مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «مائةُ مَنْقَبَة» معروف به فضائل ابن شاذان کتابی است تالیف ابوالحسن محمد بن احمد بن علی، معروف به ابن شاذان قمی و از بزرگان شیعه در قرن چهارم و پنجم هجری است. در این کتاب، صد کرامت و فضیلت درباره حضرت علی (ع) برگرفته از منابع مختلف، ذکر شده است. مؤلف از میان اخبار متعدد، یک‌ صد روایت را گلچین کرده و این امر باعث شده روایاتی بسیار زیبا و بشارت دهنده به شیعیان جمع‌ آوری گردد. مهم‌ تر از آن، مقبولیت کتاب نزد مخالفان است. چنانکه بزرگانی از اهل تسنن به آن اعتماد کرده و مطالب و روایات آن را در کتاب‌ هایشان آورده‌ اند.

«مُنْتَخَبُ الأنْوارِ المُضيئَةِ» اثر سيد علی بن عبدالکریم نیلی نجفى (متوفای ۸۰۳)، در اثبات امامت امام عصر (عج) و بيان ظهور و شرايط آن است. از این کتاب با نام های «مختصر الأنوار المضيئة» و «الغيبة» نیز یاد شده است. نیلی در این اثر، علاوه بر نقل روایت، از روش عقلی هم بهره برده است. او قیاس‌ های منطقی از انواع مختلف را در لابلای مطالب کتاب و همراه روایات آورده تا اشکالی از طرف غیر شیعیان و نیز غیر مسلمانان بر کتاب وارد نشود. او همچنین روایات را با ذکر اسناد و منابع نقل آورده است. منتخب الانوار ۱۲ فصل دارد: 1- اثبات امامت و وجود و عصمت آن حضرت از راه عقل، 2- اثبات آن حضرت از قرآن، 3- اثبات آن حضرت از روایات خاصه، 4- اثبات آن حضرت از روایات اهل سنت، 5- ولادت آن حضرت، 6- سبب غیبت، 7- موضوع طول عمر، 8- وکلا و راویان از او، 9- توقیعات شریف آن حضرت، 10- کسانی که آن حضرت را ملاقات کرده ‏اند، 11- علامات ظهور حضرت، 12- وضعیت جهان و اجتماع در ایام حکومت حضرت مهدی عج.

«ولایت فقیه در حکومت اسلام» تألیف آیت الله سید محمد حسین حسینی تهرانی است که به همت محسن سعیدیان و محمد حسین راجی تنظیم و تدوین شده است. این کتاب درباره حکومت اسلامى و ولایت فقیه و حدود و شرایط آن است. این کتاب که حاصل درس‌ هاى نویسنده است، با استفاده از آیات قرآن و روایات و شواهد تاریخى و اجتماعى به مباحث فقهى و علمى و دلایل ولایت فقیه و شرایط و موانع آن و حقیقت ولایت امام و فقیه عادل و نحوه حکومت آنها در اسلام در چهار جلد پرداخته است. برخى از مطالب کتاب، جدید است و سابقه قبلى ندارد. مهم‌ ترین ویژگى کتاب رویکرد معارفى و مطالب عرفانى مرتبط با آن است.

«الاختلاف فى اللفظ و الرد على الجهمية المشبهة» اثر ابو محمد كاتب دينورى معروف به ابن قتيبه است كه به زبان عربى، پيرامون كلام سلفيه نوشته شده است. كتاب حاضر رساله‌ اى است مختصر كه در 20 بخش تنظيم گشته است. موضوع‌ هايى كه در اين كتاب مورد بحث قرار گرفته، به طور كلى اين هاست: قدر، تشبيه، خلق قرآن، رؤيت خداوند، عرش الهى و بررسى احاديث مختلف در اين باب. انبوهى از اطلاعات موجود در تأويل مختلف الحديث و حتى بسيارى از عبارات آن عيناً در اين كتاب تكرار شده است. مطلب ديگرى كه در اين كتاب مورد بحث است، انحراف متوكل از على (ع) و متمايل شدن او به منحرفين از حضرت مى‌ باشد. همچنين از لوازم قول به جسم داشتن خداوند بحث مى‌ كند.

«الحكومة العالمية للامام المهدى (عج)» معرب كتاب «حكومت جهانى مهدى (عج)» نوشته آيت‌ الله ناصر مكارم شيرازى است كه به عربى جديد و به ادبيات روز ترجمه و در يك جلد ارائه شده است. اين كتاب داراى يازده فصل مى‌ باشد كه هر كدام داراى بخش هاى گوناگون و فهرستى هستند و با توجه به سير محتوايى و فكرى كتاب نسبت به كتاب هاى ديگر حكومت حضرت مهم ترين فصل هاى اين كتاب عبارتند از: مصلح بزرگ در ميان اقوام ديگر، انقلاب جهانى، آمادگى‌ هاى لازم براى حكومت جهانى، انتظار، نشانه‌ هاى آغاز انقلاب.

کتاب کشف الغمه چنان که از نامش پیداست در موضوع آشنایی با زندگی و شخصیت پیشوایان معصوم ـ علیهم السلام ـ نگارش یافته و در حقیقت یک دوره امام شناسی و مجموعه ای مستند و متقن در فضائل و مناقب اهل بیت ـ علیهم السلام ـ و یکی از مهمترین منابع شیعی در این موضوع است. متفکر نامدار شیعه، علی بن عیسی اربلی در این کتاب با قلمی شیوا و عباراتی سهل و آسان به تشریح اعتقادات و اندیشه های کلامی شیعه می پردازد. او با طرح مسائلی همچون ضرورت امامت، تبیین جایگاه آن در جامعه اسلامی، نکته های مهم تاریخی، فضائل و مناقب، علت شهادت هر یک از ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ، فرزندان، سخنان آن بزرگان و ناگفته های بسیاری را برای مخاطبان موافق و مخالف خود روشن می سازد.

«الاربعون حديثا» اثر شيخ منتجب الدين على بن عبيدالله بن بابويه رازى، از علماى قرن ششم است كه چهل حديث در فضيلت اميرالمومنين و 14 داستان در فضيلت ايشان نقل كرده است. مولف گرانقدر در اين كتاب چهل حديث را از چهل نفر از صحابه رسول خدا گرد آورده است كه همگى درباره فضايل اميرالمومنين است. اولين حديث اين مجموعه از ابوبكر، دومين از عمر، سومين از عثمان، چهارمين از اميرالمومنين، پنجمين از سعد وقاص و ام‌ السلمه و پس از آن از عبدالرحمن بن عوف، عبدالله بن سعد، ابن عباس، امام حسن و امام حسين، فاطمه زهرا، سلمان فارسى و ساير صحابه نقل كرده است. وى پس از پايان چهل حديث، چهارده حكايت تاريخى در فضيلت اميرالمومنين را نيز ذكر كرده است.

«الرد علی الفتاوی المتطرفة (فی خطبة الجمعة للشیخ صلاح البدیر فی المسجد النبوی الشریف لموسم الحج - ١۴٢٢)» به قلم على كورانى به زبان عربى مى‌ باشد. بسيارى از مبانى، اصول و فروع عمده دين در ميان مسلمانان تا قرن‌ ها پس از ظهور اسلام مورد اتفاق بوده كه يكى از آنها مساله زيارت است كه همه علماى اسلام به استحباب آن نظر داده‌ اند. با اين كه داراى مذاهب مختلف هستند تا اين كه در قرن هشتم ابن تيميّه ظهور كرد و در اين امر با عامّه مسلمين مخالفت نمود در كتاب «الرد على الاخنائى» او مى‌ آيد كه او احاديث مربوط به زيارت پيامبر (ص) را مجعول دانسته و گفته اگر كسى معتقد باشد كه وجود آن حضرت بعد از وفات مانند وجود او در زمان حيات است، غلط بزرگى مرتكب شده است. اين فكر تا مدت‌ ها هيچ گونه جايگاه مورد توجهى در ميان مسلمانان به خاطر برخورد و عكس‌ العمل جدى و قاطع مسلمانان به خود اختصاص نداد تا اين كه در دهه‌ هاى گذشته از دوباره اين انديشه و ديدگاه انحرافى توسط محمد بن عبدالوهاب مورد حمايت و گسترش قرار گرفت و با ايجاد مراكز و مدارس بزرگى در سراسر دنياى اسلام در ترويج اين عقايد مى‌ كوشيد. آل سعود هم براى تحكيم پايه‌ هاى امارت خود از او به حمايت برخاستند. و با طرح برداشت‌ هاى محمد بن عبدالوهاب به عنوان اسلام حقيقى و توحيد ناب، پيروان سنّى و شيعه را كه تن به آراى آنان نمى‌ دهند، متهم به شرك و كفر نمودند. ابراز و گسترش اين عقايد منحصر در كتاب‌ ها نشد و در موسم حج كه اجتماع بيش از يك ميليون مسلمان از كشورهاى مختلف اسلامى در گرداگرد كعبه و زيارت آن است كه بايد تامين‌ گر وحدت، همدلى و مهربانى آن ها باشد و خطيبان حرمين مسائل سازنده اسلامى را در اين گونه اجتماع ذكر نمايند. در حج سال 1422 ق خطيب مسجد نبوى شيخ صلاح بدير در نماز جمعه به سخنرانى مى‌ پردازد و مى‌ گويد زيارت قبر پيامبر (ص) مستحب نيست؛ ولى سفر براى زيارت قبور اولياء حرام و ممنوع، تكرار زيارت قبر پيامبر (ص) بعد از هر فريضه يا در هر روز حرام، توسل به نبى اكرم (ص) شرك به خدا است، دعا در كنار قبر پيامبر (ص) موجب شرك است، احترام و ادب و توجه به قبر نبى مكرم (ص) بدعت است، و تبرك جستن به منبر و ديگر اجزاء مسجد نبوى و بوسيدن درب و ديوار مسجد نبوى و تبرك به ضريح پيامبر (ص) حرام است و زيارت مساجد مدينه به غير از مسجد نبى و قبا حرام و مشروع نيست.

«غیبة الامام المهدی عند الامام الصادق علیه‌ السلام»، اثر ثامر هاشم عمیدی، تحلیلی است از نظریات امام صادق علیه‌ السلام درباره مهدویت و فلسفه غیبت مهدی (عج) که به زبان عربی و در سال ۱۴۱۷ ق، نوشته شده است. کتاب، با مقدمه مؤلف در تبیین نقش امام صادق علیه‌ السلام در اشاعه بحث مهدویت، آغاز شده و مطالب در سه فصل و هر فصل در چندین بخش، به کاوش در احادیث حضرت صادق علیه‌ السلام در مورد امام منتظر (عج) پرداخته و اهتمام آن حضرت را در بیان فلسفه غیبت و طرح آن نزد مسلمانان تحلیل کرده است. وی معتقد است امام علیه‌ السلام با بحث درباره فضیلت انتظار و نهی از انکار و انحراف از مهدی علیه‌ السلام در عصر غیبت، به پاسخ گویی درباره شبهات این موضوع پرداخته است. بیان علل غیبت، پاسخ به شبهات فرقه‌ ها و مخالفان، رد ادعای مهدویت از سوی محمد بن عبدالله حسنی، مهدی عباسی و دیگر مدعیان مهدویت، از جمله موارد اهتمام امام صادق علیه‌ السلام به موضوع حاضر بوده که مؤلف خواهان به تصویر کشیدن آن است.

کتاب «الحیاة البرزخیة» تالیف جعفر سبحانی، پیرامون یکی از مباحث حیات پس از مرگ یعنی زندگی برزخی به نگارش در آمده است. مولف در ابتدای کتاب خود مباحثی را در رابطه با حقیقت و شخصیت انسانی مطرح کرده و در ادامه به بررسی موضوعاتی مانند: علم انسان به خود، حقیقت شخصیت انسان در قرآن، عذاب میت در قبر، حیات برزخی در نگاه علما و دیگر موضوعات مرتبط می پردازد.