جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1679
خودگرایى و دگرگرایى در فلسفه اخلاق
نویسنده:
ریچارد کرات
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
هنرى سيجويك (HenrySidgwick) خودگرايى (egoism) را نظريه اى اخلاقى مى داند كه شبيه با سودگرايى (utilitarianism) است. سودگرايان بر آن هستند كه فرد بايد در صدد حداكثر كردن خير و خوبى همه انسان ها در جهان باشد. در عوض، خودگرايان معتقدند كه تنها خوبى اى كه فرد بايد در نهايت به دنبال آن باشد، خوبى خود اوست. بايد اين نوع از خودگرايى را (كه غالبا «خودگرايى اخلاقى» خوانده مى شود) از اين فرضيه تجربى كه انسان ها درصدد حداكثر كردن خوبى خودشان هستند (خودگرايى روان شناختى)، تمييز نهاد. خودگرايى اخلاقى، مى تواند با رفتارى كه به نفع ديگران است موافق باشد؛ چرا كه غالبا بهترين راه براى ارتقاى خير و خوبى روابط مشترك است، اما خودگرايان نمى توانند توجيه دگرگرايانه براى اين گونه مشاركت ها را بپذيرند. در واقع، دگرگرايى خير ديگران را صرفا به خاطر خود ايشان مى خواهد، در حالى كه خودگرايان تأكيد مى كنند كه هدف غايى انسان بايد صرفا خير خودش باشد. يكى از شيوه هاى دفاع از خودگرايى اخلاقى اين است كه خودگرايى روان شناختى اثبات شود و آن گاه گفته شود كه الزام ها و تكاليف ما نمى توانند فراتر از توانايى هاى ما باشند. در واقع، اگر ما [ذاتا خودگرا هستيم و] گريزى از حداكثر كردن رفاه و خوشى خود نداريم، نبايد خود را پاى بند معيارى بدانيم كه خواستار خودخواهى كمترى است، اما اين دفاع به طور گسترده اى رد شده است؛ چرا كه خودگرايى روان شناختى برداشت بسيار ساده انگارانه اى از رفتار آدمى است. علاوه بر آن، خودگرايى ناقض درک ما نسبت به بى طرفى (و انصاف) است و هيچ واقعيتى درباره خود فرد نيست كه خارج كردن منافع ديگران را از هدف غايى فرد توجيه كند. اما نوع متفاوتى از خودگرايى وجود دارد كه در جهان باستان رشد و نمو يافته و اين نقد آسيبى به آن نمى رساند. بر اساس اين نوع خودگرايى، خير فرد عمدتا يا منحصرا متضمن عمل فضيلت آميز مى باشد و بنابراين، چنانچه منافع شخصى به درستى درک شود، بهترين راهنماى ما خواهد بود.
مشخصات اثر
عناصر خردورزى در تعبیر دینى 1
نویسنده:
حسین مهدی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
عقل، با تعبير و تفسير دينى ـ اسلامى، كه متون اسلامى از آن ارائه مى دهند، با چه عناصرى تكامل و تربيت مى يابد؟ براى پاسخ به سؤال مزبور، ابتدا مفهوم مبانى، اصول و روش هاى تربيتى مطرح مى گردد. سپس، از تفكر به عنوان مبنا و از تعقل به عنوان اصل عمده تربيت انسان بحث به ميان خواهد آمد. در ادامه، از «علم نافع» به عنوان عنصر اصلى و از «عمل صالح» به عنوان عنصر فرعى عقل ورزى بحث مى شود. پس از نگاهى استقلالى به هر يك از دو عنصر عقل ورزى، به دليل ملازم و مقارن بودن آن ها، بحث با نگاهى تركيبى به تلازم و تقارن آن دو ادامه مى يابد. در پايان، از مطابقت علم و عمل، به عنوان عامل يگانگى ظاهر و باطن شخصيت عاقل در تعبير دينى، بحث خواهد شد.
مشخصات اثر
ملاحظات نقدگونه ای درباره دو دیدگاه در فلسفه اخلاق
نویسنده:
مسعود امید
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
يكى از شاخه هاى فلسفه كه در تفكر فلسفى معاصر ايران مورد توجه و عنايت فلسفى انديشان واقع شده، شاخه فلسفه اخلاق است. هرچند پرسش از بنيادهاى اخلاق ريشه در تاريخ تفكر كلامى مسلمانان ـ بحث حسن و قبح ـ دارد و قدمت آن بسيار زياد بوده و به قرن ها پيش از اين باز مى گردد، اما عنايت خاص به اين شاخه از فلسفه ورزى و تعين بخشيدن به اين نوع مباحث فلسفى مربوط به دوره معاصر است و در اين ميان، به نظر مى رسد سهم علامه طباطبائى (رحمه الله) در طرح و آغاز و زمينه سازى چنين مباحثى، خواه در تفسيرالميزان و يا در اصول فلسفه و روش رئاليسم (مقاله «ادراكات اعتبارى»)، قابل توجه مى باشد. در دوره معاصر، بزرگانى چند و محققانى فلسفى انديش در اين وادى گام نهاده و تحقيقات خود را در اين عرصه ارائه داده اند. در اين ميان، به يقين يكى از كارهاى جدى و آثار عميق در فلسفه اخلاق مربوط به استاد مصباح و تأملات نظرى و فلسفى ايشان در كتاب دروس فلسفه اخلاق است. البته پس از اين اثر، مجموعه كتب ديگرى نيز از ايشان با عنوان اخلاق در قرآن در سه جلد منتشر شده است كه اين پژوهش نيز حاوى تأملات فلسفى در حوزه اخلاق مى باشد.
مشخصات اثر
تبیین جایگاه مراقبه و محاسبه نفس در اخلاق اسلامی از منظر رشد اخلاقی
نویسنده:
فاطمه استشاره
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مراقبه و محاسبه از ضروری ترین مباحث اخلاقی و قسمت عمده‌ای از سیر و سلوک عارفان وخودسازی در اخلاق است؛ با توجه به اینکه خودسازی رکن اساسی اخلاق فردی، خانواده و اجتماعی است؛ بی شک اهمیت فراوانی دارد و پرداختن به آن زمینه رشد اخلاقی را برای جامعه بشری فراهم می‌کند. با توجه به تغییر و تحولات گسترده‌ در جوامع کنونی و کشور ما و تاثیر قطعی آن در اخلاقیات جامعه، شایسته است با تمسک به قرآن و روایات معصومان و همچنین با در نظر گرفتن آرای علمای اخلاق وعرفان در اجرایی کردن مراقبه ومحاسبه در اخلاق فردی و خانوادگی برای استقرار مکارم اخلاق پیامبر گرامی اسلام در جامعه و هدایت نوع بشر به‌سوی رشد اخلاقی، گام برداشت، زیرا امروزه بشر بیش از هر زمان دیگر با هجمه های فرهنگی مواجه است که با سلاح تکنولوژی و اتخاذ ابزارگوناگون و رسانه‌های مدرن اعم از اینترنت، ماهواره، شبکه های اجتماعی و... در معرض انحطاط و نابودی اخلاق بشریت است.این نوشتار در چهار فصل به تبیین جایگاه مراقبه و محاسبه نفس از منظر رشد اخلاقی پرداخته است. در فصل نخست به کلیات و مفاهیم و درفصل دوم به حقیقت مراقبه، اهمیت وضرورت آن و وجوه دیگرمانند : مراقبه درمانی، مراتب، درجات، مراحل و نتایج و ثمرات مراقبه نفس، و بررسی مقایسه ای بین مراقبه میان ادیان الهی و غیر الهی و همچنین مراقبه میان اسلام ودیگر ادیان توحیدی پرداخته است و در فصل سوم به بررسی محاسبه نفس، حقیقت، اهمیت، مراحل، راه ها و چگونگی آن، نیزدستورالعمل‌های محاسبه نفس، محاسبه در آیات و روایات اسلامی، آسیب شناسی محاسبه پرداخته است.آن گاه در فصل چهارم در مبحث رشد اخلاقی به چیستی و هدف رشد اخلاقی، بررسی نظریات رشدی وتحول اخلاقی از نظر پیاژه، کولبرگ، بندورا، مراحل رشد اخلاقی از دیدگاه اندیشمندان غربی و اسلامی، نقش محاسبه نفس در اخلاق فردی و اجتماعی، کارکردهای محاسبه نفس در اجتماع، خودکنترلی و تعدیل رفتار و... طرح شده است.
مشخصات اثر
اخلاق همسرداری از منظر اسلام با تاکید بر نقش زن در استحکام خانواده
نویسنده:
سیده‌ربابه پورمهدی گنجی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هدف کلی این پژوهش، تبیین اخلاق همسرداری و بررسی عوامل و راهکارهای موثر - و به ویژه نقش و تاثیر زنان - در تحکیم خانواده، بر اساس آموزه های دین مبین اسلام است. همچنین آسیب شناسی عواملی که باعث اختلاف، تضعیف و گسستگی روابط خانوادگی می گردد، مورد بررسی قرار می گیرد.در این پژوهش، مراد از نقش همسران در نظام خانواده، موقعیتی است که زن و شوهر در خانه دارند و توقعات و کارهائى که به تناسب این موقعیت و جایگاه، از آنانانتظار می رود. منظور از واژه ی «همسران» در عنوان موضوع، به لحاظ وضع موجود خانواده (خانواده هسته‏اى که مرکب از شوهر، زن و فرزندان است) عنوان شوهرى برای مرد و همسرى برای زن مى ‏باشد که تحت این عناوین ایفاى نقش مى‏کنند.خانواده به عنوان کهن ‏ترین و پردامنه ‏ترین نظام در جوامع بشرى، مناسب ‏ترین و مطمئن ‏ترین بستر و زمینه براى تأمین نیازهاى جسمانى، معنوی و تربیتى اعضاى خود است.نظام خانواده، مثل دیگر نظام‏هاى اجتماعى و انسانی داراى یک «سازمان» است. در یک سازمان، هر شخص بر اساس سلسله مراتب تعیین شده، جایگاه و نقش مشخصى دارد که نشانه ی میزان و تأثیرگذاری او بر دیگران، یا فرمانبرداری و تاثیرپذیری او از دیگران است. در نظام خانواده نیز هر فرد بر اساس جایگاه و نقش معینی که برای او تعیین شده است، در راه بالندگی و سلامت و سعادت خانواده به ایفا و انجام تکالیف و وظایف خود می پردازد. پیداست که در صورت عدم قرار گرفتن صحیح افراد خانواده – علی الخصوص والدین - در جایگاه های مناسب خود، این سازمان آنچنان که باید، به وضعیت و اهداف ایده آل نخواهد رسید.در دستورات و آموزش های دینى توجه بخصوصی به نقش‏هاى جنسیتى همسران شده است.واژگان کلیدى:اخلاق - خانواده –همسر – زن در خانواده ،اخلاق اسلامی ، استحکام، آرامش و سکون.
مشخصات اثر
شاخصه های روش تربیتی مبتنی بر دعا در صحیفه سجادیه
نویسنده:
الهام نیکو
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دستیابی به اهداف و آرمانهای تربیتی از نگرانیهای اصلی هر نظام آموزشی است. در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران به سبب ویژگی اسلامی آن، دستیابی به اهداف تربیت دینی از جایگاهی ویژه برخوردار است. در هر یک از دو بخش آموزش و پرورش همانطور که در هدف گذاری دقت می شود، باید شاخص های مناسبی نیز با توجه به اهداف انتخاب شود. بویژه در بخش تربیت که چون تربیت ما دینی است و هدف گذاری آن از متن دین است شاخص هایی که جهت رسیدن به اهداف در نظر گرفته می شود باید با هدفها تناسب کامل داشته باشد. با وجود فعالیتها و اقدامات تربیتی که هم اکنون در مدارس صورت می گیرد ولی ارزشیابی و بازخورد گیری بیشتر مربوط به بخش آموزش است.هدف از پژوهش حاضر بیان شاخص های تربیتی است که از صحیفه سجادیه استخراج شده و می توان از آنها جهت بهبود، رشد و تعالی فعالیتهای تربیتی استفاده کرد.
مشخصات اثر
آیا امام على(علیه السلام) یک فیلسوف بود؟
نویسنده:
محمدجواد مغنیه، ترجمه مرتضى الیاسى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
چنـانچه بتوان به كسى كه مسـائل فلسفى را جمع آورى كرده و در كتاب مستقلى به ترتيب و تنسيق آن هاپرداخـته يا به كسى كه آن ها را شرح مى دهد يا بر آن ها تعليقه مى زند يا براى شاگردانش تدريس مى كند، عنوان «فيلسوف» داد، به طريق اولى مى توان بر امام على (عليه السلام) كه در شناخت هستى و اسرار آن در همه قرون و بر همه نسل ها پيشى گرفته است، عنوان «سرور فيلسوفان» و «نخستين استادفيلسوفان» اطلاق كرد. همچنين اگر فيلسوف كسى باشد كه عالَم را بشناسد و آن را براى عالَميان معرفى كند، پس از پيامبر (صلى الله عليه وآله) كسى را عالم تر، ژرف انديش تر، صائب الرأى تر، پرآوازه تر و بزرگوارتر از اميرالمؤمنين نمى شناسيم؛ همو كه در مناسبت هاى گوناگون فرمود: «سَلُونى قَبْلَ اَن تَفْقِدُونى»؛ پيش از آن كه مرا از دست بدهيد، از من بپرسيد. در اين جمله، حضرت (عليه السلام) پرسش از علم خاص يا باب خاصى را مطرح ننموده و اين خود دليل روشنى است بر اين كه ايشان «سرور فيلسوفان»، «پيشواى حكيمان» و بزرگ ترين دانشمندى است كه به همه علوم و ظرايف و اسرار آن ها احاطه داشته و شارح و مفسر آن ها بوده و در همه علوم، از الهيات گرفته تا تفسير و قرائت ها تا فقه و حديث و اخلاق و قضا و رفع دعاوى تا فصاحت و بلاغت و ديگر علوم ادبى تا رياضيات و طب و شيمى تا مجادله و مناظره براى اثبات حق و ساكت نمودن معاندان و منكران، به بالاترين مراتب رسيده بود. در این مقاله، بعضى از دلايل و شواهد این سخن را متذكر مى شويم.
مشخصات اثر
اخلاق تجارت از دیدگاه اسلام
نویسنده:
رضا شکرزاده چهاربرج
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در دنیای امروز رذایل جايگزين فضایل شده ومعيارها دگرگون گشته،و با وجود ارزش‌های اصیل وحیانی و آسمانی روابط تجاری با بحران بی‌اخلاقی مواجهه است و این امر ما را بر آن داشت تا این پایان نامه را با هدف بررسی اخلاق تجارت از دیدگاه اسلام به نگارش در بیاوریم. در پژوهش حاضر ارزش‌های اخلاقی اسلام در حوزه تجارت به صورت یک منظومه منسجم ارائه شده، ما در تحقیق حاضر، با استفاده از روش کتابخانه‌ای عمل کردیم و اطلاعات آن، از طریق فیش برداری سامان یافته و مشتمل بر شش فصل می‌باشد. فصل اول با عنوان کلیات است که به بیان مسائلی همچون مفهوم اخلاق در لغت و اصطلاح و بیان اهمیت مسأله و ذکر روابط سه گانه اخلاق و دین و اقتصادو بااثبات اولويت اخلاقي دراقتصاد خاتمه یافته است.و فصل دوم با عنوان نظریه جامع اخلاقی اسلام در حوزه تجارت و مقایسه آن با اخلاق تجاری حاکم بر غرب، بیان فضایل اخلاقی اسلام در حوزه تجارت عنوان فصل سوم می‌باشد که در آن به دو بخش مهم اشاره شده بخش اول، اخلاقیات عام، اموری همچون توکل، ذکر، عدالت و انصاف و امانت داری، و در بخش دوم آن به اخلاقیات خاص در امر تجارت پرداخته و به زیر مجموعه‌هایی همچون مقدم کردن عبادت بر تجارت، آسان گیری در معامله خوش رفتاری با مشتری، مهلت دادن به مشتری و ... پرداخته شده است. فصل چهارم این فرآیند مربوط به رذایل اخلاقی یا همان پرهیز دهی اخلاقی در حوزه تجارت می‌باشد که از جمله بحث‌های مهم آن می‌توان به بحث‌هایی همچون پرهیز از خیانت، و گران فروشی و کم فروشی و رباخواری و تبلیغات دروغین و سوگند دروغ و ... اشاره داشت و فصل پنجم را به کارکردهای اقتصادی اخلاق تجارت اختصاص داده‌ایم وثابت شده كه بارعايت ارزش هاي اخلاقي اسلام درحوزه تجارت مي توان به آثارفروان اقتصادي ومعنوي دست يافت. و در ششمین و آخرین فصل این پژوهش راهکارهای نهادینه کردن اخلاق تجارت در جامعه بیان شده است.
مشخصات اثر
مسائل و الرسائل المرویة عن الإمام أحمد بن حنبل فی العقیدة
نویسنده:
احمد بن محمد ابن حنبل
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
مکه : دار الطیبه,
چکیده :
این کتاب در زمینه پاسخ ابن حنبل، پیشوای مذهب کلامی اهل حدیث و مذهب فقهی حنبلی، به پرسشهای فقهی، اعنقادی کلامی شاگردانش می باشد. کتاب مذکور، دارای وجوه کلامی و فقهی بوده و در دو جلد به چاپ رسیده است.
مشخصات اثر
راستگویى و دروغگویى در فلسفه اخلاق
نویسنده:
محمد لگنهاوزن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«وَ لا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْباطِلِ وَ تَكْتُمُوُا الْحَقَّ وَ اَنْتُم تَعْلَمُونَ» (بقره: 42) حقيقت را با گمراهى درهم نياميزيد و حقايق را مخفى نكنيد، در حالى كه آن را مى دانيد. طبق آيه شريفه فوق الذكر، دروغگويى و فريب كارى با سخن نادرست تفاوت دارد. گاهى انسان سخن نادرست را بدون قصد فريب و صرفا از روى اشتباه مطرح مى كند و گاهى با مخفى كردن حقيقت و حتى بدون بيان جمله نادرست ديگران را فريب مى دهد. از امام صادق (عليه السلام) روايت شده است كه راستگويى نوعى هماهنگى بين زبان و قلب است. بنابراين، اگر كسى حقيقتى را بيان كند كه از نظر او نادرست است راستگو نيست. آيات و روايات بسيارى در مذمت دروغگويى وجود دارد. به همين لحاظ، دانشمندان مسلمان در آثار خود، دروغگويى را تقبيح و راستگويى را ستوده اند. فريب دادن، دروغ گفتن (عموما) و عدم درستكارى، علاوه بر اينكه موضوعاتى مذهبى هستند، از قديمى ترين موضوعات در قلمرو اخلاق عملى به شمار مى روند كه فلاسفه بدان توجه كرده اند. در این مقاله موضوع راستگویی و دروغ گویی بر اساس نگرش دینی و در حوزه فلسفه اخلاق مورد بررسی قرار می گیرد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1679