جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
تعداد رکورد ها : 18
عنوان :
شمول گرایی فراگیر: بررسی نظریه نجات ملاصدرا
نویسنده:
محمدصادق زاهدی، علی صداقت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رستگاری (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه دین
,
شمول گرایی فراگیر
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
خود محوری ,
حقیقت محوری ,
شواهد الربوبیه ,
کلیسای کاتولیک ,
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
انحصار گروی ,
01. خداشناسی (کلام) ,
اولیاء الله ,
معاد(کلام) ,
بهشت ,
جهنم ,
شمول گرایی دینی (مسائل جدید کلامی) ,
الهیات(کلام جدید) ,
کثرت گرایی دینی ,
الهیات جامع ادیان ,
الهیات مسیحی ,
وحدت تشکیکی وجود ,
درجات بهشت ,
اشقیاء ,
سعداء ,
قرآن ,
رذایل اخلاقی ,
فضایل اخلاقی ,
گناه ذاتی ,
آموزه ی تجسد مسیحی (آموزههای دین مسیحیت) ,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) ,
دین مسیحیت (ادیان زنده) ,
پیروی از پیامبر (ص) ,
انحصارگرایی اسلامی ,
ملکات حمیده اخلاقی ,
مرتبه وجودی انسان ,
اسفل السافلین ,
اعلی علیین ,
ملکات رذیله اخلاقی ,
وجود تشکیکی انسان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2251 6123
چکیده :
در الهیات ادیان، این مساله که سرانجام آدمی چه خواهد شد و نجات او از دردها و رنج ها چگونه ممکن است، همواره از پرسش های کلیدی بوده است. در مباحث کلامی قدیم و جدید در زمینه نجات اخروی انسان سه دسته نظریه عمده یافت می شود که زیر سه عنوان انحصارگرایی، شمول گرایی و کثرت گرایی جای می گیرند. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که آیا می توان نظریه صدرالدین شیرازی درباره نجات را نیز در یکی از این دسته ها جای داد، یا این که همچون بسیاری از ابداعات او در فلسفه، ملاصدرا در اینجا نیز سخنی تازه دارد. این تحقیق نشان می دهد که صدرا، با تشکیکی دانستن مفهوم نجات، نظریه بدیلی در کنار نظریه های فوق ارائه می کند که می توان آن را «شمول گرایی فراگیر» نام نهاد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 69 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
هرمنوتیک انتولوژیک صدرایی و مسئله زبان دین
نویسنده:
محمد بیدهندی، مهدی دسترنج
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا)
,
زبان دین (مسائل جدید دین شناسی)
,
زبان قرآن
,
هرمنوتیک
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه دین
,
هرمنوتیک انتولوژیک صدرایی
,
رابطه کلام و وجود
,
زبان دین (فلسفه دین)
کلیدواژههای فرعی :
اشتراک معنوی وجود ,
وجود شناسی ملاصدرا ,
ساحت دین ,
معتزله (اهل سنت) ,
قوس صعود ,
قوس نزول ,
گزاره دینی ,
فرامتن ,
حروف مقطعه ,
هستی شناسی اسلامی ,
وحی الهی ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
قرآن ,
تفسیر به رأی ,
متن مقدس ,
متن شناسی کتب مقدس ,
اشتراک معنوی ,
راسخین درعلم ,
کلام برتر ,
کلام میانی ,
کلام پایین ,
متشابهات قرآنی ,
نقش متن ,
پیش فرض و تاویل ,
داوری متن ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2008-9651
چکیده :
از مسائل اساسی زبان دین، بررسی وجه معناداری و گستره معرفتبخشی متن مقدّس است. در این ساحت، ملاصدرا ابتدا در قوس نزول، به تطبیق میان «معرفت»، «کلام» و «وجود» میپردازد تا از تطابق این سه، برای تبیین فلسفی نحوه تجلّی یافتن حقایقِ وحیانی در قالب الفاظ متن مقدّس بهره ببرد و در قوس صعود، فرایندی را برای فهم متن مقدّس ارائه داده است که بازسازی آن، الگوی هرمنوتیک انتولوژیک وی را شکل میدهد. مسئله اصلی این مقاله، تبیین وجه معناداری زبان دین و گستره شناختاری آن در الگوی هرمنوتیک صدرایی است که فهم متن مقدّس از بررسی این الگو و عوامل مؤثر در فرایند، به دست میآید. مهمترین یافتههای این پژوهش، ترسیم نقش سهگانه فرد، متن و مؤلّف در نسبت با هم در الگوی هرمنوتیکی صدرا و استفاده از این الگو در تبیین گستره شناختاری زبان دین در ساحت متن و همچنین از متن به فرامتن است. این یافتهها با محوریَت کتاب مفاتیحالغیب و شرح مبانی فلسفی لازم از حکمت متعالیّه به دست آمده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 46
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مراقبه در چشمانداز ملاصدرا و اِولین آندرهیل
نویسنده:
هنگامه بیادار، مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
انسان شناسی عرفانی
,
عرفان اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
عرفان عملی
,
عرفان تطبیقی
,
عرفان نظری
,
حضرت مراقبه
,
مقام مراقبت
,
عرفان غربی
کلیدواژههای فرعی :
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
اتحاد با عقل فعال ,
ساحات وجود آدمی ,
رؤیت خدا ,
علم نفس ,
اتحاد ,
کمال نفس ,
سعه وجودی الهی ,
لقاء الله ,
آگاهی عرفانی ,
شهودات عرفانی ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
تهذیب ,
ریاضت ,
شهود(اسماء اول عرفان نظری) ,
مقام ریاضت ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
حواس باطن(مقابل ظاهر) ,
امر متعالی ,
مراتب زندگی ,
زندگی عرفانی ,
حرکت استکمالی نفس ,
مراحل آگاهی ,
نگریستن در ابدیت ,
تجمیع قوای نفس ,
ساحت گرایش طبیعی ,
شروط مراقبه ,
زندگی فعال ,
زندگی بر اساس تاملات خوب ,
مصائب مسیح (ع) ,
غایت مراقبه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
یکی از مسائل مشترکی که در حوزهی عرفان غربی و اسلامی وجود دارد، سلوک عرفانی عارف، مراقبه، شرایط و لوازم آن است که متأله و عرفانپژوه انگلیسیتبار، خانم اولین آندر هیل نیز بهطور تخصصی به تبیین و بررسی آن پرداخته است. ملاصدرای شیرازی نیز از این مهم غفلت نورزیده است. آثار وی مشحون است از مواردی که بهطور خاص به مسألهی مراقبه پرداخته است؛ چنانچه میتوان گفت ویژگی خاص عرفان صدرایی مبتنی بر مراقبه است. آندرهیل و ملاصدرا هر دو به شیوهی خاص خودشان به این مهم پرداختهاند. هر دو با رویکرد مشترک به سهساحتی بودن نفس انسان، به تقدم و تفوق یکی بر دیگری توجه داشتهاند. آندر هیل با مقدم دانستن احساس بر عقل و اراده، مراقبه را مبتنی بر پرورش حس عمیقی میداند که عارف را دمبهدم به مراحل عمیقتر آگاهی سوق داده تا به مرحلهی نهایی آن که «نگریستن در ابدیت» و «اتحاد با حقیقت متعالی» است، نایل شود. ملاصدرا نیز با مقدمداشتن معرفت و بینش بر دو ساحت دیگر، به ذومرتبهبودن و تدریجی بودن مراقبه تأکید داشته و غایت مراقبه را تجمیع قوای نفس برای اتحاد با عقل فعال میپندارد. وجه شباهتهایی میان این دو متفکر وجود دارد؛ ازجمله اهمیت به کشف مخلوقات در طبیعت، تمرکز نفس، تدریجیبودن مراقبه، ذکر در مراقبه. همچنین اختلاف دو رأی، در ساحات نفس، توجه به جایگاه عقل نظری نزد ملاصدرا و بیاعتباردانستن آن نزد آندر هیل و نحوهی ورود به مراقبه را نیز جزء وجه اختلافها میتوان عنوان کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 17 تا 34
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ملاصدرا و معناشناسی
نویسنده:
حسن همتائی، علی اکبر احمدی افرمجانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
مشتق
,
ملاصدرا
,
اسم لفظی
,
حکمت متعالیه
,
مشتق
,
زبان شناسی
,
معناشناسی حرف
,
اسم معنا
,
معناشناسی صدرایی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
اصالت وجود ,
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
الصفه ,
معقول ثانی ,
دلالات لفظی ,
مفهوم ,
رابطه اسم و مسمی ,
اطلاق ,
اسم خاص ,
معنی شناسی ,
ارجاع (منطق) ,
اسم عام ,
اصالت وجود ,
معنا ,
دلالت لفظی ,
اسمای اعلام ,
نحوه دلالت اسم بر مسما ,
عنوان ,
معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی) ,
معنای اساسی واژه ,
اشتراک لفظی ,
معانی کلی عقلی ,
نام بی مسما ,
مسمای بدون نام ,
هویت های عینی ,
معنی همه گیر ,
معنی تهی ,
اللمعات المشرقیه ,
هویت زبانی ,
وضع اسم ,
نظریه ارجاعی خام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
صدرا یکبار اشاره میکند که آنچه عارفان بدان اسم میگویند، نزد فیلسوفان به نام مشتق شناخته میشود. اما در مواضع دیگری، خود از واژهی اسم استفاده میکند و حتی تقسیمبندی ظریفی میان اسم، صفت و ذات را معرفی مینماید. در باب معنای اسم، او در موضعی بهصراحت اعلام میکند که اسمها به ازای معانی کلی عقلی هستند و نه به ازای هویات عینی، و حتی برای نامها در عالم اسماء، به موازات اشیاء، قائل به جنس و فصل میگردد. اما در موضع دیگری بیان میکند که اینطور نیست که تنها ماهیتهای کلی دارای نام باشند، بلکه اشخاص و معقولات ثانی هم میتوانند موضوعله نام باشند. گویی برداشت صدرا از معنا گاهی بسیار تنگ و گاهی وسیعتر بوده است. این وسعت نظر هنگامی که او دربارهی نامهای بی مسما و مسماهای بدون نام سخن میگوید بیشتر به چشم میآید و در هنگام بحث از امکان و چگونگی نامیدن خداوند به اوج میرسد. در اسفار، نام خداوند را نامی برای همهی اشیاء و مسمای نام خداوند را مسمایی برای همهی نامها می شمرد. چنین قبض و بسطی در اشارههای صدرا به معنا، است که تلاش نویسندگانی چون سجاد رضوی را در تطبیق نظر صدرا بر [گوشههایی از] نظریات معناشناسی معاصر نامطلوب میسازد. در واقع نظر به بنیادهای بهکلی دیگرگون فلسفهی اصالت وجود، ظهور هرگونه شباهت ظاهری میان معناشناسی معاصر و معناشناسی صدرایی را باید به دیدهی تردید نگریست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 119 تا 142
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقدی بر نظریه حرکت جوهری ملاصدرا و تأثیر آن در فهم او از آیات قرآن
نویسنده:
علی ارشد ریاحی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حرکت جوهری
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
نظریه حرکت جوهری و تفسیر قرآن ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
حرکت جوهری ,
شواهد الربوبیه ,
اصالت وجود ,
قوه و فعل ,
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
زمان ,
جوهر (منطق) ,
عرض ,
قرآن ,
حکمت متعالیه ,
عرض ,
جوهر ,
زمان ( ماهیت ) ,
اصالت وجود ,
قرآن کریم ,
حرکت ,
قوه ,
اصول کافی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
در این مقاله ابتدا مهمترین دلیلهای اثبات حرکت جوهری مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. دو دلیل از پنج دلیل حرکت جوهری به کمک نقادی برخی از معاصران و سایر دلیلها با استدلالهایی جدید و ابتکاری ابطال شدهاند. سپس تفسیرهایی که صدرا با توجه به نظریه حرکت جوهری ارائه داده است، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. به این منظور، کلیه آیاتی را که صدرا تحت تأثیر این نظریه، بر خلاف معنای ظاهری تفسیر کرده است، جمعآوری شده و با توجه به سایر آیات، روایات، معنای ظاهری و متبادر از الفاظ و خصوصیاتی که در فلسفه برای حرکت جوهری بیان شده است، صحت و سقم انطباق آیات با حرکت جوهری معین شده و این نتیجه به دست آمده است که هیچ یک از برداشتهای صدرا (تحت تأثیر نظریه حرکت جوهری) از آیات قرآن، درست نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 13 تا 31
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تأثیر مبانی فلسفی ملاصدرا در برداشتهای حدیثی او در حوزه مباحث نفس و معاد
نویسنده:
جلیل قاسمی، عزیزالله فیاض صابری، حسن نقی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد
,
ملاصدرا
,
خودشناسی
,
معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی)
,
علم نفس
,
حکمت متعالیه
,
حدیثشناسی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
اعیان ثابته ,
علیت ,
تجرد قوه خیال ,
اصالت وجود ,
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
جسمانیه الحدوث ,
مراتب هستی ,
انسان شناسی ,
اتحاد عاقل و معقول ,
وحدت تشکیکی وجود ,
نظام هستی ,
اهل بیت(ع) ,
قرآن ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
تاویل حدیث ,
حرکت جوهری ,
هویت شناسی انسان (مسائل جدید کلامی) ,
حرکت جوهری ,
مُثُل ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
عالم ( امکانی ) ,
قرآن ,
اصل علّیت ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
ماسِوی الله ,
تبیین منبع نقل ,
ملاک فهم روایت ,
ظهور ماهیت ,
استکمال تدریجی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
امام خمینی
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
صدرالمتألهین شیرازی، مؤسس مکتبی است که به عنوان حکمت متعالیه شناخته میشود. وی با بهرهبردن از میراث سلف خود راه جدیدی را فراروی جویندگان حقیقت گشوده است. یکی از ویژگیهای مکتب فلسفی او استفاده فراوان از آیات و روایات معصومان(ع) در آثار فلسفی خود میباشد. وی براساس مبانی فلسفی که خود موفق به تأسیس آنها شده است، تبیین خاصی از منابع نقلی از جمله روایات ارائه داده است. در این مقاله نخست علت رویکرد ملاصدرا به روایات بررسی شده و سپس با ذکر نمونههایی به تأثیر مبانی فلسفی ملاصدرا در برداشتهای او از احادیث با محوریت مباحث نفس و معاد پرداخته شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 111
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه مبانی و راهحلهای ابنسینا و ملاصدرا برای نفی تناسخ : سال 5، شماره 3 : حکمت معاصر
نویسنده:
فروغ رحیمپور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
تناسخ
,
علم نفس
,
ابطال تناسخ
,
ابن سینا
,
حکمت متعالیه
,
تناسخ
,
ابطال تناسخ
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
,
تناسخ از نظر ملاصدرا
,
تناسخ از نظر ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
تناسخ ملکوتی ,
بدن ,
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
رابطه نفس و بدن ,
اشارات و تنبیهات ,
قرآن ,
عقل مفارق ,
وجدان ,
آیین هندو (هندوئیسم) ,
بدن ,
عقل ( جوهر ) ,
تناسخ ملکوتی ,
قرآن ,
جینیسم ,
انتقال نفس از بدن ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
تناسخ که در اصطلاح رایج فلسفی به معنی انتقال نفس از بدن خود به بدن مادی دیگر در همین دنیا و پس از مرگ افراد است قاطعانه از سوی ابنسینا و ملاصدرا با برهان عقلی رد شده است؛ هر یک از این دو فیلسوف بزرگ با تکیه بر مبانی خود، رابطه ویژه نفس انسان با بدن وی را نشان میدهند و با استناد به آن، تعلق نفس به بدن/ بدنهای دیگر را نفی میکنند. استدلالهای شیخالرئیس در نفی تناسخ بر این مبنا استوار است که نفس از حیث ذات، مجرد و از حیث فعل، مادی است لذا گرچه علت فاعلی و مفیض نفس، عقل مفارق است اما مزاج مستعد و ماده بدنی، زمینهساز و معد این افاضه است. به علاوه، شیخ معتقد است که رابطه هر نفس با ماده بدنی خود، رابطه لزومیه ذاتیه است و به همین سبب، این نفس برای این بدن، امری بیبدیل است. اما صدرالمتألهین به مبانی نوینی نظیر تشکیک و اشتداد در وجود و حرکت استکمالی جوهری در همه موجودات (ازجمله در نفس و بدن به موازات یکدیگر) قائل است و نفس را در بدو حدوث، جسمانی میداند و معتقد است که ترکیب نفس و بدن ترکیبی اتحادی است. او علاوه بر اینکه به نقل و تأیید راهحلهای شیخالرئیس میپردازد، از مبانی متعالیه نیز بهره میبرد و بدین وسیله، هم تبیین نوینی از بعضی از برهانهای رد تناسخ بهدست میدهد و هم خود، راهحل و برهان جدیدی برای ابطال تناسخ ارائه میکند که فقط با مبنای متعالیه قابل توضیح است. این مقاله در نظر دارد ضمن توضیح و مقایسه راهحلهای منتخب این دو فیلسوف برای نفی تناسخ و روشنکردن نقاط مشترک ایشان، کارکرد مبانی خاص هر یک در این حوزه را روشن کند و نشان دهد که چگونه در مواردی مبانی متفاوت برای برآوردن مقصود واحد، بهکار گرفته میشوند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 41
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه و کاربرد حدیث در تفسیر ملاصدرا : دوره 12، شماره 46 : پژوهش های قرآنی
نویسنده:
مهدی سلطانی رنانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تفسیر قرآن ملاصدرا
,
احادیث و روایات
,
هرمنوتیک
,
حکمت متعالیه
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر قرآن
,
تفسیر مأثور
,
تفسیر شیعه
,
قرآن مجید
کلیدواژههای فرعی :
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
آیه 003 نجم ,
آیه 004 نجم ,
تعیین مصداق ,
فضیلت سوره حمد ,
تفسیر ادبی ,
اسباب نزول ,
اسرار آلایات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
از نشانه هاى اهتمام ملاصدرا به قرآن، تفاسیر او بر برخى سوره ها و آیات و نیز آثار دیگرى به نام هاى «اسرار آلایات» و «مفاتیح الغیب» است. همچنین استناد وى به آیات الهى در بسیارى از مباحث فلسفى و عرفانى اش مشهود است و از علائم توجه خاص او به حدیث نیز، شرح بر اصول کافى و استناد به روایات در بسیارى از موضوعات تفسیرى و فلسفى مى باشد. در این مقاله سعى نگارنده بر این است که بیان و بررسى روایاتى مبادرت ورزد که ملاصدرا را در تفسیر خود از آیات قرآن کریم و در مجموعه تفسیرى خویش بدان ها استناد نموده است. شایان ذکر این که آن مفسر گران قدر و حکیم فرزانه در قسمت هاى مختلف تفسیر خود، جمعاً به حدود هزار و دویست حدیث استناد، کرده است که براساس استخراجى که صورت گرفته، معلوم مى شود که دید وى در مراجعه به روایات وسیع بوده و در مراجعه به کتب حدیث تفاوتى میان منابع شیعه و سنى قائل نمى شده و در جاى مناسب خود، روایات مربوط به هر موضوع را مورد استفاده و استناد قرار مى داده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 248 تا 261
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
تعداد رکورد ها : 18
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید