جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1574
نظریه انسان کامل در عرفان اسلامی
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
عرفان اسلامی در بعد معرفتی، نوعی هستی شناسی شهودی است که از راه سلوک عرفانی حاصل می شود. در این دیدگاه، هستی حقیقی همان وجود مطلق یا خدای متعال است که واحد، نامتناهی و کامل مطلق است. در میان موجودات عالم، انسان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. او از جسم طبیعی و روح الهی ترکیب یافته است. آنچه در عالم هست، در انسان یافت می شود؛ از این جهت انسان را عالم صغیر و کون جامع می دانند. همه عالم برای اوست و او غایت خلقت است. انسان برخوردار از عقل و اختیار و تمایلات و شهوات حیوانی است. انسان با تبعیت از عقل و بندگی خدا می تواند عالی ترین مدارج کمال را طی کند؛ چنان که با پیروی از تمایلات حیوانی می تواند به نازل ترین مراتب سقوط کند. انسان کامل مظهر اتم همه اسماء و صفات حق تعالی است. ولایت گاه با نبوت همراه است و گاه با وصایت و امامت. قرب به خدا و طی طریق کمال، در گرو شناخت ولی و پیروی از نور هدایت اوست.
صفحات :
از صفحه 15 تا 30
تکامل و پویایى انسان اخروى در چشم انداز صدرائى
نویسنده:
مهدى امامى‏ جمعه، منصوره وداد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این اثر در نظر دارد دیدگاه ملاصدرا را از خلال آثار وی درباره ی تکامل و تغیر در عوالم اخروی- اعم از برزخ و قیامت- کشف و بررسی کند؛ اما پیش از هر چیز، ویژگی های نظام حاکم بر دنیا و آخرت در چشم انداز حکمت متعالیه را یادآور می شود. با توجه به اینکه از نظر فلسفى عوالم اخروى خالى از هرگونه ماده و قوه انفعالى است، حرکت و تغییر که به معناى از قوه به فعل شدن است، در آن عوالم بى معناست. تکامل نیز چون قرین با حرکت است، همین حکم را خواهد داشت؛ اما ملّاصدرا در عباراتى از تبدلات و استکمالات اخروى سخن مى گوید. این مقاله به دنبال یافتن منظور ملّاصدرا از چنین عباراتى است. پاسخ به این پرسش، چشم انداز کلى ملّاصدرا به عالم آخرت و نظام آن را روشن مى سازد. بنابراین در این نوشتار سخنان وى را در این زمینه بررسى کرده و روشن ساخته ایم که از نظر وى لزوما در معناى تکامل و تغییر، حرکت لحاظ نمى شود، بلکه او از آنها معنایى اعم از حرکت دارد. سرانجام بنابر این مبانى، امکان تکامل و تغییرات دفعى و نیز استکمالات علمى و وقوع آنها در آخرت روشن شده است. بر اساس این دیدگاه باید گفت فلسفه زندگى انسان با بى حدى گره خورده است، تا آنجاکه حتى در بهشت اخروى، سیر به سوى حضرت حق و بى نهایت مطلق با شتابى بیشتر خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 41 تا 70
تناظر ابعاد وجودی انسان و طبقات هستی در عرفان ابن عربی و امام خمینی  (س)
نویسنده:
محمدامین زارع
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تثلیث خدا، انسان و عالم در نگاه هستی‌شناختی عرفان اسلامی بر اساس لب لباب آموزه‌های این مکتب یعنی وحدت وجود، ویژگی‌های منحصر بفردی را شامل می‌شود که قابل تأمل است؛ مثلاً در فرآیند تجلی انسان به عنوان عالم صغیر و عالم به عنوان انسان کبیر، ظهورات اجمالی و تفصیلی خدا محسوب می‌شوند که همین، حکایت از نوعی تشابه حداقل ابتدایی در تثلیث فوق الذکر را دارد. حال این مسئله در آموزه‌های ابن‌عربی و برخی شارحینش به طور جدی‌تر و با روشمندی قابل تأملی به عنوان یکی از اصول اساسی عرفان ابن عربی به چشم می‌خورد، به ویژه با محور قرار دادن انسان، به عنوان کون جامع حق و خلق، مسئله فوق از انسجام خاصی برخوردار می‌شود که از این منظر، مقایسه ابعاد وجودی انسان با سایر طبقات هستی اعم از صقع ربوبی و عوالم خلقی، تناظر جالب توجهی را پیش رویمان می‌نهد که، علاوه بر اینکه رهیافتی خواهد بود بر انسان‌ شناسی و جهان ‌شناسی عرفانی، جنبه زیبایی ‌شناختی آن نیز قابل چشم پوشی نیست. شایان ذکر است بیان آراء حضرت امام نیز به عنوان یکی از صاحب نظران عرفان اسلامی ازجنبه‌های اصلی این پایان‌نامه است.
