مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
عوارض متغیر
>
عوارض حرکت
>
مشخصات حرکت
>
محرک
علت حرکات عرضی
علت حرکت قسری
محرک اخیر
محرک اقرب
محرک اول
محرک بالذات
محرک بالعرض
محرک بعید
محرک بلا واسطه
محرک ثابت
محرک جوهری
محرک حقیقی
محرک خارج
محرک خاص
محرک طبیعی
محرک غائی
محرک غیر مباشر
محرک قریب
محرک کل
محرک مباشر
محرک متغیر
محرک مع الواسطه
محرک موصل
محرکات مفارقه
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
تعداد رکورد ها : 20
عنوان :
عقل مبنای معتزلی؛ عقل قانونگذار معتزلی تأملی در نسبت عدالت طبیعی و ارادهی تشریعی الهی در مبنای اعتبار هنجار حقوقی
نویسنده:
مهدی شهابی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عدالت طبیعی تغییرپذیر، قانون طبیعی، اعتبار حقوقی، مطهری، علامه طباطبایی
,
معتزله (اهل سنت)
,
اراده الهی
,
حقوق اسلامی
,
عقلانیت معتزلی
,
اعتبار هنجار حقوقی
کلیدواژههای فرعی :
عقل شهودی ,
عقل خود بنیاد ,
عدالت طبیعی ,
کثرت گرایی حقوقی ,
قاعده حقوقی ,
عقلانیت عملی ,
اشاعره (اهل سنت) ,
حسن و قبح ,
فقه امامیه ,
هرمنوتیک ,
فلسفه پوزیتیویسم ,
محرک ,
اراده تشریعی الهی ,
حقوق دینی ,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی) ,
نظام تشریع. ,
عقل منبع ,
عقل مبنا ,
اراده تکوینی الهی ,
التزام آوری ,
عقل ربانی ,
عقلانیت متافیزیکی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
اصطلاح عدالت طبیعی و قانون طبیعی در نوشتههای متکلمین و اصولیین اسلامی، سابقهی چندانی ندارد، ولی نمیتوان این امر را بهمعنای عدم پذیرش اندیشهی عدالت طبیعی در اخلاق و حقوق اسلامی دانست. در نگاه اول، نتیجهی پذیرش عدالت طبیعی ورود نوعی کثرتگرایی استقلالی در مبنای اعتبار قاعدهی حقوقی و آغاز تقابل عقل و وحی است، اما بهنظر میرسد اندیشهی عدالت طبیعی، با تحلیلی که جریان معتزلی از آن ارائه میدهد، ورود نوعی کثرتگرایی سلسلهمراتبی را به نظام حقوقی موجب شده، بستر تعامل ارادهی تشریعی و عقل مبنا را فراهم میآورد. با اینحال، باید پذیرفت که این تعاملْ نقش ارادهی تشریعی الهی را به تفصیل و تکمیل همان قوانین طبیعی ناشی از عقل مبنا تقلیل میدهد؛ نتیجهی چنین رویکردی ارتقاء جایگاه عقل در بین منابع و حتی فراتر از کتاب و سنت، اعلامی بودن کتاب و سنت و ارتقاء جایگاه دکترین و ارادهی دولت در ایجاد قاعدهی حقوقی است؛ آثاری که میتواند زمینهساز گذار از حقوق دینی به حقوق مدرن باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 97 تا 120
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تبيين عقلانی برهان نظم در ديدگاه آيت الله مطهری
نویسنده:
قدرت اله قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
براهین خداشناسی
,
برهان نظم
کلیدواژههای فرعی :
تصادف در خلقت ,
راه علمی شناخت خدا ,
برهان حساب احتمالات(کلام) ,
راه آیات الهی ( نشانه ) ,
راه هدایت ,
تغیر ,
محرک ,
ماده ,
ماهیت علت غایی ,
علیت ,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) ,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
عالم ( امکانی ) ,
نظام علی و معلولی ,
نظام غایی ,
نظام فاعلی ,
نظام کلی عالم ماده ,
تجربه گرایی(مقابل عقل گرایی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2345-3788
چکیده :
شهيد مطهری ديدگاه دقيقی درباره برهان نظم دارد. تأكيد مهمّ او اين است كه تنها با نظر به عليت فاعلی، نمی توان از نظمِ موجود در جهان و حتی عليتِ جاری در آن، به هستی خدا آگاهی يافت، زيرا نظم به معنای واقعی، هم ناشی از علت غايی و هم علت فاعلی است و با صرف تحقق علت فاعلی، نظم تحقق كامل نخواهد يافت. او با بيان مسائل مهمی در اين باره، تلاش می كند تقريری قابل قبول از اين برهان ارائه دهد، تا امكان طرح آن به صورت برهانی علمی و عقلی به وجود آيد. آيت الله جوادی آملی نيز نظريات مناسبی در تكميل برهان نظم دارد. در مقاله حاضر، ابتدا ابعاد ديدگاه مطهری در تبيين عقلانی برهان نظم بيان می شود و سپس با ارائه مواردی از نظريات آيت الله جوادی، تلاش خواهد شد تا به برخی انتقادات وارد بر اين برهان، از اين رويكرد پاسخ داده شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 45 تا 62
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل و نقد حرکت دیالکتیکی هگل و ماتریالیسم دیالکتیک با تأکید بر آرای شهید مطهری
نویسنده:
زینب شاوردی، طوبی کرمانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حرکت جوهری
,
ملاصدرا
,
مارکس
,
هگل
,
مارکسیسم
,
دیالکتیک
,
ماتریالیسم دیالکتیک
,
فلسفه هگل
,
حکمت متعالیه
,
حرکت جوهری
,
حرکت
,
تغیر
,
مارکسیسم
,
نقد مارکسیسم
,
درباره مرتضی مطهری
کلیدواژههای فرعی :
اصالت وجود ,
ذهن و عین ,
جهان شناسی اسلامی ,
ترکیب از وجود و عدم ,
وجود و عدم ,
منشا حرکت انواع طبیعی ,
02. جهان شناسی Religious cosmology ,
جهان شناسی فلسفی ,
جهان شناسی مذهبی ,
تز ,
آنتی تز ,
سنتز ,
جهان شناسی ,
این همانی یا هو هویت. ,
هستی محض ,
تضاد ,
ماتریالیسم دیالکتیکی ,
ماتریالیسم ,
ماتریالیسم دیالکتیک ,
محرک ,
اصالت وجود ,
تناقض وجود و عدم ,
رابطه هو هویت مصداقی ,
جهان بینی ملاصدرا ,
اصول دیالکتیک ,
اصل تضاد ,
اصل جهش ,
علت درونی حرکت ,
عینیت در حرکت ,
اعتبارات عدم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
سید محمدباقر صدر
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
هگل و صدرالمتألهین، هر دو حرکت را در کل طبیعت تعمیم دادهاند؛ اما دقت در این نتیجه واحد و مقدمات آن، حاکی از اختلاف عمده این دو فیلسوف در مسئله حرکت است. صدرالمتألهین بر مبنای اصول حکمت متعالیه تحولات عمدهای را در بحث حرکت ایجاد کرد و بیشترین سهم در این تحولات، مربوط به اصل «اصالت وجود» است. هگل نیز با مبانی خاص خود به بحث حرکت پرداخته و در این زمینه آرای جدیدی ارائه داده است. مارکسیستها با اَخذ برخی از اصول هگل و در آمیختن آنها با نظرات فوئرباخ، قرائت جدیدی از حرکت مطرح ساختند. شهید مطهری نیز از رهگذر تحلیل و نقد مارکسیستها به بحث تطبیقی حرکت در فلسفه اسلامی و غربی پرداخت. این نوشتار که با رویکردی انتقادی به حرکت دیالکتیکی هگل و ماتریالیسم دیالکتیک پرداخته است، از سه بخش تشکیل میگردد: بخش اول حرکت دیالکتیکی هگل، بخش دوم ماتریالیسم دیالکتیک و در قسمت سوم نقد دو بخش اول و دوم براساس اندیشههای استاد شهید مطهری، بررسی شده است. گفتنی است که استاد مطهری به مقتضای هر بحثی به تحلیل و نقد پرداخته است، به همین دلیل مباحث فوق در آثار استاد سیر منظم و منسجمی ندارد. در این مقاله سعی شده است که آرای ایشان به نحو منظم و منسجم استخراج و تنظیم شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 141
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد و بررسی جایگاه علیت نفس در فلسفه جورج بارکلی
نویسنده:
منوچهر صانعی دره بیدی، محمد سعیدی مهر، محمدعلی محمدی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خداوند
,
علم نفس
,
علیت نفس
,
اصل علّیت
,
بارکلی
کلیدواژههای فرعی :
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم) ,
علم نفس ,
افعال نفس ,
محرک ,
کیفیات اولیه ,
علیت ,
جوهر مادی ,
ثنویت (آموزههای ادیان ایران باستان) ,
تصورات حسی((جان لاک)، مقابل تصورات تاملی جان لاک) ,
کیفیات ثانویه((اصطلاح وابسته)، مقابل کیفیات اولیه) ,
نفوس متناهی ,
ماهیت اجسام ,
تفسیر مکانیکی عالم ,
فعالیت نفس به طور کلی ,
انکار ماده ,
انفعال تصورات ,
علیت نفس خود ,
علیت نفوس متناهی دیگر ,
علل موقعی ,
رابطه اراده و عمل ,
فعل الهی در تصورات حسی ,
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
نظریه بارکلی یکی از مهم ترین نظریاتی است که در عصر جدید، برای حل مشکل ارتباط علی بین نفس و بدن، و هم چنین رابطه علی بین اجسام ارایه شده است. از آن جا که بارکلی جوهر مادی و تمایز بین کیفیات اولیه و ثانویه را انکار و جهان مادی را به عنوان مجموعه ای از تصورات معرفی می کند، در فلسفه وی، علیت طبیعی به معنای تأثیر و تأثر علی انکار می شود. وی در نظریه ایجابی اش راجع به علیت، علت را امری فعال می داند و از سوی دیگر، در نظر او، فقط آن چه دارای اراده باشد، فعال است. از این رو، علت در فلسفه وی، به اذهان و نفوس محدود می شود، خواه این نفس، ذات نامتناهی خداوند باشد و یا نفس متناهی انسانی. وی فعال بودن ذات خداوند را از طریق تصورات حسی، به اثبات می رساند و فعال بودن نفس خود را از طریق تصورات خیالی. در این جا، اعمال فیزیکی (مثل برداشتن قلم یا حرکت دادن پا) همان اشیای واقعی یا تصورات حسی اند و مشکل این نوع اعمال در فلسفه بارکلی این است که از سوی خداوند ایجاد می شوند و فعالیت او به شمار می آیند، بنابراین، دیگر نمی توانند به عنوان فعالیت من باشند. البته وقتی که بارکلی می خواهد نفوس انسانی دیگر را به اثبات برساند، آن ها را از طریق افعال فیزیکی شان، که همان تصورات حسی اند، به اثبات می رساند ولی مشخص نمی کند که چگونه هم خداوند و هم نفوس متناهی دیگر می توانند علت تصورات حسی باشند. به نظر می رسد که بارکلی برای حل این مشکل، در نظریه علل موقعی گرفتار شده است و این اشکال بر او وارد است که خداوند بدون نفوس انسانی دیگر هم می تواند تصورات حسی را ایجاد کند و در این کار، نیازی به آن ها ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 24
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظری انتقادی بر راه حل معضل ربط ثابت و متغیر در نظریه حرکت جوهری
نویسنده:
عباس جوارشکیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ثابت و متغیر
,
حکمت متعالیه
,
حرکت جوهری
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
علت هستی بخش ,
نجات ,
وجود شناسی ملاصدرا ,
عالم طبیعت ,
02. جهان شناسی Religious cosmology ,
جهان شناسی فلسفی ,
حدوث مستمر ,
مبدا و معاد ,
صیرورت و سیلان ,
هستی شناسی اسلامی ,
فلسفه مشاء ,
محرک ,
جوهر ,
علیت ,
شی ء دفعی ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
عرض لازم ماهیت ,
جهان شناسی ملاصدرا ,
کتاب مبدأ و معاد ,
ذاتی((اعم از ذات و جزءالذات)، مقابل عرضی) ,
ذاتی باب برهان(اصطلاح وابسته) ,
وجود دهری ,
رابطه قدیم و حادث ,
سکون ازلی ,
انفکاک معلول از علت ,
تجدد جاعل ,
تجدد محض ,
تجدد حیث قابلی ,
تجدد وجودی ,
وجود تدریجی ,
ایجاد تدریجی ,
موجود متجدد ,
فیض واحد ,
حیث وجودی ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
بحث ربط "متغیر و ثابت" و "حادث قدیم" از پیچیده ترین مباحث فلسفی در تاریخ اندیشه بشر است. این بحث با اینکه در روند تکاملی فلسفه در جهان اسلام، در حکمت متعالیه صدرایی، توانمندترین تبیین های عقلی را یافته است اما در عین حال، به گواهی صاحب نظران، یکی از دشوارترین مباحث کتاب گرانقدر اسفار را تشکیل می دهد و فلاسفه بعد از ملاصدرا نیز رای یکسانی در این خصوص ابراز نداشته اند. حکیم ملاصدرا با اثبات جوهری و ذاتی بودن حرکت، بر این باور است که هرگاه وجود موجودی عین "صیرورت" و سیلان باشد و حرکت از حاق ذات او انتزاع شود، چنین موجودی چون در تحرک خود نیازمند علتی غیر از علت هستی بخش خویش نیست، لذا تغییر او ملازم با تغییر علت اش نخواهد بود. نگارنده در این مقاله بر این باور است که چنین ملازمه ای همواره برقرار است: هستی متجدد، ایجاد و جعل متجدد را لازم دارد و جعل متجدد، جاعل متجدد را طلب می کند. لذا از منظر حرکت جوهری، نه تنها مشکل ربط ثابت و متغیر حل نمی شود، بلکه با وجود دیدن "صیرورت" و "سیلان"، این مشکل صعب تر و قویتر می نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 94
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بخت و اتفاق از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
مریم سالم، رضا اکبریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
تصادف در خلقت
,
بخت
,
فلسفه بوعلی
,
علیت
,
امر عبث
,
نظام علی و معلولی
,
نظام علت غایی
,
نظام علت فاعلی
کلیدواژههای فرعی :
جریان عمومی عالم ,
خالق ,
ذره گرایی ,
فلسفه مشاء ,
محرک ,
شر ,
ماهیت علت غایی ,
امر قسری ,
اعطای وجود ,
اقسام ضرورت علّی ,
قوه شوقیه ,
بخت الهی ,
موجودات عرضی ,
علل بالعرض ,
علل الهی ,
تاثیر اجرام سماوی بر نفوس ,
افعال عبث ,
مبدأ افعال ,
علت امور اقلی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در میان اقوال کسانی که وجود تمام عالم را ناشی از اتفاق می دانند و قانون علیت را نادیده می گیرند، برخی فقط پیدایش موجودات جزئی را به اتفاق نسبت می دهند و معتقدند در پیدایش طبایع جزئی مادی، نمی توان اتفاق را نادیده گرفت و ضرورت علی را جاری ساخت. ارسطو ضمن اعتقاد به قانون علیت در عالم، بخت و اتفاق را از جمله علل می داند، ولی به همسویی و سازگاری بخت و اتفاق با ضرورت معتقد نیست و اتفاق را در مقابل ضرورت قرار می دهد. ابن سینا نیز به تبع رئیس مشائیان، به بحث پیرامون بخت و اتفاق می پردازد و آن را ناقض قانون علیت نمی داند. اما در چار چوب جهان شناسی خاص خود و برداشت متفاوتی که از علیت وجودی دارد، به تبیین آنها می پردازد و آنها را علل حقیقی و موجبه امور نمی داند و تا حدودی موفق تر از ارسطو بحث را پیش می گیرد، به طوری که ضرورت علی و معلولی دچار خدشه نمی شود. اما در نهایت امر این مطلب جای بحث دارد که کدام مشکل فلسفی، ارسطو و ابن سینا را وادار به اتخاذ چنین موضعی در باب بخت و اتفاق می کند. این مطلب در ابن سینا نیاز بیشتری به تفحص دارد. چرا که با قبول نظام احسن، وجود و حاکمیت ضرورت علی در عالم و علم عنایی حق تعالی به موجودات، برای نظریاتی چون بخت و اتفاق که ناشی از جهل انسان به علل حقیقی است و بیشتر جنبه عامیانه دارد تا علمی و فلسفی، جایی باقی نمی ماند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 150 تا 168
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه معرفت شناختی عقل عملی نزد ابن سینا
نویسنده:
فرزانه ذوالحسنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
فلسفه بوعلی
,
محرک
,
قوه مدرکه
,
نفوس افلاک
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
کلیدواژههای فرعی :
قوای نفس ,
مبادی عالیه ,
نفس حیوانی ,
ادراک جزئیات ,
ادراک جزییات ,
بدن ,
ادراک کلی ,
متخیله ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل مستفاد ,
انفعالات انسانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا با خارج کردن قضایای کلّیِ مربوط به عمل، از قلمرو عقل عملی، جایگاهی متفاوت برای این قوه ترسیم می کند. بیان شیخ درباره محرکه و مدرکه بودن عقل عملی متهم به تعارض است. در راستای حل این تعارض می توان نشان داد که با وجود تأکید شیخ بر محرکه بودن عقل عملی، ارتباط های سه جانبه ای که وی برای عقل عملی با بدن و عقل نظری و نفوس افلاک قائل است، مستلزم نوعی ادراک برای عقل عملی است. این قوه در ارتباط با عقل نظری کلیات عقلی را برگرفته و در قیاس های عملی خود به کار می بندد. در ارتباط با بدن از ادراکات جزئی قوه متخیله بهره می برد و در اتصال با نفوس افلاک، حقایق جزئی را شهود می کند؛ اما عقل عملی ادراک به معنای اتصال مستقیم به عقل فعال و دریافت حقایق کلی را ندارد. بدین سبب شیخ معنای ادراک و تعقل را در عقل عملی و نظری یکسان نمی داند و اطلاق نام عقل بر این دو را اشتراک لفظی به شمار آورده، بر محرکه بودن عقل عملی تأکید می کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 17
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه علّیت فاعلی ابن سینا و فعل الهی خاص
نویسنده:
ابوتراب یغمایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پرديس خواهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
الهیات طبیعی
,
فلسفه بوعلی
,
افعال واجب(حکمت نظری)
,
علت فاعلی متافیزیکی
,
علت فاعلی طبیعی
کلیدواژههای فرعی :
اعداد ,
فلسفه (خاص) ,
محرک ,
صورت ,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
هستی شناسی سینوی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا نظریه علیت خود را، که شامل تعریف علیت فاعلی، مادی، صوری و غایی می شود، در هر دو نظام فلسفیِ طبیعی و الهیاتی ارائه می کند. از پرسش های پیش رو پیرامون نظریه علیت ابن سینا، نسبت علت فاعلی در طبیعیات (علّت فاعلی طبیعی) با علت فاعلی در الهیات (علّت فاعلی متافیزیکی) است. به نحو مشخص، این پرسش قابل بررسی است که آیا تعریف علیت فاعلی متافیزیکی بر مفهوم علت فاعلی طبیعی هم صدق می کند؟ این مقاله درصدد اثبات آن است که علت فاعلی طبیعی، وجودبخش است و در نتیجه تعریف علت فاعلی متافیزیکی مشمول آن می شود. در تبیین این مطلب از تعریف ابن سینا برای علت فاعلی استفاده خواهد شد که مطابق آن، علت فاعلی بواسطه علت صوری وجود را اعطا می کند. با این حال، این پرسش پیش می آید که اگر علل فاعلی طبیعی در رخ دادن رویدادهای طبیعی وجودبخش باشند، نقش فاعلیت الهی چگونه خواهد بود؟ این مقاله می کوشد نشان دهد وجودبخشی علل فاعلی طبیعی با فاعلیت خاص خداوند در بوجود آمدن موجودات طبیعی، سازگار و قابل جمع است. در نتیجه، نظریه علیت ابن سینا به دئیسم یا دادارگرایی نمی انجامد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 94
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مسئله آفرینش از نگاه ارسطو و ابن سینا
نویسنده:
مجید ملایوسفی، علی حیدری فرجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
الله
,
آفرینش (اِبداع)
,
حدوث عالم
,
محرک لایتحرک
,
حدوث زمانی عالم
,
حدوث
,
حدوث زمانی، al-ḥudūt̲h̲ al-zamānī، coming into existence in time
,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam
,
عالم خلقت
,
فلسفه بوعلی
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
خلقت از نظر ابن سینا
,
خلقت از نظر ارسطو
کلیدواژههای فرعی :
قدیم ,
جهان هستی ,
عالم مثال ها ,
حدوث ذاتی ,
ماده ظلمانی ,
برهان حرکت (اثبات خدا) ,
خیر محض ,
علت غایی ,
علت فاعلی ,
حرکت ,
حدوث ذاتی عالم ,
ازلی ,
عالم تحت القمر ,
عالم فوق القمر ,
نفوس فلکی ,
کائنات ,
امر مطلق ,
اثیر ,
محرک ,
ماده ,
اجسام سماوی ,
مُثُل ,
ماهیت علت غایی ,
شی ء مطلق ,
برهان حرکت ,
کائن ,
عالم ( امکانی ) ,
نظام علت غایی ,
نظام علت فاعلی ,
خیر محض ,
علت وجودی ,
جهان سینوی ,
امر نسبی ,
خدای سینوی ,
جهان ازلی ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
یکی از مسائل مهم در تاریخ تفکر بشر، مخلوق یا نامخلوقبودن عالم هستی بوده است. فیلسوفان پیش از ارسطو، هریک بهنوعی قائل به ازلی و غیرمخلوقبودن عالم هستی بودهاند. ارسطو با قائلشدن به ازلیت مقولههای حرکت، زمان، و ماده را مؤلفههای اصلی عالم هستی دانسته است و حکم به ازلی و غیرمخلوقبودن جهان هستی میدهد. از این حیث است که خدای ارسطو در مقام علت فاعلی عالم هستی، فقط محرک عالم است و هستیبخش آن قلمداد نمیشود. در ادیان ابراهیمی، ازجمله اسلام، خالقیت خداوند امری مسلم و بدیهی تلقی میشود. ازاینرو، ابن سینا در مسئله آفرینش عالم از ارسطو فاصله میگیرد. درواقع، تصویر سینوی از عالم هستی و خداوند و رابطه این دو با هم متفاوت با تصویری میشود که ارسطو ارائه میدهد. ابن سینا با تقسیم حدوث به ذاتی و زمانی مدعی میشود که ازلیبودن عالم از حیث زمانی مستلزم آن نیست که عالم هستی مخلوق خداوند نباشد. از این حیث نزد بوعلی خداوند علت فاعلی عالم است؛ صرفاً محرک نیست، بلکه معطی وجود به عالم هستی نیز تلقی میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 92
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علت فاعلی گلوله برفی که از بالای کوه به پایین پرتاب میشود چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اجزاء حرکت
,
علیت
,
نظام علت فاعلی
کلیدواژههای فرعی :
علت غایی ,
علت مادی ,
اجزاء حرکت ,
محرک ,
متحرک ,
احکام علت فاعلی ,
علت فاعلی متافیزیکی ,
علت صوری ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
تعداد رکورد ها : 20
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید