جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1128
نقد و بررسی دیدگاه استاد حائری یزدی (ره) درباره مسئله اتحاد عاقل و معقول (با ابتنا بر جستارهای فلسفی)
نویسنده:
محمدهادی توکلی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
برهان تضایف از براهینی است که ملاصدرا برای اثبات نظریه اتحاد عاقل و معقول از آن مدد می‏گیرد، استاد حائری یزدی هم در کاوش‏های عقل نظری و نیز در مقاله‏ای که در کتاب جستارهای فلسفی چاپ شده است، به طور مبسوط در بیان و تحلیل برهان، کوشیده است. اما بیانات ایشان در زمینه اتحاد، که در جایی به نقد مرحوم رفیعی قزوینی پرداخته‌اند، مورد نقد دیگر اندیشمندان قرار گرفته است؛ در این مقاله به بررسی دیدگاه آقای حائری با محوریت مقاله ایشان پرداخته و نشان داده می‏شود که بیانات ایشان خالی از مناقشه نیست.
صفحات :
از صفحه 29 تا 42
افضلیت امام از دیدگاه فرق کلامی
نویسنده:
علیرضا نجف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
یکی از ویژگی های امام که مورد اختلاف متکلمان مسلمان واقع گردیده، افضلیت او از سایر افراد امت است. افضلیت در نظر ایشان از دو حیث مطرح است: نخست افضلیت به معنای فزون تر بودن کرامت و ثواب او نزد خداوند و دومی افضلیت در صفاتی که شرط امامت ظاهری است. متکلمان امامیه به اتفاق، افضلیت از هر دو حیث را از شرایط ضروری امامت می دانند. این مسأله برای اولین بار از طرف شیعیان مطرح گردید تا با تکیه بر افضلیت امامان خود، احق بودن ایشان برای امامت را اثبات کنند. در افرادی که از طرف امام به حکومت نصب می شوند مثل والیان، امیران و قضات، اگرچه افضلیت مطلق شرط نیست، ولی ایشان نیز باید در آنچه بر آن ولایت می یابند، از رعایای خود افضل باشند و در هیچ حال تقدم مفضول بر فاضل جایز نیست. اما متکلمان اهل سنت در این مسأله دیدگاه واحد و ثابتی نداشته اند. گروهی در مقام نظر از وجوب امامت افضل جانبداری کرده و در واقعیت تاریخی، ترتیب خلفا را به ترتیب افضلیت آن ها دانسته اند. اما اکثر معتزله و اشاعره امامت افضل را ضرورتاً به مصلحت ندانسته و به عذر حفظ مصالح امت، به جواز امامت مفضول با وجود افضل رأی داده اند. هر گروه در اثبات مدعای خود به دلایلی از کتاب، سنت، اجماع، و عقل تمسک کرده اند. با عنایت به این که پذیرش هر یک از این دو مبنا تاثیر عمیقی در ترسیم ساختار نظام سیاسی – حکومتی اسلام دارد، این مقاله در پی آن است که به تبیین و نقد دیدگاه ایشان در این خصوص بپردازد.
صفحات :
از صفحه 173 تا 207
فطرت نمونی زبان دین و قرآن
نویسنده:
رمضان علی تبار فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
در مقاله حاضر به بحث زبان‏شناسى دین و قرآن، که از مباحث مهم الهیات، فلسفه دین و کلام جدید مى‏باشد، پرداخته شد. ابتدا پس از مفهوم شناسی و بیان پیشینه مسأله زبان شناسی، دیدگاه های مختلف در زمینه زبان دین مورد نقد و بررسی قرار گرفت. تئوریهای زبان دین در دو دسته غیر شناختاری و شناختاری تقسیم شده است. تئوری های غیر شناختاری که خاستگاه غربی دارد مورد نقد و بررسی قرار گرفت سپس نظریه های شناختاری زبان دین طرح گشته و در ادامه دیدگاه صحیح و ادله آن بیان شد. نظریه مختار این است که زبان دین و قرآن همان زبان عرف عقلاست که با فطرت و سرشت انسانی سازگار و همخوان است و به این دلیل به زبان فطرت و هدایت تعبیر شده است. بنا بر این زبان دین، زبان فطرت است؛ بدین معنا که زبان و ساختار دین، سازگارى و تطابق آن با فطرت انسان است نه تحمیل بر آن. چرا که هدف اصلى و اساسى دین ، هدایت همه انسان‏ها، در همه اعصار، در همه مکان‏ها و در همه زمینه‏ها می ‏باشد و این هدف، زمانى عملى و ممکن است که زبان آن نیز داراى ویژگى‏هاى فوق (فرازمانى، فرامکانى و...) باشد. یگانه زبانى که این ویژگى‏ها را داراست، زبان فطرت مى‏باشد که فرهنگ عمومى و مشترک همه انسان‏ها در همه زمان‏ها و مکان‏ها است و هر انسانى به آن آشنا و از آن بهره ‏مند است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 33
لوح محفوظ
عنوان :
نویسنده:
ابراهیم کلانتری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چیستی لوح محفوظ و تبیین آن در این نوشتار مورد تحقیق قرار می گیرد. نگارنده ابتدا مسأله محل بحث را در لغت، قرآن و روایات مورد توجه قرار داده و آنگاه دیدگاه های مفسران و اندیشمندان دینی را درباره آن مطرح نموده و به بررسی آنها پرداخته و یکی از آنها را برگزیده است. از کنار هم نشاندن دیدگاه ها درباره چیستی لوح محفوظ، فاصله بسیار متباعد این دیدگاه ها در خصوص این حقیقت قرآنی نمایان می شود و از سویی دقت و جامعیت دیدگاه مورد قبول نیز به دست می آید.
صفحات :
از صفحه 117 تا 134
بررسی سیر تاریخی و عوامل ادعای موهوم تناقض در قرآن کریم
نویسنده:
بمانعلی دهقان منگابادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
قرآن کریم معجزه جاودان پیامبر ص است که در آن هیچگونه کژی و دگرگونی روی نداده و دستخوش تحریف نشده است. در آیات و عبارت آن هیچگونه اختلاف و تناقضی دیده نمی شود. از این روست که هدایتگر جهانیان خوانده شده است. با این وصف عده ای با انگیزه های مختلف و بعضا به جهت مخالفت و جلوگیری از توسعه و گسترش اسلام در صدد بر آمده اند تا در قداست و الهی بودن این کلام الهی خدشه نمایند و با این هدف شبهه موهوم و بی اساس وجود تناقص در قرآن را مطرح نموده اند. نیز جمعی دیگر هر چند مانند گروه اول دارای انگیزه ستیزه جویی و مخالفت با اسلام نبوده اند. اما به سبب عدم آشنایی با کلام عرب، اسلوب و شیوه های متنوع بیانی، خصوصا عدم توجه آنان به کاربرد مجاز لغوی، مجاز عقلی عام و خاص مطالق و مقید مشاکله و نظایر آن گرفتار توهم تناقض در قرآن گردیده اند. گرچه مخالفان اسلام کوشیده اند آیات قرآن را متناقض جلوه دهند اما در این مورد توفیقی کسب ننموده اند چرا که آنان دلیل واضح و روشنی ارائه نکرده و دلیلشان تنها ادعای موهوم و بی اساس آنهاست. با تدبر و تفکر در قرآن معلوم می گردد که در هیچ جای آن دو آیه متناقض و یا متعارض با هم دیده نمی شود. اشتباه این عده به خاطر عدم آشنایی آنان با اسالیب کلام عرب و عدم فراهم آوردن مقدمات و دانشهای علمی جهت فهم و تفسیر آیات قرآن بوده است که با اتخاذ و به کارگیری روشهای صحیح در راه فهم آیات و با تدبر و تفکر در این کلام الهی واهی بودن ادعاهای آنان ثبات می گردد.
صفحات :
از صفحه 153 تا 169
نقش قرینه مقابله در تفسیر قرآن
نویسنده:
حسن خرقانی، علی هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برای تعیین معنای دقیق واژگان سخن و فهم آنچه گوینده در گفته خویش اراده کرده است، راه‌هایی وجود دارد که یکی از آنها توجه به قرائن لفظی و غیر لفظی است، که کلام را در برگرفته است. در قرآن کریم نیز برای فهم معنای واژه‌ها و مراد خدای متعال همین مسیر پیموده می شود. یکی از این قراین، «قرینه مقابله» است که لفظی و پیوسته می‌باشد. مقالۀ حاضر به شناسائی این قرینه و خاستگاه ادبی آن می پردازد و نمونه هایی از بهره مندی از این شیوه در روایات را یاد می کند، سپس کارکردهای قرینه مقابله را در تفسیر دنبال می کند و نقش آن را در فهم معنای واژه ها؛ فهم مصداقِ مراد؛ کشف بخشهای محذوف کلام؛ فهم برخی نکات آیات الاحکام و نیز استخراج نکات ادبی و تفسیری به تصویر می کشد و برای هرکدام نمونه هایی بیان می کند.
صفحات :
از صفحه 107 تا 130
نگاهی دیگر به واقعة انقطاع وحی
نویسنده:
عبدالهادی فقهی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
بخشهای گوناگون قرآن کریم در فاصله های زمانی نامرتب و بر طبق مصلحتها و گاه بعد از پرسشها یا رخ دادن برخی حادثه ها، بر پیامبر (ص) نازل می گردید. یعنی در دوران رسالت، جبرئیل پیوسته بر پیامبر (ص) نازل نشده و «اتّصال وحی» در حیات تاریخی صدر اسلام، واقعیت نداشته است. با این همه، بیشتر منابع تاریخی و تفسیری، از وقوع حادثه مهمی پس از نزول نخستین آیات و حیانی، تحت عنوان «انقطاع وحی» یاد کرده و عوامل و شؤون متفاوتی را در شروع و انقضای دوره آن، مطرح ساخته اند. این مقاله پس از طرح و نقل مهمترین گزارشهای مربوط به این حادثه در منابع روایی، تاریخی و تفسیری، به بررسی و نقد آنها پرداخته و در این جهت، با استناد به برخی شواهد و قراین، به اصل حدوث واقعه «انقطاع وحی» با ویژگیهای مطرح در روایات مزبور، خدشه وارد کرده و آن را مردود دانسته است.
صفحات :
از صفحه 21 تا 38
یگانه پرستی در اسلام و آیین سیک و نقد و بررسی آن از منظر اسلام
نویسنده:
محمد مهدی علیمردی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
خداوندی را سپاس که درگاهش باز، رحمتش دراز و عفوش خطا پوش است، یگانه و بی همتاست، با آنکه مفهوم امید بخش توحید در منظر برخی از ادیان ابراهیمی تفاوت دارد، در تقسیم بندی ادیان، گاهی آن ها را بر اساس پایه و بنیاد، ادیان توحیدی می خوانند. توحید و یگانه پرستی نیز در آیین سیک اصل و اساس این آیین را می سازد، و نه تنها از توحید تقریبا به مفهوم ناب آن، به گونه ای که در اسلام مطرح است یاد می کند، بلکه در برخی موارد صریحا با توحید تثلیثی هندویی و مسیحی مخالفت می ورزد (singh jagraj,2009: 13) حال چرا آیین سیک، که در شمار یکی از ادیان زنده جهان است و از بنیادی ترین ویژگی هایش توحیدگرایی است، در زمره ادیان توحیدی قرار نگرفته است؟ مطابق آموزه های این آیین، تصور درست از خداوند در وحدت مطلق او تحقق می یابد. حال می توان آن را در ردیف ادیان توحیدی قرار داد؟ در نوشتار حاضر توحید در آیین سیک با توحید در اسلام، و قلمرو هر یک مورد مطالعه و بررسی تطبیقی قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 78
بررسی تطبیقی روش های تفسیری فریقین در سازگاری عصمت حضرت داوود علیه السلام و خطای او
نویسنده:
محمد جواد هراتی، رضا مودب
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
روش های تفسیری مفسران، یکی از علل اختلاف مفسران در تفسیر آیات است. مفسران در تفسیر آیات 26 ـ 22 سوره ص، در پاسخ به چگونگی جمع میان عصمت حضرت داوود و خطای او اختلاف نظر دارند. مقاله به دنبال آن است تا با بررسی تطبیقی روش های تفسیری فریقین، علل اختلاف مفسران در پاسخ به این سوال را بررسی نماید. بدین منظور برخی از تفاسیر فریقین مانند تفاسیر: التبیان، نورالثقلین و المیزان از شیعه و تفاسیر: جامع البیان، مفاتیح الغیب، روح المعانی و المنیر از اهل سنت به ترتیب تاریخی در رابطه با این موضوع بررسی شده است. نتیجه این تحقیق آن است که تفسیر المیزان به دلیل اتخاذ شیوه تفسیری قرآن به قرآن، استفاده از استدلال عقلی و کلامی و بهره گیری از روایات به عنوان موید مطالب خویش، پاسخ مطلوب تری نسبت به سایر تفاسیر به این پرسش داده است.
صفحات :
از صفحه 57 تا 80
معناشناسی استکبار در قرآن کریم
نویسنده:
اصغر افتخاری، مجتبی باباخانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از حوزه‌های نسبتا جدید در عرصه مطالعات زبان‌شناسی، روش معناشناسی است که بیشترین کاربرد را در تحلیل متون و فهم ساختار آن دارد. در این میان، قرآن کریم با توجه به آسمانی بودن متن آن و منزه بودنش از سهو و اشتباه‌های رایج بشری، از اتقان و اعتبار بسیار بالاتری نسبت به سایر متون برخوردار است. لذا بررسی ساختار متن و نحوه استعمال واژگان در این کتاب آسمانی می‌تواند روش مناسبی در فهم هرچه دقیق‌تر معانی آن باشد. این جستار با استفاده از روش معناشناسی توصیفی به تبیین دقیق معنای «استکبار» در قرآن کریم پرداخته است. این مفهوم در مجاورت با واژگانی تحلیل شده است که «هم‌نشینِ» آن، در آیات و سوره‌های مختلف قرآن کریم آمده‌اند. بر این اساس، ضمن ارائه تعریفی مختار از استکبار با بهره‌گیری از هم‌نشین‌های آن، مفاهیمی همچون «عُتُوّ»، «غرور» و «بی‌باوری به معاد» به عنوان علل و ریشه‌های استکبار، و نیز مفاهیمی چون «عُلوّ»، «استنکاف»، «کفر» و «ظلم» به عنوان آثار و نتایج استکبار، بر اساس نحوه استعمال در قرآن کریم شناخته شده‌اند. بررسی زبان‌شناسانه واژه‌های هم‌نشین مزبور، حکایت از آن دارد که استکبار در قرآن کریم از محل تلاقی سه جریان اعتقادی (نفی معاد)، روحی (خودبرتربینی) و بالاخره اجتماعی (اتراف و نفی حقایق) حاصل می‌آید.
صفحات :
از صفحه 27 تا 53
  • تعداد رکورد ها : 1128