جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آخرت‏ باوری پس از توحید دومین اصلی است که همه ادیان الهی به‏ویژه اسلام، انسان‏ها را بدان دعوت کرده ‏اند. این باور نقش مهمی در پایبندی مذهبی انسان‏ها دارد. آموزش آخرت‏ باوری در نوجوانی که دوره شکوفایی عقل و دین و از سویی دوره طغیان غرایز است، اهمیت بیشتری دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آخرت‏ باوری به ‏صورت بحث گروهی بر پایبندی مذهبی نوجوانان است. پس از ساخت بسته آموزشی آخرت ‏باوری، ۴۰ نفر از دانش‏ آموزان پسر سوم دبیرستانی شهر قزوین، به شیوه تصادفی خوشه‏ ای، نمونه ‏گیری شدند و پس از تشکیل گروه آزمایش و کنترل، پیش‏ آزمون پایبندی مذهبی برای هردو گروه اجرا شد. آموزش بسته آموزشی آخرت‏ باوری به ‏صورت بحث گروهی برای گروه آزمایش انجام و پس ‏آزمون پایبندی مذهبی روی هر دو گروه اجرا شد. طرح پژوهشی بکار رفته، تحلیل داده‏ ها برای مسائل مربوط به دو مجموعه از اندازه ‏های وابسته بود و داده ‏ها به کمک آزمون آماری کالموگروف - اسمیرنوف و U مان - ویتنی، تجزیه ‏وتحلیل شد. یافته ‏های پژوهش نشانگر اثربخشی آموزش آخرت ‏باوری به ‏صورت بحث گروهی بر افزایش پایبندی مذهبی و کاهش ناپایبندی و دوسوگرایی مذهبی نوجوانان بود.

ترجمه ماشینی: این تحقیق مفهوم رستاخیز از تورات عبری باستان تا «یهودیت خاخامی» و مسیحیت را با توجه به کتاب مقدس معتبر و دقیق زبانی همراه با ترجمه انگلیسی ترسیم می کند. اگرچه برخی از محققان معاصر بر این عقیده اند که رستاخیز در تورات عبری به طور مبهم به تصویر کشیده شده است ، تحقیقات ما در مورد متون کهن نقل قول هایی ارائه می دهد و شواهدی بر خلاف آن ارائه می دهد. با گذشت زمان ، مفهوم رستاخیز حتی قوی تر شد و به یکی از مهمترین آموزه های یهودیت تبدیل شد ، که به عنوان یکی از سیزده اصل اعتقادی «میمونیدس» در «میشنا» سفارش شد. تقلید از مفهوم یهودیان در مورد خدا برای نجات بنی اسرائیل از جهنم ، مصلوب شدن و مرگ عیسی برای گناهان جهان ، قیام در روز سوم ، فرود آمدن به جهنم و قیام متعاقب آن به آسمان ، اساس اساسی مسیحیت شد. قیام مسیح به عنوان انگیزه ای برای قیام کسانی که به او ایمان دارند. بر اساس این «الهیات پولسی» ، ایمان مسیحی برپایه قیام عیسی و امید به زندگی پس از مرگ استوار است.

کتاب التمهید فی شرح معالم العدل و التوحید، تألیف المؤیدبالله یحیی بن حمزه علوی، امام زیدیان در قرن هشتم، کتابی است به زبان عربی با موضوع کلام اسلامی. نویسنده در این اثر به مباحث مختلف کلامی پرداخته و ردیه‎هایی بر معتزله، اشاعره و شیعه اثنا‎عشریه دارد. اختلافات عقیدتی او با شیعیان دوازده‎امامی در این کتاب، در دلیل عقلی اثنا‎عشریه بر وجوب اطاعت از امام و وجوب عصمتش و احاطه وی بر تمامی علوم است. این اثر به تحقیق هشام حنفی سید رسیده است. کتاب دارای دو بخش است. بخش اول دارای مقدمه محقق و محتوای مطالب در پنج باب (بخش) است. نویسنده در بخش دوم، محتوای مطالب را از باب ششم تا دهم، ادامه می‎دهد. یحیی بن حمزه، در آغاز کتاب، پنج وجه بر برتری علم کلام بر سایر علوم می‎آورد: اول: اینکه غرض از این علم، شناخت خداست و بدون شک او اشرف معلومات است؛ دوم: قوت و وثاقت ادله این علم؛ سوم: شدت احتیاج به آن؛ چون سعادت، اهم مطالب و اجل مقاصد ا نسان است؛ چهارم: احتیاج سایر علوم به این علم؛ پنجم: خساست ضد این علم و اینکه شرف الشیء یسفتاد من خساسة ضده. این کتاب از اهم مؤلفات امام یحیی بن حمزه علوی است. وی خلاصه‎ای از اندیشه‎ها و آرای فکری و کلامی‎اش را در آن ارائه کرده است. یحیی بن حمزه از ائمه زیدیه در قرن هشتم هجری و مرجع آرای کلامی آنان است. این اثر تمام مسائل کلامی و عقیدتی اسلامی را علاوه بر پاسخ به شبهاتی که ملحدان و مشککان در عقاید اسلامی وارد می‎کنند، داراست. دیدگاه‎های یحیی بن حمزه در این کتاب، حول تجزیه و تحلیل تمام نظرات در مسائل اعتقادی با روایت کلیه شواهد و سپس نقد و سنجش میان آنها به‎صورت روشمند، دور می‎زند. نخستین چیزی که توجه خواننده را در روش امام یحیی بن حمزه به خودش جلب کرده و تحسینش را برمی‎انگیزد، تقسیم و دسته‎بندی نیکوی او از مطالب به‎صورتی دقیق و مفصل است. این کتاب در ده باب نوشته شده؛ نویسنده در باب اول، از وجوب نظر (نگاه دقیق) سخن گفته و در باب دوم، درباره ادله اثبات صانع صحبت کرده است. وی باب سوم را به دو بخش تقسیم کرده: در بخش اولش، به پاسخ بیگانگان از اسلام (خارجین از اسلام) مانند فلاسفه و صائبه و طبائعیه و بت‎پرستان و دوگانه‎پرستان (ثنویان) و مجوس و باطنیه و مسیحیان پرداخته و در بخش دوم، بر مخالفین از اهل قبله (مخالفانِ مسلمان) مانند نظام و کعبی و صیمری پاسخ گفته و پس از آن به بحث از خلق افعال عباد، پرداخته است. او در این قسمت، عدل را اثبات کرده و ادله و شواهدی را بر این ارائه می‎کند که بندگان خودشان افعالشان را ایجاد می‎کنند و خودشان مؤثر در آن هستند. یحیی، در باب چهارم، از صفات الهی مانند قدرت و علم و حیات و سمع و بصر و ادراک و ارداه و کلام صبحت می‎کند و در باب پنجم، از صفات سلبیه‎ ذات الهی؛ او در این قسمت، جسم و عرض بودن و متعلقات این دو را از خدا نفی می‎کند. همچنین جوهر بودن، متحیّز بودن، در جهت بودن (قابل اشاره بودن)، الم (ناراحتی)، لذت و دیده ‎شدن با چشم را از خدا نفی می‎نماید و پس از آن از اسامی الله و کیفیت اجرای این اسامی بر او صحبت می‎کند. با پایان یافتن مباحث فصل پنجم، جلد اول کتاب نیز به پایان می‎رسد. یحیی بن حمزه در بخش دوم، مباحث کتاب را از باب ششم شروع می‎کند؛ وی در ا ین باب، افعال الهی و حسن و قبح عقلی را مطرح می‎نماید. او در باب هفتم، از نبوات و وجوب بعثت پیامبر و عصمت او سخن می‎گوید و سپس از پیامبری محمد مصطفی(ص). وی شبهات منکرین پیامبری آن حضرت(ص) را رد می‎نماید و پس از آن به سراغ مطرح کردن بحث معاد در باب هشتم می‎رود. معاد اخروی و چگونگی نابودی اجسام و صحت اعاده آن و رد شبهات منکرین معاد، از مباحث باب هشتم است. او در ادامه این باب، از اثبات عذاب قبر و امور سمعی متعلق به آخرت مانند میزان و صراط و نشر صحف نیز صحبت می‎کند. نهمین باب، به بحث از وعد و وعید و استحقاق ثواب و عقاب و صفت این دو و خلود و شفاعت اختصاص دارد. پایان‎بخش مطالب باب نهم، سخن از اسماء و احکام و حقیقت کفر و ایمان است. نویسنده در میان طرح این مباحث، از تکفیر هریک از مجبره و مشبهه توسط معتزله می‎‎گوید. در این بخش، همچنین بیان می‎گردد که مرتکب گناه کبیره از اهل نماز، مؤمن نیست (چنان‎که مرجئه بدان معتقدند). همچنین کافر (چنان‎که خوارج می‎گویند) و منافق (به اعتقاد حسن بصری) هم نیست، بلکه صرفا می‎توان وی را فاسق نامید و گفت او دارای منزلتی بین المنزلتین است. دهمین باب کتاب که آخرین باب آن نیز هست، درباره امامت است. یحیی بن زید در این بخش به برخی از معتقدات شیعیان اثنا‎عشری در باب امامت مبنی بر وجوب عقلی امامت، عصمت امام و احاطه‎اش به تمامی علوم و همچنین بر اعتقاد معتزله مبنی بر قول به اختیار در امامت، ایراد گرفته و سعی در ابطال آن دارد. وی سپس از احکام متعلق به دارالکفر و دارالفسق و دارالاسلام سخن گفته و کیفیت معامله با کفار را بیان می‎دارد؛ او آنان را در به دو بخش دسته‎بندی می‎کند: بندگان اوثان و اصنام (بت‎ها) و نیران (آتش‎پرستان) و یهود و نصاری که به شریعت اسلام نزدیکند و پیامبران و کتاب‎هایی بر آنان نازل شده است. یحیی، در پایان، از حکم اقامت در دارالکفر و زمان وجوب انتقال از آن صحبت می‎کند.

نویسنده در این کتاب، حدود هفتاد شبهه در باب معاد را طرح کرده و به آن پاسخ داده است. رویکرد اصلی کتاب، کلام فلسفی است. گاهی نیز به ضرورت، از رویکرد عرفانی هم استفاده شده است. انکار معاد، مرگ و عالم برزخ، اقسام معاد، قیامت و حشر، بهشت و عذاب اخروی، از جمله شبهات مطرح شده در این کتاب است. هدف کلی این تحقیق، تبیین عقلانی مسئله معاد و رفع شبهه‌ها و سؤالات آن است. ذکر مستندات و منابع شبه و پاسخ از نقاط قوت اثر است.

کتاب حاضر که حاصل درس‌های حکیم متألّه، آیت الله سیّد ابوالحسن رفیعی قزوینی (ره) پیرامون معاد است، مبتنی بر قرآن، برهان و عرفان می‌باشد که مبانی و مآخذ حکمت متعالیه هستند. رساله «سخن در معاد» به قلم این حکیم فرزانه ضمیمه کتاب می‌باشد.

کتاب عقیده الشیعه مجموعه ای است از هفتاد رساله کلامی مختصر در باب اصول اعتقادی پنج گانه شیعه که با تدوین و تحقیق محمدرضا انصاری قمی منتشر شد. هدف نامبرده از تدوین مجموعه حاضر، گردآوری و عرضه اعتقادنامه های شاخصی است که از قرن دوم تا دهم هجری قمری نگاشته شده و در آنها عقیده شیعه دوازده امامی درباره توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد تبیین شده است. شمار قابل توجهی از رساله های نشریافته در این مجموعه، قبل از این، در صورتهای مختلف بر دست آقای انصاری قمی یا دیگر مصححان، به طبع رسیده اند و هم اکنون در کتاب عقیده الشیعه با تصحیح تازه ای بازچاپ شده اند. تعداد زیادی از آن ها نیز برای نخستین بار در این کتاب به زیور طبع آراسته شده اند.

زبان‌شناسی شناختی دانشی است که تحلیلی جدید از ابعاد مختلف فعالیت‌های زبانی و ارتباط وثیق آن‌ها با تفکر بشری ارائه می‌دهد و ورود آن به عرصه تفسیر و معنی‌شناسی قرآن تحولی جدید را در فهم نصوص قرآنی ایجاد کرده‌است. یکی از شاخه‌های زبان‌شناسی شناختی معنی‌شناسی شناختی است که مبتنی بر رابطه میان زبان و ذهن است و از استعاره در آن به استعاره مفهومی تعبیر می‌شود. با توجه به سرشت استعاری قرآن ‌برای دستیابی معرفت دینی و جهان‌بینی اسلامی باید دانست که استعاره‌های قرآن ساختار مفهومی خاصی را در شناساندن معارف هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی تفکر بشری دنبال می‌کنند و قرآن کریم با این سرشت استعاری میان ساحت‌ها و عوالم گوناگون ارتباط برقرار نموده است که بر اساس آن‌ها جهان‌بینی قرآنی شکل می‌گیرد؛ از این‌رو به‌کارگیری رویکرد استعاره مفهومی در فهم مفاهیم قرآنی می‌تواند مهم و اثر‌گذار باشد. هدف از این پژوهش بررسی نام‌نگاشت‌های حیات آخرت در قرآن کریم با استفاده از نظریه استعاره مفهومی که اولین‌بار توسط لیکاف و جانسن مطرح شد با استفاده از رویکرد توصیفی-تحلیلی می‌باشد. قرآن با به‌کارگیری استعاره‌‌های مفهومی در تفسیر حیات اخروی تحول و انقلابی عظیم در شناساندن جهان پس از مرگ ایجاد می‌کند. یافته‌های این پژوهش در قالب شناخت استعاره‌های مفهومی جهان پس از مرگ در قرآن با انتقال از فضاهای ملموس و قابل شناخت به فضاهای ذهنی و نامأنوس دریچه‌های جدیدی از ساختار نظام‌مند و شبکه‌های درهم‌تنیده مفاهیم معرفتی قرآنی را بر روی قرآن‌پژوهان می‌گشاید.

تناسخ یا همان آموزه ی انتقال روح پس از مرگ به بدن جدید وآغاز زندگی مجدد در این بدن ودر این جهان از جمله مباحثی است که از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول کرده است. تناسخ در لغت از ریشه ی نسخ به معنای زایل کردن یک چیز یا انتقال تعبیر می شود.اما در اصطلاح تعریف تناسخ چنین است که: روح انسان بعداز مرگ بار دیگر به همین زندگی باز میگردد و روح او در جسم دیگر حلول کرده و زندگی مجددخود را در این دنیا آغاز می کند. همچنین در تقسیم تناسخ به سه قسم مطلق،محدودیا نزولی وصعودی اشاره شده است.تناسخ با آموزه ی معاد تفاوت دارد، زیرا در باور ادیان معتقد به معاد هر روح در قیامت به جسم خاصی که در زندگی به آن تعلق داشته باز میگردد. و لازمه ی سخن اهل تناسخ ، انکار معاد است.و با آیات قرآن ناسازگار می باشد. در این پژوهش به روش توصیفی_تحلیلی وبه صورت کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفت . وانتظار می رود در این پژوهش تصویری روشن از مسأله ی تناسخ و رابطه ی آن با معاد از نگاه عقل ونقل مورد بررسی قرارگیرد.

آدمی همواره در پی یافتن راز آفرینش خود و بلکه هستی بوده است و این مهم‌ترین و ریشه‌ای‌ترین مسأله بشری است. پژوهش حاضر به بررسی معنای زندگی بر مبنای اعتقاد به فطرت، توحید، دنیا، معاد و مرگ‌آگاهی پرداخته و سعی بر این داشته است که معنای زندگی را در هندسه معرفتی امام علی a ترسیم و تبیین کند، که انسان در این راستا جهان هستی را هدفمند می‌یابد. در این رابطه نظریه‌ها و مکاتب مختلف دیدگاه‌های گوناگون اما ناقصی درباره معنای زندگی مطرح کرده‌اند. لذا پرداختن به این مقوله از منظر اسلام به عنوان جامع‌ترین و کامل‌ترین دین الهی ضروری است. در این نوشتار پس از کلیات تحقیق و نیز گزارش از عمده بحث‌های مطرح در معنای زندگی، به بررسی ارتباط خدا و آخرت با معنای زندگی در کلام امام علی a و آثار معنای زندگی می‌پردازیم. این پایان‌نامه در چهار فصل اصلی به تبیین مسأله معنای زندگی در کلام آن حضرت و با روشی تحلیلی-توصیفی و با جمع‌آوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از نهج‌البلاغه، احادیث و آیات قرآن به تبیین این مهم پرداخته است. معنای زندگی انسان در این جهان، سعادتی است که در پرتو رسیدن به خداوند محقق می‌شود. از سوی دیگر در پرتو هدفمند شدن زندگی، حیات بشر صاحب ارزش شده و به دنبال آن، کمالات، فضائل و اخلاقیات معنی و مفهوم پیدا می‌کند و انسان از پوچی و سرگردانی و بحرانِ بی معناییِ زندگی خود خارج می‌شود. در مجموع به این نتیجه رسیده شده است که از نگاه حضرت امیر a پوچیِ زندگی و حیات، امری کاملاً باطل است، بلکه زندگی و خلقت، هدفدار بوده و تنها در پرتو دو اصل اساسی توحید و مبدأ و معاد هستی، معنا می‌یابد. و این معنا، واحد، کشفی و همگانی است و راه رسیدن به آن نیز اصلاح نگرش خود، نسبت به انسان و جهان و دنیاست. فعلیت معناداری زندگی نیز به تعبد دینی وابستگی کامل داشته و چنین معنای واقعی، تکوینی و الهی‌ای است که مجموعه کاملی از آثار مورد نظر را به ارمغان می‌آورد.