جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
ثواب و عقاب
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
تعداد رکورد ها : 67
عنوان :
آيا در روز جزا در هنگام عذاب خداوند جهنم مومنين با جهنم كفار يكي است و از لحاظ جهنم ابدي و موقتي چطور است و كيفيت جهنم به چه صورت مي باشد.
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
پاسخ : مؤمنين واقعي به سرعت از جهنم عبور كرده و اهل جهنم نيستند. بلي، مؤمنين گناهكار طبق آنچه خدا مصلحت بداند براي مدتي ممكن است معذب باشند ولي به واسطه شفاعت و مانند آن نجات مي يابند اما افراد كافر و مشرك براي هميشه يعني تا هرگاه خدا بخواهد در عذاب
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ثواب و عقاب
,
عذاب الهی
,
معاد(کلام)
,
جهنم
کلیدواژههای فرعی :
کیفیت جهنم ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فلسفه و حکمت تشریع روزه : دوره اول، ویژه نامه ماه رمضان : حبل المتین
نویسنده:
روح الله کیانی,محمدابراهیم ماروسی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
روزه
,
اثرات روزه
,
فلسفه روزه
,
علت
کلیدواژههای فرعی :
مساوات ,
ثواب و عقاب ,
تذکر قیامت ,
تندرستی ,
پیروی از دستورات الهی ,
استجابت دعا ,
شناخت احکام الهی ,
اجتناب از گناهان ,
فلسفه احکام ,
احکام قرآن ,
پیامبر ,
آرامش روحی ,
تعلیم حکمت ,
اخلاص ,
صبر ,
آمرزش گناه ,
فواید روزه ,
کنترل شهوت ,
چکیده :
دلایل محکمی وجود دارد که بیان مسائل مختلف از نیازهای زندگی روزمره انسان، بی شک در کلام الهی گنجانده شده است؛ که با تلاوت آن «بخوان» «شفا و رحمت برای مؤمنان...» پدید می آید و بشر، هدایت و رستگاری را خواهد آموخت و از سوی دیگر در اندیشه مسلمین، هر حکم و دستورى که در قرآن نازل شده، داراى ملاک، مصلحت و حکمتى ویژه است، زیرا آفریدگار جهان دارای نهایت علم و حکمت است و از هرگونه بیهودگى، سستى و پوچى در آفرینش یا در هدایت خلق و تشریع و تعیین احکام مبرّاست:«وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما لاعِبینَ» «وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما إِلاَّ بِالْحَقِّ» «وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما باطِلاً» «إِنَّا کُلَّ شَیْ ءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ» و «الَّذی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْ ءٍ خَلَقَهُ» در این آیات، رابطه ای وثیق میان حسن آفرینش، قانون مند بودن، حق بودن و پوچ و باطل نبودن آن، مشهود است و در آیات دیگر، پیوند و پیوستگى میان خلقت و هدایت در نظام احسن آفرینش تبیین شده است:«رَبُّنَا الَّذی أَعْطى کُلَّ شَیْ ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدى» چنانکه هدایت الهى در آیه ای دیگر مبتنى بر سنجش و محاسبه و ملاک و معیار معرفى شده است:«سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى الَّذی خَلَقَ فَسَوَّى وَ الَّذی قَدَّرَ فَهَدى» نزول قرآن، بى تردید در جهت هدایت و عرضه برنامه زندگى به انسان صورت گرفته است:«وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرى لِلْمُسْلِمینَ» بخشى از آیات این کتاب هدایت گر و متعالى، مربوط به احکام و بایدها و نبایدهایى است که خداوند براى خلق تعیین فرموده است و از جمله این بایدها و نبایدها آیاتی است که در مقام تشریع و تبیین وجوب روزه است و بر اساس آنچه یاد شد، این حکم نیز نمی تواند بدون ملاک و به دور از مصلحت و سنجش باشد. این مقاله بر آن است تا زوایایی از فلسفه و چرایی وجوب روزه و مصلحت این حکم الهی پرده بردارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 59 تا 69
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روایاتی می گویند: قطره ای اشک برای امام حسین(ع) سبب آمرزیده شدن همه ی گناهان می شود. از سوی دیگر قرآن می فرماید: هرکس ذره ای کار بد انجام دهد نتیجه اش را می بیند. آیا این روایت و روایت های مشابه با این آیه ی قرآن تناقض ندارند؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
قرآن کریم می فرماید: فَمَنْ یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیراً یرَهُ وَمَنْ یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً یرَهُ.[۱] هر کس به وزن ذره اى نیکى کرده باشد آن را می بیند و هر کس به وزن ذره اى بدى کرده باشد آن را می بیند. طبق این آیه همان گونه که انسان
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ثواب و عقاب
,
اعمال انسان
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
آمرزش گناه
,
مجازات گناهکار
کلیدواژههای فرعی :
عقاب و ثواب ,
ماهیت ثواب و عقاب ,
گریه بر قتل امام حسین (ع) ,
ثواب و عقاب اخروی ,
ثواب و عقاب در قرآن ,
گریه برای امام حسین ,
حدیث درباره گریه برای امام حسین ,
ثواب گریه برای امام حسین ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امر ارشادی و مولوی در اصول شیعه
نویسنده:
علی اکبر فرح زادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکم ارشادی در علم اصول
,
حکم مولوی در علم اصول
,
01. خداشناسی (کلام)
,
17. فرق کلامی
,
علم اصول شیعه
,
علم اصول اهل سنت
کلیدواژههای فرعی :
عدلیه ( شیعه ) ,
مکلف ,
حسن و قبح عقلی ,
اشاعره ,
آخوند خراسانی ,
انشاء ,
اهل سنت ,
مجتهد ,
اراده ,
مصلحت ,
قرآن کریم و امام زمان (عج) ,
اطاعت ,
معصیت ,
شیخ انصاری ,
امر ارشادی ,
امر مولوی ,
اصول شیعه ,
واجب ارشادی ,
اصل برائت ,
وجوب غیری ,
احکام وضعی ,
علم اصول ,
اصولیون شیعه ,
واجب ,
مستحب ,
اخبار ,
ثواب و عقاب ,
ملاک تشخیص امر ارشادی ,
ملاک تشخیص امر مولوی ,
نسبت عقل و امر مولوی ,
اطیعوا الله و اطیعوا الرسول ,
مفسده ,
امکان صدور امر ارشادی محض از خداوند ,
دلالت امر برفور تراخی ,
حسن و قبح شرعی ,
مقدمه واجب ,
کاربرد امر ارشادی برای بیان احکام وضعی ,
نهی ارشادی ,
احکام تاسیسی ,
احکام امضایی ,
احکام وضعی ,
اراده ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
اقسام حکم و تقسیمات واجب از مباحث اصولی شناخته شده ای است که از دیرباز مورد توجه دانشمندان علم اصول قرار داشته است. با این حال تقسیم امر به ارشادی و مولوی از مسائلی است که مدت زیادی از راهیابی آن به علم اصول فقه شیعه نمی گذرد. در میان اهل تسنن نیز، به دلایلی که در این مقاله بیان شده، اساسا بحث از امر ارشادی و مولوی مطرح نشده است. بازشناسی امر ارشادی از امر مولوی از آن جهت اهمیت دارد که امر مولوی جنبه انشائی داشته و اقتضای اطاعت مستقل می کند، در حالی که امر ارشادی ماهیتا جنبه اخباری دارد و از مصلحت فعل مورد ارشاد گزارش می دهد و در نتیجه امتثال یا معصیت آن، ثواب یا عقابی جداگانه ندارد. در مورد ملاک امر ارشادی و مولوی میان اندیشمندان اتفاق نظر به چشم نمی خورد. مقاله حاضر دیدگاههای مختلف در این زمینه را طرح و ارزیابی نموده، برای ارائه راه حلی قابل قبول تلاش می کند و به مباحثی از علم اصول که امر ارشادی و مولوی در آن مورد توجه واقع شده، اشاره می نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 65 تا 92
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اگر مردی با زنی عمل گناه و شنیع زنا را انجام دهد و بچه ای متولد شود مطابق نظر شرع این طفل نمی تواند مرجع تقلید شود، آیا این حکم شرعی با بیان صریح آیه شریفه « وَلا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى » منافات ندارد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
براي روشن شدن پاسخ توجه به نكاتي ضروري است: الف) آيه ياد شده در پنج سورة قرآن آمده است[1] از جمله در سوره انعام[2] ميخوانيم: «... و هيچكس جز براي خود عملي انجام نمي دهد و هيچ گنهكاري گناه ديگري را متحمل نميشود سپس بازگشت شما به سوي پروردگارتان است
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ثواب و عقاب
,
جبر و اختیار(کلام)
,
انسان شناسی قرآن
کلیدواژههای فرعی :
ثواب و عقاب ,
عقاب و ثواب ,
ماهیت ثواب و عقاب ,
عالَم آخرت (عرفان نظری)(مقابل عالَم دنیا) ,
عالَم دنیا(مقابل عالم آخرت) ,
ثواب و عقاب اخروی ,
ثواب و عقاب در قرآن ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فرق «عذاب عظیم» و «عذاب الیم» و «عذاب جهنم خالدین فیها» چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
يكي از اركان اصول دين مسئلة معاد است، يعني اعتقاد به اين كه بعد از اين عالم، جهان ديگري است، حساب و كتابي هست و بهشت و جهنمي وجود دارد. در عالم آخرت هر كسي از نتيجة عمل خود كه در دنيا انجام داده بهره مند مي شود، چنانچه در حديث آمده «الدنيا مزرعة الآ
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ثواب و عقاب
,
عذاب الهی
,
معاد شناسی در قرآن
,
انواع عذاب الهی
کلیدواژههای فرعی :
عذاب الیم ,
عقاب ,
عذاب الیم ,
عذاب عظیم ,
عذاب جهنم ,
عذاب جهنم ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دین و اخلاق، مقایسۀ رویکرد کرکگور و اشاعره
نویسنده:
نعیمه پورمحمدی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سورن کرکگور
,
اشاعره (اهل سنت)
,
اخلاق دینی
,
خلق
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
فلسفه اخلاق تطبیقی
,
اخلاق اگزیستانس
کلیدواژههای فرعی :
ثواب و عقاب ,
اخلاق مسیحی ,
حسن و قبح ,
فعل حرام ,
معتزله (اهل سنت) ,
تکلیف ذاتی ,
تکلیف عقلی ,
حسن و قبح عقلی ,
حکم اخلاقی ,
حسن و قبح شرعی ,
الهیات مسیحی ,
اگزیستانسیالیسم ,
قرآن ,
عقل(منطق) ,
ملاک فضیلت ,
مرحله دینی (در اندیشه کیرکگور) ,
اطاعت الهی ,
دلالت شناسی اخلاقی ,
مرحله اخلاقی ,
تسلیم در برار عقل مطلق ,
مرحله تذوقی ,
دین و مفاهیم اخلاقی ,
دین و معیار اخلاقی ,
دین و معرفت اخلاقی ,
دین و الزام اخلاقی ,
دین و انگیزش اخلاقی ,
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
از نظر کرکگور، اخلاق در مرحلۀ دینی ـ که سومین مرحله از مراحل زندگی است ـ محقق میشود و مؤلفۀ اصلی آن، تسلیم در برابر امر مطلق دین است. ارزشهای عام، کلی و عقلی در اخلاق، اعتباری ندارند. اخلاق از نظر اشاعره با مؤلفۀ حسن و قبح و تکلیف دینی، الاهی و شرعی، از حسن و قبح و تکلیف ذاتی و عقلی، دوری میجوید. از این رو، در اخلاق کرکگور و نیز در اخلاق اشاعره، عقل جایگاهی به منزلۀ معیار اخلاق، معرفت اخلاقی، الزام اخلاقی و انگیزش اخلاقی ندارد؛ و این مراتب، کاملاً در اختیار دین است. این مقاله ضمن نشان دادن اخلاق دینی کرکگور و اشاعره، اختلافهای آنها را نیز در این رویکرد مشترک بیان میکند. اشاعره از بدو امر، دلالت و حکم اخلاقی را از دین میگیرند؛ اما کرکگور در اصل برای عقل، دلالت و حکم قائل است، اما امر مطلقِ دین، باعث میشود دلالت و حکم عقل به تعلیق درآید؛ همچنین بر خلاف آنکه کرکگور مفاهیم ارزشی و الزامی اخلاق را با عقل درمییابد، اخلاق اشاعره، حتی در ساحت معنا و مفاهیم اخلاقی نیز به دین وابسته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حقیقت ایمان و لوازم آن از منظر علم کلام، قرآن و علی (ع)
نویسنده:
نعمت اله بدخشان
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ایمان (فرجام شناسی)
,
حقیقت ایمان
,
امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع)
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
13. علم کلام
,
ایمان در قرآن
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
منزله بین منزلتین ,
اقرار لسانی ,
ثواب و عقاب ,
شهادتین ,
اقرار لسانی به اسلام ,
خوارج (مذاهب کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
امتحان الهی ,
معتزله (اهل سنت) ,
اهل بیت(ع) ,
اعتقاد جازم ,
تصدیق قلبی ,
جنگ صفین ,
ابلیس ,
حکمت نظری ,
قضاء ,
سجده ملائکه بر آدم (ع) ,
طاعت ,
یقین ,
گناه کبیره ,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) ,
گوهر دیانت ,
رویکرد عقلی به ایمان ,
رویکرد عاطفی به ایمان ,
معرفت و تصدیق قلبی ,
التزام عقلانی ,
یقین عالمانه ,
تصدیق معتبر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
جعفر سبحانی
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
بررسی حقیقت ایمان و لوازم آن یکی از مباحث مهم مورد اختلاف میان متکلمان اسلامی است. موضوع نوشتار "حقیقت ایمان و لوازم آن از منظر علم کلام، قرآن و علی(ع) است". مطالب مورد بحث در سه عنوان کلی، زیر عنوانهای ایمان و علم (معرفت)، ایمان و اقرار زبانی و ایمان و عمل ارایه شده است. در بخش نخست ارتباط و پیوستگی ایمان و علم به اثبات می رسد و سپس چگونگی علم معتبر در ایمان مورد مداقه و بررسی قرار می گیرد و در ادامه، نظریات گوناگون برخی متفکران غربی و اسلامی بر پایه سه رویکرد متفاوت به ایمان؛ رویکرد عقلی، رویکرد عاطفی و رویکرد عقلی- عاطفی؛ نقد و بررسی می شود و سرانجام رویکرد عقلی- عاطفی به عنوان رویکردی جامعتر و منطبق تر با آیات قرآنی و سخنان علی(ع) مورد تایید قرار می گیرد. در بخش دوم پس از نقد و بررسی نظریات متکلمان اسلامی جنبه طریقی اقرار زبانی و رکن نبودن آن برای ایمان از نظر قرآن و علی (ع) اثبات می شود. در بخش سوم نیز ابتدا آرای متکلمان درباره چگونگی ارتباط ایمان و عمل نقد و بررسی می شود و سپس با استناد به آیات قرآن و سخنان علی(ع): خارج بودن عمل از حوزه مفهومی ایمان اثبات می گردد ولی نقش عمل صالح به عنوان یکی از لوازم مهم ایمان دینی و تامین کننده سعادت بشر مورد تاکید قرار می گیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 33 تا 58
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله
نویسنده:
حمید ملک مکان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
اشاعره (اهل سنت)
,
حسن و قبح
,
معتزله (اهل سنت)
,
عدل الهی
,
خلق
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
کلیدواژههای فرعی :
عقل گرایی حداکثری ,
عقل گرایی اعتدالی ,
حجیت عقل ,
ثواب و عقاب ,
امر و نهی الهی ,
فعل انسان ,
عدلیه (مذاهب کلامی) ,
اراده الهی ,
حسن و قبح عقلی ,
مکلَّف ,
حسن و قبح الهی ,
حسن و قبح ذاتی ,
حسن و قبح شرعی ,
حکمت عملی ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
صفات ذاتیه ( الهی ) ,
صفات فعلیه ,
قدرت واجب ,
کلیات خمس ,
توفیق الهی ,
moral ideas ,
حسن و قبح اعتباری ,
معناشناسی حسن و قبح ,
انسان مداری معتزله ,
خدامحوری اشاعره ,
تأویل گرایی افراطی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
در علم اخلاق، از حسن و قبح سخن میرود و اخلاق بر اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله مدار حسن و قبح میچرخد، اعم از آنکه در حوزۀ عقاید یا اوصاف نفسانی و یا افعال باشد. نگارنده در مقالۀ حاضر، اخلاق را از دیدگاه دو مکتب کلامی اشاعره و معتزله بررسی کرده است. معتزله به حسن و قبح ذاتی و عقلی افعال معتقدند و آن را از لوازم اساسی عدل الاهی میدانند. آنان همۀ افعال الاهی را حَسَن و زیبا میدانند و برآنند که خدا فعل قبیح انجام نمیدهد و در انجام واجبات، اخلال نمیورزد. صفت عدل به صفات اراده و قدرت مطلق الاهی بازمیگردد؛ این صفات به شناخت توحید و مطلق صفات خداوند میانجامد. شناخت توحید و اثبات قدیم بودن خدا، بر آزادی اراده و اختیار انسانی در افعالش متوقف است و صحت این امور نیز به عقل توقف دارد نه نقل؛ در غیر این صورت، به فروپاشی نظام اجتماعی، بطلان قانون علّیت و نیز به نابودی شرع و دین میانجامد. در برابر این دیدگاه، اشاعره به حسن و قبح الاهی و شرعی افعال پایبندند. آنان به عدل خدا باور دارند اما نه با تعریفی که معتزله قائل است؛ بلکه به اعتقاد ایشان هر کاری که خدا انجام دهد، عین عدل است. بنابراین، آنان حسن و قبح افعال را ذاتی نمیدانند و به تبع، برای عقل در کشف حسن و قبح، ارزشی قائل نیستند؛ بلکه آفرینندۀ حسن و قبح را خدا و فرمان الاهی میدانند. در نظر آنان نیز حسن و قبح افعال، به اراده و قدرت مطلق الاهی بازگشت دارد که هر دو صفت از صفات ذات به شمار میآید. نکتۀ دیگر، آن است که هر دو مکتب در عقلی بودن برخی از معانی حسن و قبح، دیدگاهی مشترک دارند؛ تنها در استحقاق مدح و ثواب و ذم و عقاب، عاجلاً و آجلاً، اختلاف نظر وجود دارد. سرانجام این که در دستگاه کلامی معتزله و مطابق تفسیر آنان از حسن و قبح افعال، نگاه و توجه، بیشتر «انسانمدارانه» است؛ حال آنکه در دستگاه کلامی اشاعره، تأکید بیشتر الاهیاتی و «خدامحور» میباشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 93
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حسن و قبح ذاتی و عقلی در آینه نقد و اثبات کلامی
نویسنده:
هادی وحدانی فر، عبدالحسین خسروپناه
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
اشاعره (اهل سنت)
,
حسن و قبح
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
حسن و قبح ذاتی
,
حسن و قبح شرعی
,
حسن و قبح عقلی
,
عدلیه (معتزله)
کلیدواژههای فرعی :
حکم شرعی ,
ثواب و عقاب ,
تکلیف مالایطاق ,
جبر و اختیار(کلام) ,
عبادت ,
پیروان ادیان آسمانی ,
مدح و ذم ,
نیک و بد ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
قرآن ,
مشهورات (منطق) ,
دروغ ,
بدیهیات اولیه ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
بداهت حسن و قبح عقلی ,
باب معرفت نبی (ص) ,
کذب ذاتی ,
تکلیف برای خدا ,
تغییر حکم شرعی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
جعفر سبحانی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
محمدرضا مظفر
چکیده :
از گذشته تاکنون حسن و قبح ذاتی و عقلی به عنوان موضوع و قاعده ای مهم و بنیادین در کلام اسلامی مطرح بوده است. جریان و تاثیر این قاعده در حوزه های عقیدتی، اخلاقی، فقهی و سیاسی موجب شده تا متفکران اسلامی در قالب دو گروه عدلیه و اشاعره، در صدد اثبات و نقد آن برآیند. عدلیه بر«ذاتی» و «عقلی» بودن حسن و قبح برخی افعال و اشاعره بر «الهی» و «شرعی» بودن آنها استدلال نموده اند، عدلیه با تمسک به دلائلی از جمله: بداهت و ذاتی بودن حسن و قبح، اقرار منکرین شرایع آسمانی در مقابل اشاعره مبنی بر تغیر حسن و قبح، محدودیت و تکلیف خداوند و غیره به نقد یکدیگر پرداخته اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی دو دیدگاه را به صورت نقد و اثبات بیان نموده و نظریه «حسن و قبح ذاتی و عقلی» را اثبات می نماید و عمده انحراف اشاعره را ضعف در خداشناسی، تحلیل غلط آیات قرآن، خلط بین مسائل و تعارضات، کنار نهادن عقل سلیم و مسائل سیاسی دانسته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 147 تا 174
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
تعداد رکورد ها : 67
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید