جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زیدیه شاخه ای انشعابی از شیعه است که در سال 122 در کوفه شکل گرفت و تا امروز درسرزمین های مختلف زندگی و در بعضی موارد بتدریج گستره حکومت خود را از دست دادند.این فرقه بعد از کوفه به ایران و بعد از ایران جغرافیای مذهبی خود را به مغرب و یمن گسترش داده است. اواخر قرن سه، امام هادی الی الحق در یمن اعلان دعوت کرد. و از آن زمان جریان زیدیه هادوی در یمن شکل گرفت. این فرقه در سیر تطور خود توانست هویت اصیل خود را تا قرن هشتم هجری حفظ کند. در این قرن زیدیه یمن با چالش هایی در حوزه عقیده و عمل روبرو شد. ثمره این چالش شکل گیری جبهه انتقادی و اصلاحی در یمن بود. ظهور سلفیه در یمن نمود جنبه ای از این جریان انتقادی بود.از قرن نهم و ظهور شخصیت های متمایل به حدیث گرایی و روی گردان از عقل گرایی جریان زیدی سلفی شکل گرفت. محمد بن ابراهیم مشهور به ابن الوزیر(775-820) بنیان گذار این جریان بود.از قرن نهم تا یازدهم این جریان در کمون بود. با ظهور شوکانی در قرن دوازده دوران جدیدی برای این جریان شکل گرفت. عدم ورود بسیاری از پژوهشگران به این حوزه ضرورت تحقیق دراینباره را ایجاب می کند تا این پژوهش با نگاهی تحلیلی انتقادی نسبت به اندیشه ها و آراء کلامی ابن الوزیر ضعف علمی مذکور را در عرصه پژوهش بر طرف نماید. طرح مباحثی که نقش پایه ای در حوزه فکری ابن وزیر ایفا می نماید همانند توحید ، امامت ، شفاعت و قیام ، همچنین سیر تطور این اندیشه لازمه این پژوهش آشکار می نماید. طبیعتا نگاه انتقادی زیدیان معاصر ابن وزیر و بعد از او بر تمامیت پژوهش میافزاید. خصوصا اینکه دیدگاه انتقادی مشهور امامیه به این مباحث در کنار زیدیه وجهه عالمانه و محققانه موضوع را کامل تر می‌سازد. شناخت اسباب به وجود آمدن نگاه انتقادی و اصلاحی زیدیان در برهه تاریخی آنها مثل قرابت سرزمینی بین یمن و عربستان، انتقال آموزه های دینی از عربستان به یمن و تغییر در افکار زیدیه قابل اهتمام به نظر می رسد. همچنین ارائه راهکار و راهبرد نیزمی تواند از اهداف این پژوهش شمرده شود. این پژوهش بنیادی بوده به جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای به توصیف و تحلیل می پردازد.

پژوهشی کلامی عقیدتی است درباره شکل‏گیری اندیشه‏های کلامی فرقه‏های اسلامی با تمرکز بر اندیشه‏ها و عقاید حنبلیه. این شرح با مراجعه به منابع کهن و تحقیقات معاصرین در حوزه فرق اسلامی فراهم آمده و تلاش می‏کند تعاریف منسجمی از اصطلاحات عقیده، سنت و بدعت و نیز زمینه‏ها و ریشه‏های سیاسی اختلافات عقیدتی ارائه کند. در این بحث عقاید مرحبه، قدریه، معتزله و شکل‏گیری اندیشه حنبلیه بررسی شده است. نویسنده مخصوصاً بر زمینه‏های فکری اهل حدیث و رابطه سیاست و عقیده و رفتارهای ویژه امام احمد حنبل و دیگر شخصیتهای حنبلی تمرکز کرده و ایده تکفیر و ارهاب را در عقیده حنبلی‏ها تحلیل کرده است.

الأربعين في أصول‌الدين، یکى از با ارزش‌ترين كتب در علم كلام به حساب مى‌آيد، چنانكه افراد متعددى به این كتاب مراجعه كرده و از مطالب این كتاب استفاده نموده و يا گاه بر بعضى از مطالب آن ايراداتى نوشته‌اند. مباحث این كتاب در 40 مسأله بيان شده است كه مؤلف هر موضوع كلامى را در مسأله‌اى بيان كرده و گاه یک مسأله از چندين فصل تشكيل مى‌شود. المسألة الاولى: حدوث عالم. مؤلف در این مسأله طى 3 مقدمه از حقيقت عالم و محدث بحث نموده و حدوث عالم را اثبات مى‌كند. المسألة الثانية: در عدم شيئيت معدوم مى‌باشد. المسألة الثالثة: در این مسأله مؤلف علم به صانع را اثبات مى‌كند. المسألة الرابعة: در این مسأله بحث مى‌شود، از قدم، بقاء، ازلى و سرمدى بودن حضرت حق. المسألة الخامسة: مسأله پنجم در مورد حقيقت حضرت حق مى‌باشد. المسألة السادسة: در این مسأله بحث شده است، از این كه آيا وجود خداوند و حقيقت او یکى است يا نه؟ المسألة السابعة: مؤلف در این مسأله از متخير نبودن حضرت حق بحث نموده است. المسألة الثامنه: این مسأله اختصاص دارد، به نفى مكان از وجود خداوند. المسألة التاسعة: در این مسأله از نفى حلول خداوند در موجودى بحث شده است. المسألة العاشرة: مؤلف در این مسأله نفى نموده است، محل بودن حضرت حق را بر موجودات. المسألة الحادية عشرة: در این مسأله كه از دو فصل تشكيل يافته، مؤلف ابتداء حقيقت قدرت را بيان كرده، سپس صفت قدرت را برای خداوند اثبات مى‌نمايد. المسألة الثانية عشرة: در این مسأله نيز طى دو فصل مؤلف اولا اثبات مى‌كند، علم را برای خداوند و سپس اثبات مى‌كند، علم حضرت حق را به تمام موجودات. المسألة الثالثة عشرة: در این مسأله مؤلف طى 3 فصل بحث مى‌كند از حقيقت اراده و مريد بودن خداوند و آراء و مذاهب مختلف را در مورد اراده بيان مى‌كند. المسألة الرابعة عشرة: در این مسأله از حيات خداوند بحث شده است. المسألة الخامسة عشرة: این مسأله در مورد زيادت صفات بر ذات مى‌باشد. المسألة السادسة عشرة: در این مسأله طى دو فصل از حقيقت ابصار و اسماع بحث شده و صفت بصر و سمع را در حضرت حق اثبات مى‌كند. المسألة السابعة عشرة: در این مسأله از حقيقت تكلم بحث شده و صفت تكلم برای حضرت حق تبارك و تعالى اثبات شده است. المسألة الثامنة عشرة: در این مسأله طى دو فصل بحث شده است، از حقيقت بقاء و اثبات شده است بقاء حضرت حق تعالى. المسألة التاسعة عشرة: در این مسأله طى 6 فصل مؤلف بحث مى‌كند، از این كه خداوند مرئى است و به شبهات معتزله در عدم امكان رؤيت حضرت حق جواب مى‌دهد. المسألة العشرون: در این مسأله كه از دو فصل تشكيل يافته، بحث شده از استحالۀ اكتناه حضرت حق تبارك و تعالى. المسألة الحادية و العشرون: در این مسأله از وحدت صانع بحث شده است. المسألة الثانية و العشرون: این مسأله اختصاص يافته است، به خلق افعال بندگان. المسألة الثالثة و العشرون: این مسأله در مورد عمومیت قدرت حضرت حق مى‌باشد. المسألة الرابعة و العشرون: این مسأله در مورد عمومیت ارادۀ حضرت حق مى‌باشد. المسألة الخامسة و العشرون: در این مسأله بحث شده است كه حسن و قبح تنها به شرع ثابت مى‌شود. المسألة السادسة و العشرون: این مسأله اثبات مى‌كند كه افعال الهى معلل به علتى نمى‌باشند. المسألة السابعة و العشرون: در اثبات جوهر فرد و بحث از جزء لا يتجزئ مى‌باشد. المسألة الثامنة و العشرون: در بيان حقيقت نفس مى‌باشد. المسألة التاسعة و العشرون: در این مسأله بحث شده است از اثبات خلاء. المسألة الثلاثون: در این مسأله كه از 7 فصل تشكيل يافته، بحث شده از اثبات معاد جسمانى و روحانى و دفع شبهات آن. المسألة الحادية و الثلاثون: در این مسأله نبوت حضرت خاتم(ص) اثبات شده است. المسألة الثانية و الثلاثون: در اثبات عصمت انبياء(ع) مى‌باشد. المسألة الثالثة و الثلاثون: در بيان افضليت ملائكه بر پيامبران و يا برعكس آن مى‌باشد. المسألة الرابعة و الثلاثون: در این مسأله از كرامات اولیاء بحث شده است. المسألة الخامسة و الثلاثون: در این مسأله طى 4 فصل بحث شده است، از ثواب و عقاب، انقطاع عذاب و خلود و به شبهات معتزله و مرجئه پاسخ داده شده است. المسألة السادسة و الثلاثون: این مسأله اختصاص يافته به انقطاع عذاب فساق. المسألة السابعة و الثلاثون: در این مسأله بحث شده است از شفاعت. المسألة الثامنة و الثلاثون: در این مسأله در مورد يقينى بودن ادلۀ لفظى بحث شده است. المسألة التاسعة و الثلاثون: در این مسأله طى 5 فصل بحث شده است از امامت، ادلۀ آن و امام بعد از پيامبر(ص). المسأله الاربعون: در این مسأله بحث شده است از مقدماتى كه مى‌شود در مطالب عقلى به آنها رجوع نمود.

مجموعه چهارجلدی "یسالونک " را می توان کتاب احکام فقهی اسلام دانست که در آن مسائل فقهی مطرح و حول و حوش آن بحث می شود و حکم حلال و حرام و مباح ، مستبحب و مکروه آن مساله روشن می شود. مباحث این مجلد: معاملات، حلال و حرام، سرقت، روزه، نماز ، نماز جماعت و...

مجلد سوم موسوعه حدیث ثقلین به بررسی حدیث ثقلین نزد زیدیه از قرن دوم تا قرن دهم می پردازد و وضعیت حدیث را در هر دوره بیان می کند.

این کتاب ردیه ای است از موضع زیدیه برکتاب ابن وزیر موسس مکتب زیدی سلفی