مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
اخلاق پسامدرن (وابسته) اخلاق توصیفی (وابسته) اخلاق سنتی (وابسته) اخلاق مدرن (وابسته) اخلاق هنجاری (وابسته) رویکردهای اخلاقی علم اخلاق(وابسته) فلسفه اخلاق فلسفه اخلاق اسلامی فلسفه اخلاق مسیحی فلسفه اخلاق یهودی فلسفه علم اخلاق (وابسته) فیلسوف اخلاق (وابسته)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 488
دیدگاه علامه‌طباطبایی دربارۀ عینیّت ارزش‌ها و حریّت در انگیزش اخلاقی براساس توحید اطلاقی
نویسنده:
حسن مرادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
عینی یا ذهنی بودن ارزش‌های اخلاقی و درونی یا بیرونی بودن منبع انگیزش اخلاقی، از مباحث مسئله‌ساز فلسفۀ اخلاق معاصرند؛ زیرا ذهنی بودن ارزش‌ها، به نسبی بودن اخلاق، و بیرونی بودن منبع انگیزش، به ضعف در عمل منجر می‌شود. هدف این مقاله، حل این مسائل براساس توحید اطلاقی از نگاه علامه‌طباطبایی است. روش ما در گام اول، تبیین و تحلیل نظریۀ توحید اطلاقی و در گام دوم، استنتاج لوازم این نظریه در پاسخ به آن مسائل است. توحید اطلاقی می‌تواند هم مبنای عینیت ارزش‌های اخلاقی و هم معیاری درونی برای انگیزش اخلاقی آزاد و متعالی باشد؛ زیرا انسان موحد براساس اسماء حق‌تعالی، که عینی‌اند، عمل کرده و فقط یک ذات را در تمام هستی می‌بیند و تمام صفات و افعال متکثر در آینه‌های آفاقی و انفسی را تصاویری از صفات و افعال حق‌تعالی می‌داند. تبیین وحدت اطلاقی و تمایز آن با سایر مراتب توحید، اثبات عینیت ارزش‌های اخلاقی و سازگار بودن آن با انگیزش اخلاقی درونی و آزادانه و نیز تمایز آن با سایر انگیزش‌های اخلاقی در نظام‌های مبتنی بر وظیفه‌گرایی و سودگروی فردی یا جمعی دنیوی یا اخروی، از دستاوردهای این مقاله است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 46
مسأله‌ی باید و هست در دیدگاه آیت‌الله سبحانی
نویسنده:
حسین احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
فرااخلاق به مبادی تصوری و تصدیقی علم اخلاق می‌پردازد. فرااخلاق چهار مبحث ذیل را در بر می‌گیرد: معناشناسی اخلاق، معرفت‌شناسی اخلاق، هستی‌شناسی اخلاق و مباحث منطقی. یکی از موضوعات فرااخلاقی مباحث منطقی است که به استنتاج مفاهیم و گزاره‌های اخلاقی می‌پردازند؛ بنابراین، ‌رابطه‌ی باید و هست در دیدگاه آیت‌الله سبحانی در زمره‌ی مباحث منطقی فرااخلاق است که کمتر نوشته‌ای به آن پرداخته است. نویسنده در این مقاله، درصدد است تا دیدگاه آیت‌الله سبحانی درباره‌ی ارتباط جمله‌های اخلاقی را تبیین و بررسی کند. ایشان جمله‌های اخلاقی را انشایی و اعتباری و درعین‌حال برهان‌پذیر می‌داند. ایشان برخی جمله‌های اخلاقی را لازمه‌ی برخی دیگر و شرط لازم در استدلال‌های اخلاقی را وجود مدرَکاتِ عقل نظری می‌داند. ایشان در پی اثبات یقینی‌بودنِ جمله‌های اخلاقی‌ است، اما تبیینی از دلالت التزامی ادعایی ارائه نداده است و میان جمله‌های حاویِ خوب اخلاقی و وجوب اخلاقی تساوق قائل نیست. با توجه به اعتقاد آیت‌الله سبحانی مبنی بر این‌که خوب و بدبودن افعال اخلاقی بر اساس کمال و نقص‌داشتن آن‌ها برای نفس (هدف اخلاقی) است، بنابراین، اعتباری و انشائی‌دانستن جمله‌های اخلاقی ضرورتی نداشته، لغو به‌ نظر می‌رسد؛ زیرا مفاهیم اخلاقی مبین رابطه‌ی واقعی میان فعل و هدف اخلاقی‌اند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
بنیاد انسان شناختی اخلاق در حکمت متعالیه
نویسنده:
محمد فتحعلی خانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انسان از آغاز تا انجام حیاتش با حرکتی جوهری از منازل بی شمار مسیر تکاملی می گذرد. این حرکت به حالت های گوناگون قهری، اختیاری، اشتدادی و تضعفی است. اعمال اختیاری ویژه ای که به کسب هیئات و ملکاتی خاص و در نتیجه کمال وجودی انسان می انجامد نیل به مقامات رفیع را ممکن می سازد. این کمالات وجودی به جهت یگانگی «وجود» و «خیر» در حکمت متعالیه، کمالات ارزشی اخلاقی نیز هستند و به جهت توقفی که بر افعال اختیاری دارند منشا ارزش اخلاقی آن افعال می شوند. چنین ربطی میان انسان شناسی، با پژوهشی درباره واقع و اخلاق، به عنوان قلمروی ارزشی، ناشی از دو مبنای فلسفی در اندیشه صدرالمتالهین است: نخست حرکت جوهری و اشتدادی، و دوم یگانگی «وجود» و «خیر».
صفحات :
از صفحه 57 تا 77
نقدی بر زمینه‌‌‌‌گرائی ساختاری توجیه باور اخلاقی
نویسنده:
بهروز محمدی منفرد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مبناگرایی و انسجام‌گرایی اخلاقی رویکردهایی سنتی برای ساختار توجیه باور اخلاقی‌اند که هریک مشکلاتی دارند؛ ازاین‌رو، امروزه برخی فیلسوفان اخلاق مانند مارک تیمونز، زمینه‌گرایی ساختاری توجیه باور اخلاقی را نظریۀ مستقلی در عرض آن دیدگاه‌ها می‌دانند. هدف ما این است که نشان دهیم این رویکرد برای توجیه باور اخلاقی بسنده نیست؛ ازاین‌رو، ابتدا تفسیر توجیه و به‌تعبیر تیمونز، مسئولیت‌پذیری و تعهد را تحلیل و نقد می‌کنیم. سپس مهم‌ترین عنصرهای این رویکرد، یعنی سیاق و باورهای مبنایی زمینه‌ای را نقد می‌کنیم. نتیجۀ پژوهش این است که زمینه‌گرایی ساختاریِ توجیه باور اخلاقی نمی‌تواند موفق باشد و به‌ویژه با اندیشه‌های اخلاقی جوامع دین‌گرا ناسازگار است.
صفحات :
از صفحه 129 تا 153
تعیین هندسهٔ مفهومی انواع ارزش
نویسنده:
احمدحسین شریفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث حسن و قبح یکی از مهم‌ترین و فرقه‌سازترین موضوعات در تاریخ اندیشه‌های کلامی و اخلاقی بوده است. مباحث متعدد معناشناسی مفاهیم حسن و قبح، هستی‌شناسی جملات مشتمل بر حسن و قبح، و معرفت‌شناسی قضایای مشتمل بر حسن و قبح در لابه‌لای کتاب‌های کلامی و فلسفی و اصولی اندیشمندان مسلمان مطرح شده است. اشاعره، به منزلهٔ مهم‌ترین منکران حسن و قبح ذاتی و عقلی، و عدلیه، به منزلهٔ مشهورترین مدافعان حسن و قبح ذاتی و عقلی، ادلهٔ فراوانی برای اثبات مدعای خود و طرد مدعای طرف مقابل اقامه کرده‌اند. در این میان، عدم تفکیک بحث «معناشناسی» حسن و قبح و «معیارشناسی» حسن و قبح از یک سو، و عدم توجه به تمایز مباحث هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانه در این باره، موجب خلط و خطاهای فراوانی شده است. نوشتار پیش‌روی کوشیده است با تکمیل راهی که بزرگانی چون عبدالرزاق فیاض لاهیجی و ملاهادی سبزواری در زمینهٔ تمایز میان ارزش‌های «ذاتی/ الاهی» و «عقلی/ شرعی» پیموده‌اند، تمایزهای دیگری را ـ مانند تمایز ارزش‌های «غایی/ ابزاری» و «ذاتی/ غیری» ـ بررسی کند، تمایزهایی که میان ارزش‌ها می‌توان ترسیم کرد و بی‌توجهی به آن‏ها مغالطه‌هایی را در پی داشته است.
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
عناصر تربیتی انسان طبیعی و آرمانی در نظام تعلیم و تربیت اسلامی
نویسنده:
حسن کرمعلیان، علی اکبر حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تعليم و تربيت همانند بسياري از علوم ديگر به مثابه يك نظام يا سيستم است. بدين معنا كه اجزا و عناصر خاص و متناسب با خود را دارد كه بايد مورد شناسايي و بررسي دقيق قرارگيرند. اسلام نيز به عنوان يك مكتب، داراي جهان بيني، فلسفه و نظام تربيتي خاص خود است. نظام تربيتي آن مدعي جامعيت، اصالت، استقلال، و برخوردار از تكثر منابع و نصوص است. مقاله حاضر به دليل ضرورت نظريه پردازي در حوزه عناصر نظام تر بيتي از يك سو، و كم توجهي به تحقيقات نظري - تحليلي در باب تربيت اسلامي از سوي ديگر، به پژوهشي در خصوص عناصر نظام تربيت اسلامي اختصاص يافته و موضوع در قالب يك نظام شامل: اهداف، برنامه درسي، معلم، متعلم و ارزشيابي در دو سطح خرد و كلان مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
صفحات :
از صفحه 61 تا 76
شأن اخلاقی در آثار آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
علی پاکپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
شأن اخلاقی موجودات، بحثی مهم در فلسفه اخلاق است که امروزه از جنبه‌های مختلفی بدان توجه می‌شود. شأن اخلاقی در اصطلاح، همان جایگاه مسؤولیت‌آفرین موجودات است که در حدود، ثغور و معیار آن، نظریه‌های متعددی عرضه شده است. اهم نظریات مرتبط با این بحث، عبارت است از: نظریه انسانیت ژنتیکی، با معیار «وجود انسانی»؛ نظریه فاعلیت اخلاقی، با معیار «فاعل اخلاقی»؛ نظریه احساس‌محور، با معیار «موجود مدرک»؛ نظریه حیات ارگانیک، با معیار «موجود زنده»؛ نظریه بوم شناسی عمیق، با معیار «موجودات زیست‌کره»؛ و نظریه رابطه‌بنیاد، با معیار «موجود دارای روابط اجتماعی یا اکوسیستمی». این نوشتار با توجه به نظریه‌های موجود، می‌کوشد بر اساس آثار و آرای استاد جوادی آملی، معیار «وجود» را حد نصاب شأن اخلاقی موجودات معرفی کند و بر اساس تشکیک در وجود، از تشکیکی بودن شأن اخلاقی موجودات بحث و نتیجه‌گیری نماید. به نظر می‌رسد محدوده شأن‌ اخلاقی در این نگاه، بسیار گسترده است؛ از یک سو انسان، و در جانب برتر خدا و ملکوتیان را در بر می‌گیرد و از سوی دیگر در جانب فروتر حیوانات و حتی گیاهان و در تفسیر عرفانی، همه موجودات را شامل می‌شود.
صفحات :
از صفحه 202 تا 220
اخلاق محبت در آرا و اندیشه‌های آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
محمد رضا حجازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
محبت و عشق از عناصر کلیدی و زیربنایی در عرصه­ های معرفتی، اخلاقی و عرفانی است. از این رو پژوهش درباره آن در همه ساحت­های یادشده، می‌تواند بخشی اصلی از مباحث زیربنایی یا روبنایی شمرده شود. جایگاه محبت در عرصه اخلاق و رابطه عمیق و تنگاتنگ آن با بخش‌های مختلف اخلاق و عرفان عملی، باعث می‌شود پیوندی ناگسستنی میان اخلاق و عرفان از یک سو، و اخلاق و محبت و عشق از دیگر سو، پدید آید. عمق این درهم‌تنیدگی تا جایی است که محبت و عشق به شکوفایی و شکل‌گیری یک نظام اخلاقی مبتنی بر محبت، منتهی شده است. این نظام اخلاقی مبتنی بر محبت و عشق که «اخلاق محبت» خوانده می‌شود، از یک جهت، مبانی کلامی و فلسفی خود را با عنصر محبت (محبت خدا) مرتبط می‌داند؛ و از جهت دیگر، در پرتو اصل محبت و عشق، به مسائل فرعی و موضوعات متنوع اخلاقی می‌پردازد. در این پژوهش بر آنیم که با تکیه بر آرا و اندیشه ­های استاد فرزانه، آیت ­الله جوادی آملی، اصول و مبانی «اخلاق محبت» را بررسی و احصا نموده، جایگاه آن‌ها را در شاخصه ­دهی به یک ساختار نظام مند اخلاقی در مقایسه با سایر نظام ­های رایج و تعریف شده اخلاقی ترسیم کنیم. در نهایت شاخصه مبنایی برای تمایز «اخلاق محبت» و دیگر نظام‌های اخلاقی، به دست خواهیم داد. اهم این اصول و مبانی، در چهار گروه کلی «معرفتی و معرفت‌شناختی»، «مبدأشناختی»، «انسان‌شناختی»، و «عملی و غایت‌شناختی» قرار می‌گیرند.
صفحات :
از صفحه 95 تا 132
اخوت انسانى و پیامدهاى اخلاقى آن در عرصه جهانى (برپایه اندیشه آیت الله جوادى آملى)
نویسنده:
جبیب الله بابایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
اخوت انسانی بر اساس مؤلفه­ های مشترک و فراگیرِ فطری میان آدمیان شکل می‌گیرد؛ بنابراین می ­تواند نوعی اخلاق حداقلی به وجود آورد که در عین حال، در عرصه عام جهانی مؤثر باشد. برادری میان انسان­ها، نوعی ازخودگذشتگی (self-sacrifice) در روابط انسانی را در پی دارد و همزیستی جهانی را تسهیل می‌کند. علاوه بر این، برادری، روابط انسانی میان ابنای بشر را قوام می‌بخشد و با تمهید مؤلفه ­های انسانی، زمینه را برای صورت­بندی «اخوت دینی» و «اخلاق ایمانی» در جوامع دینی (یک­دینی، یا چنددینی) فراهم می ­سازد. در حقیقت، اخوت ایمانی و دینی صورتِ کمال‌یافته‌ای از اخوت انسانی است؛ نه تنها زمینه ستیز میان آدمیان را از بین می ­برد (کارکرد سلبی)، بلکه به دلیل کمالی که در آن نهفته، انسجام و پیوستگی میان انسان­های غیردیندار را نیز امکان‌پذیر می­ سازد (کارکرد ایجابی).
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
بررسی اخلاق از دیدگاه اریک فروم با تأکید بر آرای آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
روح الله شاکری زواردهی، مژگان فغفوری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
هر نظام اخلاقی برپایه مبانی نظری بر ایدئولوژیک خاص خود استوار است. در نوشتار حاضر به این مسئله پرداخته شده است که اریک فروم (1980 ـ 1900 م) این مبانی را جهت تدوین نظام اخلاقی ـ تربیتی خود از آموزه‌های اومانیستی اتخاذ کرده است. لذا گزاره‌های اخلاقی آن منحصر به حیات دنیوی انسان است و پیامدهای اخلاقی حاصل از این نظام نیز متناسب با جامعه‌ای اومانیست می‌باشد. از آنجایی که رواج اخلاقیاتِ اومانیستی، ضمن دورکردن افراد از منابع حقه اخلاقی در اسلام، زمینه‌های پیدایش تفکرات انحرافی و الحادی را در حوزه اخلاق و عرفان پدید می‌آورد، بررسی پایه‌های فکری این نویسنده شهیر، به‌ویژه با تکیه بر معارف حقه اسلامی، خالی از فایده نیست. بدان جهت که مباحث اخلاق اسلامی از گستردگی قابل توجهی برخوردار است، دیدگاه‌های اخلاقی حضرت آیت الله جوادی آملی که برپایه کلام حق تعالی و سیره معصومین است در جهت نقد دیدگاه‌های فروم در این مقاله مورد اتکا قرار گرفته است. آیت الله جوادی آملی، بر ابعاد روحانی و جسمانی وجود انسان و خلود بُعد روحانی او تأکید دارند؛ و ازاین‌رو عمل به آموزه‌های اخلاقی اسلام را علاوه بر عالم حاضر، در حیات جاودانه و اخروی انسان نیز مؤثر می‌دانند. نوشتار حاضر به تفاوت مبانی دیدگاه‌های اخلاقی اریک فروم با دیدگاه اخلاقی اسلام در مسیر تدوین اصول دستیابی انسان به نیکبختی می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 38
  • تعداد رکورد ها : 488