مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam
>
مسایل جدید دین شناسی
>
مناسبات دین مسائل جدید کلامی)
>
عقل و دین
تعارض عقل و دین
تفکیک عقل و دین
عقل و ایمان
عقل و دین در اسلام
عقل و دین در مسیحیت
نیاز دین به عقل
وحی و عقل
هماهنگی عقل و دین
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
تعداد رکورد ها : 290
عنوان :
مشاهده عقلی در معرفت شناسی ملاصدرا
نویسنده:
محسن کدیور، سعیده فخارنوغانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
عقل و دین
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
مثل ,
ملاهادی سبزواری ,
افلاطون ,
سید جلال الدین آشتیانی ,
ادراک عقلی ,
مشاهده ,
اضافه اشراقیه ,
انعکاس ,
عقل فعال ,
مثل نوریه ,
ادراک حصولی ,
تبیین تعقل ,
مشاهده حقایق عقلیه ,
اشتداد وجودی نفس ,
مشاهده مستقیم عقل فعال ,
مشاهده انعکاسی عقل فعال ,
رویکرد شهودی در تعقل ,
بعید بودن مشاهده ,
مشهود ,
شهود عارفانه ,
حرکت جوهری نفس ,
عاقل بالفعل ,
حواس ظاهری ,
حواس باطنی ,
نظریه خروج شعاع ,
ادراک عقلی ,
حواس باطنی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
مشاهده عقلی یکی از رویکردهای ملاصدرا در مساله ادراک عقلی است. او با تاثیرپذیری از دیدگاه سهروردی در ادراک، تعقل را بر مبنای مشاهده حقایق عقلیه، تبیین می کند. این نحوه از ادراک در پرتو اشتداد وجودی نفس محقق می شود. آن چه مورد مشاهده قرار می گیرد، مثل نوریه یا عقل فعال است. مشاهده عقل فعال گاهی به نحو مستقیم است و زمانی به نحو انعکاسی. ملاصدرا رابطه میان نفس و مدرک در این رویکرد را از نوع اضافه اشراقیه دانسته و در نتیجه، آن را علمی حضوری معرفی می کند. ضعف ادراک نفس و شدت وجودی حقایق عقلی در این مرحله از ادراک، موجب ابهام صورت های عقلی و در نتیجه، کلیت آن ها می گردد. این امر به حصولی بودن ادراک منجر خواهد شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 31 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اسطوره آفرینش از نگاه اسماعیلیه و اصطلاحات آن
نویسنده:
غلامرضا دهبد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ناصر خسرو
,
اخوان الصفا
,
02. جهان شناسی Religious cosmology
,
عقاید اسماعیلیه
,
صادر اول
,
آفرینش جهان
,
حدهای روحانی و جسمانی
,
اندیشه های اخوان الصفا
,
عقل و دین
,
فلسفه نوافلاطونی
,
فلسفه فیثاغورث
,
خلق ( ایجاد )
,
اسماعیلیه Ismailism (فرق تشیع)
,
فاطمیان(اسماعیلیه)
,
عرفان یهودی
کلیدواژههای فرعی :
واسطه فیض الهی ,
فلوطین ,
01. خداشناسی (کلام) ,
ابداع ,
حدوث عالم جسمانی ,
انبعاث ثانی ,
فیثاغورس ,
تدبر ,
رسائل اخوان الصفا ,
عقل کلی و نفس کلی ,
فلسفه فیثاغورث ,
آفریدگار جهان (اسماء فعل) ,
حد ( معرف ) ,
تاثیر اسماعیلیه بر ناصر خسرو ,
فلسفه اسماعیلی ,
حروف علوی ,
چکیده :
اندیشههای اسماعیلیان درباره آفرینش با توصیفی اسطورهای آغاز میشود و بعدها با بهکارگیری شیوه و زبان فیثاغورسیان، نوافلاطونیان، اصحاب قبالا و اخوانالصفا، به صورت آمیختهای از اعداد رازآمیز، نظریه مُثُل و موازیسازیهای متعدد بین پدیدههای طبیعی و برابرهای آسمانی آنها و سپس یافتن برابرهای آن در دین که مؤید باورهای دینی آنها و حقانیت چهرههای اعتقادیشان است، شکل میگیرد. در این شیوه، مفهوم حدّ یک اصطلاح کلیدی و شامل حدّهای دوگانه، پنجگانه و هفتگانه است. بیشتر از همه حدّهای پنجگانه برای توجیه و توصیف آفرینش به کار گرفته شدهاند. پژوهش حاضر به بررسی آرای اسماعیلیان و دیدگاه ناصرخسرو درباره اسطوره آفرینش اختصاص دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 93 تا 126
