جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
علت غایی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 35
عنوان :
نقد و بررسى ادله وجود ذهنى و ميزان دلالت آنها
نویسنده:
حسن معلمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ادله وجود ذهنی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
,
وجود ذهنی
,
نظریه مطابقت
,
اضافه نبودن علم
کلیدواژههای فرعی :
نظریه شَبَح ,
مفاهیم ذهنی ,
علت غایی ,
قاعده فرعیه ,
غایت ,
قضیه حقیقیه و خارجیه ,
رئالیسم (مسائل جدید کلامی) ,
کلی ,
تشکیک ماهیت ,
علیت ,
اجتماع نقیضین ,
حمل شایع ,
سفسطه (منطق) ,
رابطه اضافی عالم و معلوم ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
قضیه حقیقیه(قسیم قضیه ذهنیه و خارجیه) ,
مصادره به مطلوب((اصطلاح وابسته)، قسیم دور و مبادی استدلال) ,
بدیهیات اولیه ,
اصل علّیت ,
فطریات ,
تجرید((اصطلاح وابسته)، قسیم انتزاع و تعمیم) ,
تقسیم علم به تصور و تصدیق ,
حکم ایجابی معدومات ,
محکی بالذات ,
اشکالات نظریه وجود ذهنی ,
ارجاع نظریات به بدیهیات ,
نظریه تبعیض ,
مفاهیم فلسفی و منطقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
مدعاى فيلسوفان در بحث وجود ذهنى دو چيز است: 1. نفى اضافه بودن علم به خارج؛ 2. مطابقت ماهوى در باب ماهيات. آنان ادله اى بر اين مدعيات اقامه كرده اند كه توان اثبات مدعاى اول را دارند؛ هرچند اين مدعا بديهى است و نيازى به برهان ندارد؛ زيرا وجود مفاهيم ذهنى يك امر وجدانى است. با اين حال اين براهين توان اثبات مدعاى دوم را ندارند، مگر با تكميل و اضافه كردن مقدمات ديگر و يا ارجاع بحث مطابقت علم به باب ابتناى نظريات بر بديهيات كه جاى اصلى بحث مطابقت است. آنچه در بحث وجود ذهنى، بديهى و حق است دو چيز است: 1. مفاهيمى در ذهن وجود دارند كه حاكى از خارج اند؛ 2. اين مفاهيم با محكى بالذات خود مطابق اند. نهايتا اينكه ادله يادشده نمى توانند ثابت كنند كه ماهيات خارجى عينا به ذهن مى آيند يا مفاهيم مطابق با آنها به ذهن مى آيد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آموزش فلسفه جلد 2
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی قائمیه
نسخه قائمیه
وضعیت نشر :
تهران: سازمان تبلیغات اسلامی،معاونت فرهنگی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علت و معلول
,
علت غایی
,
فلسفه اسلامی
,
علیت
,
وحدت علت
,
کتب فلسفه اسلامی
,
اسفار اربعه: ملاصدرا
,
اشارات و تنبیهات: ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
آیات قضا و قدر ,
اختیار ,
ابطال ناپذیری اصل علیت ,
شر ,
جوهر ,
جسم ,
جوهر جسمانی ,
جوهر غیر جسمانی ,
صورت ,
ماده ,
احکام ماده ,
خیر ,
تسلسل ,
صفات سلبیه ( الهی ) ,
صفات ثبوتیه ( الهی ) ,
صفات ذاتیه ( الهی ) ,
صفات فعلیه ,
نظام علی و معلولی ,
قاعده امکان اشرف(حکمت اشراق) ,
اراده ,
اصل علّیت ,
قضا و قدر ,
صفات ثبوتیه فعلیه الهی ,
قواعد علت و معلول ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
در این نوشتار، توضیی در ارتباط با مفهوم علت و معلول و کیفیت آشنایی ذهن با آن مفاهیم پرداخته می شود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت نفس و ادراک در حکمت صداریی
نویسنده:
حسن پناهی آزاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
علم(حصولی و حضوری)
,
نفس از دیدگاه ملاصدرا
,
ادراک و نفس
کلیدواژههای فرعی :
ملاصدرا ,
علل اربعه ,
علت غایی ,
علت فاعلی ,
علت صوری ,
علل مادی ,
آراء و اندیشه های ملاصدرا ,
علم از دیدگاه ملاصدرا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
طبق دیدگاه صدرالمتالهین، علم، حقیقتی از سنخ وجود است؛ اما طوری از وجود كه معطوف به عالِم است؛ یعنی مفهوم علم، ذاتاً مفهوم عالِم را نیز اقتضا می كند. صدرا در سنجش ارتباط متقابل نفس و ادراك، معتقد به علیت نفس نسبت به صور ادراكی حسی و خیالی است و این امر را با عرضهٴ براهینی اثبات كرده است. البته وی با ارتقاء بخشیدن علیت به تشان، معلول را از شئون علت دانسته كه بر آن اساس، میان نفس و مدركات آن نیز یگانگی برقرار گشته و مدركات نفس به شئون نفس تفسیر می شوند و نه اموری عارضی بر نفس. این نظریه، به انضمام براهین تجرد نفس و تجرد ادراك، توان بالایی در مقابله با مادی انگاری ادراك دارد. علاوه برآن، این تبیین از ارتباط نفس و ادراك، كاركرد موثری در تحلیل نشآت اخروی نفس دارد كه گام آیندهٴ این نوشتار به شمار می رود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان طرف و وسط
نویسنده:
ابوالحسن غفاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان وسط و طرف
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
اصل علّیت
,
علل مادی
کلیدواژههای فرعی :
سلسله مراتب عالم ,
صورت ,
وجودشناسی ,
علت غایی ,
علت حقیقی ,
ابطال تسلسل ,
فلسفه اسلامی ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
ماهیت معلول ,
تسلسل ,
نظام علی و معلولی ,
جهان شناسی مشائی ,
برهان های ابطال تسلسل ,
علل مادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
حسن حسن زاده آملی
چکیده :
يكى از براهينى كه در امتناع تسلسل در علل حقيقى اقامه مىشود، برهان طرف و وسط است. بعضى براى استحاله تسلسل تا 52 برهان را ذكر كردهاند. حكيم سبزوارى تعدادى از براهين را در شرح منظومه بيان كرده است. براهينى كه در ابطال تسلسل اقامه شده دو دستهاند: الف. ابطال مطلق تسلسل؛ مثل برهان تطبيق. ب. ابطال تسلسل در علل كه علاوه بر آن منتهى به اثبات واجبالوجود هم مىشود؛ مثل برهان اسد و اخصر فارابى و برهان طرف و وسط. برهان طرف و وسط علاوه بر اينكه اثبات مىكند سلسله علل و معلولات در سلسله فاعلى نمىتوانند بىنهايت ادامه داشته باشند، در سلسله علل مادى، صورى و غايى نيز جارى است. از اينرو، شيخ الرئيس ابن سينا مىگويد: «و هذا البيان يصلح ان يجعل بياناً لتناهى جميع طبقات اصناف العلل، و ان كان استعمالنا فى العلل الفاعليه»؛ برهان طرف و وسط صلاحيت آن را دارد كه در تبيين همه طبقات و اصناف علل (فاعلى، غائى، مادى و صورى) قرار گيرد، گرچه ما در علل فاعلى به كار برديم. در اين مقاله تاريخچه، تقرير و نقدهايى كه متوجه اين برهان است، بررسى مىشود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تعلیل و انواع آن در آیات قرآن کریم: سوره های فاتحه و بقره
نویسنده:
محمد صدیقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
علت غایی
,
علت فاعلی
,
قرآن
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
سوره بقره
,
تعلیل
,
سوره فاتحه
چکیده :
کلام خداوند که حق، نور، بیان، مبین، بینه و حکیم نامیده شده با حجتها، منطق فصیح و دلالتهای آشکار عقلی و حسی خود در غایت احکام، متضمن والاترین اسرار، معانی و معارف، و دارای درستترین و گرانبهاترین سخنان و اهدافی است که دین برای تحقیق مصالح بندگان به دنبال تحقق آن اهداف است.اگر نگاهی اجمالی به آیات قرآن بیفکنیم به موارد تعلیلی بسیاری برمیخوریم، و متوجه میشویم که خداوند برای همهی اقوال و افعال خود اهدافی را بیان میکند و آن را از پی سبب خاصی میداند. به جز ظاهریها و اشاعره که تعلیل در احکام و افعال خداوند را انکار کردند، دیگر فرق همانند امامیه، معتزلیها، اهل سنت و ماتریدیها قائل به تعلیل افعال و اقوال خداوند هستند.در این پایاننامه پس از بررسی آیات سورههای فاتحه و بقره، این نتیجه به دست آمد که علت به معنای سبب، تغییر دهنده یا مقصود است. و تعلیل در قرآن ممکن است بیان علت فاعلی (سبب) یا بیان علت غایی (مقصود) باشد. آن علتی که فعل به خاطر آن به وقوع میپیوندد، ممکن است سبب وقوع فعل، و ممکن است غایت و نتیجهی آن باشد، و بر این اساس تعلیل ممکن است، تعلیل به غایت یا تعلیل به سبب باشد. مقصود ما از اصطلاح تعلیل در این پایان نامه بیان اسباب، علتها، حکمتها و اهدافی است که احکام، پندها، اخبار، انشا در آیات قرآن حکیم بر اساس آن اسباب و اهداف تعیین شده است.بیان علت با اسالیب لغوی خاصی انجام میگیرد که در این پایان نامه به بیان انواع اسالیب نحوی تعلیل وارده در قرآن پرداختهام، که عبارتاند از:الف: تعلیل به وسیلهی حروف (لام، با، فا، إذ، أو، عن، فی، کی، من، إذن، إلی، کما، علی، حتی، لعل)؛ ب: تعلیل به وسیلهی اسماء (مصدر صریح و مصادر مووله)؛ج: تعلیل به وسیلهی الفاظ صریح (علت، سبب، غرض، من أجل، لأجل) و الفاظی که در سیاق دلالت بر تعلیل میدهند (اسمای اشاره و مشارالیه و مشتقات)؛د: تعلیل به وسیلهی جملات(جملهی«إنَّ، اسم و خبرش»،جملهی«طلب و جواب طلب»،جملهی «شرط و جزا»، جملهی «صله و موصول»، جملهی «حالیه») که سیاق آیات دلالت بر تعلیلی بودن آن جملات دارد.از مجموع هفت آیهی سورهی فاتحه و 286 آیهی سورهی بقره، (به تشخیص نگارنده) خداوند در بیان خویش از 220 مورد تعلیل استفاده کرده است. و این بر این امر دلالت میکند که کتاب خداوند منبع بسیار بزرگی از تعلیلات است که در آن به بیان اسباب و اهداف کردههای کردگار و رخدادهای گیتی پرداخته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی علیت از دیدگاه قرآن کریم(با تأکید بر تفسیر المیزان)
نویسنده:
عادله قدسی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
علت غایی
,
علت فاعلی
,
امکان فقری
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
ضرورت
چکیده :
خداوند متعال فطرت آدمی را به گونهای آفریده است که با دیدن هر حادثهای، همواره در جستجوی علت آن است. تعابیری همانند "یعقلون" و "یتفکرون" و "یعلمون" که در قرآن کریم فراوان یافت میشود، نیز بر همین امر دلالت دارند. از نظر قرآن کریم، برای هر حادثهای سببی و علتی وجود دارد که به اذن خدای تعالی پدید آمده است. همچنین خدای سبحان برای هر موجودی حد و اندازه و مسیری معین کرده است که به وسیله علل و عوامل متقدم و مقارن، اندازهگیری و تقدیر میشوند. بنابراین، هر موجودی در موجود دیگر اثر گذارده و موثر میباشد. پس قانون علیت بر این عالم حکم فرماست. در باب ضرورت علّی و معلولی، میفرماید که هر چیزی با اراده و خواست خداوند متعال به وجود میآید و ارادهی الهی، علت تامهی ایجاد ممکنات است. در تأیید علت فاعلی، بیان میکند هر چیزی که از هستی بهرهای دارد، وجودش مستند به خدای متعال است. در خصوص امکان فقری و علت بقاء، نیز، قرآن کریم، تمامی ممکنات را فقیر و محتاج خداوند متعال دانسته و در این جهت، تفاوتی میان حدوث و بقائشان قائل نشده است. همچنین، در تأیید علت غایی، بیان میکند که موجودات، بیهوده آفریده نشده و دوباره به سوى خدا باز میگردند. در خصوص سنخیت نیز، با اشاره به اینکه موجودات، آیه و نشانه الهی بوده و از طرفی با بیان اینکه میان اعمال انسان و سعید یا شقی شدنش، تناسب وجودی میباشد، آن را تأیید میفرماید. لذا، هدف رساله پیش رو، آشنایی با دیدگاههای متافیزیکی قرآن کریم، در رابطه با علیت و تعمق در آن میباشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نسبت خداباوری و نظریه تکامل از دیدگاه علامه طباطبایی، شهید مطهری و کیث وارد
نویسنده:
فائزه زارعیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خداباوری (دئیسم)
,
علت غایی
,
علت غایی
,
اخلاق
,
نظریه تکاملی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
خودآگاهی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
وارد، کیت
,
هنر و علوم انسانی
,
وارد، کیت
,
درباره مرتضی مطهری
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
از مهمترین نمونههای تعارض علم و دین در قرنهای اخیر، نظریه تکامل داروین است. عمدهترین چالشهایی که این نظریه برای عقاید دینی به وجود آورده است عبارتند از: 1- تعارض نظریه تکامل با برخی از آموزههای کتابهای مقدس 2- تعارض نظریه تکامل با پارهای از اصول اخلاقی3- تعارض نظریه تکامل با هدفمندی جهان آفرینشنوشتار کنونی در صدد است تا این چالشها را از دیدگاه علامه طباطبایی، شهید مطهری و کیث وارد بررسی نماید و با تحلیل دیدگاه آنها، رهیافتی جدید پیرامون حل تعارض نظریه تکامل و عقاید دینی به ویژه خداباوری ارایه دهد.روش علامه طباطبایی پیرامون رفع تعارض نظریه تکامل با آیات قرآنی، انکار قاطع طرح تحولی انواع است. همچنین او ضمن رد ارتباط مضامین آیات قرآنی با انتخاب اصلح و تنازع بقا، وقوع این دو اصل را فقط در رابطه علت و معلولی میپذیرد.در خصوص ناسازگاری میان نظریه تکامل با آیات قرآنی، شهید مطهری با تاکید بر تفکیک زبان دینی و زبان علمی، بر این باور است که داستان قرآن در زمینه خلقت نخستین انسان، دارای مضامین نمادین است. در مورد رفع تعارض نظریه تکامل با برهان نظم، معتقد است که در صورت اثبات عدم کافیت اصول نظریه تکامل برای تبیین نظام خلقت، نه تنها نظریه تکامل با خداباوری در تعارض قرار نمیگیرد بلکه به عنوان یکی از برهانهای خداشناسی خواهد شد.کیث وارد با تاویل آیات کتاب مقدس پیرامون نحوه خلقت، تعارض نظریه تکامل با کتاب مقدس را حل مینماید. او ناسازگاری نظریه تکامل و برهان نظم را در مساله "علت غایی" میداند و ضمن اثبات هدفمندی آفرینش از طریق برهان "خودآگاهی"، تعارض مفروض را بر طرف میکند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علت فاعلی و غایی در فلسفه ارسطو و ابنسینا
نویسنده:
سعید فریدونی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علت غایی
,
علت فاعلی
,
علت غایی
,
نوآوری
,
ارسطو
,
فلسفه اسلامی
,
فلسفه مشاء
,
علیت
,
هنر و علوم انسانی
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
هنر و علوم انسانی
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
نگرش فلسفی
,
ابن سینا، حسینبن عبدالله
,
نگرش فلسفی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
ابن سینا، حسینبن عبدالله
,
نگرش فلسفی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
اصل علیّت و فروعات آن از مسائلی است که از دیر باز تا کنون ذهن بسیاری از فلاسفه و دانشمندان رابه خود مشغول داشته است. همه تلاش های علمی وعقلی بشر در سایه اصل علیّت صورت گرفته است به طوری که بدون پذیرش آن نمی توان هیچ قاعده کلی و عقلی را به اثبات رساند. منکران اصل علیّت علاوه بر اینکه با طرد اصل علیّت در دام شکاکیّت مطلق گرفتار شده اند، مجبور شده اند برای دفاع از ادعاهای خود به طور ضمنی و تلویحی این اصل را بپذیرند.در میان مسائل اصل علیّت، مسائل دو علت فاعلی و غایی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. این دو علت اهمیت ویژه ای در تبیین نظام علی و معلولی جهان دارند به طوری که نادیده انگاشتن یا کم اهمیت جلوه دادن آن ها، باعث تزلزل و نابودی اصل علیّت خواهد شد. دو علت فاعلی و غایی در پیدایش هر پدیده ای نقش پایه و اساسی دارند، اثبات این دو علت و اعتقاد به ضرورت وجود آن ها برای پیدایش پدیده ها، ماهیت « از اویی» و «بسوی اویی» جهان خلقت را بیشتر از پیش نمایان می کند. بدون توجه به این دو علت نه می توان نیازمندی جهان به مبدأ هستی و آفریننده متعال را ثابت کرد و نه می توان غایتمندی جهان و هدف دار بودن آفرینش را توجیه کرد. بنابراین با توجه به اهمیت فوق العاده علت فاعلی وغایی ما در این تحقیق برآنیم تا این دو علت را از نظر دو فیلسوف بزرگ و تأثیر گذار یعنی ارسطو و ابن سینا بررسی کنیم و تفاوت های ظریف بین نظرات این دو فیلسوف را در مسائل مربوط به علت فاعلی و غایی آشکار کرده و به تصویر بکشیم زیرا همان طور که می دانیم ارسطو بنیان گذار حکمت مشاء است و اولین فیلسوفی است که مسائل مربوط به اصل علیّت و علت های چهارگانه را به طور منظم و منسجم دسته بندی کرده است به طوری که فلاسفه بعدی همه به نوعی از روش او پیروی کرده اند و در طرف دیگر ابن سینا است که بزرگ ترین فیلسوف مشائی عالم اسلام است. او که در روش و اصول کلی پیرو ارسطو است تلاش فراوان نمود تا در فضای فرهنگی عالم اسلام، با نو آوری و تحلیل های نوین ، اشکالات باقیمانده در فلسفه ارسطو را به بهترین وجه حل کند و حتی در بعضی موارد برای مسائل حل شده پاسخ های بهتری بیابد و مسائل جدیدی را مطرح کند که در فلسفه ارسطو سابقه نداشته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی امکان مفهوم ماند در فیزیک ارسطویی
نویسنده:
فرزانه قدمیاری,حسین کلباسی اشتری
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژههای اصلی :
علت غایی
,
ارسطو
,
حرکت طبیعی
,
حرکت قسری
,
ماند
چکیده :
واکاوی مفهوم ماند به عنوان قانون اول حرکت در فیزیک کلاسیک که تبیین حرکت بر اساس آن استوار شده و همچنین دو بستر فیزیک ارسطویی و فیزیک کلاسیک به عنوان دو جریان فکری مهم که صدها سال نظریات غالب بوده اند، اهمیت ویژه ای به عنوان این مقاله می دهد. در این مقاله امکان طرح و بررسی مفهوم ماند در فیزیک ارسطویی مورد پرسش و تحلیل قرار گرفته است. نگارنده پس از تعریف مفهوم ماند در فیزیک کلاسیک و استخراج کلیدواژه های نزدیک به مفهوم ماند در فیزیک ارسطویی؛ مولفه های این مفهوم در هر دو بستر را تفکیک و به صورت تطبیقی در کنار یکدیگر تحلیل و بررسی کرده است. ذکر این نکته لازم است که همواره امکان نسبت دادن و تطبیق مولفه های دو بستر به یکدیگر مورد توجه بوده است. یافته های این تحقیق حاکی از آنست که ارسطو در ذیل مفاهیمی مانند حرکت طبیعی، حرکت قسری و... به طور ضمنی به مفهوم ماند توجه داشته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه علت غایی در فلسفه اسلامی
نویسنده:
حسین حبیبی تبار، منیژه عاملی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
اصل علیت
,
علت غایی
,
علت فاعلی
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
فخر رازی ,
ملاصدرا ,
مشاء ,
صورت ,
عشق الهی ,
غرض ,
علت و معلول ,
علت تامه ,
علل چهارگانه ,
علت ناقصه ,
علت مادی ,
ابن سینا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
اصل علیت یک رابطه وجودی است که همواره میان دو وجود برقرار میشود به گونه ای که در آن یک وجود نیازمند به وجود دیگری است. فیلسوفان مسلمان برای «علـت» تعـاریف مختلفـی ارائه دادهاند. در فلسفه مشاء علت بر چهار قسم مادی، صوری، فاعلی و غایی تقسـیم مـی شـود کـه مشهور هم این قول را پذیرفته اند. اما علت غایی به عنوان یکی از علل وجود، از جهتـی غایـت و از جهـت دیگـر علـت غـایی نامیده میشود. کلمه «غایت» در لغت به معنای نتیجه، اثر، هدف و فایده آمده است و از نظر مفهوم فلسفی عبارت از چیزی است که فعل به خاطر آن انجام میشود. اما بین علت غایی و علت فاعلی در برخی موارد فاعل به منزلهی ماده غایـت و نیـز بـه منزلـه صورت فاعل است، پس علت غایی مکمل و متمم علت فاعلی است. لذا علت غایی برحسب ماهیت، علتِ علت فاعلی است و به حسب وجود، معلول وی اسـت. از نظر حکمای الهی هر فعلی برای غایت و هدفی به وجود میآید و هر فاعلی کـار خـود را بـرای هدف و غایتی انجام میدهد که معنای نخستین آن حاکی از حب ذات الهی به ذاتش است ومعنـای دوم آن بیانگر عشق و حب همـه خلایـق بـه او مـی باشـد ، در ایـن راسـتا بـا ارائـه پـژوهش حاضـر اشکالات و شبهات مطرح شـده، توسـط حکمـای اسـلامی مـورد بررسـی قـرار گرفتـه و شـبهات مطروحه در این خصوص پاسخ داده شده است
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 73 تا 96
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 35
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید