جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 637
نقد و بررسی عقاب و کیفر در نظام قضا و قدر
نویسنده:
احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
این نوشتار به دنبال پاسخ دادن به این پرسش است که آیا عقاب و کیفر الهی با نظام قطعی و حتمی قضا و قدر سازگار است یا نه؟ چگونه ممکن است خدایی که منبع عدل و احسان است بندگان خود را - که مغلوب و مقهور قضا و قدر می باشند - در برابر رفتارشان مؤاخذه و مجازات کند؟ بدون شک چنانچه رفتار آدمی خارج از چارچوب نظام قضا و قدر باشد یا اگر به فرض محال خداوند اهل عدل و احسان نباشد عقاب و کیفر مبنای منطقی و عقلی پیدا می کند. نگارنده با تکیه بر قواعد متقن کلامی و فلسفی مجازات و کیفر گنهکاران را با قضا و قدر و عدل و احسان الهی سازگار می داند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 16
نقش امیرالمؤمنین (ع) در شکوفایی دانش اخلاق اسلامی از منظر روایات
نویسنده:
عباسعلی فراهتی، زهرا زمانی قورتانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
همان‌‌گونه که اندیشمندان بزرگ اسلامی، اعم از دانشمندان امامیه و عالمان اهل سنت، بر این حقیقت اذعان کرده‌‌اند، امیرمؤمنان (ع) در تمامی علوم اسلامی ازجمله صرف و نحو، بلاغت، فقه، علوم قرآن و حدیث، اخلاق و دانش کلام و حکمت الهی و عرفان اسلامی،... سرآمد همگان در طول تاریخ بوده است. دانش اخلاق را علم و فنی تعریف کرده‌‌اند که در آن از شناخت خیر و شر بحث می‌‌شود تا انسان به انتخاب خیر ملزم شود. این دانش سرنوشت‌‌ساز در بین سایر دانش‌‌های دیگر اهمیت والایی دارد و بر این اساس، بررسی آن، حساسیت و اهمیت ویژه‌‌ای می‌‌یابد. در این مقاله کوشش شده است ضمن معرفی این دانش، پاره‌‌ای از فضایل و رذایل اخلاقی بیان و از دو جنبه اخلاق فردی و اجتماعی بررسی شود؛ همچنین، بعضی از زیرشاخه‌‌های اخلاق فردی مانند تقوا، صدق و راستی و عُجب و نیز برخی از زیرشاخه‌‌های اخلاق اجتماعی مانند ادای امانت، تواضع و عدالت مطرح و دیدگاه‌‌های امیرالمؤمنین (ع) و عملکرد آن حضرت (ع) در این زمینه از هر دو بُعد نظری و عملی بیان و وجود ملکات و حالات ارزنده نفسانی در وجود حضرت (ع) توصیف و در نهایت به این مطلب دست یافته شود که اندیشه‌‌های ناب محمدی (ص) در وجود امیرالمؤمنین (ع) بارور شده و آن حضرت (ع) با عمل به آنچه که به آن علم یافته و اندیشه‌‌های نورانی که در وجودش شکوفا شده بود، درپی اثرگذاری آن اندیشه در افکار مردم جامعه زمان خود و پس از آن بوده است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 104
مشروعیت، پیامد کلامی‌انگاری امامت
نویسنده:
ابوالفضل خراسانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
اصل امامت که از اصول بی‌بدیل شیعه است و در ادامه نبوت و از مسائل علم کلام شمرده می‌شود، نشان از خاستگاه کلامی سیاست دارد. فلسفه امامت که روشنگر نظام اجتماعی اسلام و توجه آن به ابعاد وجودی انسان و سعادت حقیقی بشر در دنیا و آخرت و بیانگر حکمت جهانی بودن اسلام است، به طور مستقیم با سرنوشت حکومت‌ها، مشروعیت و جایگاه مذهبی ـ سیاسی آنها گره خورده است و این امر حاکی از ظهور سیاست در علم کلام است که می‌توان از آن به کلام سیاسی تعبیر کرد. امامت، تداوم پیوند دین و سیاست و تحقق حاکمیت خدا در زمین و مشروعیت خلافت انسان است. حکومت دینی، قائم به امام است و اطاعت از امام نیز حتمیت و ضرورت می‌یابد تا زعامت سیاسی امام در جامعه تحقق یابد؛ هرچند پذیرش این زعامت از طرف مردم تأثیری در ماهیت امامت و مرجعیت دینی امام که منصوص از طرف خداوند است ندارد؛ زیرا مشروعیت امام به نصب از سوی خداوند است و شرط این مشروعیت، عصمت است تا غرض از نصب امام که اطاعت و انقیاد کامل است، حاصل شود. از این‌رو امامت، از زنده‌ترین بحث‌های کلامی است که در هر عصر و زمانی با رویکردها و پیامدهای مختلف مواجه بوده است. تبیین جایگاه امامت در علم کلام، در شناسایی این پیامدها سهم بسزایی دارد.
صفحات :
از صفحه 113 تا 137
گستره عقل نظری و عقل شهودی در عرفان از دیدگاه ابن‌عربی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، خدیجه هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
آنچه در این نوشتار مورد بحث است تعیین برتری یا تقدم عقل بر قلب یا عقلانیت بر عشق نیست بلکه یافتن پاسخ این مسئله است که به راستی سهم عقل و معرفت عقلانی در دریافت شهودات عرفانی تا چه اندازه است؟ و از نظرگاه ابن‌عربی افق شناسایی معرفت عقلانی تا کجاست؟ آیا از آنجایی که عرفان ساحت مقدس کشف و شهود باطنی است دیگر مجالی برای جولان کمیت عقل هم باقی می‌ماند؟ و، مهم‌تر از همه، اینکه نقاط اشتراک یا افتراق متعلق و معنای عقل و معرفت عقلانی نزد موافقان و مخالفان آن چگونه تعریف شده است؟ لازم به ذکر است در نوشتار حاضر، ضمن التفات به این نکته که معرفت عقلانی متفاوت از عقل است، آنجا که از عقل سخن به میان آمده، معرفت حاصل از آن مورد نظر است و، از این‌رو، معرفت عقلانی بدین معنا لحاظ گردیده است.
صفحات :
از صفحه 193 تا 225
سرشت وحی پیامبرانه و طرق دریافت آن
نویسنده:
محمد کاظم شاکر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در ادیان ابراهیمی، وحی مبنای همه اعتقادات و اعمال دینی است. از این رو قرآن و عهدین، به عنوان عالی‌ترین تجلی این وحی، در میان پیروانشان از تقدس خاصی برخوردارند. الهی دانان مسلمان و مسیحی در این که پیامبران دارای مواجهه‌ای ویژه با خدا بوده به حقایقی فراتر از حس و تجربه دست یافته‌اند، متفق اند، با این حال همیشه این موضوع مطرح بوده که ذهن و زبان و فرهنگ بشری پیامبران تا چه اندازه بر قالب و محتوای پیام‌هایشان اثر گذاشته است. نگارنده در این نوشتار نخست به بیان سه نظریه در ارتباط با سرشت وحی پرداخته است که عبارتند از: املای الفاظ؛ الهام حقایق؛ و تجربه دینی. پس از آن، سرشت وحی قرآنی مورد بحث قرار گرفته و در پایان راه‌های دریافت قرآن از سوی پیامبر اکرم(ص) به تحلیل نهاده شده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 68
بررسی تطبیقی حدوث و قدم کلام خدا در اسلام و مسیحیت
نویسنده:
علی اکبر افراسیاب پور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از مهم‌ترین مشترکات کلامی بین دین اسلام و مسیحیت، بحث درباره حدوث و قدم کلام خداست. شاید کهن‌ترین جدال اعتقادی در این دو دین‌ آسمانی، همین موضوع باشد. متکلمان مسیحی، که مسیح را کلام خدا دانسته‌اند، درباره حادث یا قدیم بودن، الهی یا انسانی و آسمانی یا زمینی بودن‌ او دچار اختلاف شده‌اند و به همین دلیل، در بین خود، مذهب‌ها و مکتب‌های‌ مختلفی را به وجود آورده‌اند. این اختلافات در نخستین حکومت‌های آن‌ها و دوران کنستانتین و شورای نیقیه اوج می‌گیرد. در اسلام نیز درباره کلام خدا، یعنی قرآن مجید همین ماجرا وجود داشته و بحث شده است که آیا کلام خدا حادث است یا قدیم و آسمانی است یا زمینی، به ویژه در دوران خلافت مأمون‌ خلیفه عباسی و اختلاف معتزله و اشاعره و دیگران، این جدال اوج گرفت. در این مقاله، به مشابهت‌های متعدد این دو دین الهی درباره کلام خدا پرداخته و موارد متعددی از آن شباهت‌ها ارائه گردیده است که راهی برای تقریب بین این‌ ادیان آسمانی می‌گشاید.
صفحات :
از صفحه 83 تا 104
معنای «نجد» و «نجدین» و مراد آیه وَهَدَیْنَاهُ النَّجْدَیْنِ
نویسنده:
عباس اسماعیلی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
چکیده :
درباره معنا و مراد آیه نهم سوره بلد: (وَهَدَیْنَاهُ النَّجْدَیْنِ) قریب به اتفاق دانشمندان اسلامی اعم از مفسران، مترجمان قرآن، قرآن‌پژوهان و محدثان بر آن‌اند که «نجدین» به معنای راه خیر و راه شر بوده، مراد آیه این است که خداوند متعالی انسان را با سرمایه شناخت خوبی‌ها و بدی‌ها آفریده و به او قدرت تشخیص این دو و تمییز آن‌ها از یکدیگر را داده است. ادله قرآنی و روایی و تبیین و توجیه‌هایی نیز در تأیید این تفسیر ارائه شده است. در این میان دو دیدگاه شاذ وجود دارد: یکی این که مراد آیه هدایت غریزی طفل به دو پستان مادر در بدو تولد است که واژه «نجد» در زبان عربی به این معنا نیز به کار رفته است؛ دیگر آن که مقصود از «نجدین» راه سعادت دنیا و راه سعادت آخرت است. دقت نظر در ادله هر یک از این دیدگاه‌ها و بررسی سیاق آیات سوره نشان می‌دهد که چون از یک سو ادله روایی دیدگاه نخست علی‌رغم شهرتش از ضعف سندی برخوردارند و حمل آیه بر این معنا نیز از جهاتی چند با تکلف همراه است و از سوی دیگر دیدگاه دوم با ظاهر الفاظ آیه تناسب و هماهنگی بیشتری دارد ترجیح با دیدگاه دوم است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 154
تجلی جاودانگی قرآن در قاعده جری و تطبیق
نویسنده:
محمدعلی رضایی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
قواعد تفسیر از دیرباز در تفاسیر و کتب علوم قرآن فریقین مطرح بوده است. یکی از این قواعد «قاعده جری» است که اجرای آن در تفسیر آیات، یکی از راهکارهای تداوم حیات و جاودانگی قرآن است. نویسنده بر آن است که با استفاده از دلایل عقلی، آیات قرآن و احادیث اهل بیت (ع)، این قاعده را اثبات کند. البته در این راستا مستندات حدیثی قاعده، مورد بررسی سندی و دلالتی قرار گرفته، سپس مرز آن از قواعد همخوان جدا شده و کاربردهای این قاعده با مثال های قرآنی و حدیثی روشن گشته است. نویسنده در این نوشتار از دیدگاه های دانشمندان شیعه و اهل سنت استفاده کرده، تلاش نموده است قاعده جری را به صورت مقارنه ای مورد بررسی قرار دهد.
صفحات :
از صفحه 51 تا 66
وحی و رسالت نبوی
نویسنده:
مجید معارف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
قرآن کریم به عنوان معجزه رسول اکرم (ص) حاصل وحی است. کلمه وحی در قرآن به معانی مختلفی به کار رفته که یکی از آنها وحی به پیامبران است. وحی به پیامبران اشکال مختلفی دارد اما چگونگی آن از نظر قوانین مادی و تجربی مبهم و مجهول است. با توجه به بعد معنوی وجود انسان وحی و آثار آن در زندگی و حیات انسان انکار ناپذیر است. وحی زاییده نبوغ فردی یک نابغه یا شعور باطنی یک عارف نیست. چه اگر چنین بود در قلمرو قدرت انسان بود با توجه به آیات قرآن وحی در اختیار پیامبران نیز نیست بلکه آنان خود متاثر از وحی و منتظر نزول آن بوده اد. دقت در روایات نزول وحی بر پیامبر (ص) در منابع شیعه و سنی مبین همین دیدگاه است. بدین سان وقوع وحی فقط به خداوند قابل انتساب است.
صفحات :
از صفحه 41 تا 62
رویگردانی از تفسیر در سده نخست و انگیزه های آن
نویسنده:
مجید معارف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از جمله واقعیت های تاریخی پس از رحلت رسول گرامی اسلام (ص) ظهور جریانی در رویگردانی از تفسیر قرآن است. این جریان با اقدام برخی از صحابه رسول خدا (ص) آغاز شد و سپس در بین تابعان وسعت بیشتری یافت که در نتیجه مسلمانان به جای تأمل در قرآن کریم صرفا به تلاوت آیات روی آوردند و از شناخت بسیاری از حقایق نورانی بازماندند. در این مقاله تلاش شده است که با توجه به شواهد تاریخی ابتدا در مورد این جریان و پیشگامان آن اطلاعاتی ارائه شود و سپس انگیزه ها و نیز نتایج حاصل از این جریان مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 44
  • تعداد رکورد ها : 637