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه عقل و دین از دیدگاه شیخ مفید
نویسنده:
سمیه ثبوتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
شیخ مفید
,
دین
,
علوم انسانی
,
عقل و دین
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
عقل(منطق)
,
نقل (معرفت شناسی)
,
درباره شیخ مفید
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
چکیده :
مسأله رابطه عقل و دین از کهنترین موضوعات فلسفی و کلامی بوده که تاریخ بر سابقه دیرینه آن گواهی میدهد. عقل و دین به عنوان دو منبع اصلی معرفت و دو عامل اساسی رشد و ارتقای حیات انسانی همواره مورد توجه متفکرین بوده است.بررسی آراء کلامی شیخ مفید که سهم عمدهای در شکلگیری و گسترش کلام شیعه ایفا نموده است، بیانگر آن است که شیخ مفید قائل به سازگاری میان عقل و دین است. به عقیدهی وی عقل از سمع جدایی ناپذیر است. شیخ مفید با توجه به عصری که در آن میزیسته و بر مبنای تفکراتش، تلاش نموده با پایبندی تمام به اصول و شیوههای منطقی، به اثبات عقاید شیعه و دفاع از آن بپردازد. وی عقل را به عنوان وسیلهای برای دفاع از آموزههای وحیانی لازم و ضروری میداند و از تقلید کورکورانه در پذیرش احکام و آموزههای وحیانی منع کرده است. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا پس از بررسی سرگذشت عقل و دین در میان متکلمان اسلامی به بیان دیدگاه شیخ مفید در این خصوص پرداخته و جایگاه عقل و معارف دینی و رویارویی این دو را در اندیشه شیخ مفید تبیین نمود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معیار شناسی اصل بودن امامت در واکاوی معیاری اصول دین
نویسنده:
امداد توران , داود شیخی زازرانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آموزه امامت
,
اصول دین
,
اصول مذهب
,
معیار شناسایی اصول دین
,
امامت
,
عقل و دین
کلیدواژههای فرعی :
شیخ طوسی ,
مرتضی مطهری ,
ایمان ,
تعریف عام دین ,
تعریف اعم دین ,
تعریف خاص دین ,
تفاوت دین و تدین ,
منابع معرفت دین ,
معیار کلامی بودن یک موضوع ,
ارتباط موضوعات کلام با افعال خداوند ,
واجبات اعتقادی ,
روش عقلی علم کلام ,
تفاوت کلام و فقه ,
شرط امامت در صحت عبادت ,
تفکیک اسلام و ایمان ,
حدود استفاده از عقل و نقل ,
آیتالله شیخ محمدرضا مظفر ,
علم کلام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
مرتضی مطهری
چکیده :
اصول دین که امروزه با پنج مولفۀ توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد شناخته میشود از اصطلاحاتی است که کاربردهای متفاوتی دارد و به حسب همین کاربردهای متفاوت، معیارها و جهات مختلفی نیز پیدا میکند. از کاربردهای اصول دین میتوان به اصول عقاید، علم کلام، اصول اعتقادیـ عملی و منابع معرفت دین اشاره کرد. مقاله حاضر سعی نموده با نشان دادن این تفاوتها بیان کند که اصول دین در اندیشه شیعی با معیار فقهی و کلامی و همچنین با آثار فقهی و کلامی که معتقدات دینی دارند، معیار اصل قرار گرفتن واقع میشود. نمود این واکاوی در مسئله امامت جلوه میکند که سبب شده است امامت در اندیشه شیعی یک اصل دینی، معرفتی، اعتقادی، اسلامی، ایمانی، شیعی، عقلی، نقلی، کلامی و فقهی باشد. همچنین در این واکاوی روشن شده که تفکیک بین اصول دین و مذهب ثمره کلامی نداشته و ثمره آن فقهی است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه خرد در شاهنامه با متون ایرانی پیش از اسلام بر اساس زبانشناسی متن
نویسنده:
مهدی رضایی, سیدهاشم خاتمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران جنوب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فردوسی
,
اوستا
,
متون کهن ایرانی (اوستا، متون پهلوی)
,
شاهنامه
,
خرد در شاهنامه
,
زبان شناسی
,
عقل(قوه عاقله)
,
خرد در اوستا
,
خرد در ایران باستان
,
فایده خرد
,
دشمنان عقل
,
صفات عقل
,
زبانشناسی متن
کلیدواژههای فرعی :
01. خداشناسی (کلام) ,
نیکنامی ,
مهر (میترا) ,
اردیبهشت ,
تحلیل واژگانی ,
اقسام عقل ,
پند ,
عقل و دین ,
اوستا و شاهنامه ,
جایگاه عقل ,
هواپرستی ,
عقل فطری ,
شناخت بدی ,
منش نیک ,
عقل اکتسابی ,
چکیده :
خرد و خردگرایی از مفاهیم و بنمایههای کلیدی و بنیادین شاهنامه است. مسلماً شاهنامه به واسطۀ اخذ روایات تاریخی از متون ایرانی قبل از اسلام و شاهنامه ابومنصوری و دیگر خداینامهها و روایات شفاهی مقتبس از موبدان و دیگر مورخان آگاه به علوم زرتشتی، تا حدی از اندیشههای اوستایی و زرتشتی اثر پذیرفته است و مسلماً فردوسی نیز متأثر از عقاید دینی خویش بوده است؛ هرچند تأثیر دیگر نحلههای فکری و اجتماعی بر وی نیز نمیتواند دور از انتظار باشد. در این مقاله با شیوۀ زبانشناسی متنبه مقایسۀ ابیات شاهنامه با متون ایرانی پیش از اسلام بر مبنای ارتباط اجزای کلام با یکدیگر در محور همنشینی پرداختهایم. پس از بررسی مشخص شد که بخش عمدهای از جنبههای خرد در شاهنامه هماهنگ با و متأثر از متون ایرانی قبل از اسلام است و بخشهای دیگری در شاهنامه دیده میشود که در منابع ایرانی وجود ندارد که مسلماً از نبوغ فردوسی یا متأثر از فرهنگهای دیگر است و همچنین جنبههایی از خرد در متون ایرانی پیش از اسلام قابل مشاهده است که در شاهنامه ذکر نشده است. این موضوع تا حدی نشان از خردگرایی منحصربهفرد فردوسی است که مشخص میکند خردگرایی در شاهنامه تقلید صرف از یک منبع و مأخذ نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 115 تا 151
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت عقل و دین در فلسفه کانت : سال 1، شماره 2 : پژوهش های علم و دین
نویسنده:
اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه عقل و دین
,
فلسفه کانت (فلسفه)
,
عقل و دین
,
فلسفه کانت
,
دین در فلسفه کانت
کلیدواژههای فرعی :
جهان طبیعت ,
خداشناسی ,
خیر و شر اخلاقی ,
دین ,
مقولات کانت ,
خداباوری (دئیسم) ,
پدیدار ,
خیر و شر ,
محدوده عقل ,
خیر ( خیر و شرّ ) ,
وجدان خیر و شر ,
اعتقاد به خدا ,
وحی ,
اخلاق ,
ایدئالیسم استعلایی ,
مقولات فاهمه ,
غایتمندی ,
جاودانگی روح ,
جامعه مشترک المنافع اخلاقی ,
امر مطلق کانت ,
وحی الهی ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
خلود ,
عقل(فقه) ,
جنون موقت ,
حکمت ,
انسان اخلاقی ,
کمال اخلاقی ,
خدا در اندیشه کانت ,
نقد عقل محض کانت ,
طبیعت ,
اخلاق کانت ,
خودآیینی عقل ,
جامعه مبتنی بر فضیلت ,
خدای دنیوی شده ,
دین دنیوی شده ,
جامعه اخلاقی ,
نقد قوه حکم ,
خودآئینی فردی ,
خداباوری کانت ,
شاپا (issn):
0
چکیده :
نسبت دین و عقل در فلسفه کانت از جمله موضوعاتی است که داوری سریع و قطعی در مورد آن دشوار است. در این مقاله سعی میشود با توجه به آثار مهم کانت و بهویژه با تأکید بر دین فقط در محدوده عقل موضع حقیقی و واقعی کانت در این مورد کشف و تشریح شود. با توجه به ایدهآلیسم استعلایی و اصالتبخشی به خودآیینی عقل در فلسفه نقدی و نیز با دقت در استعاراتی که کانت در آثار خود به کار میبرد، به این نتیجه متمایل میشویم که در ساختمان فکری کانت اموری از قبیل خدا، وحی، دین و جاودانگی هر چند به اشکال مختلف مورد توجه و گاه مورد تأکید قرار گرفته است؛ ولی این امور یا بهعنوان اصل موضوعه اثبات نشده اخلاق و ایده ذهنی فرادید هستند و یا اهمیت و اعتبار آنها تا اندازهای است که همسو و همساز با اصول و قواعد وضع شده توسط عقل خودآیین بشری و وجدانگاه معینْ این عقل و گاه پشتگرم به چنین عقلی باشد. خدا در نهایت در اندیشهی کانت به جامعه مشترکالمنافع اخلاقی، که جامعه مبتنی بر فضیلت محسوب میشود، تحویل میرود؛ و جاودانگی نیز از جنبه فردی و شخصی خارج شده به امیدی نوعی و جمعی برای تحقق چنان جامعهای تبدیل میشود. بدین ترتیب، وحی بهعنوان پدیدهای شخصی، همچون خواب، تا آنجا مورد توجه است که همسو و سازگار با قواعد و قوانین و آرمانهای عقل خودآیین، اعم از نظری و عملی، باشد؛ وگرنه، علیالاصول، مانند خواب نوعی جنون موقت و خروج از ساحت اجتماعی انسان به شمار آمده و به طور ضمنی و با ظرافت تمام چوب رد و انکار میخورد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 73 تا 105
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روشهای تفسیری از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
علیرضا دهقان پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جایگاه عقل در معرفت دینی
,
تفسیر قرآن ملاصدرا
,
اقسام عقل
,
ابزارهای معرفت دینی
,
عقل و دین
,
هرمنوتیک
,
حکمت متعالیه
,
تفسیر قرآن
,
تفسیر اشاری
,
تفسیر به رأی
,
تفسیر فلسفی
,
تفسیر مأثور
,
تفسیر اجتهادی
,
قرآن مجید
,
آداب تلاوت قرآن
,
حقیقت قرآن از نظر ملاصدرا
,
منهج تفسیرى
,
منابع معرفت(اصطلاح وابسته)
,
عقل(قوه عاقله)
,
مخالفان تفسیر عقلی
کلیدواژههای فرعی :
عقل شهودی ,
تدبر در قرآن ,
عقل فعال ,
آیه 13 غافر ,
طهارت قلب ,
حضور قلب ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل ابزاری ,
عقل عرفی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
اثر تفسیری ملاصدرا در میان دیگر آثارش، مزیت ویژهای در رهیافت قرآنی او دارد. صدرا دو پایه اساسی تفسیر را نقل صریح و کشف تام میداند؛ از این رو، نه جمود بر لفظ را میپسندد نه فراموشی آن را، بلکه با حفظ ظاهر باید به مشاهد حقایق و بطون معانی پرداخت. ملاصدرا روشهای تفسیری را به چهار قسم عمده تقسیم میکند و روش صحیح را روش راسخین در علم میداند؛ یعنی کسانی که به دور از افراط فلاسفه و تفریط اهل حدیث، با نور نبوت و ولایت به حقایق قرآن دست یافتهاند. ملاصدرا قرآن را جلوهگاه جهان وجود و حاوی غیب و شهود میداند. به نظر او قرآن نسخهای مکتوب از نظام وجود است و وجود تمثل قرآن. از این رو، قرآن را تنها اوالوالالباب با علم لدنی درک میکنند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 306 تا 331
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل و دین در حوزه «روشن نگری» و بررسی نقدهای هگل و هامان بر آن
نویسنده:
محمدتقی چاووشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دین
,
روشنگری
,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی)
,
عقل سکولار
کلیدواژههای فرعی :
پوچ انگاری ,
رومانتیسم ,
مکتب سود گرایی ,
عقل و دین ,
ماتریالیسم ,
چکیده :
در دوره روشن نگری كه به تعبيری، ثمره تجدد متقدم است، نگاه تازه ای به انسان، عالم و حقيقت پيدا می شود كه گرچه با روحيات و وجنات حاكم بر اين دوره از تاريخ غرب موافق نباشند، بسياری از مؤلفه های تعليمی آن از مقومات فرهنگ و شئونِ زيست انسان مدرن در عصر حاضر است. انبوهی از اصطلاحات و مضامين فلسفی كه در آثار نويسندگان و محققان فلسفه دين و تاريخ و هنر و اخلاق به كار می رود، ريشه در همين نگاه تازه دارد. در اين مختصر، به پاره ای از بارزه های عام اين دوره اشاره كرده، از نگاه روشن انديشان به عقل و دين سخن گفته است و در ادامه به بررسی نقدهای هگل و هامان از دو جنبه كاملاً متفاوت- يكی، متكی بر عقل و ديگری، ضد عقل- روی كرده ايم. هدفی كه در اينجا دنبال می شود، ترسيمِ ابتنای سكولاريسم بر راسيوناليسم و در نهايت، نيهيليسم است. از نظر نگارنده، اين همه، مبتنی بر انديشه ايماننت غربی است كه در قالبِ متافيزيك، ظهور يافته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 138
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اگر عقل دین را تأیید می کند، پس چرا آدم های عاقلی وجود دارند که متدین نیستند و به هیچ دینی نگرویدند؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
تعریف عقل واژه "عقل" در متن های مختلف و در فضاهای مختلف تفسیرهای گوناگونی پیدا کرده است . گاه عقل دارای تعریف عرفی است؛ مانند انسان عاقل، افراد عاقل. معنای دیگر عقل آن چیزی است که فیلسوفان در مباحث فلسفی به کار می برند و تعبیر می کنند؛ به ای
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل و دین
,
حکمت عملی و نظری
,
فلسفه علم
,
عقل عرفی
کلیدواژههای فرعی :
رابطه عقل و دین ,
آفرینش انسان ,
مراتب عقل ,
تعارض عقل و دین ,
تفکیک عقل و دین ,
حکمت عملی ,
حکمت نظری ,
اوصاف عقل در روایات ,
عقل در روایات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش و جایگاه عقل در تفسیر الجامع لأحکام القرآن قرطبی : سال ششم- شماره 2 : پژوهش های علم و دین
نویسنده:
مجید خزاعی، محمدرضا ستودهنیا و مهدی لطفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکم شرعی
,
تفسیر به رأی
,
تفاسیر فقهی
,
عقل و دین
,
تفسیر قرطبی
,
الجامع لأحکام القرآن
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
حسن و قبح عقلی ,
اشاعره ,
ضرورت امامت ,
تفسیر به رأی ,
تعامل عقل و وحی ,
قلب ,
طاعت و معصیت ,
حدود عقل ,
تدبر در قرآن ,
تفسیر قرآن ,
داستان آدم و حوا ,
فقه شیعه ,
ادله شرعی ,
شبهه در امامت ,
صفات خدا ,
نقش عقل در استنباط احکام ,
مذهب مالکی ,
حذف و اضمار ,
تفسیر قرآن ,
فقه اهل سنت ,
چکیده :
تفسیر قرطبی، در دستهبندی تفاسیر، در گروه تفاسیر فقهی جای میگیرد و افزون بر مباحث فقهی مباحث گوناگون دیگری را نیز در خود جای داده است. یکی از موضوعات جالب توجه این تفسیر عقل است و جایگاه آن در سه حوزۀ فقهی، کلامی، و تفسیری قابل بررسی است. قرطبی در مقام نظر مجالی برای ورود عقل در حوزههای فقهی و کلامی نمیبیند، اما در عمل در مواردی به دلیل عقلی استناد کرده است. وی در حوزۀ قرآنی نقش پررنگی برای عقل در تفسیر قرآن قائل است. قرطبی در حوزۀ تفسیر با گشادهدستی نقش عقل در تفسیر را تبیین میکند و، با قبول تفسیر به رأی، عقل را منبعی مهم در تفسیر قرآن میداند و موافقان صرف تفسیر اثری را نقد و آنها را تخطئه میکند. قرطبی روایات تفسیر به رأی را ناظر به دو دسته از مفسران میداند و، با قبول نقش عقل در تفسیر، در ذیل آیات به تعریف خود از عقل پرداخته است و بر اهمیت آن در تفسیر قرآن و ناکافی بودن اکتفای بر نقل تأکید دارد. مراد قرطبی از عقل طاعت الهی است و بر این اساس کسانی مانند کافران، که به طاعت الهی نمیپردازند، فاقد عقلاند. در این نوشتار درصدد بررسی تعریف عقل از دیدگاه قرطبی و نیز تبیین جایگاه آن در حوزۀ تفسیری هستیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 14
مشخصات اثر
ثبت نظر
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
تعداد رکورد ها : 290
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید