جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 69
بررسی تطبیقی دیدگاه سلفیه و متکلمین شیعه عقل گرا پیرامون جایگاه و نقش عقل در قلمرو دین
نویسنده:
حواء شمس الدین مطلق
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهجایگاه و نقش عقل در قلمرو دین و رابطه آن دو از مسائلی است که از دیرباز همواره مورد بحث و بررسی متکلمین بوده استو تضاراب آراءفرواوان و مهمی در این رابطه و در بین آن ها وجود دارد . برخی از نحله های کلامی نظیر معتزله عقل را مقدم بر نقل شمرده و برخی مانند ظاهرگرایان عقل را در معرفت دینی بی‌اعتبار دانسته و تنها منبع و روش معتبر معرفتی را نقل می‌دانند و برخی مانند سلفیه تا آنجا پیش رفتند که کلام گذشتگان از صدر اسلام را اگر چه عصمت نداشتند و بری از نسیان و خطا در ضبط و نقل سخنان رسول اکرمنبودند بر یافته-های مسلم عقل ترجیح می‌دهند. در این پایان نامه با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تطبیقی دیدگاه های متکلمین عقل‌گرای شیعی و سلفیه پیرامون این مسئله پرداخته شده است. متکلمین عقل‌گرای شیعی نظیر شیخ مفید، سید مرتضی و ... عقل را هم به عنوان منبع و هم به عنوان ابزار دین پذیرفته و حجیت آن را ثابت کرده و عدم تعارض آن را با آموزه های دینی تبیین می کنند و از آن در بسیاری از مسائل نظیر مسئله تأویل صفات خبری استفاده می کنند ولی سلفیه نظیر ابن تیمیه و احمد بن حنبل با تحدید جایگاه عقل و نقل گرایی افراطی و با جایگزین نمودن قیاس، استحسان، استصلاح و تبعیت از سلف برای کارکردهای عقل در فهم دین علی رغم ادعای ظاهری برخی از آن ها اعتباری قائل نیستند.کلید واژگان: سلفیه، شیعه، عقل، دین، ابن تیمیه، شیخ مفید، سیدمرتضی
مشخصات اثر
کثرت گرایی در نجات از دیدگاه علّامه طباطبایی(ره) ، امام خمینی(ره) و استاد شهید مطهری(ره)
نویسنده:
عذرا پورسالاری شاهم ابادی؛ استاد راهنما: عسکر دیرباز ؛ استاد مشاور: مهدیه‌السادات مستقیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , امام خمینی
چکیده :
به نظر می رسد در گذشته ادیان ، پیروان دین خود را اهل نجات و رستگاری و پیروان سایر ادیان را محکوم به گمراهی و عذاب می دانستند ؛ اگر چه امروزه هم در گوشه و کنار جهان می بینیم افرادی که با انتساب خود به دین های الهی ، تنها مسیر نجات را از باریکه دین خود می دانند و اقیانوس عظیم سایر انسان ها را یکسره محکوم به تباهی و محروم از بهشت تصوّر می کنند . امّا در دهه های پیش ، بیش از گذشته این بحث (انحصار گرایی در نجات) جای خود را به کثرت گرایی در نجات داده است. اگر چه جان هیک و فیلسوفان دین مسیحیّت ، این نوع از تفکّر را به صورت منسجم مطرح کرده اند امّا نظر فلاسفه اسلامی با دیدگاه تفصیلی ایشان درباره نجات اکثریت مردم متفاوت است.حضرت امام خمینی(ره) ، علّامه طباطبایی و استاد شهید مطهری ،با تکیه برآیات قرآن معتقدند : این گونه نیست که پیروان سایر ادیان یکسره اهل نجات و رستگاری باشند بلکه تنها زمانی اهل نجات محسوب می شوند که اگر با تلا ش به دینی که به نظرشان حق است رسیدند ؛ با آن و اصولش عناد نورزند و آن را بپذیرند و به آن عمل نمایند ؛ در غیر این صورت مصداق جاهل مقصّر و اهل عذاب و شقاوت خواهند بود . این مسأله غیر از این که صفت هدایت گری خداوند را تحقّق می بخشد تأثیر زیادی بر فرد و جامعه خواهد گذاشت . انسان ها وقتی دیگران را نیز مانند خود نجات یافته تصوّر کنند تمام امتیازات انسانی را از آن خود نمی دانند و در نتیجه جامعه ثبات و آرامش بیشتری خواهد یافت . این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نگاشته شده است و سعی شده است دیدگاه سه شخصیت مورد پژوهش( که تأثیر زیادی بر افکار جامعه متخصص دارند) درباره نجات اکثریت مردم نمایان شود.
مشخصات اثر
بررسی مسئله حشر و حساب کائنات غیراز انسان و مبانی آن در حکمت متعالیه و آیات و روایات
نویسنده:
زهرا مدحجی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
حساب , حشر
چکیده :
معاد یکی از اصول اعتقادی مهم و رکن عظیمی در جهان بینی فلسفی است که از دیرباز موردتوجه ادیان و متکلمان و فلاسفه قرار گرفته است. بیش از یک سوم آیات قرآن کریم با معاد و زندگی جاودانه ارتباط داشته است و همین امر نشان دهنده اهمیت والای معاد بوده است. اما هنوز زوایای کاوش نشده ای در این حوزه موجود است کی از خلاهای پژوهش در این زمینه مسئله حشر و حساب کائنات غیرانسانی است در این پایان نامه با روش توصیفی استنباطی به استخراج مبانی و آراء حکمت متعالیه پیرامون این مسئله و یافتن مناسبات آن دیدگاه ها با آیات و روایات پرداخته شده است که این امر به غناء و نوآوری محتوای تحقیق افزوده است. از یافته های این پژوهش این است که از دیدگاه حکمت متعالیه همه اصناف موجودات اعم از جمادات،نباتات و حیوانات و موجودات عوالم برتر نظیر ملائک دارای حشر اند و ماهیت حساب و مواقف و مراتب آن نیز دارای گستره وسیعی است و حشر و حساب هر موجودی متناسب با رتبه وجودی آن موجود و در مراتب هستی مطابق قواعد و کیفیت و نظم خاصی صورت می پذیرد از دیدگاه فیلسوفان حکمت متعالیه، همان طور که برای این موجودات در قرآن کریم مرتبه ای از اراده و اختیار اثبات شده است، استبعادی وجود ندارد که سایر کائنات هم در حد خود ثواب و عقاب داشته باشند. اما جزئیات مربوط به پاداش و عقاب آن ها در ظواهر قرآن کریم و روایات معصومین(علیهم السلام) تا آن جا که بررسی کرده ایم، دیده نشده است. وجود نفس،سریان حرکت و شوق و علم در کائنات، نطق،تسبیح، اختیار هر موجودی و مکلف بودنش از مهم ترین مبانی فلسفی حشر و حساب موجودات محسوب می شود. دیدگاله های حکمت متعالیه در این زمینه هم به لحاظ منبع و خاستگاه و هم به اعتبار شواهد و مویدات منور و هم خوان با آیات و روایات وارده است.
مشخصات اثر
بررسی تقارب نظر صدرا به ابن عربی در رابطه خدا و جهان در بحث آفرینش
نویسنده:
عذری نظرپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
دراین رساله سعی شده که موضوعات ومسائلی که در بحث خالقیتدارای نقش مهم واساسی هستند ؛ ازدیدگاه صدراوابن عربی مورد بررسی ومقایسه قرار گیرد .لذا دربین مسائلی که بهتحولات فکری ویا نوآوریهای صدرا معروف است ؛صرفاًتوجه وتمرکز بر موضوعاتی شده کهصدرا بوسیله ی طرح یکایک آنها ،پایه های دستگاه حکمت خود را به ترتیب برآنها نهاده و نهایتاً فلسفه ی خود را به اوجقلّه های عرفان رسانده؛ از جمله ی این مسائل ،به ترتیب «وجود، وحدت وجود، علیت و تجلّی» است ؛ که درنظر صدرا وابن عربی مورد بررسی وتطبیق قرارگرفته اند .«وجود» ، مهم ترین بحث مشترک در فلسفه وعرفان می باشد . نکته ی مهمی که در عرفان مطرح است این است که وجود حقّ در مقابل ماسوی دارای اصالت است وهیچ موجودی غیر از حقّ از اصالت برخوردار نیست . صدرانیزدر طرح نظرات ادقّش ،اصالت را از ماهیات سلب کرده وآنها را ظلّ وجود قرار داده و اصالت را برای وجود اثبات کرده است . ابن عربی وجود حقّ را تنها وجود اصیل می دانست ،لذا در نظر او وجود حقیقی یکی بیش نیست ،و بقیه را اعتباری وظلّ می دانست پس این حقیقت واحد دارای وحدت شخصی است ؛ صدرا نیز با انتقال از وحدت تشکیکی وجود به وحدت شخصی وجود ،وجود رایک حقیقت واحده به وحدت شخصی می دانست وهرچه غیر از او، اعم از کثرات وماسوی راتجلّیات حقّ می دانست؛بنابراین می توان گفت از تشکیک در مراتب وجود به تشکیک در مظاهر وجود منتقل شد ودرنهایتودرنتیجه ی قائل شدن به چنین وحدتی، دیگر در عالم جایی برای دوگانگی و دوئیت باقی نمی ماند ؛لذا علت ومعلول دو مقوله ی جدا از هم نیستند وغیریت ودوگانگی ندارند بلکه یک حقیقت واحد است که به وجهی علت وبه وجهی معلول است وبه تعبیر دیگر معلول شأنی از شئون علت است . همانطور که ابن عربی علت ومعلول را یک حقیقت واحد در نظر گرفته ؛ بدین صورت کهمعلول را ظاهر و فرع علت وعلت را باطن واصل معلول معرفی کرده .لذا دیگر اثر وتأثّری نخواهد بود بلکه هرچه هست تجلّی وتعیّن است وبدین ترتیب صدرا در بحث خلقت ،بین خالق ومخلوق قائل به دوئیت ودوگانگی به معنای بینونیت عزلی قائل نخواهدبود بلکه یک حقیقت واحد،به وجهی خالق است وبه وجهی مخلوق ؛ یا به وجهی ظاهروبه وجهی دیگرباطن است .
مشخصات اثر
تبیین فلسفی - عرفانی تطابق عالم تکوین و تشریع
نویسنده:
زهرا جوزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در اندیشه فلاسفه و عرفاء مسلمان ، عوالم وجود در محاذات یکدیگر چینش یافته اند و همه ی حقایق مندرج در عالم تشریع با حقایق تکوینی انطباق دارد .در این رساله سعی می شود با توجه به مبانی فلسفی و عرفانی همه ی ابعاد این مسأله مورد بررسی قرار گیرد و لوازم و پیامد های و ثمرات علمی این مبنا نیز استخراج و با نظم و انسجامی نوین ارائه گردد .
مشخصات اثر
بررسی معناشناختی دین در قرآن کریم با نگاه تطبیقی به دیدگاه مفسران و متکلمان
نویسنده:
نرگس بزرگ‌خو
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دين از واژگان پركاربرد در قرآن كريم است و انديشمندان اسلامي از منظرهاي مختلف به بررسي مفهومي آن پرداخته‌اند. با اين حال، كاربردهاي متنوع و مختلف آن در قرآن كريم و مشكل روش‌شناختي تلاش‌هاي گذشته سبب شده كه همچنان در ابهام باقي بماند. از اين رو بررسي معنايي آن با استفاده از روش‌هاي نوين تحليل معنا ضروري مي‌نمايد. معناشناسي به بررسي مؤلفه‌ها و حوزه‌ي معنا‌يي واژگان كليدي قرآن كريم از طريق شناسايي روابط معنايي و جايگاه هر يك در شبكه‌هاي معنايي متن جدا از پيش‌داوري‌ها و تلقي‌هاي بيروني مي‌پردازد كه روش كارآمد و معتبري در اين نوع مطالعه به شمار مي‌رود.از اين رو پژوهش حاضر با تكيه بر خود آيات و بر مبناي روش معناشناسي، با تعيين حوزه‌هاي معنايي و در چارچوب روابط معنايي نظير شمول معنايي، تقابل، همنشيني و جانشيني به بررسي معناي دين در قرآن كريم پرداخته است. به اين ترتيب واژه‌ي دين در دو حوزه «اين جهاني» و «آن جهاني» تمايز يافته و با تمركز مطالعه در حوزه‌ي معنايي اين جهاني به تحليل معنايي آن پرداخته شده است. در پي اين تحليل معناشناختي، معناي اساسي دين مشخص شده و بر مبناي آن تعريف جامع و كاملي از دين ارائه گرديده است. در پايان جهت شناخت بهتر مفهوم قرآني به مقايسه‌ي آن با تعاريف رايج مفسران و متكلمان پرداخته شده است.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی تکوین و تکامل معرفت از دیدگاه علامه طباطبایی(ره) و پیاژه
نویسنده:
مهدیه جوکار
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهمسئله‌ی تکوین و تکامل معرفت از مهم ترین مسائلی است که از سرآغاز تاریخ تفکر فلسفی تا کنون در دیدگاه‌ها و جهان بینی های مختلف، مورد تحلیل قرار گرفته است و امروزه توجه شاخه‌های دیگر علوم با رویکردهای علمی را به خود جلب کرده است. از آنجا که مقایسه‌ی مبانی و نظریات اندیشمندانی که از چشم‌اندازهای متفاوت به مسئله‌ی تکوین و فرآیند رشد معرفت توجه می‌نمایند می تواند ضمن نشان دادن امتیازات و نقاط ضعف نظریات، افق های جدیدی را در این ساحت علمی بگشاید، این رساله سعی نموده نخست به تبیین دیدگاه-های علامه در حوزه‌‌ی معرفت حصولی و حضوری و رابطه‌ی آنها که بیش از هر چیز مبتنی بر معرفت شناسی و هستی شناسی صدرایی است، پرداخته و به تفصیل زمینه‌های تکوین معرفت و تکامل فرآیند آن را از حوزه‌ی تصورات حسی تا معقولات ثانویه و تصدیقات و مفاهیم بدیهی بیان نماید. آن گاه با بیان نظریه‌ی پیاژه، رئوس مطالبی نظیر مبدء، مراحل و مکانیزم شناخت که با تبیین مفاهیمی چون؛ عملکرد، طرحواره، خودمحوری،تعادل، جذب و انطباق و... ، صورت می‌گیرد، اصول دیدگاه‌های وی در این زمینه تبیین گردد.در بررسی نهایی، این نظرگاه‌ها، در حوزه‌هایی نظیر مفاهیم و مبانی، بدیهیات، مبدء، تقسیمات و فرآیند شناخت، واقعیت و موانع آن،مورد تطبیق قرار گرفت . از نتایج و ابداعات مهم این بررسی این است که؛ دیدگاه‌های روانشناختی پیاژه به جهت فقدان زیر ساختها و مبانی صحیح هستی شناسی و انسان شناسی ضمن تفاوت های عمده‌ای که با نظریات علامه پیدا می-کند در بیان تکوین و تکامل معرفت به چالش‌هایی نظیر پارادوکس پذیرش معرفت پیشینی در نحوه‌ و کیفیت واقع نمایی مدرکات دچار می‌شود.
مشخصات اثر
بررسی اعتقادات شیعیان درباره ی رویت و شهود تا قرن چهارم
نویسنده:
اعظم سبزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهاز دیرباز تاکنون در تاریخ اندیشه فکر بشر و تاریخ ادیان درباره‌ی مسئله رویت و شهود خداوند دیدگاه‌های متفاوتی وجود داشته و پس از ظهور اسلام نیز این مسئله در اندیشه‌های کلامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. در این پایان‌نامه با روش توصیفی تحلیلی سعی شده است نظریات شیعیان تا قرن چهارم در این زمینه استقرا و موردبحث و بررسی قرار گیرد. اجماع متکلمین امامیه بر این است که امکان رویت حسی خداوند منتفی است بلکه به‌صورت فراحسی تجلیات خداوند در شرایط ویژه‌ای قابل‌رویت و شهود است.در اینجا پس از تبیین آراء و نظریات شیعیان در این بازه زمانی با تأکید بر دیدگاه‌های کلینی، شیخ صدوق، شیخ مفید، سید رضی، سید مرتضی به معرفی قائلین دو نظریه‌ی رقیب مهم و بیان دلایل آن‌ها پرداخته و آنگاه آن‌ها را از دیدگاه موردنظر به‌نقد و چالش کشانده‌ایم. (مراد از این دو نظریه‌ی رقیب که موردنقد قرارگرفته‌اند عبارت است از نظریه امکان رویت حسی و نظریه رویت به‌طور مطلق می‌باشد).سپس مبانی دیدگاهی متکلمین امامیه تا قرن چهارم نظیر پذیرش تأویل (به‌ویژه در بحث صفات خبری) و اثبات بلاتشبیه پرداخته و مبانی نظریات رقیب را نیز (تأویل گریزی، ظاهرگرایی، تشبیه و ترسیم، تعطیل و تنزیه صرف) از دیدگاه موردنظر موردنقد قرارگرفته است.
مشخصات اثر
تحلیل و بررسی مسئله شهود و رویت خداونداز دیدگاه تفاسیر عرفانی و علامه حسن زاده آملی
نویسنده:
مهین قنبری مزیدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
علوم انسانی , شهود خداوند
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
حسن حسن زاده آملی
چکیده :
مسئله شهود ورویت خداوند از دیرباز جایگاه مهمی در دیدگاه‌های عرفانی و کلامی داشته است و علی‌رغم اهمیت جایگاه، به صورت منسجم به ابعاد آن پرداخته‌نشده است. در این تحقیق باروش توصیفی -تحلیلی و با بهره‌برداری از منابع کتابخانه‌ای به بررسی دیدگاههای تفاسیر عرفانی و علامه حسن‌زاده آملی? پیرامون این موضوع پرداخته‌شده است. اکثر این تفاسیر "شهود و رویت حسی "را به دلایلی نظیر محدودیت حواس و غیر محسوس بودن خداوند و فرط نور ظهور او "غیرممکن "دانسته و"شهود ورویت غیر حسی" او را با چشم درونی وباطنی ممکن می‌دانند .رویت و شهود خدا از دیدگاه علامه حسن‌زاده دارای مراتب و گونه‌های مختلفی است مثلاً بر اساس متعلّق شهود و رویت ،به رویت و شهودتجلّیات ذاتیه و اسمائیه وصفاتیه وجودیه و برحسب ساحت هایی از نفس نظیر لطائف سبعه که در آن رویت و شهود محقق می‌شود قابل انقسام می‌دانند. در قرآن بیش از بیست آیه درباره لقاءالله و نظر در وجه الله آمده است و درباره گونه‌های مختلفی از شهود و رویت ذات الهی نظیر شهود و رویت خدا نسبت به ذات خویش و شهود موسی ? در شجره طور و جبل سینا مطالبی بیان‌شده است. از دیدگاه تفاسیر عرفانی و علامه حسن‌زاده?عواملی نظیر ایمان و و تقوا،نماز شب، عمل صالح اخلاص،عشق، طهارت نفس،ذکر و سیرآفاقی و انفسی زمینه‌ساز رویت خداوند و موانعی نظیر طبع و ختم، مکنونیت، قفل، غلف،رین،منکوسیت، قساوت وکفرقلب از موانع شهود خداوند محسوب می‌شود.
مشخصات اثر
کارکرد بعد عبادی در سعادت دنیوی از دیدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
مهدیه سادات مستقیمی, معظمه شجاع الدینی, زهره برقعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
این مقاله از چشم انداز فلسفه دین و الهیات کلامی با روش توصیفی تحلیلی وارد قلمرو مباحث کارکردهای دین گردیده و به بررسی نظریه علامه طباطبائی پیرامون تأثیر بعد عبادی دین در سعادت دنیوی انسان پرداخته است. در ابتدا با تبیین کارپایه های مفهومی و ارائه تعاریف علامه طباطبائی از معنای «دین»، «سعادت» و «عبادت»، دیدگاه وی در این زمینه تبیین گردیده و به رد نظریات رقیب مبادرت شده است. یکی از این نظریات رقیب، اصل تأثیر دین در سعادت دنیوی را انکار می نماید و دیگری هرچند منکر تأثیر دین در سعادت دنیوی نیست، ولی این تأثیر را مربوط به بعد عبادی نمی داند. آن گاه در این مقاله وجوه مستقیم و غیرمستقیم کارکرد بعد عبادی دین در سعادت دنیا بیان شده است. تأثیر عبادات در خوشبختی دنیایی از طریق تأثیر در ارتقای فردی و اجتماعی، دستیابی به حاجات دنیوی در اثر استجابت دعا، ایجاد بداء، تبدیل نقمت های دنیوی به نعمت ها، ایجاد احساس رضایت مندی و بهره مندی از لذات ویژه و تأثیر مثبت دین در زندگی اجتماعی از زمره این کارکردهاست.
صفحات :
از صفحه 87 تا 105
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 69