جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
عدم
>
ممتنع
>
ممتنع بالذات
>
ترجیح بلا مرجح
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
تعداد رکورد ها : 20
عنوان :
بررسی جايگاه قاعده ترجيح بلامرجح در ميان متكلمان مسلمان
نویسنده:
جواد قليپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مباحث لطیف الکلام
,
قواعد فلسفی
,
ترجیح بلا مرجح
,
دقیق الکلام
,
لطیف الکلام
,
مقدمة الکلام
,
قاعده ترجیح بلامرجح
,
مبانی فلسفی علم کلام
چکیده :
قاعدة ترجیح بلامرجح، یکی از قواعد فلسفی است که بعد از ورود فلسفه یونان به اسلام، مورد توجه بسیاری از متکلمان واقع شده و در موارد مختلفی از آن در مباحث کلامی استفاده شده است. مسئله اصلی آن است که متکلمان مسلمان چه دیدگاهی در مورد بداهت ادلة امتناع و عدم امتناع اتخاذ کردهاند و در چه مباحثی از این قاعده سود بردهاند. هدف این نوشتار آن است که به این مسئله بهصورت منسجم پاسخ گوید؛ زیرا با اینکه قاعده مذکور مورد توجه فلاسفه و متکلمان بوده، لکن بهصورت مستقل به آن پرداخته نشده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با مراجعه به آثار متکلمان، دیدگاه آنان را در مباحث مذکور مورد بررسی قرار داده است. یافتهها حاکی از آن است که متکلمان برخلاف اغلب فلاسفه که امتناع قاعده را بديهی میدانند، در بدیهی بودن و امتناع ترجیح بلامرجح اتفاقنظر ندارند و حتی برخی از آنها بر امکان قاعده اصرار دارند و برخی دیگر ترجیح بلامرجح توسط فاعل مختار را ممتنع نمیدانند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 65 تا 72
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحویلناپذیری دو معنای «توانایی» و مسئلۀ علت ناقصه
نویسنده:
بهرام علیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علت ناقصه
,
امکان
,
فاعل
,
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
,
فلسفه اسلامی
,
امکان
,
ضرورت
,
ضرورت(جهت قضیه)
,
شفاء: ابن سینا
,
تحویلناپذیری دو معنای «توانایی» و مسئلۀ علت ناقصه (فلسفه)
,
توانایی انجام فعل به گونه دیگر (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
قادر مختار ,
علیت ,
ترجیح بلا مرجح ,
همساز گرایی ,
امکان فعل و ترک ,
علت موجب (فلسفه) ,
قدیم بودن جهان ,
چکیده :
دو معنا از «توانایی» در سنت تفکر اسلامی رایج است. در تعریف فیلسوفان از «توانایی» مفهوم ضرورت و در تعریف متکلمان مفهوم امکان مندرج است. مطابق دیدگاه نخست، همین که فاعل در وضعیتی باشد که اگر کاری را بخواهد آن را انجام دهد و اگر نخواهد آن را انجام ندهد و نیز مانع یا رافع بیرونی او را از تحقق خواستهاش باز ندارد، توانا محسوب میشود. در نقطه مقابل، دستهای از متکلمان معتقدند که فاعل در صورتی توانا محسوب میشود که از «امکانِ فعل و ترک» برخوردار باشد. فخر رازی این دو تعریف را قابل ارجاع به یکدیگر میداند. خواجه نصیر این صلح را «صلح من غیرتراضی طرفین» میداند. او با تفکیک میان دو گونه از فاعل ـ فاعلهای امکانی و فاعل تامّ ـ مدعی میشود که این دو تعریف در خصوص خداوند غیرقابل تحویل به یکدیگر و در مورد فاعلهای امکانی (انسانی) تحویلپذیر به یکدیگر هستند. در این مقاله بعد از ذکر دلایل این مدعا خواهم گفت که این دو تعریف حتی در مورد فاعلهای امکانی نیز تحویلپذیر به یکدیگر نیستند. زیرا تنها راه حل برای جمعپذیری این دو تعریف ـ توسل به علیت ناقصه ـ با اشکالات متعددی مواجه است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 331 تا 348
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اصل عليت
نویسنده:
عبدالرسول عبوديت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ترجح بلامرجح
,
فلسفه اسلامی
,
ذاتی
,
عرضی
,
ترجیح بلا مرجح
,
اصل علّیت
کلیدواژههای فرعی :
علت تامه ,
ممکن بالذات ,
علیت ,
اصالت وجود ,
حمل مرکب ,
نظام علی و معلولی ,
کل ما بالعرض لابد و ان ینتهی ما بالذات ,
اصالت ماهیت (فلسفه) ,
العرضی یعلل (فلسفه) ,
ذاتی لایعلل (فلسفه) ,
بدیهی یا نظری بودن اصل علیت (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
قضيه «هر ممكن بالذاتي نيازمند علت است» را بايد تعبير دقيق اصل عليت بهشمار آورد؛ زيرا بنا بر اصالت ماهيت، امكان ذاتي مناط نياز ماهيت به علت است و بنا بر اصالت وجود، نشانه احتياج وجود آن به علت است. اين اصل در خصوص صفات اشيا با تعبير «العرضي يعلل» بيان ميشود در برابرِ «الذاتي لا يعلّل» كه به بينيازي صفات ذاتي شيء از علت اشاره دارد. اصل عليت خود بيان حالت خاصي از اصل امتناع ترجح بلامرجح است و به آن فرو کاسته ميشود؛ لذا از جهت بداهت و عدم بداهت و اثباتپذيري و اثباتناپذيري تابع آن است، و همانند اصل مزبور بديهيِ اثباتناپذير است. از اصل امتناع ترجح بلامرجح اصل ديگري منشعب ميشود: اصل امتناع ترجيح بلامرجح كه بيان اصل امتناع ترجح بلامرجح در خصوص فاعل مختار و افعال اختياري اوست و مانند آن بديهيِ اثباتناپذير است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 17
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جامع الافكار و ناقد الانظار
نویسنده:
المولى مهدي النراقي؛ محقق: مجيد هاديزاده
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , آثار مرجع , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه pdf
وضعیت نشر :
مؤسسة انتشارات حكمت,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines)
,
16. کلام عقلی
,
اصول عقاید
,
توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام)
,
عقاید اسلامی
,
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
,
13. علم کلام
,
شبهات کلامی
,
تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر
,
شوارق الالهام: لاهیجی
,
اسفار اربعه: ملاصدرا
,
شفاء: ابن سینا
,
اشارات و تنبیهات: ابن سینا
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
شرح المقاصد: تفتازانی
,
شرح تجرید فاضل قوشچی
,
مبدأ و معاد: ابن سینا
,
شرح مواقف: شریف جرجانی
,
بحار الانوار (علامه مجلسی)
کلیدواژههای فرعی :
ادله توحید (کلام) ,
صفات الهی ,
اسمای صفات الهی(کلام) ,
حدوث دهری ,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam ,
آیات صفات الهی ,
معرفت اصول دین ,
قدرت الهی ,
ترجیح بلا مرجح ,
صفات سلبیه ( الهی ) ,
صفات ثبوتیه ( الهی ) ,
التسلسل محال ,
الدور محال ,
الشیء ما لم یجِب لم یوجَد: شیء ممکن تا به مرحلة وجوب وجود از ناحیة علت تامه اش نرسد موجود نمی شود ,
چکیده :
جامع الافكار و ناقد الانظار، مفصلترين و كاملترين كتاب نراقى است كه دربارۀ توحيد نوشته شده است. نراقى اين كتاب را در سال 1193ق؛ يعنى در اوج اقتدار علمى و توان نويسندگى خود نگاشته است، از اينرو آراء حكماء و متكلمين متقدم؛ همچون فارابى، شيخ و بهمنيار، شيخ اشراق، خواجۀ طوسى، قوشجى، خضرى و نسفى را مورد نقد و بررسى قرار داده است. او گرچه در كتاب خود به تفصيل سخن گفته، اما مسائلى باعث شدهاند در مباحث پايانى كتاب، از نقل و بررسى اقوال ديگران چشمپوشى كند. مسائل و مصائبى؛ مانند ناامنى پديد آمده از فوت سلطان عصر، بيمارى عمومى، هجرت از وطن مأنوف، دورى از اولاد و... كه مصنف در خاتمه به تلخى از آنها ياد مىكند. مؤلف وجه تسميه اين كتاب را جامعيت آن بر افكار الهى و نقد آنها بيان مىكند. به خصوص نقد آرائى كه متعلق است به حواشى به كتاب شرح جديد قوشجى بر كتاب تجريد الاعتقاد خواجه. او در اين مورد مىگويد: «و لاشتماله على جميع الافكار الالهية و نقدها سيما مع ما تعلق بالشرح الجديد للتجريد من الحواشى سميته بجامع الافكار و ناقد الانظار».
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رحیق مختوم بخش سوم جلد 1
نویسنده:
عبدالله جوادی آملی
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , آثار مرجع
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
قم: اسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
فلسفه اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
ماهیت
,
کتب فلسفی
,
تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر
,
شرح منظومه: سبزواری
,
فصوص الحکم: ابن عربی
,
توحید صدوق
,
کشف المراد: علامه حلی
,
شوارق الالهام: لاهیجی
,
شفاء: ابن سینا
,
الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا
,
شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی
,
فتوحات مکیه: ابن عربی
,
شرح فصوص الحکم: داود قیصری
,
شرح گلشن راز: لاهیجی
,
بحار الانوار: علامه مجلسی
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
مواقف: قاضى عضدالدین ایجى
,
شرح المقاصد: تفتازانی
,
شرح تجرید فاضل قوشچی
,
شرح مواقف: شریف جرجانی
,
العقائد النسفیة: عمر بن محمد نسفى
,
شرح العقائد النسفیة: تفتازانی
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد وجود و ماهیت ,
حاجت ممکن به علت ,
قدم عالم ,
امکان فقری ,
جوهر ,
ماهیت ممکن ,
ممکن بالذات ,
امکان استعدادی ,
امکان ذاتی ,
ممتنع بالذات ,
ترجیح بلا مرجح ,
احکام امکان ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
برهان واجب الوجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه( بخش سوم جلداول) جلد اول این بخش از رحیق مختوم، به شرح مرحله چهارم جلد دوم اسفار میپردازد که در این مرحله از ماهیت و احکام و لواحق آن بحث میکند. در آغاز به وجوه فلسفی بودن این مسئله میپردازد و سپس مجموعه مطالب آن را در نه فصل پی میگیرد، عناوین فصول عبارتند از: ۱ ـ ماهیت و تعریف آن و بیان فرق بین مفهوم و ماهیت ۲ ـ کلی و جزئی و بیان تشخص و تمیز و اقسام آن ۳ ـ تعین و انواع آن ۴ ـ فرق جنس و ماده، نوع و موضوع ۵ ـ شناخت فصل و امتیاز آن از غیر فصل ۶ ـ تقوم جنس به فصل ۷ ـ اقتران صورت به ماده و بیان معانی صورت ۸ ـ چگونگی اخذ جنس از ماده و فصل از صورت ۹ ـ مثل افلاطونی و تأثیر آن در مسائل فلسفی که بیشترین حجم این جلد را به خود اختصاص میدهند
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد تبیین حکما از مسئله اختیار در اندیشه ملا محمدطاهر قمی
نویسنده:
محمدهادی ملازاده، محمدمهدی کرباسچی، فهیمه جعفری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جبر و اختیار(کلام)
,
اختیار انسان
کلیدواژههای فرعی :
ترجیح بلا مرجح ,
الشیء ما لم یجب لم یوجَد: شیء ممکن تا به مرحلة وجوب وجود از ناحیة علت تامه اش نرسد موجود نمی شود ,
تخلف المعلول عن علته التامة محال: تخلف معلول از علت تامه اش محال است ,
الترجیح بلا مرجح محال ,
الشیء ما لم یجب لم یوجد: شیء ممکن تا به مرحلة وجوب وجود از ناحیة علت تامه اش نرسد موجود نمی شود ,
تخلف المعلول عن العلة التامة محال: تخلف معلول از علت تامه محال است ,
الشیء ما لم یجِب لم یوجَد: شیء ممکن تا به مرحلة وجوب وجود از ناحیة علت تامه اش نرسد موجود نمی شود ,
الشیء ما لم یجب لم یوجد: شیء ممکن تا به مرحلة وجوب وجود از ناحیة علت تامه اش نرسد موجود نمی شود ,
چکیده :
نگارندگان، نقد ملامحمد طاهر قمی (متوفی 1098 قمری) از تبیین حکما در مسئله اختیار را بر اساس آثار او، به ویژه کتاب چاپ نشدة ""بهجة الدارین فی الأمر بین الأمرین"" توضیح داده اند. در این گفتار، چند قاعدة فلسفی، از جمله قاعدة ""الشیء ما لم یجب لم یوجد""، شبهة ترجیح بلا مرجّح و شبهة تخلف معلول از علّت تامّه تبیین فلسفی شده و نقد آن در پی، آمده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 56 تا 77
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقلانیت در روش کلامی ابن میثم و شواهد آن
نویسنده:
احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حديث ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تاریخ کلام امامیه
,
ابن میثم بحرانی
,
16. کلام عقلی
,
13. علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
اولویت ,
15. کلام نقلی ,
بقا ,
حدوث ,
صفات الهی ,
اشاعره (اهل سنت) ,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam ,
معتزله (اهل سنت) ,
تجرد نفس ناطقه ,
ضرورت نبوت ,
علم ازلی الهی ,
معاد جسمانی ,
تناهی حوادث ,
تاویل ,
اصطلاحنامه فلسفه ,
علیت ,
اعاده معدوم ,
ترجیح بلا مرجح ,
براهین توحید(حکمت نظری) ,
شناخت ذات خدا ,
قرآن ,
تفسیر قرآن ,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) ,
ضرورت ,
کلام جدلی ,
اتکا به عقل ,
ضابطه جدال ,
مناط نیاز به موثر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
ابوالصلاح حلبی: تقی بن نجم بن عبیدالله
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این نوشتار، نخست نگاهی گذرا دارد بر روش های کلامی اشعری، معتزلی و شیعی. آنگاه با توجه به این که ابن میثم یکی از چهره های درخشان و ماندگار در حوزه کلام شیعی است، به بررسی روش کلامی او پرداخته و با مروری بر برخی از مهم ترین آثار و ارایه شواهد متعددی از آرا وی ثابت کرده است که روش کلامی او عقلی است. از ویژگی های این نوشتار این است که علاوه بر تبیین روش کلامی ابن میثم، خواننده را با مواردی که وی در برابر فیلسوفان و متکلمان- به حکم عقلانیت روش- موضع گیری کرده، آشنا می سازد و از این رهگذر، معلوم می دارد که او همواره پیرو استدلال است و همین که به دلیلی عقل پسند دست یابد، از مخالفت با آرا دیگران باک ندارد. بدیهی است که این نوشتار در پی نقد آرا وی نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اختیار، قانون علیت و دترمینیسم
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جبر
,
جبر و اختیار(کلام)
,
اختیار انسان
,
فیزیک کوانتوم
,
علیت
کلیدواژههای فرعی :
تسلسل اراده ها ,
جبر عِلّی ,
اختیار انسان ,
فیزیک نیوتنی ,
وجوب علی و معلولی ,
آزادی ,
اگزیستانسیالیسم ,
تسلسل ,
ترجیح بلا مرجح ,
خودانگیختگی ,
عدم اجبار خارجی ,
خود مجبورسازی ,
ضرورت درونی ,
اراده پیشین ,
قوه و قدرت ,
علم فاعل ,
رضای فاعل ,
اتحاد مجبِر و مجبَر ,
تفاوت جبر و اجبار ,
جبرگرایی متصلب ,
جبرگرایی معتدل ,
فعل ذاتی نفس ,
اختیار و فیزیک ,
اختیار و فیزیک جدید ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
علامه جعفری: محمدتقی جعفری
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
این مقاله به بررسی سازگاری یا ناسازگاری اصل اختیار با اصل علیت فلسفه و قانون موجبیت «دترمینیسم» فیزیک می پردازد. نویسنده نخست به تعریف و تبیین حقیقت اختیار و جبر پرداخته، آنگاه شبهات مدعیان تعارض اختیار با اصل علیت (جبر علی و معلولی، استحاله ترجیح بلامرجح و تسلسل اراده ها) را تحلیل و نقد می نماید. بخش آخر مقاله به بررسی و مقایسه قانون دترمینیسم فیزیک کلاسیک و قوانین آماری و اصل کوانتوم فیزیک جدید با اصل اختیار و جبر اختصاص یافته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 47 تا 70
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی ادله جهان شناختی در آثار علامه طباطبایی و مقایسه آن با آراء ابن سینا
نویسنده:
فروزان راسخی، سمیه کلاهدوزان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
برهان جهان شناختی
,
ابن سینا
,
فلسفه بوعلی
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
فلسفه دین
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اصول فلسفه و روش رئالیسم ,
اشارات و تنبیهات ,
نهایه الحکمه ,
علم نفس ,
اجزاء مرکب ,
علیت ,
تسلسل ,
ترجیح بلا مرجح ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مفهوم ممکن الوجود ,
کتاب مبدأ و معاد ,
برهان حرکت و محرک ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-3238
چکیده :
برهان جهان شناختی از جمله براهین اثبات وجود خداست که از زمان افلاطون تاکنون مورد توجه فلاسفه بوده است. در این مقاله تقریرات جدید علامه طباطبایی از این براهین، به ویژه از برهان علت و معلول و برهان حرکت و محرک مورد بررسی قرار گرفته و آرا ایشان در این زمینه با آرا ابن سینا مقایسه شده است. به این منظور، براهینی که ابن سینا در این باب مطرح نموده است از آثارش اخذ و گزارش شده است و سپس در بررسی مقایسه ای میان تقریرات علامه و آرا ابن سینا، اخذ و اقتباس های او از ابن سینا و نیز تقریرات جدید او نسبت به ابن سینا تبیین شده اند که در این مبحث نوآوری های علامه نسبت به ابن سینا قابل توجه است و اکثر براهین علامه در مرتبه بالاتری از اتقان و استواری نسبت به ادله ابن سینا قرار می گیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 107 تا 129
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اختیار و ضرورت از دیدگاه حکمت متعالیه، مکتب نائینی و محمدتقی جعفری
نویسنده:
عبدالله نصری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سنخیت
,
اختیار
,
اراده
,
شوق
,
علیت
,
ترجیح بلا مرجح
,
احکام وجوب
,
طلب
,
نظارت من
کلیدواژههای فرعی :
معلول (درمقابل علت) ,
فعل اختیاری ,
علت تامه ,
اجزاء علت تامه ,
ضرورت ,
مکتب نائینی ,
افعال نفسانی ,
جهان درون ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
یکی از مسائل مهم در بحث جبر و اختیار رابطۀ اختیار با ضرورت است، چرا که طبق قاعده الشیء ما لم یجب لم یوجد، هیچ پدیده ای تا به سر حد ضرورت نرسد تحقق پیدا نخواهد کرد. این که این قاعده در مورد همۀ پدیده ها صادق است یا این که فقط بر امور غیراختیاری حاکم است از دیرباز مورد بحث متکلمان و فلاسفه و اصولیون بوده است. حکیمان صدرایی این قاعده را بر افعال اختیاری انسان نیز حاکم می دانند، اما طرفداران نائینی به مخالفت با آن برخاسته و آن را در تنافی با پذیرش اختیار انسان می دانند. در این مقاله، در ابتدا به دیدگاه حکما و اصولیون در باب مراحل فعل اختیاری پرداخته می شود و سپس این مسئله مطرح خواهد شد که آیا با جبری تلقی کردن مراحل فعل اختیاری می توان اختیار انسان را پذیرفت، یا نه؟ و آیا نقدهای مکتب نائینی بر فلاسفه وارد است، یا نه؟ در ادامۀ بحث، به نوآوری های علامه جعفری، هم در مورد مراحل فعل اختیاری و هم در مورد نحوۀ حاکمیت قانون علیت بر افعال اختیاری انسان، خواهیم پرداخت. آرای وی، بر خلاف آنچه تصور می شود، هماهنگ با نائینی نیست و در عین حال خلأهای فلاسفه را نیز برطرف می سازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 159 تا 184
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
تعداد رکورد ها : 20
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید