صادر اول ,
خالقیت الهی ,
وجود عام (فیض منبسط) ,
مبدا اول ,
عقل ( جوهر ) ,
عقول عشره ,
عقل اول ,
افلاک ,
علیت ,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
عینیت صفات با ذات ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
برهان کیهان شناسی کلامی ,
وحدت خداوند ,
المنقذ من الضلال ,
باطنیه (از صوفیه) ,
نفس رحمانی(عرفان نظری) ,
فعل بی واسطه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
این مقاله از دو بخش تشکیل میگردد: بخش اول با تبیین اجمالی مضمون قاعده الواحد و سیر تاریخی آن آغاز میشود و با نگاهی گذرا به شرایط اجتماعی و جهان فکری غزالی، ادامه خواهد یافت. بخش دوم نیز به طرح و نقد دیدگاههای غزالی در باب اصل قاعده الواحد و نیز تطبیق آن بر خداوند اختصاص دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 63
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی دیدگاه جی. ال. مکی درباره شر از منظر فلسفه سهروردی
نویسنده:
سید مرتضی حسینی شاهرودی، ریحانه شایسته
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
الله
,
جی ال مکی
,
صفات الهی
,
صفات خدا
,
شر
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
کلیدواژههای فرعی :
خیر ,
خیر مطلق ,
عدمی بودن شر ,
شر طبیعی ,
اشراقیون ,
بهترین جهان ممکن ,
عالم ماده ,
ممکنات ,
عالم ماده ,
مخلوقات ,
نظام عالم ,
هیاکل النور ,
نظام عالم وجود ,
اومانیسم (مسائل جدید کلامی) ,
شرور طبیعی ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
شر اخلاقی ,
شر قلیل ,
خیر ,
ممتنع بالذات ,
عالم ( امکانی ) ,
نظام احسن ,
خیر کثیر ,
خیر محض ,
قادر مطلق (اسماء ذات) ,
شر اخلاقی ,
محال منطقی ,
مخلوقات ,
محالات ذاتی ,
انسانگرایی = اومانیسم (مکتب فلسفی) ,
محوریت انسان ,
قاعده العالی لا یلتفت الی السافل ,
حصر عقلی ممکنات ,
نظریه انسان محوری ,
لازمه خیر ,
حکمة الاشراق (کتاب) ,
شاپا (issn):
2322-3421
چکیده :
مسأله شر از مسائلی است که برخی فیلسوفان ملحد، آن را دلیلی برای رد وجود خداوند عنوان کردهاند. جی. ال. مکی از جمله فیلسوفانی است که در مقاله شر و قدرت مطلق ( Evil and Omnipotence )، در صدد آن است که اثبات کند، شر موجود در عالم با برخی صفات خداوند ، همچون قدرت مطلق و خیر مطلق منافات دارد، در نتیجه متأله یا باید به وجود خدا بدون این صفات معتقد باشد یا باید اساساً منکر وجود خدا شود. از منظر فلسفه اشراق ساختار استدلالی مکی در مسأله شر قابل قبول نیست. سهروردی با قضایای مقوم مکی مخالف است. او خداوند را خیر محض و شر را امر عدمی میداند و تعلق نگرفتن قدرت واجبالوجود به محالات ذاتی را محدود کننده قدرت او به حساب نمیآورد، بهعلاوه معتقد است وجود شر با هیچ یک از کمالات خداوند منافات ندارد و شر قلیل موجود در هستی، لازمه عالم مادی است و فقدان شر قلیل بیتردید حکمت خداوند را زیر سؤال خواهد برد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 15 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه فوق تجرد عقلانی نفس در حکمت سینوی : سال 4، شماره 1 : حکمت اسراء
نویسنده:
عینالله خادمی، سیدعلی رضیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خودشناسی
,
علم نفس
,
تجرد نفس ناطقه
,
ابن سینا
,
فوق تجرد نفس
,
نفس شناسی ارسطو
,
نفس شناسی ابن سینا
,
تجرد نفس (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
عالم عقول ,
واجب الوجود ,
خلافت الهی ,
اشارات و تنبیهات ,
عقل هیولانی ,
تجرد اتم ,
قرب الهی ,
عقل بالفعل ,
مراتب نفس ,
مرتبه ذات حق ,
جوهریت نفس ,
خلافت الهی ,
قرآن ,
ماهیت نداشتن خداوند ,
قوس صعود ,
مراتب عقل ,
اوسیا (جوهر) ,
قرب الهی ,
عقول مجرده ,
ماهیت ,
عقل ( جوهر ) ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
قرآن ,
جوهر ,
عقل(منطق) ,
عقل بالملکه ,
عقل بالملکه ,
عقل هیولانی ,
عقل بالفعل ,
عقل مستفاد ,
مراتب عقل(اصطلاح وابسته) ,
تجرد از ماهیت ,
ظرفیت وجودی نفس ,
گرفتاری نفس ,
شوب ماهیت ,
تقید نفس تحت مقوله ,
بی حدی حق تعالی ,
نامترکب بودن حق تعالی ,
تجرد مرتبه خیال ,
تجرد غیر تام نفس ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
فوق تجرد عقلانی نفس، در واقع تجرد از ماهیت است، و نیز گسترش ظرفیت وجودی نفس و نداشتن حدّ یقف در مراحل قوس صعود و قرب الی الله. نفس انسان علاوه بر مرتبه تجرد، حائز مقام لایقفی و فوق تجرد است؛ مرتبهای که انسان عاری از ماهیت بوده و هویت و انانیت از وی، چنان باز ستانده میشود که بی اسم و رسم شده و مقام معلومی ندارد که بتوان بدان اشاره کرد. نخستین بار فلوطین و بعد سهروردی و همچنین صدرالمتالهین، از آن سخن گفتهاند. اما بررسی نقش ارسطو در فوق تجرد شیخ الرئیس، موهم آن است که وی ظاهرا نه از فوق تجرد نفس و نه تجرد آن از ماهیت، سخنی به میان نیاورده است. شیخ الرییس در رساله نفس به محدود بودن قوای نفس در غایتی مشخص (در مرتبه عقل) و نیز محدودیت عقل نظری (در مرتبه عقل مستفاد) باور دارد. نیز در اعتقاد شیخ، جوهریت نفس ـ بر مبنای تأثیرپذیری وی از ارسطو ـ سبب گرفتار شدن نفس انسانی در شوب ماهیت (جنس و فصل، حد و ترکّب داشتن) و نهایتا موجب تقید آن تحت مقوله است؛ در حالی که این عقیده با فوق مقوله بودن نفس در این مرتبه ناسازگار است. این نوشتار مدعی است که گرچه نمیتوان ادله قطعی و یقینی برای اعتقاد شیخ به نظریه فوق تجرد عقلانی ارائه داد، اما شاید بتوان شواهد و قرائن محدودی به نفی نظریه فوق تجرد نفس، در آثار شیخ یافت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 163 تا 187
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سیر تطور تبیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا : سال 1، شماره 2 : آیین حکمت
نویسنده:
زهرا یوسفی روشناوند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل فعال
,
نبی
,
فرشته وحی
,
نبوت
,
جبرئیل(ع)
,
حضرت محمد(ص)(اوصیاء)
,
وحی
,
پیامبر
,
وحی الهی
,
عقل فعال
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
مثل ,
قوای نفس ,
معتزله ,
مشاء ,
عقل نظری ,
اتصال به عقل فعال ,
عالم مثال ,
عقل مستفاد ,
عقل کل ,
عقل هیولانی ,
تهافت الفلاسفه ,
نفس فلکی ,
عالم ماده ,
اتصال عقل نبی به عقل فعال ,
قوه وحی نبوت ,
اشراق الهی ,
اشراق ,
عالم ماده ,
معتزله (اهل سنت) ,
خیال منفصل ,
اشراق ,
عالم خیال (متصل و منفصل) ,
مثل معلقه ,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم) ,
هستی شناسی وحی ,
فلسفه مشاء ,
افعال نفس ,
عقل ( جوهر ) ,
مُثُل ,
اشراق حق تعالی ,
عقل بالملکه ,
نفس ناطقه فلکی ,
عقل انبیاء ,
ادراک نفس ,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) ,
عالَم مثال منفصل(مقابل مثال متصل) ,
عالَم مثال متصل(مقابل منفصل) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل بالملکه ,
عقل مستفاد ,
قوه عاقله نبی ,
رؤیت فرشته وحی ,
شرایط نبوت ,
کلیات وحیانی ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
وحی که یکی از مهمترین آموزههای دینی است از سوی فلاسفه همچون دیگر اندیشمندان مورد توجه قرار گرفته است. در فلسفه اسلامی، فرشته وحی، مخزن علوم و مفیض آنها و گیرنده وحی نیز قوه عاقله نبی است که وی به علت استعداد ذاتی و تکامل وجودی به مرتبهای میرسد که میتواند به عقل فعال متصل گردد و معارف را از وی دریافت نماید. مهمترین مبحث در زمینه وحی نزد فلاسفه اسلامی، نحوه رؤیت فرشته وحی است. در نظام مشائی، عقل فعال همان فرشته وحی و رؤیت او نیز محاکات متخیله نبی از حقیقت وجود وی بود؛ ولی در مکتب اشراقی و حکمت متعالیه با کشف عالم مثال منفصل یا به تعبیر شیخ اشراق «مثل معلّقه» تبیین فلسفی وحی به نقطه عطف خود رسید. در این مکتب، فرشته وحی عظیمترین انوار قاهره عرضیه و رب النوع آدمی بود که نفس پاک نبی پس از رفع شواغل و حجب برزخی و جسمانی با اتصال به فرشته وحی، معارف را از وی دریافت میکند. حقیقت فرشته وحی دارای مظاهری در عالم مثال است که با ظهور در این مظاهر، امکان رؤیت آن برای نفس نبی حاصل میشود. فرشته وحی از حقیقت عقلی و نوری خود تنزل مینماید و در مظهری از مظاهر عالم مثال جلوهگر میشود تا نبی به رؤیت آن نائل آید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 145 تا 173
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه مبانی و راهحلهای ابنسینا و ملاصدرا برای نفی تناسخ : سال 5، شماره 3 : حکمت معاصر
نویسنده:
فروغ رحیمپور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
تناسخ
,
علم نفس
,
ابطال تناسخ
,
ابن سینا
,
حکمت متعالیه
,
تناسخ
,
ابطال تناسخ
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
,
تناسخ از نظر ملاصدرا
,
تناسخ از نظر ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
تناسخ ملکوتی ,
بدن ,
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
رابطه نفس و بدن ,
اشارات و تنبیهات ,
قرآن ,
عقل مفارق ,
وجدان ,
آیین هندو (هندوئیسم) ,
بدن ,
عقل ( جوهر ) ,
تناسخ ملکوتی ,
قرآن ,
جینیسم ,
انتقال نفس از بدن ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
تناسخ که در اصطلاح رایج فلسفی به معنی انتقال نفس از بدن خود به بدن مادی دیگر در همین دنیا و پس از مرگ افراد است قاطعانه از سوی ابنسینا و ملاصدرا با برهان عقلی رد شده است؛ هر یک از این دو فیلسوف بزرگ با تکیه بر مبانی خود، رابطه ویژه نفس انسان با بدن وی را نشان میدهند و با استناد به آن، تعلق نفس به بدن/ بدنهای دیگر را نفی میکنند. استدلالهای شیخالرئیس در نفی تناسخ بر این مبنا استوار است که نفس از حیث ذات، مجرد و از حیث فعل، مادی است لذا گرچه علت فاعلی و مفیض نفس، عقل مفارق است اما مزاج مستعد و ماده بدنی، زمینهساز و معد این افاضه است. به علاوه، شیخ معتقد است که رابطه هر نفس با ماده بدنی خود، رابطه لزومیه ذاتیه است و به همین سبب، این نفس برای این بدن، امری بیبدیل است. اما صدرالمتألهین به مبانی نوینی نظیر تشکیک و اشتداد در وجود و حرکت استکمالی جوهری در همه موجودات (ازجمله در نفس و بدن به موازات یکدیگر) قائل است و نفس را در بدو حدوث، جسمانی میداند و معتقد است که ترکیب نفس و بدن ترکیبی اتحادی است. او علاوه بر اینکه به نقل و تأیید راهحلهای شیخالرئیس میپردازد، از مبانی متعالیه نیز بهره میبرد و بدین وسیله، هم تبیین نوینی از بعضی از برهانهای رد تناسخ بهدست میدهد و هم خود، راهحل و برهان جدیدی برای ابطال تناسخ ارائه میکند که فقط با مبنای متعالیه قابل توضیح است. این مقاله در نظر دارد ضمن توضیح و مقایسه راهحلهای منتخب این دو فیلسوف برای نفی تناسخ و روشنکردن نقاط مشترک ایشان، کارکرد مبانی خاص هر یک در این حوزه را روشن کند و نشان دهد که چگونه در مواردی مبانی متفاوت برای برآوردن مقصود واحد، بهکار گرفته میشوند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 41
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روش شناسی توصیف نزد شیخ اشراق : 3 : فصلنامه پژوهشی اندیشۀ نوین دینی
نویسنده:
سید عباس ذهبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها دانشگاه معارف اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمای فرس
,
توصیف
,
تقسیم بندی قضایا
,
تکریم
,
عالم نفوس
,
نورالانوار
,
فیلسوفان
,
تخلخل و تکاثف
,
شمول گرایی / حصرگرایی
,
مسایل جدید روش شناسی
,
روش شناسی
,
تجربه حسی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
عناصر اربعه
,
جسم مطلق
,
قرآن
,
