جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 591
بررسی دیدگاه‌های اندیشمندان مسلمان درباره حقیقت ایمان
نویسنده:
فاطمه صادق زاده قمصری
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
چکیده :
ایمان نخستین ارزشی است که در آموزه‌های دینی، مردم بدان فرا خوانده می‌شوند، ایمان، فعلی قلبی و یا فعالیتی عقلی و یا امری قلبی ـ زبانی ـ بدنی است که هر سه در تحقق آن نقش دارند و در کنار این سه، عقل نیز با تأملات خود سهمی بر عهده‌ دارد و یا آنکه انسان با اطاعت و تسلیم عملی خود، ایمان را محقق می‌سازد. هر یک از متکلمان و صاحب‌نظران مسلمان، بر حسب موضعی که در این مقام اختیار کرده، تعریف خاصی از ایمان ارائه داده است. اندیشمندان مسلمان حقیقت ایمان را به صورت‌های زیر تفسیر نموده‌اند: علم و آگاهی؛ معرفت کشف و شهودی؛ اعتقاد و باور قلبی؛ جزم و اذعان قلبی، گرایش قلب و گردن نهادن به یک مطلب؛ عواطف و حالات قلبی؛ اطاعت عملی؛ مجموع باور قلبی؛ اقرار و اطاعت؛ باور قلبی توأم با کشف عرفانی و یقین علمی. از آن جا که ایمان حقیقی ابعاد گوناگونی دارد و از این رو دارای ماهیتی پیچیده است، برخی از اندیشمندان به تمامی وجوه ایمان توجه نکرده‌اند و ایمان را به بعضی از وجوه آن فرو کاسته‌اند. با تحلیل این دیدگاه‌ها و برگرفتن نکات مثبت هر یک، چنین به نظر می‌رسد که گوهر ایمان حقیقی، گرایش و باور قلبی و مقدمه آن علمی یقینی است؛ اما حقیقت ایمان، به عنوان یک امر وجودی با تمامی شخصیت انسان ارتباط پیدا می‌کند. از سویی، میان ایمان حقیقی و عمل به لوازم آن، هیچ فاصله‌ای وجود ندارد و از سوی دیگر ایمان با ایجاد حالات احساسی خاصی چون عشق، توکل، اعتماد و رضایت، در ساحت عاطفی و تجربی انسان، متبلور می‌شود. این لوازم عملی و حالات عاطفی، بی‌آنکه ‌کنه ایمان باشند، در پس ایمان بی‌هیچ تأخیری حاصل می‌شوند.
صفحات :
از صفحه 112 تا 137
کاوشی تاریخی در مفهوم و تطور معنایی بیضه اسلام
نویسنده:
حسین حاتمی ,سیدهاشم آقاجری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در پژوهش ها و مطالعات تاريخی بارها به اصطلاحات و مفاهيمی بر می خوريم كه كاربرد فراوانی در ادبيات تاريخی، جغرافيايی، سياسی، فقهی و ادبی ما دارد. اين مفاهيم و اصطلاحات هر كدام به فراخور بار معنايی كه در بردارند، از تاريخی كم و بيش شناخته شده برخوردارند. اما تعدادی از اين اصطلاحات به رغم كاربرد و اهميت تاريخی فراوان از گذشته ای روشن و شناخته شده بی بهره اند. يكي از اين مفاهيم، اصطلاح پركاربرد «بيضه اسلام» است كه با وجود استعمال قابل ملاحظه اش در ادبيات تاريخی، فقهی و سياسی ما به ويژه در دو سه سده اخير، به نظر می رسد هنوز تحقيق جامع و مشخصی پيرامون تطور تاريخی، خاستگاه اصلی و چرايی و چگونگی استعمالش صورت نگرفته است. از همين رو در پژوهش پيش رو تلاش گرديده با تكيه بر ريشه شناسی اين اصطلاح و بهره گيری از منابع تاريخ ايران باستان، كتب فقهی فقهای برجسته شيعه، متون نظم و نثر فارسی و منابع دست اول تاريخ معاصر ايران و ارائه ديدگاهی بديع ـ و البته قابل انتقاد و بحث و بررسی بيشتر ـ گامی در جهت شناخت بهتر تطور تاريخی و خاستگاه اصلی اين مفهوم فقهی ـ سياسی برداشته شود.
صفحات :
از صفحه 61 تا 79
نظریه انسان سالم در نظام اخلاقی رازی
نویسنده:
احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
محمدبن زکریای رازی از فیلسوفان متقدم با تاثر از جالینوس، نظام اخلاقی سلامت محور ارایه می کند. طب انگاری اخلاق، بنیان این نظام است. تحلیل و نقد نظریه سلامت و انسان سالم نزد زکریای رازی در پرتو مقایسه آن با دیدگاه های رقیب مساله تحقیق حاضر است. رازی سلامت را به حاکمیت عقل سنجش گر بر خواسته ها، تصمیم ها و رفتارهای آدمی تعریف می کند و در موارد مختلف سه ملاک را به منزله نشانگر آن به کار می برد: حد وسط بین افراط و تفریط، حداقل کفایت و نیاز در برخورداری و سنجش بین لذت و رنج حاصل رفتار. وی شناخت عیوب نفس از طریق مراجعه به دیگران و ترغیب آنان به عیب جویی را گام نخست در حفظ سلامت می داند. وضعیت طبیعی انسان، سلامتی است و بیماری نفس به وسیله هوی بر آن عارض می شود. سلامت و بیماری حاصل چالش مستمر بین عقل (عملی) و هوی است. یکی از مبانی نظریه سلامت، تفسیر رازی از لذت است که آن را امر ثانوی و در رفع وضعیت رنج آور تعریف می کند. نظریه سلامت رازی از حیث تحویلی نگری (یک، تحویل سلامت انسان به سلامت نفس، تحویل سلامت نفس به سلامت روان شناختی در مفهوم روان شناسان سلب گرا)، فردگرایی افراطی و غفلت از مدخلیت زندگی اجتماعی در سلامت، حداقل گرایی در مولفه های سلامت روان، قابل نقد است.
صفحات :
از صفحه 19 تا 33
جستجوی مفهوم امامت در حدود وسطای ادله قاعده لطف
نویسنده:
اصغر غلامی، علینقی خدایاری
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
امامت یکی از آموزه های بنیادین اسلامی به شمار می رود و شناخت آن مبتنی بر تحلیل و تبیین صحیح مفهوم آن است. در مقاله پیش رو با رویکرد کلامی به مفهوم شناسی امامت سعی شده مفهوم این آموزه دینی از منظر متکلمان شیعه بررسی شود. متکلمان شیعه عموما در مباحث مربوط به امامت به طور مستقل به مفهوم شناسی نپرداخته و تنها تعریفی مشابه با تعریف سنیان از آن ارائه داده اند. به این معنا که تقریبا همه متکلمان شیعه پس از تعریف امامت به «ریاست عامه در امور دین و دنیا» بلافاصله، با استناد به قاعده لطف، به اثبات وجوب نصب امام بر خداوند پرداخته اند. نگارنده پس از بررسی تعاریف متکلمان از امامت به جستجوی مفهوم آن در حدود وسطای ادله قاعده لطف پرداخته و نتیجه می گیرد که از نظر متکلمان شیعه، امامت مقام افتراض طاعت است که برای تربیت و قرار گرفتن بندگان در مسیر عبودیت و کمال برای برخی بندگان برگزیده الهی جعل می شود.
صفحات :
از صفحه 109 تا 124
امامت عامه در اندیشه خواجه نصیرالدین طوسی
نویسنده:
عباس گوهری
نوع منبع :
مقاله , مجموعه مقالات
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: کنگره بین المللی خواجه نصیرالدین طوسی,
چکیده :
از جمله مسائل مهمی که مورد توجه تمامی فرق مسلمان قرار گرفته است، مسئله امامت است. تقریبا تمامی متکلمان مسلمان در این باب قلم زده اند و در تمامی کتب کلامی می توان بحث امامت را یافت. خواجه نصیرالدین طوسی بزرگ فیلسوف و متکلم مسلمان نیز در جای جای تالیفات فراوان خویش به این مسئله پرداخته و سعی در تبیین آن نموده است. از جمله مباحثی که خواجه به آن پرداخته است مباحث امامت عام از جمله تعریف امامت است. اولین و مهمترین گام در تبیین امامت، همین تعریف و روشن شدن محل نزاع است. در این مقاله به نقد تعریف امام از منظر خواجه پرداخته ایم و با تعاریف سایر متکلمان مقایسه کرده ایم و به برخی مسائل در امامت عامه از منظر خواجه اشاره کرده ایم.
بررسی عالم برزخ از نگاه معارف نقلی و کلامی
نویسنده:
اکبر اسد علیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
عالم برزخ مرحله اى از عوالم وجود و حد فاصل میان جهان محسوس و آخرت است که انسان پس از مرگ در قالب بدن مثالى یا جسم برزخى وارد آن می شود؛ این موضوع هم در قرآن و روایات و هم از نگاه کلام اسلامی قابل اثبات است، که متکلمان به کمک معارف نقلی به موضوع قبر و برزخ و مسائل پیرامون آن مانند: سوال و جواب و عذاب در قبر، حیات برزخی، تکامل برزخی، پاداش و کیفر برزخی، مساله شفاعت در برزخ، ارتباط اهل برزخ با اهل دنیا و مدت زمان وقوف در برزخ، و ... استدلال کرده اند. به جهت گستردگی بحث در این نوشته سعی شده است که موضوعات یاد شده فقط از نگاه معارف نقلی و کلامی به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گیرد و تحقیق آن از نگاه فلسفی و عرفانی به زمان دیگری موکول شده است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 64
درآمدی بر فقه مقارن
نویسنده:
مصطفی حسینی رودباری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
چکیده :
فقه مقارن از جمله دانشهای ارزشمند و اساسی فقهی است که در اجتهاد نقش عظیمی دارد، به گونه ای که اجتهاد بدون آن ناقص است. سیر تاریخی این علم گویای آن است که فقیهان سنی و شیعه بدان اهتمام فراوانی داشته و دارند و کتابهای مهمی در این زمینه از ناحیه آنان تدوین شده است. در این مقاله موضوعاتی در محور این دانش از قبیل: تعریف فقه مقارن، تاریخچه فقه مقارن، اهمیت فقه مقارن و ضرورت آن، فواید فقه مقارن، و منابع فقه مقارن مورد بحث واقع شده است. غرض اصلی نگارنده این مقاله آن است که اثبات شود یکی از برترین راهکارهای تقریب و وحدت واقعی مسلمانان و فقیهان مذاهب اسلامی، گسترش این دانش در مراکز پژوهشی فقهی است. در ضمن در این تحقیقات معلوم می گردد که موارد اشتراک بین مذاهب اسلامی بسیار بیشتر از مقداری است که تاکنون تصور شده است.
صفحات :
از صفحه 52 تا 77
اراده خدا (جل جلاله) با تکیه بر آرای امام خمینی (ره)
نویسنده:
علی الله بداشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در طول تاریخ تفکر اسلامی، اراده از مباحثی است که در کلام و فلسفه اسلامی و بعدها در علم اصول، بسیار مورد بحث و مناقشه قرار گرفت.امام خمینی (ره) نظر به اهمیتی که برای این مساله قایل بودند تلاش کردند در حد مجال، برخی ابعاد مساله را تحلیل نمایند؛ از جمله: اولا آیا اراده از صفات کمالی موجود از جهت موجودیتش است؟ و آیا مراتب تشکیکی وجود خدای تعالی که در راس هرم هستی است اراده او نیز در عین بساطت و عینیت با ذات کامل ترین اراده هاست و آیا این اراده هم در مقام ذات و هم در مقام فعل برای او ثابت است؟ثانیا چه رابطه ای بین اراده حق تعالی و سایر صفات کمالی او مانند علم، قدرت و مشیت است؟ و آیا اراده تشریعی حق در حقیقت همان اراده تکوینی اوست و تقسیم آن به تکوینی و تشریعی به اعتبار ماست؟
صفحات :
از صفحه 9 تا 32
پژوهشی در منابع و مستندات تهذیب الاحکام شیخ طوسی
نویسنده:
عبدالحسین طالعی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
"تهذیب الاحکام" یکی از چهار کتاب اصلی حدیث شیعه است ، که شیخ ابوجعفر محمدبن حسن طوسی (460-385 هجری قمری) در شرح کتاب "مقنعه" شیخ ابو عبدالله مفید (متوفی 413) نوشته است . تهذیب الاحکام، همراه با سه کتاب دیگر (کافی، استبصار، من لا یحضره الفقیه) به دلیل جایگاه ویژه‌ای که در اندیشه شیعی دارد، توجهی ویژه می‌طلبد که تا کنون دانشگاه‌های ما - چنانکه باید و شاید - به آن نپرداخته‌اند. در این رساله، پس از بررسی اجمالی تاریخ تدوین حدیث و آشنایی با چهارصد اصل (کتابهایی که اصحاب ائمه نوشته‌اند) و چهار کتاب یاد شده، به بررسی زندگی علمی و تالیفات شیخ طوسی می‌پردازیم و آنگاه، آشنایی با تهذیب الاحکام، نسخه‌های خطی و کتابهای نگاشته شده پیرامون آن به عنوان مقدمه‌ای بر موضوع اصلی رساله مطرح می‌شود. بخش اصلی رساله، شامل معرفی حدود 160 کتاب از کتابهای قدیم است که منابع تالیف کتاب تهذیب بوده‌اند. در اینجا نام این کتابها به همراه مولفان آنها، شمارهء احادیثی از تهذیب (جلد 1 تا 5) که از این منابع نقل شده، و سپس شرح حال اجمالی مولفان این منابع می‌آید. این منابع، شامل کتب موجود، مانند کافی کلینی: و کتب غیر موجود (چه مجموعه‌های فقهی حسین بن سعید، محمد بن احمد اشعری، و چه تک‌نگاشتها مانند کتاب الحج موسی بن قاسم بجلی) می‌شود. با این نگرش به تهذیب ، گلبرگهایی پراکنده از گلهای پرپر شدهء گلستان علم دین به دست می‌آید. کار نگارنده در اینجا به باستان‌شناسی شباهت دارد که با کشف قطعات بازمانده از آثار کهن و بازسازی این آثار، جلوه‌هایی از تمدن سده‌های پیشین را در معرض دید همگان می‌گذارد. آخرین فصل رساله، پایان کلام است و آغاز راهی دراز و توفیق از خداست .
بررسی کلامی - فلسفی مساله حشر حیوانات
نویسنده:
سعید نظری توکلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
گرچه وجود جهان پس از مرگ و زندگی اخروی، از جمله اصول اعتقادی تمامی مسلمانان است، در اینکه این نوع زندگی به چه گروهی از موجودات اختصاص دارد، دیدگاه های مختلفی توسط اندیشمندان مسلمان مطرح شده است. صرف نظر از تفسیرهای مختلفی که از آیات و روایات در این زمینه وجود دارد، بحث حشر حیوانات در منابع کلامی - فلسفی مذاهب مختلف اسلامی با دو اصل وجود یا نبود نفس ناطقه برای حیوانات و تکلیف ناپذیر بودن آن ها پیوند خورده است.هرچند نبود تکالیف شرعی برای حیوانات، مسلم به نظر می رسد، امت دانستن حیوانات از جانب قرآن کریم، هم حکایت از فهم آن ها از هستی دارد و هم معلوم می کند که دارای هدفی مشخص و مشترک در زندگی دنیوی خود هستند. وجود دو عامل فهم و هدفمندی در حیوانات سبب شده است که قرآن کریم آن ها را همسان انسان بداند و برای آن ها نیز حیات اخروی را مطرح سازد. در چنین فرضی می توان ادعا کرد که حضور حیوانات در جهان آخرت، افزون بر دادخواهی میان گروهی، به منظور دادخواهی آن ها از انسان ها نیز است. بر این اساس، اصل مسوولیت پذیری انسان در برابر حیوانات قابل مطرح است و امکان هر گونه بهره وری از آن ها را در خارج از هدف ذاتی از خلقتشان منتفی می سازد.
صفحات :
از صفحه 121 تا 148
  • تعداد رکورد ها : 591