جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1574
بررسی ساحت ذات احدیت از منظر عرفان نظری
نویسنده:
هادی وکیلی، حسین زحمتکش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مرتبۀ ذات احدیت، نخستین تعین و تجلی ذات غیب ‌الغیوب است که در آن، اسماء و اعیان، اتحاد مفهومی و مصداقی با یکدیگر و با ذات دارند. تلقی از ذات احدیت در لسان عرفا، معمولاً بدین شکل است که آن را مرتبۀ ظهور حضرت هویت و غیب ‌الغیوب و باطن مقام واحدیت می‌دانند و این هر سه، مراتب ذات حق تعالی را در مقابل مراتب خارج که عبارت از جبروت، ملکوت و ملک است، شکل می‌دهند؛ البته اساساً چنین تغایری میان مراتب مذکور بنا به اعتبار است، زیرا این اصل در عرفان پذیرفته شده است که وجود یک حقیقت بیشتر ندارد. ذات احدیت، حقیقت به شرط لا از کثرات و ممکنات است و جایگاه اعتبار اسمای ذاتی الهی می‌باشد. بنابراین، مرتبۀ احدیت که خاستگاه تنزیه و عین‌الجمع است، هرچند اسماء و صفات را مکتوم می‌دارد، با این حال در قوس نزول، سرآغاز تجلیات و تعینات اسمائی می‌شود. در این میان، نحوۀ گشایش تجلیات ذاتی احدی به واسطۀ فرآیند «فتح مطلق» ترسیم می‌شود. از این مرتبه در لسان قرآن به «مقام أو أدنی» تعبیر شده است و گهگاه بر آن «بطن سابع» نیز اطلاق می‌شود.
صفحات :
از صفحه 233 تا 252
مبانی حکمی اسم اعظم در عرفان نظری
نویسنده:
منیر پورطولمی، معصومه رجبی کبودچشمه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشاه کاشان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ارائۀ تبیینی صحیح دربارۀ مفهوم اسم اعظم و جایگاه آن در نظام اندیشۀ عرفانی، و سپس چگونگی به کارگیری معرفت حاصل از آن در حیات علمی و معنوی انسان‌ها، از طریق شناخت مصداق و مظهر واقعی اسم اعظم، مسئلۀ مهمی است که تحقیق حاضر به آن پرداخته است. در بینش عرفانی، هریک از اسماء خداوند، مظهری از مظاهر کمالات الهی‌اند و اسم اعظم، جامع جمیع کمالات حق است؛ یعنی اسمی است که می تواند همه کمالات حق تعالی را به منصۀ ظهور برساند و در بین مظاهر اسماء خداوند، آن مظهری که آیینۀ تمام‌نما بوده و یکجا حکایتگر همۀ کمالات و اسماء الهی باشد، انسان کامل است. مفهوم حقیقت محمدیه نیز در ارتباط با اسم اعظم و انسان کامل، مورد بررسی قرار می‌گیرد و در نهایت این نتیجه به دست می‌آید که حقیقت محمدیه، مقام و جایگاهی است که ظهور یافته در انسانی که جامع اسما و صفات الهی باشد و در عین حال، به صورت انسان کامل هر عصری تجلی کرده است.
صفحات :
از صفحه 21 تا 38
بررسی و نقد نظریه خطاناپذیری مشاهدات عرفانی
نویسنده:
رضا حسینی فر
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
با توجه به روش عرفان که مبتنی بر دریافت‌‌‌ شهودی و علم حضوری است، رسالت مهم عرفان‌‌‌پژوهان و فیلسوفان علم، پرداختن به ماهیت «مشاهدات عرفانى» و پاسخ‌‌‌گویی به پرسش‌‌‌ها و ابهام‌‌‌های فراوان این «روش» دستیابی به حقیقت است. از جمله این مباحث، امکان خطا در مشاهدات عرفانى، و در صورت محتمل بودن خطا، بررسی «میزان»هاى صیانت از خطا در مشاهدات است. این نوشته بر آن است که ضمن نقد نظریه «خطاناپذیری مشاهدات عرفانی» و با تحلیل و بررسی سخنان بزرگان این وادی، ضرورت وجود «میزان» را برای مشاهدات عرفانی، به اثبات برساند. روشن است که پس از اثبات ضرورت وجود میزان، شمارش و تبیین گستره کارامدی این میزان‌‌‌ها، دارای بحث‌‌‌ها و فروع فراوان است که باید در جاى دیگرى بدان پرداخت.
صفحات :
از صفحه 125 تا 141
نظر ابن عربی درباره حروف مقطعه «یس» و «ص» چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
مرتبه احدیت، نقطة عطف عرفان امام خمینی (س) و ابن عربی
نویسنده:
نفیسه مصطفوی، نیر زکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث ذات و تجلیات ذاتی حق تعالی از مباحث بنیادین در عرفان نظری است که آرای زیادی از آن متفرع می گردند. عرفا اتفاق نظر دارند که مرتبه ذات، غیب مغیبی است که فوق شهود شاهدان و ادراک مدرکان است و بنابر این مجال بحث و تبادل آراء در میان عرفا دربارة کنه ذات منتفی است. در میان مباحث مربوط به تجلیات ذاتی، مرتبه واحدیت، در عرفان نظری امام و ابن عربی و شارح او قیصری اشتراکات زیادی دارند و نقاط افتراق در مقابل اشتراک ناچیز است؛ اما در مورد مرتبه احدیت، وضع برعکس است و نقاط افتراق بر نقاط اشتراک غلبه دارد و اگر این مرتبه را نقطه عطف و منشأ بسیاری از نظرات اختصاصی امام بدانیم، سخن گزافی نگفته ایم. امام در مرتبه احدیت، مباحث بدیع و متمایزی را مطرح نموده اندکه معمولاً از چشم شارحان و محققان آثار امام مخفی مانده است و انگیزة تدوین این نوشتار مداقه در این ظرایف با استناد به آثارمکتوب ایشان است. تحقیق درباره دیدگاه امام در حوزه مرتبة احدیت و رابطة آن با اقسام وجود، امکان و وجوب، اسمای الهی، اسمای ذاتی، مفاتیح غیب، اسم مستأثر و مظاهرش، علم ذاتی الهی، وجوه پنجگانه قلب و اقسام فتوح سالک در قوس صعود، از اهداف این نوشتار است.
معراج پیامبر(ص) و ارتباط آن با محراب مساجد
نویسنده:
مرتضی شجاری، اشرف میرفخرائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
معراج پيامبر (ص) در مكان مقدسی چون مسجد صورت گرفت و ارمغان ايشان از اين سفر شبانه برای امتش حقيقتی همچون نماز است. در هنر اسلامی جايگاه پيامبر( ص) در اين معراج، به صورت يك محراب به تصوير كشيده شده است. درواقع، مفهوم محراب كه محلی است برای معراج مؤمن ( نماز)و رمزگشايی آن از زاويه معراج پيامبر( ص) ، بيانگر اين نكته است كه محراب تجلی مجسم معراج بوده و ازآنجاييكه معراج صورت مثالی نماز است؛ محراب را می توان تجلی مجسم نماز نيز دانست؛ به طوريكه تمامی مراحل نماز در آن به تصوير كشيده شده است. با تكيه بر تفاسير عارفان از آيه: « فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى»(نجم: 8 )مشخص می گردد كه بين پيامبر( ص) ، معراج و محراب اتحادی از جنس اتحاد سالك و سلوک و مسلك وجود داشته و محراب تجليگاهی از قول (شريعت)، فعل (طريقت) و حال (حقيقت) پيامبر( ص) است. در اين مقاله با بهره گيری از آثار عارفان و هنرمندان مسلمان رابطه محراب مساجد با معراج پيامبر( ص)تبيين و تحليل می گردد.
صفحات :
از صفحه 51 تا 73
نقش واسطه فیض در تفویض تکوینی
نویسنده:
عادل مقدادیان، محمدجواد شمس
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
واژه «تفویض» در نظام عرفانی به دو گونه به کار می رود: گاه تفویض در سیر صعود و مرحله ای از مرتبه معاملات است که پس از ایجاد روحیه توکل، و در افقی بالاتر باید در سالک الی الله ایجاد شود؛ اما دومین معنای تفویض در عرفان، در سیر نزول و به معنای واگذاری امور به اختیار «واسطه فیض» است. این نوع تفویض اجمالا به معنای اجازه و اذن الهی در تصرف اختیاری است و خود شامل دو نوع است: «تفویض در تکوین» یا همان تاثیرگذاری و فاعلیت واسطه فیض به اختیار خویش در امور آفرینش؛ و دوم «تفویض در تشریع» که به معنای اذن الهی است برای دخالت واسطه فیض در دین گذاری و تشریع و انجام هر چه به مصلحت و مسبب رشد خلق خدا است. در این مقاله به بررسی مفهوم «تفویض تکوینی» برای واسطه فیض می پردازیم.
صفحات :
از صفحه 111 تا 139
صفات جلال و جمال از دید کلامی و عرفانی اسلامی
نویسنده:
راهب عارفی میناآباد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
چکیده :
بحث در حوزه صفات الهی، آثار و لوازم آن به ویژه در بعد خداشناسی، از مباحث محوری و مهم در حوزه الهیات است. صفات جلال و جمال الهی از همان آغاز نضج و تولد علوم اسلامی از مباحث بحث انگیز میان اکابر صوفیه، مفسران و دانشمندان علم کلام بوده است. این مقاله بر آن است ابتدا به ریشه یابی جلال و جمال، معانی لغوی و اصطلاحی آن ها و آنگاه نظرات مشایخ صوفیه درباره این دو واژه بپردازد و نیز جمال و جلال را در تفاسیر مهم، احادیث و روایت، جست و جو و از منظر فرق کلامی و عرفانی بررسی کند.در این مقاله نتیجه می گیریم که در میان عرفا و صوفیان درباره جلال و جمال دو تلقی وجود داشته است. در اغلب موارد، به ویژه نزد متقدمان، جلال و جمال از حیث تأثیرات سلوکیشان بر احوال و حیات معنوی سالک مورد توجه بوده و در تلقی دیگری (بیشتر نزد متأخران و در مکتب ابن عربی)، جلال و جمال از وجوه نظری مابعدالطبیعی مورد تأمل قرار گرفته است.بر اساس آنچه منقول است برخی از متقدمان، همچون سَری سَقطی، به استقلال به تعریف جلال و جمال نپرداخته اند، اما در بیان اصطلاحاتی همچون حیا و انس به لوازم جلال و جمال الهی توجه کرده اند. به گفته سری سقطی، حیا، لب فروبستن از سَرِ اجلال برای تعظیم جلال حق است و انس، التذاذ روح به کمال جمال است، همچنین بنا به گزارش قُشَی خرّاز فنای هویت و بقای باللّه را اثر مشاهده جلال ربوبی می داند.
صفحات :
از صفحه 92 تا 117
تعطیل در عرفان اسلامی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، عمار فوزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تعطیل نزد عرفا اهمیت ویژه ای دارد، به گونه ای که در توصیفات آنها از حق تعالی به عنوان موضوع عرفان مانند: غیب الغیوب، باطن مطلق و مجهول مطلق، حضور مستقیم و بارز دارد؛ گویی در نخستین گام، عرفان نظری با تعطیل سروکار دارد. در اصطلاح، تعطیل عبارت است از عدم امکان شناخت حق تعالی. تعطیل به دو روی یک سکه می ماند که یکی، سلب و نفی معرفت است و دیگری اثبات غایت معرفت؛ اولی مدلول مطابقی است و دومی مدلول التزامی. رسش به تعطیل، شناخت غایت معرفت را آشکار می سازد. بنابراین، تعطیل در واقع مسئله شناسایی مرزی میان دو معنای ملازم همدیگر است: معنای سلبی (امتناع شناخت) و معنای ایجابی (امکان شناخت). نگارندگان در این پژوهش، با رویکرد معرفت شناختی و روش توصیفی-تحلیلی، به ساحت های مختلف تعطیل پرداخته و آشکار می سازند که تعداد و تعدد ادله شرعی ، عقلی و کشفی، عنایت ویژه عرفا به مسئله تعطیل را نشان می دهد و بر اساس آنها، مجاری و مراتب تعطیل نیز شناسایی می شوند. در نهایت، تلاش بر این است تا با استخراج مجموعه ای از مبانی و احکام، تعطیل بصورت یک نظریه سازماندهی گردد.
صفحات :
از صفحه 61 تا 96
تأثیر اندیشه ابن عربی در باب «ولایت» بر شیخ محمود شبستری با تکیه بر گلشن راز
نویسنده:
زهرا ریاحی زمین، حسین طاهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آن چه مسلم است این که ابن عربی با عرفانی پیش رو و بسیار متعالی، عصاره ی ماترک تعالیم اولیای پیشین متصوفه را با برخوردی نظری و فلسفی و نبوغی عدیم المثل، چنان خلاقانه به بازتولیدی نو تبدیل کرد که هنوز، تا عصر حاضر، خود میراث گذار و پدر فکری اکثر عرفای متأله و متفکر به شمار می آید. سلطه اندیشه او از زمان حیاتش تا ظهور عرفای شیعی و نظریه پردازان و نقادان صفوی و قاجار و متاخرین معاصر، خود، گواه عظمت روح و فکر وی است. یکی از مهم ترین آموزه های فکری ابن عربی در عرفان نظری، در باب ولایت است. مبحث ولایت را می توان به دو دوره ی قبل و بعد از ابن عربی تقسیم کرد. آن چه از این مفهوم و مصادیق ظهوری آن در اندیشه ی شیخ محمود شبستری در گلشن راز برمی آید، ادامه ی تعالیم سنت اکبری و شارحین معاصر وی، چون قیصری و کاشانی است. در این مقاله سعی شده است آن چه از تعالیم محیی الدین ابن عربی در اندیشه ی شیخ شبستری درباره ی ولایت و انسان کامل رسوخ کرده است با تکیه بر منظومه ی گلشن راز، بررسی و تحلیل شود. این مقاله ماحصل تحلیل مقایسه گونه ای بین آرای ابن عربی و شبستری، برای نشان دادن نقطه های تاثر عارف شبستر از آثار شیخ اکبر است. بنابراین در خلال مطالب، به فراخور موضوع، از قیاسات و اشارات سایر شراح آثار ابن عربی و عرفای مقدم بر وی نیز استفاده گردیده است.
صفحات :
از صفحه 157 تا 186
  • تعداد رکورد ها : 1574