جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1070
میزان اثرپذیری قواعد نحو از قرائات
نویسنده:
بمانعلی دهقان منگابادی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
بی ترديد قرائات قرآنی تاثير بنيادی بر علم نحو داشته است. نحويان برای تبيين قواعد زبان عربی بيش‌ترين بهره را از قرائات برده اند. اين موضوع موجب شده است، رابطه گسست ناپذيری ميان علم نحو و قرائات ايجاد گردد. از آن جهت که قرائات قرآنی در بردارنده ناب ترين لهجات و گويش های زبان عربی است، مورد توجه ويژه متخصصان علم نحو قرار گرفته است و بر اين اساس کتاب های متعددی را تحت عنوان «اعراب القرآن» تاليف نمودند. شايد بتوان گفت برای نحويان مقدور نبوده است، بدون بهره گيری از قرائات به تبيين دقيق قواعد و نکات زبان عربی و ذکر شواهد نحوی بپردازند. بعضی از نحويان متاخر در تبيين قواعد به رد و انکار پاره ای از قرائت ها پرداختند؛ اما علم قرائات سهم زيادی در گسترش و تنوع قواعد زبان عربی داشته است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 56
تأملی در عالم خیال از دیدگاه برخی از فلاسفه و عرفا
نویسنده:
نصرالله شاملی، وحیده حداد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
قوه خیال و عالم صور خیالی، حلقه واسط میان عالم عقلی و عالم جسمانی است. در تاریخ فلسفه اسلامی، از زمان فارابی تا عصر حاضر، بحث از خیال از مباحث بسیار مهم بوده و در حل بسیاری از مسائل، مانند مسئله شناخت، ربط حادث به قدیم و حیات اخروی مدد رسانده است. بعضی از صاحب‌نظران، این توجه را از ممیزات فلسفه اسلامی دانسته‌اند. در این تحقیق ما به طور اجمالی در صدد بیان آرای فارابی، ابن‏سینا، سهروردی، ملاصدرا و ابن‏عربی درباره عالم خیال هستیم؛ تا ضمن بررسی دیدگاه‏ها، به بیان نکات اختلافی و اشتراکی آنها در این مسئله بپردازیم.
صفحات :
از صفحه 161 تا 176
ملاصدرا و نقد مبانی حکمت سینوی درباره ادراک غیر
نویسنده:
مرتضی عرفانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دیدگاه ملاصدرا درباره ادراک غیر، حاصل مطالعه عمیق و نقد جدی آرای ابن سینا است و فهم دقیق آن توجه بیش تر به این نقدها را می طلبد. ابن سینا ادراک غیر را حصولی و انطباعی می داند. صدرا این نظریه را مورد انتقاد قرار داده رد می کند؛ زیرا آن را مبتنی بر اصولی چون ثبات جوهر جسمانی، انکار مثل افلاطونی و نفی اتحاد عاقل و معقول می داند که از نظر وی به هیچ وجه قابل قبول نیست. صدرا برخلاف ابن سینا تفسیر خود را از ادراک غیر، بر اعتقاد به حرکت جوهری جسم و نفس، مثل افلاطونی و اتحاد مدرِک با مدرَک استوار می سازد و از این رو ادراک غیر را منحصر در ادراک حضوری یعنی حضور صورت شیء نزد مدرک می داند. صحت و سقم یا برتری هر یک از این دو دیدگاه درباره ادراک غیر به صحت و سقم یا برتری مبانی و اصول آن بستگی دارد. از میان این چهار مبنا، اتحاد عاقل و معقول از اهمیت خاصی برخوردار است. نظریه ای که شالوده آن را وحدت و اصالت وجود تشکیل می دهد و نه تنها اندیشه ملاصدرا را از ابن سینا، بلکه از سهروردی هم متمایز می سازد.
صفحات :
از صفحه 131 تا 145
جایگاه و فلسفه علم کلام در ساحت اندیشه غزالی
نویسنده:
ابراهیم مهرابی، حسین سید موسوی، فرنگیس فرهود
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
هر چند غزالی آشکارا از فلسفه کلام سخنی به میان نیاورده است اما مولفه‌‌های آن را می توان در آثار وی پیداکرد؛ ازجمله، او غایت کلام را، صیانت دین و عقیده تحقیقی یا تقلیدی دین‌دار، جلوگیری از ورود شبهه و تردید و پاسخ به آن و تدارکِ غایتِ قصوای کلام (سعادت)، می‌داند؛ جایگاه علم کلام در نظر او، گاهی، ابزاری و ثانوی و زمانی، علم کلی با ارزش ذاتی می‌باشد. از آنجائی که موجود، منحصر در خدا و ماسوی الله است و ماسوی، چیزی جز آیات آفاقی و انفسی خداوند نیست پس موضوع علم کلام در نهایت «وجود بما هو وجود» و مسائل آن، صفات ذاتی وجود است. به نظر وی، ایمان، تشکیکی بوده و حفظ تمامی مراتب آن واجب است لذا تکثر در شیوه و روش، از جمله روشِ عقلی برهانی، عقلی جدلی، نقلی، شهودی (وجدانی)، تجربی، موعظه‌ای، تقلیدی و... با رویکرد اقناعی و صیانت بخشی را توصیه می‌کند. او تعریف کلام را مبهم و چند وجهی رها می‌کند. تفصیل مطلب را باید در تضاعیف نوشتار جستجو کرد.
صفحات :
از صفحه 97 تا 118
معرفت‌شناسی انسان از منظری دینی: بررسی دیدگاه فخر رازی
نویسنده:
کیهان سلطانیان؛ محمد حسین مهدوی نژاد؛ علیرضا اژدر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
مباحث ناظر به انسان را می‌توان به مباحث وجودشناختی و معرفت‌شناختی تقسیم کرد. رازی در آثار خود مباحث متعددی را در معرفت‌شناسی انسان ارائه کرده است. برخی از دیدگاه‌های او در خصوص معرفت‌شناسی انسان از این قرارند: قوای انسان با وجود داشتن محدودیت‌هایی امکان کسب معرفت را دارند؛ معارف انسان در دو دستۀ نظری و عملی قرار می‌گیرد؛ عوامل غیرمعرفتی همچون تقوا و گناه در معرفت انسان اثرگذار است؛ انسان‌ها به لحاظ معرفتی در یکی از طبقات ناقصان، کاملان و کاملان مکمِّل قرار دارند؛ اولیا در طبقۀ کاملان هستند و انبیا (ع) کاملان مکمِّل‌اند که وظیفۀ ایشان هدایت ناقصان به سمت کمال است؛ لازم است ناقصان نسبت به انبیا اعتماد و تبعیت معرفتی داشته باشند؛ انسان به لحاظ معرفتی هرگز قادر به برتری یافتن نسبت به ملائک نیست. در این مقاله، که مطالب آن با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی ارائه شده است، نشان داده می‌شود که انسان‌ها دارای قوای معرفتی جهت کسب معرفت هستند، اما در مسیر کسب معرفت صحیح ضرورتاً نیازمند تبعیت از انبیا (ع) و تعالیم الهی‌اند، زیرا راهی غیر از آن جهت کسب آن معارف وجود ندارد.
صفحات :
از صفحه 149 تا 162
تبیین فلسفی کلام الهی از نظرگاه ملاصدرا
نویسنده:
محسن پیرهادی، محمدرضا کریمی والا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
با وجود اتفاق نظر فرق کلامی و فلسفی بر سر اتصاف خداوند به تکلم، در کیفیت این اتصاف اختلاف نظرهایی مشاهده می‏ شود. ملاصدرا، با این تلقی که کلام انشاء چیزی است که بر درون متکلم دلالت کند، می‏ گوید کلام الهی شامل تمام موجودات و افعال خداوند است؛ فایدۀ آفرینش آن‏ها، اعلان و اظهار غیب است. پس اطلاق کلمه و کلام بر جهان آفرینش صحیح است، و خداوند هم به این اعتبار متکلم است. صدرالمتألهین، با بیان مراتب سه‏ گانۀ کلام الهی، معتقد است: کلام اعلی عالم امر است، کلام اوسط عالم نفس، و کلام نازل یا ادنی کلام تشریعی است. از نظرگاه صدرایی، تفاوت کلام و کتاب رتبی نیست، بلکه آن‏ها دو چهرهٔ یک واقعیت ‏اند. کلام مربوط به چهرۀ وجوب و مبدأ فاعلی و کتاب مربوط به چهرۀ امکان و مبدأ قابلی است.
صفحات :
از صفحه 109 تا 132
پژوهشی در حیث التفاتی برنتانو و تطبیق آن با نظریه اضافه فخر رازی
نویسنده:
علی حقی، ملیحه زختاره
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
این مقاله به مقایسه آرا فیلسوف غربی فرانتس برنتانو و فیلسوف، متکلم شرق، امام فخر رازی درباب ادراک می‌ پردازد. هر یک از این دو فیلسوف نظرات عمیقی در باب ماهیت ادراک عرضه کرده ‌اند که بررسی تطبیقی آنها می ‌تواند در فهم عمیق تر دیدگاه های هر یک از دو منشا اثر قرار گیرد. هدف این مقاله، روشن کردن شباهت ‌ها و تفاوت ‌های موجود در دیدگاه‌ های آنان درباره این پرسش ‌هاست که ادراک بشر به طور کلی تا چه اندازه با واقعیت انطباق دارد؟ آیا انسان واقعا می ‌تواند به خارج علم داشته باشد؟ آیا علم او صرفا به معنی امری ذهنی است؟ آیا اشیای خارجی با همان ماهیت بیرونی به ذهن می ‌آیند؟ و اینکه انسان چگونه به ممتنعات علم کسب می ‌کند؟ این دو فیلسوف در مباحث مهمی، نظیر علم و ادراک، وجود ذهنی، ادراک ممتنعات، اضافه عالم و معلوم دارای نظرات عمیقی هستند که در این مقاله به روش تطبیقی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 39 تا 52
نماز مسافر در تفسیر آیه 101 سوره مبارکه نساء
نویسنده:
محمد اسدی گرمارودی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از احکام مسلم اسلام حکم نماز است، فقهای شیعه و سنی در حکم نماز مسافر اختلاف نظر دارند، مبنای اختلاف نظر نحوه تفسیر آنان از آیه شریفه 101 از سوره مبارکه نساء است. فقیهان اهل سنت از عبارت (فلیس علیکم جناح) در این آیه عدم وجوب قصر در نماز مسافر و اختیار مکلف در قصر و یا تمام را استنباط نموده و از قسمت بعدی آیه که (ان خفتم ...) فرموده است، معنی شرط فهمیده و می گویند: قصر در نماز مسافر مشروط به خوف از فتنه انگیزی دشمنان است و لذا در سفر فاقد این شرط حکم قصر هم ساقط می شود. زیرا مشروط با عدم شرط از بین می ورد. ولی فقهای شیعه معتقدند که از همین آیه وجوب نماز قصر فهمیده می شود، زیرا معنای (لیس علیکم جناح) ضرورت را بیان داشته و عبارت (ان خفتم...) قید غالبی را توجه می دهد و نه شرط را، و نیز سنت قطعی نبوی این حکم را تایید می نماید و همچنین عمل صحابه پیامبر (ص) هم بر همین مبنا بوده است. شواهد دقیق تفسیری و دقت در آیات دیگر قرآن و نیز نمونه های عملی از سنت نبوی در استنباط صحیح از آیه مورد بحث و بررسی قرار گرفته تا حکم در نماز مسافر معلوم گردد.
صفحات :
از صفحه 81 تا 102
تحلیل انتقادی دیدگاه متکلمان معتزلی در باب نظریه ثبوت
نویسنده:
لیلا کیانخواه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مساوقت وجود و ثبوت از ابتدایی‌ترین مسائل مطرح شده در فلسفه اسلامی است که اکثر متفکران اسلامی در ابتدای آثار فلسفی خود به طرح آن و پاسخ به اشکالات پیرامون آن پرداخته‌اند. یکی از مهمترین علل طرح این مسأله پاسخگویی به گروهی از متکلمان اسلامی است که بر خلاف فیلسوفان اعتقادی به مساوقت وجود و ثبوت ندارند و بر عکس، ثبوت را اعم از وجود می‌دانند. این دسته از متکلمان به دلیل انگیزه‌های متفاوت دینی به طرح چنین بحثی پرداخته‌اند. از جمله این انگیزه‌ها می‌توان به توجیه بحث علم الهی به اشیا، پیش از ایجاد آنها اشاره نمود.
صفحات :
از صفحه 100 تا 121
نقش عقلانیت در فرهنگ و علوم اسلامی
نویسنده:
فاطمه علیپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
چکیده :
برخی از صاحب نظران حوزه دین با هر گونه تعقل و ژرف نگری در دین مخالفت می ورزند و ممارست در معقولات و تفلسف را مردود می دانند . در حالی که یافتن حقیقت دین نیازمند تعمق و ژرف نگری است . از آنجا که در دین مبین اسلام، عقل و خردورزی بسیار ارزشمند بوده و از جایگاه ویژه ای برخوردار است از عقل و شرع در کنار یکدیگر یاد می شود و فرهنگ غنی اسلامی بر دو ستون محکم عقل و نقل استوار گردیده است و عقل دارای دو کارکرد در مقام تحقیق در دین و درباره دین و نیز در امر دین داری و مقام تحقق می باشد . یکی از کارکردهای آن مربوط به نقش عقل در ایجاد معرفت و فهم دین است و فلسفه اسلامی که حاصل خردورزی اندیشمندان مسلمان می باشد همسو و با قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام، راهبردهای برون شریعتی فراوانی را ارائه نموده است که قادر است پاره ای از معارف دینی را در حوزه توحید، نبوت و معاد تولید نماید . راهبرد درون شریعتی عقل نقش معنایابی و معناسنجی آن است. بدین معنا که بدون راهبرد عقل، درک نقل میسر نخواهد بود . عقل علاوه بر این دو کارکرد در اصول اعتقادی، در استنباط احکام شرعی در کنار کتاب و سنت نقش آفرینی می نماید.
صفحات :
از صفحه 31 تا 55
  • تعداد رکورد ها : 1070