بررسی تطبیقی دیدگاه خلق قرآن و بشری بودن قرآن (رویکرد معتزله و سروش)
نویسنده:
جواد گلی، ابوالفضل روحی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سروش، قرآن را بشری معرفی کرده و کوشیده است با نسبت دادن این نظریه به معتزله، برای نظریه خود در کلام اسلامی، خاستگاهی معرفی کند. وی مدعی است که باور معتزله به حادث بودن قرآن، به بشری و خطاپذیر بودن آن اشاره دارد. هدف این نوشتار، بررسی این مدعاست که آیا نظریه معتزله درباره خلق قرآن، به نظریه سروش درباره بشری بودن قرآن اشاره دارد؟ در این مقاله، با مراجعه به آثار معتزله، منابع معتبر کلامی و آثار سروش، اطلاعات لازم گردآوری شده سپس، با روش توصیفی ـ تحلیلی نظریات معتزله و سروش درباره قرآن تبیین شده و خاستگاه، مبانی، ادله و لوازم نظریات آنها ارائه و مورد نقد و بررسی تطبیقی قرار گرفته است. نتیجه این پژوهش این است که دیدگاه سروش با دیدگاه معتزله درباره قرآن از جهات مختلف در تضاد میباشد. بر خلاف نظر سروش، معتزلیان، خداوند متعال را خالق بدون واسطه قرآن دانسته و بشری بودن آن را مردود میدانند.
صفحات :
از صفحه 113 تا 142
تفسیر عرفانی آموزه امامت در اندیشه شیعی
نویسنده:
محمد مهدی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
با پیدایش نظامهای فکری در میان مسلمان، تفسیر های مختلف از اعتقادات، از جمله آموزه ی امامت صورت پذیرفته که در چند دسته عمده فلسفی، عرفانی، کلامی و حدیثی قابل طبقه بندی است. برخی از دیدگاهها نیز از دو یا چند دستگاه مفهومی بهره جسته و نظرگاه خویش را سامان داده اند، به عنوان مثال؛ تلفیق نگاه کلامی و فلسفی، یا عرفانی و حدیثی و یا عرفانی و فلسفی، نقش مهمی در آشکار شدن زوایای مختلف آموزه امامت داشته است. سید حیدر آملی با جاری ساختن عرفان نظری در بستر شیعی، نظام پایه مفهومی عرفان نظری را برای تفسیر امامت به کار گرفته و کوشیده است آن را طبق مبانی عرفانی تبیین و در مواردی که تفسیرهای موجود را در تنافی با مبانی شیعی یافته مردود اعلام کند، چنان که در بحث ختم ولایت شاهد چنین رفتاری هستیم. به لحاظ تاریخی، ولایت در عرفان برگرفته از امامت شیعی و تفسیر عرفانی امامت، وامدار عرفان نظری است. نگاه ویژه و جدید این نوشتار آغازی است برای یک تحول اساسی در بهره گرفتن از نظامهای مفهومی متنوع برای تبیین و تحلیل دقیق تر مسئله. چنان که ملاحظه خواهد شد، بسیاری از احادیث در این قالب معنای دقیق تری یافته است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 136
ابن عربی و مسأله‌ی سریان زیبایی در هستی
نویسنده:
علی کریمیان صیقلانی، مصطفی مختاباد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مبحث زیبایی شناسی، کانون توجه اصناف گوناگون اندیشمندان بوده و هست و درباره ی آن، مسائل فراوانی مطرح است، از جمله این که دامنه ی آن در هستی تا کجاست و این که آیا همه ی موجودات را در برمی گیرد و یا این که فقط شامل برخی از موجودات شده است. یعنی آیا همه ی موجودات زیبایند یا برخی زشت هستند؟ پاسخ به این پرسش ها از سویی متوقف بر شناخت هستی و از سوی دیگر، شناخت زیبایی است. از جمله روی کردهای علمی در این باره می توان به روی کرد عرفان اسلامی اشاره کرد. عارفان مسلمان معتقدند با الهام از وحی توانسته اند پاسخ های معرفت بخشی برای این پرسش ها مطرح کنند. از آن جا که عارفان مسلمان بیش از هر کس متاثر از عرفان مکتوب و دیدگاه محی الدین ابن عربی هستند، محور اصلی بحث آرای او بوده و تلاش شده است تا مساله ی «گستره ی زیبایی در هستی از منظر ابن عربی» کشف شود. هم چنین این نوشتار در دو حوزه ی اصلی هستی شناسی و زیبایی شناسی، به تحلیل نظرات ابن عربی توجه کرده است. اصلی ترین یافته ی این تحقیق، «مساوقت زیبایی با هستی» و در نتیجه «نفی تحقق زشتی در هستی» است.
صفحات :
از صفحه 157 تا 171
جلوات زیباشناسانه خدا بر دلباختگان عارف
نویسنده:
فاطمه طباطبایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
محب نخست اسم خداست و سپس به آفریدگان نسبت می یابد و ابن عربی این شخصیت بزرگ عرفانی با توجه به این نکته ظریف در باب 178 فتوحات مکیه در بیان معرفت مقام محبت به این نکته لطیف و خواندنی توجه کرده است که اگر بناست خصوصیات عاشقان الهی را فهرست کند بهتر آن است که تجلی این ویژگیها را با توجه به آیات قرآن در مبدأ اعلی جستجو کند. سپس آن را با نگاهی تبعی و ربطی به دیگر عشاق نسبت دهد و این کار تازه و بی سابقه است که نگارنده بر آن است تا در این مقاله با انتخاب و گزینش به شرح و توضیح آن بپردازد و بخشی از این خصوصیات را که محیی الدین نخست به (محب الله) و سپس به محبان دیگر نسبت داده و فهرست کرده است، برشمرد. بدیهی است این مقاله بخش مختصری از فصل مفصل جلوات زیباشناسانه خدا بر دلباختگان عارف است که امید است برای خوانندگان چشم انداز تازه ای بگشاید.
صفحات :
از صفحه 11 تا 31
امام و قطب، محور عالم در تصوف و تشیع
نویسنده:
زاخاری مارک ویس
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
چکیده :
برطبق سنت باطنی اسلام، اسما و صفات خداوند به آشکارترین صورت به واسطه انسان کامل ظهور می یابند و خداوند از طریق انسان کامل، امور معنوی بشر را به دست می گیرد. این مقاله چگونگی ظهور معنای انسان کامل در تشیع (با مفهوم امام) و در تصوف (با مفهوم قطب) را مورد بررسی قرار می دهد. در ادامه این تحقیق، این دو اصطلاح (قطب و امام) با هم مقایسه شده اند و برای روشن تر شدن مفهوم (Axis Mundi) محور عالم، درباره نقش حضرت مسیح (ع) در مسیحیت سخن به میان آمده است. ما به دقت در ماموریت و شرح حال و گفتار ائمه شیعه (علیهم السلام) و اقطاب در تصوف تامل خواهیم کرد و چگونگی پیوند این دو سرچشمه معنویت اسلامی را بررسی خواهیم کرد. همانطور که عارف شیعی، سید حیدر آملی گفته است " این دو دارای یک معنا هستند و بر یک نفر دلالت می کنند".
صفحات :
از صفحه 25 تا 65
رویا و جایگاه معرفتی آن از دیدگاه برخی فلاسفه و عرفای اسلامی﴿ ابن سینا، فارابی، سهروردی، ملاصدرا و ابن عربی﴾
نویسنده:
علی اکبر سرایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیده خواب و رؤیا، معنا و جایگاه آن در فلسفه و عرفان بحثی است که کمتر فیلسوف و عارف برجسته¬ای از آن غافل مانده و به بررسی آن از منظر اصول و مبانی فلسفی و عرفانی خود نپرداخته باشد. در نظر حکمای اسلامی، رؤیا حاصل فاصله گرفتن روح از حواس ظاهری و میل آن به قوای باطنی است، به این معنی که انسان گاهی در عالم خواب به ادراک حقایق هستی و وقایع آینده موفق میشود و از این رهگذر، به ادراک و معرفت شهودی دست مییابد. این احوال اگر در عالم خواب طبیعی پیش آید، در صورتی که شفاف باشد، «رؤیای صادقه» است و در صورتی که ضعیف و مبهم باشد، پیام آن باید با تأویل و تعبیر، روشن می¬شود. از دیدگاه ابن¬سینا، قوه متخیله در حالت خواب، به عالم قدس متصل میشود و از طریق حسّ مشترک به کشف و الهام نائل میگردد. سهروردی نیز در مقوله خواب و رؤیای صادقه، نظری موافق و مطابق ابن‏سینا دارد؛ وی در مواردی نیز اختلاف¬هایی با حکمای مشّاء دارد؛ سهروردی جایگاه ظهور صور رؤیا را نفس، و منشأ اصلی آن را نفوس فلکی می¬داند. از نظر فارابی رؤیا صورت ذهنیای است که به وسیله خیال ایجاد میشود و هنگام خواب و بر اثر قطع رابطه با فعالیّت¬های زمان بیداری، گنجایش آن افزایش مییابد. فارابی به این قائل میشود که شخص به مدد خیال، قادر است با عقل فعّال متّحد شود، لکن چنین قدرتی، تنها در دسترس افراد ممتاز و برگزیده است. ملاصدرا نیز همین نظر را دارد ولی قائل به این است که شخص برای متّحد شدن با عقل فعال باید به مقام و مرتبه جامعیّت در نشآت سه‌گانه عقلی و نفسی و حسی رسیده باشد. از نظر ابن‏عربی دنیای رؤیا، دنیای رمز و نماد است و برای فهم معنای رؤیا باید مآل نمادهای رؤیایی را پیدا کرد. وی خواب را نخستین مبدأ تلقی وحیالاهی برای اهل عنایت می داند. کلید واژه¬ها: رؤیا، خیال، تعبیر، معرفت، وحی.
علم انسان کامل از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
محمدرضا محمدی نجف آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیده با مطالعه در دین اسلام و تفکر در کتاب اسمانی قرآن وتوجه به سخنان ائمه اطهارعلیهم السلام،روشن می شود که انسان بعنوان گل سر سبد افرینش معرفی شده است.آیاتی همچون «و علّم آدم الاسماء کلها(بقره/31)» از یک طرف و آیاتی همچون« قالوا سبحانک لا علم لنا الاّ ما علّمتنا(32/بقره)» از طرف دیگر؛ذهن انسان را بدین رهنمون می شود که این علمی که به انسان آموخته شده است؛در واقع همان علمی است که ملائک اذعان به جهل خود نسبت به آن می کنند.از نظر ملاصدرا خداوند استعداد رسیدن به این علم را در هر انسانی به قدر سعه ی وجودی او قرار داده ولی پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم السلام را،بعنوان ولی و انسان کامل و اولین شروط پیدایش هستی، کلید وصول بدین علم معرفی کرده است.با تدبر در آیات دیگر همچون« اتقوا الله و یعلمکم الله(بقره/282)» مشخص می شود این علم اگر چه رحمت و موهبت خداوند است ولی انسان باید بوسیله تقوای الهی،قابل این علم شود.به همین جهت از نظر ابن بین وجود انسان کامل و ولایت و علم او رابطه معنا داری بر قرار است.در خصوص علم انسان کامل باید گفت اگر چه برای ایشان علم فعلی در مرحله ی اولین صادر اثبات می شود ولی کیفیت این علم برای هر کس قابل ادراک نیست.هدف این پژوهش اینست که با شناخت انسان کامل و گستره ی علم او،معرفت خود را نسبت به او بالا بریم و ایشان را دست اویزی برای شناخت حقیقت هر انسان که در واقع همان شناخت جایگاه مظهریت اسم اعظم الهی است قرار دهیم.با باور به اینکه انها نماینده حقیقی خداوند هم در تکوین و ایجاد و هم در تشریع و قانونگذاری هستند. کلید واژه ها: انسان کامل،تقوا،علم فعلی،ولایت تکوینی،ابن عربی،ملاصدرا
  • تعداد رکورد ها : 1574