جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam
>
مسایل جدید دین شناسی
>
مناسبات دین مسائل جدید کلامی)
>
عقل و دین
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
تعداد رکورد ها : 285
عنوان :
رابطه عقل، عرفان و وحى از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
احمدحسین شریفى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان و عقل
,
عقل و دین
,
حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
تعامل عقل و وحی ,
اهل بیت(ع) ,
وحی الهی ,
عقل(منطق) ,
آموزه ی تجسد مسیحی (آموزههای دین مسیحیت) ,
دین مسیحیت (ادیان زنده) ,
تثلیث مسیحی ,
دین یهود (ادیان غرب) ,
اصطلاحنامه تصوف ,
مکتب اخباری (اهل حدیث شیعه) ,
تاریخ فلسفه ,
هماهنگى عقل و وحى ,
تأویل متون دینى ,
شرایط حکیم تطبیقى ,
نیاز عقل به وحی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
يكى از مهمترين دغدغههاى فكرى و دينى بشر در طول تاريخ، مسأله «عقل و وحى» و سازگارى يا ناسازگارى اين دو با هم بوده است. تا جايى كه نوشتههاى تاريخى و فلسفى نشان مىدهند، فيلون اسكندرانى (20 ق. م ـ 50 م) اولين فيلسوفى است كه در باب ارتباط آموزههاى دينى يهود با تعاليم فلسفى انديشيد و در عقلانى كردن معارف يهودى كوشيد. پس از وى، هر روز بيش از پيش بر رونق اين بحث افزوده گشته است. دينداران از يك سو و دينستيزان از سوى ديگر، درباره تطابق يا تعارض عقل و وحى سخنها گفته و كتابها نوشتهاند. متفكران و انديشمندان مسيحى نيز از همان قرون اوليه ميلادى در اين عرصه قلم زده و حجم عظيمى از نوشتههاى دينى خود را به حل اين مسأله اختصاص دادهاند. آموزههايى همچون «تثليث»، «تجسّد»، «گناه نخستين»، «مرگ فديه وار مسيح» و نسبت آنهابا عقل و انديشه بشرى قريب نوزده قرن است كه از مهمترين دغدغههاى فكرى مسيحيان مىباشد. ارتباط حكمت و شريعت يا عقل و وحى در جهان اسلام نيز كم و بيش، مورد توجه فقيهان، عارفان، متكلمان و فيلسوفان بوده و هر يك به گونهاى و از زاويه خاصى، همسنخى و همسخنى يا بيگانگى و نامحرمى اين دو را تبيين كردهاند. در نگرشى كلى به سير فلسفه، بخصوص در دامان متفكران مسلمان، مىتوان گفت: حركت آن به سوى هماهنگى بيشتر با دين بوده است. فيلسوفان مسلمان پيوسته كوشيدهاند تا با بهرهگيرى از خرمن معارف دينى، زواياى تاريك انديشههاى فلسفى خود را روشنتر كنند؛ همچنين با توجه به حقايق فلسفى، فهمى دقيقتر از دين ارائه دهند. اين تلاشها در اوايل قرن يازدهم هجرى توسط صدرالمتألهين (979 ـ 1050) به اوج خود رسيد و اين فيلسوف بزرگ، «حكمت متعاليه» خويش را تجلىگاه هماغوشى و همدلى قرآن و عرفان و برهان دانست. وى با طرح انديشهاى معتدلانه در باب نسبت عقل و وحى، ضمن نگه داشتن حرمت عقل و عرفان و تبيين جايگاه حقيقى آنها، سخن وحى و قرآن را بر صدر نشاند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روش شناسی نقد آرای فخررازی در المیزان
نویسنده:
علی اکبر ربیع نتاج
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فخر رازی
,
محمدحسین طباطبایی
,
تفسیر کبیر
,
مسایل جدید روش شناسی
,
قرآن
,
تفسیر قرآن
,
تفسیر المیزان (کتاب)
کلیدواژههای فرعی :
روش تفسیر قرآن ,
معاد(کلام) ,
اهل بیت(ع) ,
عالم فرشتگان ,
اراده انسان ,
عقل و دین ,
مراتب توحید ,
حکم عقلی ,
سعادت اخروی ,
اشقیاء ,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) ,
آیه 55 مائده ,
سیاق آیات قرآن ,
فقه شافعی ,
ایام الله ,
کل نفس ذائقه الموت ,
تکلیف تکوینی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در اين مقاله، تفسير الميزان و التفسير الكبير از نظر روش شناختی مورد مقايسه قرار گرفته است. از رهگذر اين مقاله روشن خواهد شد كه علامه طباطبايی با تكيه بر چه شاخص هايی انديشه های فخر رازی را قبول يا رد كرده است. گفتنی است كه بسياری از اختلافات اين دو مفسر معلول باورهای مبنايی آنان است؛ ولی بسياری از اختلاف ها به تفاوت روش آنان در تحقيق بر می گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 92
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آسیب شناسی معرفت دینی با تأکید بر آرای علامه طباطبایی
نویسنده:
اسحاق طاهری سرتشنیزی، مهدی جلالوند، سلمان قاسم نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه معارف اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
آسیب شناسی معرفت دینی
,
آسیب های مبناشناختی
,
آسیب های روش شناختی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
عقل و دین
,
تعلیم آموزه های دینی
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
تفسیر قرآن
,
معرفتشناسی دینی
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
سکولاریسم ,
بدعت در دین ,
بدیهیات ,
ادراک عقلی ,
معرفت دینی ,
تفسیر به رأی ,
خرافه ,
معرفت حقیقت ,
پیروی از دستورات الهی ,
ادراک عقلی ,
دین و فلسفه ,
نسبیگرایی ,
التقاط ,
فلسفه ماتریالیستی ,
راه های کسب معرفت دینی ,
یک جانبه نگری در دین ,
توحید اجتماعی ,
اصول فلسفه رئالیسم ,
مطالعات دینی (دینشناسی) ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
آسیب شناسی معرفت دینی- به معنای شناخت آفاتی که به درک و باور دینی زیان می رساند- از بحث های نوپایی است که البته می توان برخی نمودهای آن را از لابه لای آثار پیشینیان نیز استخراج نمود. علامه طباطبایی در قامت یک متفکر دینی با غور در منابع اسلام، ضمن شناخت آسیب های معرفت دینی، به مقابله با آنها پرداخته و از این رهگذر، شیوه های متفاوتی برای فهم صحیح دین ارائه نموده است. نوشتار حاضر ضمن برشمردن مهم ترین آسیب های معرفت دینی در دو بخش مبانی و روش های فهم دین، با تأکید بر آرای آن عالم ربانی، علاوه بر تحلیل نوع آسیب و آثار مخرب آن در معرفت دینی، راهکارهای ایشان را برای مقابله با این آسیب ها بررسی کرده است. در نگاه ایشان، راه برون رفت از آسیب هایی مانند نسبی گرایی، التقاط، بدعت، خرافه پرستی، عدم جامعیت، تفسیر به رأی و جداانگاری دین از زندگی فردی و اجتماعی، پرورش عقل قطعیِ جامع نگر و تمرکز آن بر قرآن است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفتشناسی گزارههای اخلاقی بر مبنای نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی
نویسنده:
محمدمهدی کمالی، رضا اکبریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
ادراکات اعتباری
,
گزاره های اخلاقی
,
عقل و دین
,
تعلیم آموزه های دینی
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
حسن و قبح ,
علوم حقیقی ,
علوم اعتباری ,
تکلیف اخلاقی ,
واقع نمایی گزاره های اخلاقی ,
معیار صدق گزاره های اخلاقی ,
معیار لغویت و عدم لغویت ,
ارتباط اخلاق و احساسات ,
جاودانگی اخلاق ,
کلیت گزاره های اخلاقی ,
نسبیت اخلاقی ,
هدفمندی اخلاق ,
مطلق بودن حکم اخلاقی ,
اصل فایده ,
مصالح نفس الامری ,
ارتباط اعتباریات و حقیقیات ,
استدلال کانت بر وجود خداوند ,
تقسیم اعتباریات ,
گستره امور اعتباری ,
کانت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
با طرح نظریۀ ادراکات اعتباری از سوی علامه طباطبایی، بسیاری از علوم بشری از جمله علم اخلاق و گزارههای، آن تحت این نوع از ادراکات طبقهبندی شده و بهتبع آن به لحاظ معرفتشناسی ماهیت و احکامی متفاوت با ادراکات حقیقی پیدا خواهند کرد. در این مقاله با کاوش در آثار علامه طباطبایی در خصوص ماهیت ادراکات اعتباری، مهمترین ویژگیهای این ادراکات استقرا شده و پیرو آن لوازم و خصوصیات گزارههای اخلاقی به ویژه از حیث معرفتشناسی بررسی شده است؛ ویژگیهایی همچون عدم واقعنمایی این گزارهها، معیار در صحت و سقم آنها، پیوند این گزارهها با احساسات و پیامد آن، عدم رابطۀ تولیدی با علوم حقیقی، عدم اتصافشان به اموری همچون بداهت و ضرورت، گسترۀ نفوذ و حوزۀ کاربرد آنها و دیگر خصوصیاتی که عدم توجه به آنها باعث مغالطه و خلط احکام این گزارهها با احکام ادراکات حقیقی میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 99 تا 120
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تجرد نفس از نگاه عقل و دین در حکمت صدرایی
نویسنده:
عبدالعلی شکر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
استقلال نفس
,
تجرد نفس ناطقه
,
عقل
,
1. ادیان religions
کلیدواژههای فرعی :
جوهریت نفس ,
عقل و دین ,
حکمت متعالیه ,
بقاء نفس ,
قرآن مجید ,
متخیله ,
براهین اثبات تجرد نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
عقل و وحی، بر پایه نگرش توحیدی، دو امر سازگار تلقی شده اند؛ زیرا هر دو از منبع واحد نشأت یافته اند که جامع تمام صفات کمال است. فلاسفه مسلمان با این باور عمیق در انطباق دست آوردهای عقلی با محتوای ناب شریعت حقیقی کوشش پایدار داشته اند. تجرد نفس از جمله مباحثی است که صدرالمتألهین در ایجاد سازگاری آن با دین به خصوص شریعت اسلام تلاش شایسته و موثری انجام داده است. ایشان دلایل پیشینیان را یقین آور می خواند؛ چراکه هم با مبنای فلسفی وی نظیر «جسمانیة الحدوث و روحانیة البقاء بودن نفس» انطباق دارد و هم با آموزه های دینی سازگار است. تجرد و استقلال نفس با مهم ترین مسائل جهان بینی در ارتباط است. مباحث خداشناسی، نبوت، و به ویژه معاد ارتباط مستقیم با خودشناسی دارد. باور به جهان آخرت فقط با اثبات تجرد نفس و استقلال آن از بدن توجیه عقلانی خواهد داشت. البته در وجود استقلالی نفس قبل از بدن اختلافاتی وجود دارد که در این نوشتار مورد کنکاش قرار گرفته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 139 تا 162
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حرکت جوهری و ادراکات اعتباری با نگاه به اندیشه فلسفی - سیاسی علامه طباطبایی
نویسنده:
احمدرضا یزدانی مقدم
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حرکت جوهری
,
ادراکات اعتباری
,
عقل و دین
,
استخدام
,
عقل و دین
,
ملک اجتماع
,
حرکت جوهری
,
استخدام
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
نوشتار حاضر به نسبت میان حرکت جوهری و ادراکات اعتباری می پردازد و این دو و نسبت میان این دو را با استناد و نگاه به اندیشه علامه طباطبایی تبیین می کند. از این رو، نخست حرکت جوهری بر اساس دو مقاله سیزدهم و دهم از کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم بیان شده و سپس نظریه ادراکات اعتباری، به طور عمده بر اساس مقاله ششم همان کتاب گزارش و پس از تبیین این دو مفهوم، نسبت میان آنها بررسی و نشان داده می شود که حداقل، بخشی از حرکت جوهری در جهان هستی از طریق ادراکات اعتباری تحقق می یابد. با توجه به اهمیت این موضوع، در ادامه، نظریه ادراکات اعتباری در حوزه اجتماع و سیاست، بیشتر از نگاهی هنجاری، پی گرفته می شود تا حرکت جوهری مطلوب در عالم انسانی به دست داده شود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل و وحی از نظر علامه طباطبایی
نویسنده:
روح الله بهشتی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل قطعی
,
وحی قطعی
,
تقدم عقل
,
کفایت کتاب
,
کفایت عقل
,
وحی الهی
,
عقل و دین
,
فلسفه اسلامی
,
عقل ( جوهر )
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
حجیت نقل ,
مفاهیم فلسفی ,
برهان عقلی ,
قرآن مجید ,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) ,
بدیهیات اولیه ,
تواتر (اصطلاح وابسته) ,
اینهمانی عقل و فلسفه ,
مدرکات عقل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
کاوش های مقاله حاضر، رابطه عقل و وحی از منظر علامه طباطبایی را به نحو تقدّم و استقلال عقل دانسته و برآن است که مفاهیم ارائه شده از عقل و وحی از جانب ایشان، خود، دلیلی بر این مدعا است. با وجود این، مقاله پیش رو ادله تقدم عقل را براساس مستنداتی از آرای ایشان اقامه نموده است. به نظر می رسد، بر پایه بازخوانی مبانی طراحی شده علامه، مسئله تعارض عقل و وحی اساساً منتفی است؛ زیرا عقل فلسفی عهده دار ارزیابی شروط سه گانه قطعیت وحی است. از این رو، وحی غیر مطابق با عقل قطعی فلسفی عملاٌ به دایره ظنون کشانده شده، هیچ گاه وحی قطعی ای به دست نخواهد آمد که با عقل قطعی در تعارض باشد؛ وحی ظنی بر جای مانده نیز، به دلیل «ظهور لفظی» صلاحیت حجیت و تقدم بر ره آورد تجارب بشری، یعنی فلسفه را نخواهد داشت. افزون بر این، از نظر ایشان، حجیت روایات متواتر نیز، دلیل به کارگیری آن در تفسیر آیات نبوده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تعریف علم، عقل و دین چیست؟ چه تفاوتها و تضادهایى بین آنها وجود دارد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
پاسخ تفصیلی:
تعریف علم براى واژه علم، سه معنا ذکر شده است: گاهى علم، معناى مصدرى دارد؛ یعنى دانستن و شناختن و زمانى معناى اسم مصدرى؛ یعنى دانش و شناخت، و گاهى هم به معناى مفعولى و وصف مفعولى؛ یعنى دانسته مورد نظر است، دانسته آن مطلبى است که مفهوم ما واقع شده است.
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دین
,
زبان دین
کلیدواژههای فرعی :
نفس الامر دین ,
عقل و دین ,
رابطه علم و دین نزد کانت ,
تعارض عقل و دین ,
تعارض علم و دین ,
دین مرسل ,
دین نهادی ,
عقل و علم ,
تعامل عقل و علم ,
دین مکشوف ,
مطلق علم و فهم ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چرا عقل با دین متناقض است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
در اصطلاح، عقل جوهر بسیطی است که مردم به وسیلهی آن واقعیت ها را دریافت میکنند. بنابراین عقل دریافتن واقعیت است. علاوه بر دریافت حقایق، نگه دارنده نفس ناطقه و شرف دهنده آن نیز هست.[1] در اصطلاح حکما عقل تقسیماتی دارد: عقل نظری و عقل عملی؛ عقل نظری
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل و وحی
,
قلمرو دین (مسائل جدید کلامی)
,
عقل و دین
,
تعارض عقل و دین
,
تفکیک عقل و دین
,
زبان دین
کلیدواژههای فرعی :
نسبت عقل و وحی ,
حجت باطنی ,
رابطه عقل و وحی ,
قاعده ملازمه ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
حجت بیرونی ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شأن انگیزشی عقل در حدیث
نویسنده:
محمدحسین رجائی، محمود موسوی، هادی صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل نظری
,
عقل عملی
,
عقل و دین
,
عقل و ایمان
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
شأن انگیزشی عقل
,
شأن ادراکی عقل
کلیدواژههای فرعی :
حسن و قبح عقلی ,
نفس آدمی ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
عقلانیت شیعی ,
صبر ,
عبودیت ,
رابطه تدبیری نفس و بدن ,
اعتبار عقل ,
جنود عقل و جهل ,
جحود کردن ,
رابطه عقل نظری و عملی ,
عقل فطری ,
فعلیت عملی عقل ,
مبدئیت نفس نسبت به افعال ,
وظیفه عقل عملی ,
مدرکات عقل عملی ,
عقل روحانی ,
روایات شأن عملی عقل ,
اطاعت عقل از خداوند ,
جهل در روایات ,
اوصاف عقل در روایات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
از نگاه منابع دینی، عقل جایگاهی ارزشی دارد. شئون ارزشی عقل هم شامل دریافت و نیل به حقایق امور و ادراکات شایسته و بایسته است، که شان علمی و ادراکی یا به تعبیری عقل نظری خوانده میشود، و هم شامل بعث و تحریک عقل و نقش آن در امامت و اداره امور نفوس و ابدان مادی و مثالی موجود در انسان و تدبیر ادراکات و تحریکات نفوس و ابدان و، در پی آن، اراده و صدور فعل ادراکی و تحریکی از نفوس و ابدان است، که شان تحریکی و انگیزشی یا به تعبیری عقل عملی خوانده میشود. لازمه فعلیت شان ارزشی عقل در انسان تعلق گوهر عقل به انسان و تعبیه آن در فطرت اوست. عقل فطری تا به وجود انسان تعلق نگیرد (مرتبه آدمیت و وجه تمایز آن با حیوان) و بر نفوس و ابدان موجود در فطرت او اشراف و سلطه فعلی نیابد قوا و جنودش به فعلیت نرسیده، تکمیل نمیگردد (مرتبه انسانیّت با درجات آن). افعال و قوای ادراکی و تحریکی نفوس و ابدان تحت امامت و امارت و سلطنت و اداره و تدبیر عقل از بند قوا و جنود جهل و افعال جاهلانه متعلق به نفوس و ابدان به سبب محدودیتهای ابدان مادی و مثالی و نفوس نباتی و حیوانی، و اقتضائات آنها، از جمله امارت و سلطنت هواها و خواستههای نفس امّاره حیوانی، رهایی مییابند و به قوای عقل و افعال ادراکی و تحریکی عقلانی مبدّل میشوند. افعال ادراکی و تحریکی قوا و جنود عقل نیز قلب حیوانی را تحت تأثیر قرار داده، ادراکات و تحریکات حیوانی و امیال نازل را به ادراکات و تحریکات انسانی و امیال عالی و گرایشها و رانش های متعالی تبدیل میسازند و قلب حیوانی را به قلب انسانی تغییر میدهند؛ همانگونه که در صورت سلطه نفس بر عقل، قوا و افعال عقلانی و انسانی به قوا و افعال جهلانی و حیوانی و شیطانی تبدیل میشوند و عقل در سایه آن، تغییر ماهیت داده، به دها و نکرا تبدیل میگردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 89 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
تعداد رکورد ها : 285
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید