جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 617
رویکرد متکلمان امامیه در بغداد به معتزلیان شیعه شده (با تاکید بر سیدمرتضی، ابن راوندی و ابوعیسی وراق)
نویسنده:
عباس میرزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم,
چکیده :
معتزلیانِ شیعه شده از جریان های فرهنگ ساز در سیر تفکر امامیه در سده های سوم و چهارم هجری هستند که مقایسه آنان با میراث کلامی متکلمان امامیه در بغداد می تواند به بازشناسی جایگاه و نقش آنان در تاریخ فکر شیعه کمک کند. نوشتار حاضر می کوشد تا از طریق بازخوانی گزارش های موجود در آثار نوبختیان، شیخ مفید و سیدمرتضی، نوع مواجهه اینان با ابوعیسی وراق و ابن راوندی از دو جنبه شخصیتی و علمی تحلیل کرده و با تبیین داوری متکلمان بغدادی درباره معتزلیان شیعه شده، جایگاه آنان را ترسیم کند. هم چنین در نگاهی کلان تر سعی می کند با نشان دادن سیر تحول کلام امامیه از سده سوم تا پنجم به بازسازی صحنه ای از تاریخ کلام شیعه بپردازد. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که نمی توان در میراث برجای مانده از متکلمان امامیه در بغداد درباره ابوعیسی وراق و ابن راوندی مواضع یکسانی را مشاهده کرد؛ اگرچه در بحث امامت نشانه هایی از هم سونگری وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 86
رویکرد تفسیری فخر رازی در مواجهه با ادلۀ شیعه ذیل آیات ولایت و خلافت
نویسنده:
حامد دژآباد، زهره بابااحمد میلانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
ﻣﻔﺴﺮان اﻫﻞﺳﻨﺖ، ﺑﻪﺧﺼﻮص ﻓﺨﺮ رازی، در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ادﻟه ﺷﻴﻌﻪ ذﻳﻞ آﻳﺎت وﻻﻳﺖ و ﺧﻼﻓﺖ، سعی ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺎ روشﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮنی در ادﻟه ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﻛﺮده و ﺿﻤﻦ ﺗﻀﻌﻴﻒ اﻳﻦ ادﻟﻪ، دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ روشﺷﻨﺎسی ﻓﺨﺮ رازی ذﻳﻞ اﻳﻦ آﻳﺎت ﭘﺮداﺧﺘﻪ و روش ﻫﺎی او را ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺑﺮرسی ﻗﺮار می دهد. روشﻫﺎی ﻓﺨﺮ رازی در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ادﻟه ﺷﻴﻌﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ رواﻳﺎت ﺿﻌﻴﻒ و جعلی، اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﺳﻴﺎق، اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ادبی، ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن، ﻋﺪم ذﻛﺮ اﻗﻮال و رواﻳﺎت ﻣﺨﺎﻟﻒ، ﻏﺒﺎرآﻟﻮد ﻛﺮدن ﻓﻀﺎی ﺑﺤﺚ و آوردن اﻗﻮال ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪون هیچ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮﺟﻴﺢ.
صفحات :
از صفحه 65 تا 86
آموزه بدا در قرآن، آرای کلامى شیعه، و آثار مولوى
نویسنده:
حسین حیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
دیرپای‌ترین آموزه مورد اختلاف ادیان بزرگ، ماجرای تشبیه و تنزیه، یا انسان‌پنداری و تعالی خداوند، در موضوعاتی از این قبیل است: که آیا قدرت، علم و اراده او نیز همانند آدمیان دگرگونی می‌‌پذیرد یا خیر. این مقاله نشان می‌دهد که مولانا بر خلاف جبرگرایان اشعری، و تا حدودی همسو با شیعه امامیه و مرجئه، براساس اعتقاد به کرم بی منتهای حق تعالی، معتقد است که دست کرم و جود خداوند در هیچ آنی بسته نیست، بلکه با اندک بهانه‌ای، رحمت جدید او شامل کائنات می‌‌گردد. این ویژگی خداوند او را قادرتر نشان می‌‌دهد. در نگاه مولوی، با نپذیرفتن تغییر اراده و مشیت خداوند (باور به بدا) دعا کردن کوششی بیهوده است. وی حتی روز قیامت را نیز عرصه تغییر اراده حق و تغییر سرنوشت آدمیان می‏شمارد و آن جهان را نیز شهری پربازار و کسب می‏خواند . نتیجه عملی چنین باوری، امید پیوسته و دعای مدام است.
صفحات :
از صفحه 203 تا 224
معنا شناسی واژه «صابئین» در قرآن
نویسنده:
محمدرضا حاجی اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
از واژه صابئین و صابئون در سه آیه قرآن یاد شده است. نگرش قرآن نسبت به آیین صابئین همانند دیگر ادیان توحیدى مبتنى بر گرایش به مبدأ و معاد و رستگارى در آخرت است با این همه دیده می ‏شود که مترجمان و مفسران قرآن در تبیین مفهوم این واژه و تعیین مذهب گروندگان به این آیین با شک و ابهام و به گونه‏ اى سربسته و نامفهوم سخن گفته و حتى پاره ‏اى از فقیهان از یادکرد این گروه در شعار اهل کتاب استنکاف ورزیده ‏اند. این مقاله تحقیقاتى است در معناشناسى واژه صابئین با رویکرد تفسیرى، فقهى، تاریخى با تأکید بر این نکته که کاربرد این واژه در یک مقطع از تاریخ دچار تحویل گردیده است و این آمیختگى در انتساب واژه موجب گردیده تا نزد مترجمان و مفسران قرآن و برخى فقیهان این چنین پراکندگى آراء پدید آید. روش این مقاله تبیین سه آیه مورد نظر از قرآن و مقایسه ترجمه‏ هاى گوناگون فارسى از این واژه و بررسى اسناد تاریخى و آراء تفسیرى مفسران و فقیهان و بیان دیدگاه ایشان است.
صفحات :
از صفحه 174 تا 191
صلوة الوسطی
نویسنده:
علی اکبر شایسته نژاد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
برای «صلوة وسطی» در آیه 238 سوره بقره، مصادیق متعددی بیان شده است. با توجه به اینکه اقامه نماز، مراقبت و حفاظت از حدود و حریم، اهمیت و فضیلت آن در آیات فراوانی از قرآن آمده است، افزونی «صلوة الوسطی» در این آیه را نمی توان حمل بر این امور کرد. در این مقاله پس از بررسی و نقد چند نظریه نشان داده ایم که تاکید بر «صلوة الوسطی» در آیه مذکور؛ اولا- بیان کننده برتری و امتیاز آن نماز نسبت به سایر نمازها و حاکی از عنایت ویژه نسبت به آن است. ثانیا – نماز مذکور، از نمازهای واجب است. ثالثا - تطبیق آن بر «نماز صبح»، دارای دلایل و قرائن قابل قبولی است. زیرا آنچه به عنوان فضیلت نماز ظهر و عصر، بیان شده، اموری جانبی و بیرونی است. ولی عوامل فضیلت نماز صبح، امور ذاتی و درونی است. بنابر این می توان نماز صبح را مصداق «صلوة الوسطی» دانست.
صفحات :
از صفحه 125 تا 148
پژوهش های ادوار اجتهاد و دکتر گرجی
نویسنده:
محسن احتشامی نیا
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
دکتر ابوالقاسم گرجی (1300-1389 ه.ش) از زمره پژوهشگرانی بود که عمری طولانی را در کار درس، مطالعه، نگارش و تدریس علوم اسلامی گذاشت. حاصل چندین دهه تلاش او در زمینه علم اصول، چندین اثر قابل توجه در مورد فقه و اصول است که به جامعه علمی عرضه شده است. این مقاله کوششی است برای نشان دادن نقش دکتر گرجی در ارائه و نمایش ادوار نه گانه علم اصول که خود وی آنها را ابداع کرده و مقایسه کار او با دیگر پژوهشگرانی که در این عرضه قلم زده اند.
صفحات :
از صفحه 101 تا 123
جایگاه تعالیم وحیانی در تبیین وجودی انسان نزد ملاصدرا
نویسنده:
عبداله صلواتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
اغلب معارف وحیانی در فلسفه به مثابه فرع و موید لحاظ می شود، اما در حکمت متعالیه این معارف از آغاز تا انجام به عنوان رکن پژوهش، فیلسوف را همراهی می کند. حکیم حکمت متعالیه گاهی در طرح مساله، زمانی در برهان و برخی مواقع در رهیافت خویش وامدار آیات و روایات است و در دوره ای فلسفه اش به موقعیتی رهنمون می شود که فارغ از معارف وحیانی در تبیین پدیده ها کارآمدی خود را از دست می دهد. این جستار درصدد آن است که بیان کند ملاصدرا به مثابه فیلسوف مسلمان در مقام معرفت به انسان و در امتداد نگرش وجودی خویش به انسان و طرح انواع انسانی با بهره گیری از آموزه های دینی نگاه فلسفی به انسان را تعالی بخشیده است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 94
تبیین آیات عتاب با توجه به آموزه‌ی عصمت پیامبر اکرم(ص) از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
رضا نیرومند، الهام محمدزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
عصمت پیامبر اکرم(ص) بارها در قرآن کریم مورد تصریح و تأکید قرار گرفته است. با این حال، برخی آیات، ایشان را مورد عتاب و توبیخ قرار داده‌اند. پر واضح است که این دو سلسله آیات عصمت و عتاب به پیامبر ناسازگار می‌نماید. در باب محدوده‌ی عصمت آن حضرت متکلمان، حکیمان و عارفان اسلامی نظرات متفاوتی ارائه کرده‌اند. ملاصدرا، به‌منزله‌ی حکیمی متأله، با تطبیق نظریه‌ی انسان کامل بر پیامبراکرم(ص)، گستره‌ی عصمت ایشان را فراتر از تلقی متکلمان لحاظ کرده است. او با محور قرار دادن ذومراتب بودن فهم قرآن و با روی‌کردی تأویلی به آیات، عصمت نبی را با آیات عتاب به گونه‌ای متفاوت جمع نموده است. ملاصدرا خطاب آیات یادشده را، که در ظاهر به پیامبر اکرم(ص) می‌باشد، عتابی لطیف دانسته، به ترک اولی تفسیر می‌نماید. از نظر او، فلسفه‌ی آیات عتاب وصول حضرت ختمی مرتبت به مقام عبودیت تام و تربیت امت است.
صفحات :
از صفحه 143 تا 164
بررسی آرای مفسران درباره آیه نسخ
نویسنده:
قاسم فائز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
مدلول آیه 106 سوره بقره «ما ننسخ من ایه او ننسها نات بخیر منها او مثلها الم تعلم ان الله علی کل شی قدیر» که به آیه نسخ مشهور است میان مفسران محل خلاف است. سبب بروز این اختلاف و ظهور آرای گوناگون در این زمینه در واقع معانی محتملی است که برای سه تعبیر «نسخ»، «آیه» و «انساء» در آیه مورد بحث بر شمرده اند. بیشتر معانی مورد نظر مفسران به دلیل عدم توجه به سیاق آیه و هماهنگی میان بخش های مختلف آن، نادرست به نظر می رسند. شاید حمل نسخ بر ازاله و لغو اعتبار، حمل آیه بر حکم و تأویل فعل «ننس» به محو از قرآن و اذهان و قول به اعمال صنعت استخدام میان لفظ «آیه» و ضمیر آن مقرون به صحت باشد. در اینصورت معنای اجمالی آیه چنین است «هر حکمی را که لغو کنیم یا هر آیه ای را که از قرآن و اذهان محو نماییم بهتر از آن یا مانند آن را از حیث تأمین مصالح مردم می آوریم». مطالب مورد نظر، در سه بخش سبب نزول آیه، «محورهای اختلاف مفسران و نقد آرای آنان» و «جمع بندی» عرضه خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 81 تا 98
تبیین رویکرد طبرسی در تفسیر جوامع الجامع
نویسنده:
باقر قربانی زرین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
دانش تفسیر در سده های پنجم و ششم هجری شکوفا گشت و تفاسیر ارزشمندی بر قرآن کریم نگاشته شد. یکی از شخصیت هایی که چندین اثر در علم تفسیر از او برجای مانده امین الاسلام فضل بن حسن طبرسی است. وی سه تفسیر بر قرآن کریم نگاشت که تفسیر وسیط یکی از آنهاست. نام این تفسیر جوامع الجامع است که در این نوشتار به تفصیل پیرامون ویژگی ها و چگونگی رویکرد طبرسی در آن بحث شده است. امتیازات این تفسیر نسبت به مجمع البیان و الکشاف زمخشری نیز از دیگر مطالب این نوشتار است. در پایان چاپ های گوناگون این اثر نقد و بررسی شده ویژگی های چاپ مرحوم استاد دکتر ابوالقاسم گرجی بیان شده است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 100
  • تعداد رکورد ها : 617