اصطلاحنامه منطق
,
حرکت
,
نور (حکمت اشراق)
,
هورخش(حکمت اشراق)
,
کیان خرّه
,
مقام نفس اماره
,
مقام نفس لوامه
کلیدواژههای فرعی :
حکایت ,
الگو ,
مسلمان ,
ریاضت ,
جن ,
افلاک ,
خلسه ,
توصیفات معین ,
جغرافیایی ,
اسطوره ای ,
غول ,
اشقیاء ,
معرفت شهودی ,
چکیده :
شیخ اشراق به عنوان یک حکیم هستیشناس، هستی را ذومراتب میبیند و براساس همین رتبهبندی توصیفات متنوعی نیز ارائه میکند. این توصیفها هم از لحاظ طولی متنوعاند و هم از لحاظ عرضی. بدین معنا که مثلاً توصیفات کشفی شهودی او اگرچه در عرض توصیفات تحلیلی منطقی او قرار میگیرند اما خود دارای یک نظام طولی و مترتّب برهم اند. بر این دو مورد توصیفات تجربی حسی و توصیفات تاریخی اسطورهای را نیز باید افزود تا مجموعا ًبه چهار ضلعی انواع توصیفات او بتوان رسید. از طرف دیگر اگر چه قدما توصیف را متعلق به «مطلب هل» و تعریف را متعلق به «مطلب ما» میدانستند و آن دو را کاملاً جدا از هم مطرح میکردند اما در تفکر شیخ اشراق بین مقام تعریف و مقام توصیف اختلاف چندانی وجود ندارد. اولاً به دلیل آنکه موضعگیری او در بحث تعریف با رویکرد منطق دانان مشائی متفاوت است و ثانیاً به جهت آنکه توصیفهای شیخ اشراق نیز ویژگی خاص خود را دارند به گونهای که نمی توان آنها را در تقسیمبندیهای رایج جای داد .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شناختشناسی از نظر شیخ اشراق سهروردی
نویسنده:
محمد حسن فردشورکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
شناخت
,
الهیات و معارف اسلامی
,
سهروردی، یحییبن حبش
چکیده :
یکی از مسائل عمده در فلسفه مسئلهء شناختاستکه در طول تاریخ فلسفه زبانزد فلاسفه اسلامی و غیراسلامی بوده است . طبیعیترین راهی که برای آگاهی انسان از جهان خارج وجود دارد استفاده از حواسظاهری استاما استفاده از حسخطاهای زیادی را در پی دارد. ما به چه دلیل میتوانیم اثباتکنیم که آن صورتدرکشده در حسبینایی یا غیر آن مطابق با واقعیتخارجی است ؟ و بشر از دیرباز متوجه این خطاها شده است . به همین جهتبسیاری از فلاسفهء باستان برای تحصیل حقیقتاز عقل مدد گرفتهاند اما اختلافنظر در بابمسائل عقلی نیز کاشفاز این استکه خطای عقل کمتر از خطای حسنیست . برخی دیگر از اهل نظر برای یافتن حقیقتاز حسو عقل مایوسشدند و برای کشفحقیقتبه روشسیر و سلوکو اشراق متوسل گشتند و معتقد شدند تنها چیزهایی حقیقتدارد که انسان در اثر تصفیه باطن و تزکیه نفسبدان نائل گردد آنان معتقدند نفسانسان به صورتآیینهای استکه اگر شفافو تمیز باشد حقایق در آن منعکسمیشود ولی آیینه احتیاج به صیقل دارد و صیقل دادن نفسبه تهذیباخلاق و تزکیه درون و ریاضتهای باطنی است . از جملهء این افراد فیلسوفبزرگشهابالدین سهروردی معروفبه شیخ اشراق استکه در تحصیل حقیقتراه کشفشهود را برگزید. ما به جهتاهمیتاین مبحثدر فلسفهء اسلامی به بحثو بررسی این نوع از شناختنزد این فیلسوفبزرگمیپردازیم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دلیل افتراض: گزارش و سنجش
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دلیل افتراض (منطق)
,
قیاس شکل سوم
چکیده :
دلیل افتراض یکی از پرکاربردترین روشهای منطق سنّتی است که منطقدانان مسلمان دربارهی ساختار و چیستی آن همرای نیستند. از یک سوی، سهروردی و فخر رازی آن را گونهای از قیاس شکل سوم به شمار آوردهاند، و از سوی دیگر، خواجه نصیر، نه تنها آن را قیاس شکل سوم نمیداند، بلکه یکسره آن را از قلمرو قیاس بیرون کرده است. نگارنده در این جستار، پس از گزارش دیدگاه این سه منطقدان، به سنجش رأی خواجه نصیر پرداخته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 103 تا 119
مشخصات اثر
ثبت نظر
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
تعداد رکورد ها : 1372
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید