جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این نوشتار، تبیین مبانی تعلیم‌وتربیت از دیدگاه حضرت آیت‌الله جوادی حفظه‌الله است. در این مقاله تلاش کرده‌ایم با روش توصیفی ـ تحلیلی، دیدگاه‌های ایشان را دربارۀ مهم‌ترین مبانی تعلیم‌وتربیت گردآوری و تحلیل کنیم. باتوجه‌به گستردگی مباحثِ مبانی تعلیم‌وتربیت، ناگزیر از گزینش برخی مبانی بودیم؛ یعنی مبانی معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی. بخش مبانی معرفت‌شناختی دربارۀ چند مبنا ازجمله حداکثری بودن دین و شمول آن نسبت به حوزۀ تعلیم‌وتربیت، اعتبار یافته های عقل و معتبر بودن داده های علوم انسانی تجربی است. بخش مبانی انسان‌شناختی نیز دربارۀ دوبعدی بودن انسان، حی متأله بودن انسان، کرامت انسان و خلافت الهی است. جامعیت علمی استاد ازیک‌طرف، توجه به مسائل نوظهور در حوزه‌های مختلف ازجمله تربیت ازطرف‌دیگر و موضع‌گیری در حیطه‌های متنوع مرتبط با مبانی تعلیم‌وتربیت، زمینۀ مساعدی را برای گردآوری، تنظیم مبانی و مسائل تربیتی و طراحی نظام تربیتی از دیدگاه ایشان فراهم کرده است.

این پژوهش، که به لحاظ روش کتابخانه ای، به لحاظ مخاطب شناختی کاربردی و به لحاظ هدف اکتشافی است در پی این است که با بررسی آرا و تفاسیر اندیشمندان و متکلمان مسلمان و بویژه آرا و تفاسیر علامه جوادی آملی درباره موضوع خلافت الهی در قرآن کریم با استراتژی کیفی و به روش تحلیل محتوا به تبیین الگویی برای جانشین پروری (خلیفه پروری) الهی در زمین بپردازد. نتایج این پژوهش نشان داد از دیدگاه متون تفسیری شایسته شناسی، تعریف شایستگی ها، شایسته پروری، آماده سازی فردی و اجتماعی و ارزیابی مبتنی بر اهداف و کارکردها، مهمترین ابعاد و عناصر شاکله فرایند جانشین پروری الهی است که با بهره گیری از روشها و عوامل موثر در هریک از این مراحل می توان الگوی جانشین پروری مدیران را غنی سازی و تقویت کرد.